Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orhan Boran (30 Haziran 1928, İstanbul - 26 Mayıs 2012, İstanbul), Türk radyo ve televizyon sunucusu, gazeteci, aktör.
| Orhan Boran | |
|---|---|
 Türkiye'nin ilk stand-upçısı Orhan Boran | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum adı | Mehmet Orhan Boran |
| Doğum | 30 Haziran 1928 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 26 Mayıs 2012 (83 yaşında) İstanbul |
| Uyruk | Türk  |
| Evlilik(ler)i | Güler Boran |
| Ebeveyni | Hikmet Boran |
| Alanı | Radyo ve televizyon sunucusu, tiyatro ve sinema oyuncusu, şovmen |
| Etkin yıllar | 1945-2005 |
1960'lı yıllarda Türkiye'de ilk stand-up komedi şovunu gece kulüplerinde Ayaküstü Gırgır adıyla başlatan mizahçıdır. Bir mendil, bir gözlük ve ayaklı bir mikrofondan ibaret aksesuarlarla yaptığı gösterisi ile 1960'lı yıllarda radyo, 1970'li yıllarda televizyon yıldızı olmuştur.
Yaşamı
1928 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, İstanbul'un işgali sırasında Tıbbiye'deki direnişin örgütlenmesindeki rolü ve Sivas Kongresi'ndeki manda karşıtı konuşması ile tanınan doktor Hikmet Boran'dır.Edremit Cumhuriyet İlkokulu'nu bitirdikten sonra 1938 yılında yatılı olarak Galatasaray Lisesi'ne girdi.
Galatasaray Lisesi'nde okurken, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda rejisör olan ve okul temsillerini sahneye koyan Necdet Mahfi Ayral'ın sahnelediği bir Moliere oyununda rol alması, ilk sahne deneyimi oldu. 1946 yılında liseden mezun oldu ve Türkoloji Fakültesi'ne yazıldı.
Yükseköğrenimine başladığı sırada, Necdet Mahfi Ayral, kendisini Muhsin Ertuğrul ile tanıştırdı. İstanbul Şehir Tiyatroları'nda işe başladı, 17 oyunda rol aldı.
Şehir Tiyatroları'nda iken Türkiye'ye gelen bir Fransız topluluğa tercümanlık yaptı ve topluluğun daveti üzerine Fransa'ya giderek Paris'teki "" Tiyatrosu'nda bir yıl kadar staj yaptı. Burada bazı sahne sanatçılarının esprili konuşmalar yaparak halkı güldürmesinden esinlendi, ülkesine döndüğünde değerlendirmeyi tasarladı.
Türkoloji Fakültesi'ndeki öğrenimini 3. sınıftan terk edip İstanbul Radyoevi'nde radyoculuğa başladı. Ekrem Reşit Rey'in asistanı olarak girdiği Radyoevi'nde temsil yayınları rejisörlüğü yaptı; yeni program fikiri ve uygulamaları getirdi.
1950'de ek iş olarak Elmadağ'da açılan Kervansaray gece kulübünde, sanatçıların sahne sırasını organize etmeye başladı. İstanbul Radyosu yönetimi, kendi kadrosunda bulunan bir sanatçının barda çalışmasını hoş karşılamayınca, radyoevindeki görevinden ayrılmak zorunda kaldı.
Yeni işinde Paris'te "Théâtre des Mathurins" tiyatrosundan edindiği tecrübelerle, esprili anonslar yapması çok beğenildi ve kısa süreli, esprili sohbetler yapması teklif edildi. Hayalî bir eş, kaynana ve kayınbiraderle yaşanan maceralara ilişkin fıkralar anlatarak sahne komedyenliği yaptı. Onun sohbetleri, kendisinin "Ayaküstü gırgır" dediği, bugün stand-up olarak adlandırılan sahne performansının Türkiye'deki ilk örneği oldu. Radyoda bir firma reklamı için "11 soru bilgi yarışması" programını yaptı ve büyük ilgi gördü.
1956 yılında BBC'nin Türkçe Servisi'nde çalışmak üzere açılan sınavı, 220 kişi arasından birincilikle kazanarak Londra'ya gitti. BBC Türkçe Servisi'nde pek çok program yaptı, haber okudu. Dünya Gazetesi'nin Londra muhabirliğini üstlendi. 17 Şubat 1959'da, içinde Adnan Menderes'in de bulunduğu uçağın, Londra’nın 40 kilometre güneyindeki Gatwick Havalimanı civarında, iniş sırasında düştüğünü dünyaya ilk duyuran Orhan Boran oldu.
4 yıl kaldığı İngiltere'den, yakın dostu Şakir Eczacıbaşı'nın kendisini daveti sonucu Türkiye'ye döndü. Firmalar ve bankalar için birçok bilgi yarışması programı yaptı. BBC Radyosu'nda yaşadığı bir deneyimden esinlenerek 1959 yılında "Yuki" adlı hayali kahramanı yarattı ve bu hayali kahraman ile diyaloglarına dayanan bir radyo programı yaptı. "Yuki", halk tarafından çok bepenilip bir fenomen oldu; Altan Erbulak tarafından çizgi romana uyarlandı, 1960'lı yılların sonunda plağı yapıldı. Orhan Boran, Milliyet Çocuk’ta, Pazar Dergisi’nde Yuki ile köşe yazıları yazdı.
Radyo komedyenliğinin yanı sıra gece kulüplerinde sahne komedyenliğini sürdüren Boran'ın bir mendil, bir gözlük ve ayaklı bir mikrofondan ibaret aksesuarlarla yaptığı sahne gösterisi çok popüler oldu. 1970'li yıllarda eğlence endüstrisinde gazinoların ortaya çıkmasından sonra gazinolarda ve sanatçı kadrosunun çıktığı turnelere sahne amirliği yaptı. Bu dönemde çeşitli Yeşilçam filmlerinde de rol aldı. Sahne yaşamına 1980'de 'nda sahnelenen "Müzikal Kahkaha" adını verdiği oyunla son verdi.
Muhabirlikle başlamış olan gazeteciliği Hürriyet ve Milliyet gibi gazetelerinde yazarlık yaparak sürdürdü.
Türkiye'de televizyon yayını başladığında bir televizyon yıldızı oldu. Reklam filmlerinde oynadı. 1994'te Show TV'de yayınlanan Şansını Dene yarışmasında yarışmacı olarak görev aldı. Bir süre, (Kim Milyoner Olmak İster?) yarışmasında sundu.
2002 yılında yakalandığı kolon kanseri sebebiyle iki defa ameliyat geçirdi. "Hayatımın son yıllarını saçlarım dökülmüş olarak geçirmek istemiyorum. Öleceksem insan gibi bu halimle öleyim. Şu dünyayı sefil halde terk etmek istemiyorum. Hayranlarım beni hep bu halimle hatırlayacak, saçları dökülmüş olarak değil!" diyerek kemoterapi tedavisini reddetti.[]
10 Haziran 2005'te, Beşiktaş Kültür Merkezi'nin (BKM), "Orhan Boran Show" adıyla Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu 'nda organize ettiği jübilede, 59 yıl emek verdiği meslek hayatına ve 25 yıl uzak kaldığı sahneye veda etmek üzere son kez sahne aldı.
26 Mayıs 2012'de öldü Zincirlikuyu Mezarlığına defnedildi.
Hayalî tiplemeleri
Yuki
Orhan Boran, İngiltere'de BBC Türkçe servisinde çalıştığı yıllarda, bir stüdyo çalışması sırasında, teknisyenin bant kaydını zaman kazanmak amacıyla hızlı geçmesi sonucu, konuşma seslerinin hızlı ve ince çıkması stüdyoda bulunan İngilizleri güldürmüştü. Bu olay Boran'da ilham yaratmış ve "Hiç Türkçe bilmeyenler anlamadan bu kadar gülerse, kim bilir Türkiye'de ne kadar gülerler!" diye düşündürmüştü.
Orhan Boran, İlk defa 1959 Nisan'ında bir pazar sabahı İstanbul Radyosu'nda dinleyicilere "Yuki" adıyla; bir hayali yaratık tanıttı. Türkiye'de 1960'ların unutulmaz radyo kahramanı haline gelen "Yuki", hızla dönen banttaki konuşma sesinden ibaretti. Bu sesi çıkaran mahluk, ne çocuk, ne büyük, ne insandı. Orhan Boran'ın tanıttığı şekliyle; Brezilya ormanlarında yaşayan, nesli tükenmiş bir aileden, tavşan kulaklı, sincap kuyruklu, kazma dişli, zeki bir yaratıktı. Orhan Boran'la sohbet ederler, Yuki 'nin yaşadığı, komik, heyecanlı, gerçek dışı olaylardan, gündelik sorunlardan bahsederler, kimi zaman da ahlaki değerleri gündeme getirirlerdi. Zaman zaman Yuki, şakanın ölçüsünü kaçırır, Orhan Boran'dan güya bir tokat yer, "Viiik!" diye kısa bir çığlık atardı. Yuki programı radyoda 14 yıl boyunca yayımlandı.
Şu bizim kayınbirader
Orhan Boran'ın yarattığı "Kayınbirader" tiplemesi; Yuki 'den farklı olarak, karşılıklı sohbet ettiği bir varlık değildir. Sadece adından, yaptıklarından ve konuşmalarından konu ettiği hayali bir kayınbiraderdi. Bu kayınbirader, zaman zaman çok zeki ve şaşırtıcı, zaman zaman da çok saf ve salakça davranan bir tiplemeydi. Bazen de sohbetlerine "Şu bizim kayınbirader dün bana dedi ki..." diye başlar; işin içine biraz da kaynanasını katarak, radyo başındaki insanları gülmekten kırar geçirirdi.
Kitapları
- Leyleğin Ömrü (Anı)
Filmleri
- 1946 - Domaniç Yolcusu / Unutulan Sır
- 1949 - Kanlı Döşek
- 1952 - Yıldırım Beyazıt ve Timurlenk
- 1952 - Söz Müdafaanındır
- 1953 - Kaldırım Çiçeği
- 1953 - Balıkçı Güzeli / 1002. Gece
- 1960 - İçimizden Biri / Ölüm Çemberi
Kaynakça
- ^ . Yenimesaj.com.tr. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ Erdoğan, Arzu (14 Haziran 2005). . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Aygündüz, Filiz (21 Aralık 2000). . Milliyet. 24 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ a b Ocak, Funda Şenoş (4 Şubat 2021). . Gazete Duvar. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ . Hurriyet.com.tr. 5 Ekim 2002. 27 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2023.
- ^ İmre, Ercan. . RecordTurk.com. 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
- Orhan Boran Stand up Gösterisi 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 1978, TRT Arşiv
- Orhan Boran ve Yuki radyo programı 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Biyografi.net - Orhan Boran hakkında yazılanlar17 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- IMDb'de Orhan Boran
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhan Boran 30 Haziran 1928 Istanbul 26 Mayis 2012 Istanbul Turk radyo ve televizyon sunucusu gazeteci aktor Orhan BoranTurkiye nin ilk stand upcisi Orhan BoranGenel bilgilerDogum adiMehmet Orhan BoranDogum30 Haziran 1928 1928 06 30 Istanbul TurkiyeOlum26 Mayis 2012 83 yasinda IstanbulUyrukTurkEvlilik ler iGuler BoranEbeveyniHikmet BoranAlaniRadyo ve televizyon sunucusu tiyatro ve sinema oyuncusu sovmenEtkin yillar1945 2005 1960 li yillarda Turkiye de ilk stand up komedi sovunu gece kuluplerinde Ayakustu Girgir adiyla baslatan mizahcidir Bir mendil bir gozluk ve ayakli bir mikrofondan ibaret aksesuarlarla yaptigi gosterisi ile 1960 li yillarda radyo 1970 li yillarda televizyon yildizi olmustur Yasami1928 yilinda Istanbul da dogdu Babasi Istanbul un isgali sirasinda Tibbiye deki direnisin orgutlenmesindeki rolu ve Sivas Kongresi ndeki manda karsiti konusmasi ile taninan doktor Hikmet Boran dir Edremit Cumhuriyet Ilkokulu nu bitirdikten sonra 1938 yilinda yatili olarak Galatasaray Lisesi ne girdi Galatasaray Lisesi nde okurken Istanbul Sehir Tiyatrolari nda rejisor olan ve okul temsillerini sahneye koyan Necdet Mahfi Ayral in sahneledigi bir Moliere oyununda rol almasi ilk sahne deneyimi oldu 1946 yilinda liseden mezun oldu ve Turkoloji Fakultesi ne yazildi Yuksekogrenimine basladigi sirada Necdet Mahfi Ayral kendisini Muhsin Ertugrul ile tanistirdi Istanbul Sehir Tiyatrolari nda ise basladi 17 oyunda rol aldi Sehir Tiyatrolari nda iken Turkiye ye gelen bir Fransiz topluluga tercumanlik yapti ve toplulugun daveti uzerine Fransa ya giderek Paris teki Tiyatrosu nda bir yil kadar staj yapti Burada bazi sahne sanatcilarinin esprili konusmalar yaparak halki guldurmesinden esinlendi ulkesine dondugunde degerlendirmeyi tasarladi Turkoloji Fakultesi ndeki ogrenimini 3 siniftan terk edip Istanbul Radyoevi nde radyoculuga basladi Ekrem Resit Rey in asistani olarak girdigi Radyoevi nde temsil yayinlari rejisorlugu yapti yeni program fikiri ve uygulamalari getirdi 1950 de ek is olarak Elmadag da acilan Kervansaray gece kulubunde sanatcilarin sahne sirasini organize etmeye basladi Istanbul Radyosu yonetimi kendi kadrosunda bulunan bir sanatcinin barda calismasini hos karsilamayinca radyoevindeki gorevinden ayrilmak zorunda kaldi Yeni isinde Paris te Theatre des Mathurins tiyatrosundan edindigi tecrubelerle esprili anonslar yapmasi cok begenildi ve kisa sureli esprili sohbetler yapmasi teklif edildi Hayali bir es kaynana ve kayinbiraderle yasanan maceralara iliskin fikralar anlatarak sahne komedyenligi yapti Onun sohbetleri kendisinin Ayakustu girgir dedigi bugun stand up olarak adlandirilan sahne performansinin Turkiye deki ilk ornegi oldu Radyoda bir firma reklami icin 11 soru bilgi yarismasi programini yapti ve buyuk ilgi gordu 1956 yilinda BBC nin Turkce Servisi nde calismak uzere acilan sinavi 220 kisi arasindan birincilikle kazanarak Londra ya gitti BBC Turkce Servisi nde pek cok program yapti haber okudu Dunya Gazetesi nin Londra muhabirligini ustlendi 17 Subat 1959 da icinde Adnan Menderes in de bulundugu ucagin Londra nin 40 kilometre guneyindeki Gatwick Havalimani civarinda inis sirasinda dustugunu dunyaya ilk duyuran Orhan Boran oldu 4 yil kaldigi Ingiltere den yakin dostu Sakir Eczacibasi nin kendisini daveti sonucu Turkiye ye dondu Firmalar ve bankalar icin bircok bilgi yarismasi programi yapti BBC Radyosu nda yasadigi bir deneyimden esinlenerek 1959 yilinda Yuki adli hayali kahramani yaratti ve bu hayali kahraman ile diyaloglarina dayanan bir radyo programi yapti Yuki halk tarafindan cok bepenilip bir fenomen oldu Altan Erbulak tarafindan cizgi romana uyarlandi 1960 li yillarin sonunda plagi yapildi Orhan Boran Milliyet Cocuk ta Pazar Dergisi nde Yuki ile kose yazilari yazdi Radyo komedyenliginin yani sira gece kuluplerinde sahne komedyenligini surduren Boran in bir mendil bir gozluk ve ayakli bir mikrofondan ibaret aksesuarlarla yaptigi sahne gosterisi cok populer oldu 1970 li yillarda eglence endustrisinde gazinolarin ortaya cikmasindan sonra gazinolarda ve sanatci kadrosunun ciktigi turnelere sahne amirligi yapti Bu donemde cesitli Yesilcam filmlerinde de rol aldi Sahne yasamina 1980 de nda sahnelenen Muzikal Kahkaha adini verdigi oyunla son verdi Muhabirlikle baslamis olan gazeteciligi Hurriyet ve Milliyet gibi gazetelerinde yazarlik yaparak surdurdu Turkiye de televizyon yayini basladiginda bir televizyon yildizi oldu Reklam filmlerinde oynadi 1994 te Show TV de yayinlanan Sansini Dene yarismasinda yarismaci olarak gorev aldi Bir sure Kim Milyoner Olmak Ister yarismasinda sundu 2002 yilinda yakalandigi kolon kanseri sebebiyle iki defa ameliyat gecirdi Hayatimin son yillarini saclarim dokulmus olarak gecirmek istemiyorum Oleceksem insan gibi bu halimle oleyim Su dunyayi sefil halde terk etmek istemiyorum Hayranlarim beni hep bu halimle hatirlayacak saclari dokulmus olarak degil diyerek kemoterapi tedavisini reddetti kaynak belirtilmeli 10 Haziran 2005 te Besiktas Kultur Merkezi nin BKM Orhan Boran Show adiyla Harbiye Cemil Topuzlu Acik Hava Tiyatrosu nda organize ettigi jubilede 59 yil emek verdigi meslek hayatina ve 25 yil uzak kaldigi sahneye veda etmek uzere son kez sahne aldi 26 Mayis 2012 de oldu Zincirlikuyu Mezarligina defnedildi Hayali tiplemeleriYuki Orhan Boran Ingiltere de BBC Turkce servisinde calistigi yillarda bir studyo calismasi sirasinda teknisyenin bant kaydini zaman kazanmak amaciyla hizli gecmesi sonucu konusma seslerinin hizli ve ince cikmasi studyoda bulunan Ingilizleri guldurmustu Bu olay Boran da ilham yaratmis ve Hic Turkce bilmeyenler anlamadan bu kadar gulerse kim bilir Turkiye de ne kadar gulerler diye dusundurmustu Orhan Boran Ilk defa 1959 Nisan inda bir pazar sabahi Istanbul Radyosu nda dinleyicilere Yuki adiyla bir hayali yaratik tanitti Turkiye de 1960 larin unutulmaz radyo kahramani haline gelen Yuki hizla donen banttaki konusma sesinden ibaretti Bu sesi cikaran mahluk ne cocuk ne buyuk ne insandi Orhan Boran in tanittigi sekliyle Brezilya ormanlarinda yasayan nesli tukenmis bir aileden tavsan kulakli sincap kuyruklu kazma disli zeki bir yaratikti Orhan Boran la sohbet ederler Yuki nin yasadigi komik heyecanli gercek disi olaylardan gundelik sorunlardan bahsederler kimi zaman da ahlaki degerleri gundeme getirirlerdi Zaman zaman Yuki sakanin olcusunu kacirir Orhan Boran dan guya bir tokat yer Viiik diye kisa bir ciglik atardi Yuki programi radyoda 14 yil boyunca yayimlandi Su bizim kayinbirader Orhan Boran in yarattigi Kayinbirader tiplemesi Yuki den farkli olarak karsilikli sohbet ettigi bir varlik degildir Sadece adindan yaptiklarindan ve konusmalarindan konu ettigi hayali bir kayinbiraderdi Bu kayinbirader zaman zaman cok zeki ve sasirtici zaman zaman da cok saf ve salakca davranan bir tiplemeydi Bazen de sohbetlerine Su bizim kayinbirader dun bana dedi ki diye baslar isin icine biraz da kaynanasini katarak radyo basindaki insanlari gulmekten kirar gecirirdi KitaplariLeylegin Omru Ani Filmleri1946 Domanic Yolcusu Unutulan Sir 1949 Kanli Dosek 1952 Yildirim Beyazit ve Timurlenk 1952 Soz Mudafaanindir 1953 Kaldirim Cicegi 1953 Balikci Guzeli 1002 Gece 1960 Icimizden Biri Olum CemberiKaynakca Yenimesaj com tr 4 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 Erdogan Arzu 14 Haziran 2005 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Aygunduz Filiz 21 Aralik 2000 Milliyet 24 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 a b Ocak Funda Senos 4 Subat 2021 Gazete Duvar 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 Hurriyet com tr 5 Ekim 2002 27 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Mart 2023 Imre Ercan RecordTurk com 1 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ocak 2008 Dis baglantilarOrhan Boran Stand up Gosterisi 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1978 TRT Arsiv Orhan Boran ve Yuki radyo programi 24 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Biyografi net Orhan Boran hakkinda yazilanlar17 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde IMDb de Orhan Boran