Orhun Nehri (Moğolca: Орхон гол, Orhon gol, Çince: 鄂爾渾河, È ěr hún hé) Moğolistan'da uzunluğu 1.124 kilometre, tarihi ve kültürel önemi çok olan bir nehirdir.
Orhun Nehri Orkhon Gol (Орхон гол) | |
---|---|
Orhun Nehri | |
Konum | |
Ülke(ler) | Moğolistan |
Genel bilgiler | |
Kaynak | Tola, Tarim, Sarin, Eröö. |
Kaynak rakımı | 1084 m. |
Ağız | Selenge Nehri |
Ağız rakımı | 601 m. |
Uzunluk | 1,124 km |
Havza alanı | 132,835 km² |
Debi | 190.2 m³/s Temmuz, 0.5 m³/s Şubat |
Çince okunuşu Pinyin ěr-hún olarak (鄂爾渾河) söylenmekte, çamurlu su anlamına gelmektedir.
Orhun Nehri boyunca iki tane çok eski şehir kalıntıları bulunur, bunlar çok eski Uygur Kağanlığına ve eski Moğol İmparatorluğuna başkentlik yapmış Ordu-Balık ve Karakurum'dur.
Kaynakça
Hangay Dağlarından doğan Orhun, kıvrılarak kuzeye doğru akar, daha Rusya sınırına gelmeden Selenge Nehri ile birleşir ve Baykal Gölüne dökülür.
Nehrin yan kolları
- Sarin (Сарингол)
- Tamir (Хойд Тамир гол)
Nehre batısından katılan sol kaynak koludur.
- Tola (Туул гол)
Nehre doğusundan katılan en önemli sağ kaynak koludur.
- Eröö (Эрөө гол)
Doğal yapısı
Kış aylarında buzla kaplıdır, Mayıs ve Eylül aylarında Orhun Nehrinin ortalama 175 kilometrelik bölümü gemi ile geçilebilir ama az trafik vardır.
Balık türleri
Orhun Nehrinde, Turna balığı (Esox lucius, Esox reichertii), Sazan balığı (Cyprinus carpio carpio, Cyprinus carpio haematopterus, Cyprinus rubrofuscus), Tatlısu levreği (Perca fluviatilis, Perca schrenkii), Salmonidae familyasından Hucho taimen ve Amur yayın balığı (Silurus asotus) gibi tatlı su balıkları yaşarlar.
Kültür tarihi
1220 km2 alanı kaplayan Orhun Vadisi 2004 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine alınmış ve böylece tüm dünya için önemli bir değer taşıdığı için bölgede bulunan doğal ve kültürel varlıklar korunma altına alınmıştır.
Orhun Nehri boyunca tarihi önemli yerler;
- Orhun Yazıtları, 8. yüzyılda Göktürk Kağanlığı zamanında dikilen Bilge Kağan Yazıtı, Kül Tigin Yazıtı ve Bilge Tonyukuk yazıtı.
- İlk Uygur Kağanlığı başkenti Ordu-balık.
- 13. yüzyılda Moğol İmparatorluğu başkenti Karakurum.
- 13. ve 14. yüzyıldan geriye kalan, Öğedi Kağan'ın ikametgâhı sanılan toprak tepede Moğol palası.
- 1586 yılında Moğolistan'da ilk defa yapılan Karakurum şehrindeki Budist Manastırı.
- Orhun Nehrinin yukarı havzasında 2600 metre yükseklikte bulunan Tuvçun Manastırı.
- Ayrıca Orhun Nehri boyunca Hunlar'dan ve daha eski uygarlıklardan varsayılan pek çok eski mezarlar bulunur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Çince karakter çevirisi https://translate.google.com/#view=home&op=translate&sl=auto&tl=tr&text=鄂%0A爾%0A渾%0A河 3 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ CIA Factbook - Mongolia 25 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Dış bağlantılar
- List of Freshwater Fishes for Mongolia 17 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Orhun Nehri için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
Akarsu ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Moğolistan coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhun Nehri Mogolca Orhon gol Orhon gol Cince 鄂爾渾河 E er hun he Mogolistan da uzunlugu 1 124 kilometre tarihi ve kulturel onemi cok olan bir nehirdir Orhun Nehri Orkhon Gol Orhon gol Orhun NehriKonumUlke ler MogolistanGenel bilgilerKaynak Tola Tarim Sarin Eroo Kaynak rakimi 1084 m Agiz Selenge NehriAgiz rakimi 601 m Uzunluk 1 124 kmHavza alani 132 835 km Debi 190 2 m s Temmuz 0 5 m s Subat Cince okunusu Pinyin er hun olarak 鄂爾渾河 soylenmekte camurlu su anlamina gelmektedir Orhun Nehri boyunca iki tane cok eski sehir kalintilari bulunur bunlar cok eski Uygur Kaganligina ve eski Mogol Imparatorluguna baskentlik yapmis Ordu Balik ve Karakurum dur KaynakcaHangay Daglarindan dogan Orhun kivrilarak kuzeye dogru akar daha Rusya sinirina gelmeden Selenge Nehri ile birlesir ve Baykal Golune dokulur Nehrin yan kollariSarin Saringol Tamir Hojd Tamir gol Nehre batisindan katilan sol kaynak koludur Tola Tuul gol Nehre dogusundan katilan en onemli sag kaynak koludur Eroo Eroo gol Orhun dan genis gorunusDogal yapisiKis aylarinda buzla kaplidir Mayis ve Eylul aylarinda Orhun Nehrinin ortalama 175 kilometrelik bolumu gemi ile gecilebilir ama az trafik vardir Balik turleri Orhun Nehrinde Turna baligi Esox lucius Esox reichertii Sazan baligi Cyprinus carpio carpio Cyprinus carpio haematopterus Cyprinus rubrofuscus Tatlisu levregi Perca fluviatilis Perca schrenkii Salmonidae familyasindan Hucho taimen ve Amur yayin baligi Silurus asotus gibi tatli su baliklari yasarlar Kultur tarihi1220 km2 alani kaplayan Orhun Vadisi 2004 yilinda UNESCO tarafindan Dunya Mirasi listesine alinmis ve boylece tum dunya icin onemli bir deger tasidigi icin bolgede bulunan dogal ve kulturel varliklar korunma altina alinmistir Orhun Nehri boyunca tarihi onemli yerler Orhun Yazitlari 8 yuzyilda Gokturk Kaganligi zamaninda dikilen Bilge Kagan Yaziti Kul Tigin Yaziti ve Bilge Tonyukuk yaziti Ilk Uygur Kaganligi baskenti Ordu balik 13 yuzyilda Mogol Imparatorlugu baskenti Karakurum 13 ve 14 yuzyildan geriye kalan Ogedi Kagan in ikametgahi sanilan toprak tepede Mogol palasi 1586 yilinda Mogolistan da ilk defa yapilan Karakurum sehrindeki Budist Manastiri Orhun Nehrinin yukari havzasinda 2600 metre yukseklikte bulunan Tuvcun Manastiri Ayrica Orhun Nehri boyunca Hunlar dan ve daha eski uygarliklardan varsayilan pek cok eski mezarlar bulunur Ayrica bakinizOrhun VadisiKaynakca Cince karakter cevirisi https translate google com view home amp op translate amp sl auto amp tl tr amp text 鄂 0A爾 0A渾 0A河 3 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA Factbook Mongolia 25 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Dis baglantilarList of Freshwater Fishes for Mongolia 17 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Orhun Nehri icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo MicrosoftAkarsu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Mogolistan cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz