Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orhan Asena (7 Ocak 1922, Diyarbakır - 15 Şubat 2001, Ankara), Türk oyun yazarı, şair, çocuk hastalıkları hekimidir.
| Orhan Asena | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 7 Ocak 1922 Diyarbakır, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 15 Şubat 2001 (79 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı |
| Meslek | yazar, senarist |
| Milliyet | Türk |
1950 sonrası Türk tiyatrosunun en önemli yazarlarından birisidir. Daha çok tarihi konuları ele alan eserler vermiş, çok üretken bir oyun yazarı olan Orhan Asena, “Türk tiyatrosunun Shakespeare’i” olarak anılır.
Yaşamı
1922’de Diyarbakır’da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Diyarbakır’da tamamladı. Çocuk yaşlarda şiir ve öykü yazmaya başladı. İlk tiyatro çalışmalarını lise yıllarında yaptı.İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesinden 1945'te mezun oldu. Anadolu'da hekim ve hükûmet tabibi olarak görev yaptı. 1955'te çocuk hastalıkları uzmanı oldu. 12 Mart Muhtırası'ndan sonra Almanya’ya yerleşmek zorunda kaldı, sekiz yıl Almanya'da hekim olarak çalıştı, Türkiye’ye döndükten sonra Ankara’ya yerleşti, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğünde edebî kurul üyesi ve başkanı olarak da görev yaptı.
Yazın dünyasına şiir ve hikâye yazarak giren ve ilk şiirleri Yaratış ve İstanbul dergilerinde yayımlanan Asena, zamanla oyun yazarlığına yöneldi. İlk oyunu "", 1954-1955 tiyatro mevsiminde Ankara Devlet Tiyatrosu’nda sahnelendi ve 1959'da da kitap olarak yayımlandı. 1960 yılında TDK tiyatro ödülünü alan bu yapıtı İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, Rusça, İtalyanca dillerine çevrilmiştir.
Oyun yazarlığına devam eden Asena, kırkı aşkın oyun yazdı ve oyunları tüm Türkiye'deki sahnelerde oynandı. Oyunlarından yaklaşık yarısı kitap olarak yayımlandı. Eserlerinde başkaldırı teması ağır bastı. Atçalı Kel Memet'in hayatını işlediği adlı oyunuyla TRT'den 1970 yılında başarı ödülünü aldı. Daha sonraları ise, İsmet Küntay Tiyatro Ödülü'nü, Avni Dilligil Tiyatro Ödülü'nü ve 1983 yılında Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe ile Yazın alanı Tiyatro dalında Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü'nü kazandı. Tiyatro eleştirmenlerince "Türk tiyatrosunun Shakespeare'i" olarak tanımlanmıştır.
1998 yılında kültür bakanlığı tarafından "devlet sanatçısı" unvanına lâyık görüldü. 2001 yılında Ankara'da vefat eden yazar, Cebeci Asri Mezarlığında toprağa verildi.
Ölümünden Sonra
2002’den itibaren Diyarbakır’da, Diyarbakır Devlet Tiyatrosu tarafından Orhan Asena anısına onun adını taşıyan "Yerli Oyunlar Festivali" düzenlenmektedir.Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü Macunköy kampüsünde Orhan Asena Deneme Sahnesi 2002 yılında açılmıştır.
Eserleri
Bazı Oyunları
- (1956)
- (1959): Gılgameş'in halkını korumak için tanrılara meydan okuması, tanrılara eşit olmanın verdiği gurur anlatılır.
- (1960)
- (1962)
- (1962)
- (1963)
- Tohum ve Toprak (1964): İdealist bir devlet adamı olan Alemdar Mustafa Paşa’yı konu edinir.
- Gecenin Sonu (1964)
- (1968)
- : Düşünceleri uğruna kurban olan mutasavvıf Şeyh Bedreddin’in trajedisini konu edinir.
- (1970): Aydın İhtilaline önderlik eden Atçalı Kel Mehmet’in dramını konu alır.
- (1974)
- (1975): Şili Devlet Başkanı Salvador Allende'nin ölmesi ile sonuçlanan hükûmet darbesini sırasında dışardaki insan avından kaçan yedi gencin hesaplaşma, tartışma ve çatışmalarının öyküsüdür.
- (1978): Şili’de 1977'de Pinochet'in baskı rejimine olası bir direniş hareketini konu edinir.
- (1979): Çocuk oyunu.
- Ya Devlet Başa Ya Kuzgun Leşe (1983): I. Süleyman'ın oğulları arasındaki taht kavgasını konu edinir.
- : Şili’de darbe gecesi Başkanlık Sarayı'nda devlet başkanı Allende'nin yaşadığı gerilimli saatleri anlatır.
- (ya da Taht ve Baht Dörtlemesi)
- - Roksolan
- (1982)
Şiir kitapları
- Masal (1941)
- Kıtkanaat (1957)
Senaryo çalışmaları
"Kurtuluş Savaşı’nda Efeler
- Aranan Adam-İçerdeki Adam-Dünya Yurttaşı (Nazım Üçlemesi)
- Gılgameş
- Ya Devlet Başa, Ya Kuzgun Leşe
- Kurtlar Kuşlar Uyurken
- Hünkar Hacı Bektaş Veli
- Fadik Kız
- Yörük Elif
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ^ Esra Sen Orhan Asena'nın Tarihsel Olmayan Piyeslerinde Kadın, Türkbilig:Türkoloji Araştırmaları, 2008
- ^ a b "Hami Çağdaş, Türk tiyatrosunun Shakespeare'i öldü, Hürriyet Gazetesi, 16.02.2001". 20 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2022.
- ^ . 24 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ . 29 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhan Asena 7 Ocak 1922 Diyarbakir 15 Subat 2001 Ankara Turk oyun yazari sair cocuk hastaliklari hekimidir Orhan AsenaDogum7 Ocak 1922 Diyarbakir Osmanli ImparatorluguOlum15 Subat 2001 79 yasinda Ankara TurkiyeDefin yeriCebeci Asri MezarligiMeslekyazar senaristMilliyetTurk 1950 sonrasi Turk tiyatrosunun en onemli yazarlarindan birisidir Daha cok tarihi konulari ele alan eserler vermis cok uretken bir oyun yazari olan Orhan Asena Turk tiyatrosunun Shakespeare i olarak anilir Yasami1922 de Diyarbakir da dunyaya geldi Ilk ve orta ogrenimini Diyarbakir da tamamladi Cocuk yaslarda siir ve oyku yazmaya basladi Ilk tiyatro calismalarini lise yillarinda yapti Istanbul Universitesi Tip Fakultesinden 1945 te mezun oldu Anadolu da hekim ve hukumet tabibi olarak gorev yapti 1955 te cocuk hastaliklari uzmani oldu 12 Mart Muhtirasi ndan sonra Almanya ya yerlesmek zorunda kaldi sekiz yil Almanya da hekim olarak calisti Turkiye ye dondukten sonra Ankara ya yerlesti Devlet Tiyatrolari Genel Mudurlugunde edebi kurul uyesi ve baskani olarak da gorev yapti Yazin dunyasina siir ve hikaye yazarak giren ve ilk siirleri Yaratis ve Istanbul dergilerinde yayimlanan Asena zamanla oyun yazarligina yoneldi Ilk oyunu 1954 1955 tiyatro mevsiminde Ankara Devlet Tiyatrosu nda sahnelendi ve 1959 da da kitap olarak yayimlandi 1960 yilinda TDK tiyatro odulunu alan bu yapiti Ingilizce Fransizca Almanca Ispanyolca Rusca Italyanca dillerine cevrilmistir Oyun yazarligina devam eden Asena kirki askin oyun yazdi ve oyunlari tum Turkiye deki sahnelerde oynandi Oyunlarindan yaklasik yarisi kitap olarak yayimlandi Eserlerinde baskaldiri temasi agir basti Atcali Kel Memet in hayatini isledigi adli oyunuyla TRT den 1970 yilinda basari odulunu aldi Daha sonralari ise Ismet Kuntay Tiyatro Odulu nu Avni Dilligil Tiyatro Odulu nu ve 1983 yilinda Ya Devlet Basa Ya Kuzgun Lese ile Yazin alani Tiyatro dalinda Turkiye Is Bankasi Buyuk Odulu nu kazandi Tiyatro elestirmenlerince Turk tiyatrosunun Shakespeare i olarak tanimlanmistir 1998 yilinda kultur bakanligi tarafindan devlet sanatcisi unvanina layik goruldu 2001 yilinda Ankara da vefat eden yazar Cebeci Asri Mezarliginda topraga verildi Olumunden Sonra2002 den itibaren Diyarbakir da Diyarbakir Devlet Tiyatrosu tarafindan Orhan Asena anisina onun adini tasiyan Yerli Oyunlar Festivali duzenlenmektedir Devlet Tiyatrolari Genel Mudurlugu Macunkoy kampusunde Orhan Asena Deneme Sahnesi 2002 yilinda acilmistir EserleriBazi Oyunlari 1956 1959 Gilgames in halkini korumak icin tanrilara meydan okumasi tanrilara esit olmanin verdigi gurur anlatilir 1960 1962 1962 1963 Tohum ve Toprak 1964 Idealist bir devlet adami olan Alemdar Mustafa Pasa yi konu edinir Gecenin Sonu 1964 1968 Dusunceleri ugruna kurban olan mutasavvif Seyh Bedreddin in trajedisini konu edinir 1970 Aydin Ihtilaline onderlik eden Atcali Kel Mehmet in dramini konu alir 1974 1975 Sili Devlet Baskani Salvador Allende nin olmesi ile sonuclanan hukumet darbesini sirasinda disardaki insan avindan kacan yedi gencin hesaplasma tartisma ve catismalarinin oykusudur 1978 Sili de 1977 de Pinochet in baski rejimine olasi bir direnis hareketini konu edinir 1979 Cocuk oyunu Ya Devlet Basa Ya Kuzgun Lese 1983 I Suleyman in ogullari arasindaki taht kavgasini konu edinir Sili de darbe gecesi Baskanlik Sarayi nda devlet baskani Allende nin yasadigi gerilimli saatleri anlatir ya da Taht ve Baht Dortlemesi Roksolan 1982 Siir kitaplari Masal 1941 Kitkanaat 1957 Senaryo calismalari Kurtulus Savasi nda Efeler Aranan Adam Icerdeki Adam Dunya Yurttasi Nazim Uclemesi Gilgames Ya Devlet Basa Ya Kuzgun Lese Kurtlar Kuslar Uyurken Hunkar Haci Bektas Veli Fadik Kiz Yoruk ElifDis baglantilarKaynakca Esra Sen Orhan Asena nin Tarihsel Olmayan Piyeslerinde Kadin Turkbilig Turkoloji Arastirmalari 2008 a b Hami Cagdas Turk tiyatrosunun Shakespeare i oldu Hurriyet Gazetesi 16 02 2001 20 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2022 24 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2010 29 Kasim 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2010