Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oruç, belli bir zaman dilimi içerisinde; yiyecek, içecek veya her ikisinden de kaçınma eylemidir. Mutlak oruç ise, tüm yiyecek ve sıvılardan; genellikle önceden belirlenmiş bir veya birkaç gün kaçınma olarak tanımlanır. Diğer oruçlar, belli yiyecekler veya maddeleri sınırlayarak kısmen kısıtlayıcı olabilir. Oruç eylemi, yiyeceğin dışında cinsel ilişki ve diğer aktiviteleri de engelleyicidir.
Köken bilim
"Oruç" sözcüğü Selçuklular döneminde Farsçadan alınmış روجك rôcik sözcüğünün Türkçedeki söylenişi olup "günlük" anlamındadır. Kur'an'da صوم savm ve صيام sıyam olarak geçmektedir.
Amaç
Oruç dinî, sağlıksal ve politik (açlık grevleri) nedenler gözetilerek yapılabilen bir eylemdir.
Sağlığa ve sosyal yaşama etkileri
Orucun sağlık ve yaşam üzerine olası negatif etkileri
(Ayrıca bakınız Açlık, Su (Suyun insan hayatındaki yeri ve önemi)
1- Yazın sıcak ve kuru mevsimde uzun süre sıvı alımının kesilmesine bağlı olarak gelişmesi muhtemel dehidratasyon, buna bağlı olarak güneş altında veya sıcak ortamda çalışan iş gruplarında güneş veya sıcak çarpması risklerinin artışı,
2- Kronik hastalıklarda, hamile, diyabetik, hiper tiroidi, çocuklarda, yoğun fiziksel efor gerektiren işlerde çalışan kişilerde uzun süreli gıda alımının kesilmesi sebebiyle metabolik dengenin bozulması, doğum öncesi ve gelişim çağındaki çocuklarda yetişkinlikte öğrenim yeteneklerini de etkileyen gelişim yetersizliği,
3- Kalp, karaciğer ve akciğer yetersizliği olan kişilerin oruç tutmalarında, uzun süreli açlık sonrası yenilen ağır bir yemek sonrasında solunum, dolaşım ve kalp yetmezliklerinin ortaya çıkışı,
4- Diyabetiklerde, kansızlık ve tansiyon düşüklüğü olan kişilerde tansiyon ve şeker düşmelerine bağlı olarak meydana gelebilecek konfüzyonel durum ve bunun yol açabileceği trafik ve iş kazaları,
5-Geçici baş ağrısı; sıvı ve kafein alımının kesilmesi gibi etkiler.
6- Psikosomatik değişiklikler; * Ramazan orucu ile ilgili olarak daha çok sıvı alımı, sigara, kafein alımı ve uyku yetersizliği gibi sebeplere bağlanan kognitif fonksiyonlarda azalma, irritabilite ve letharji artışı, gerilim ve migren tipi baş ağrılarında artış, bunun trafik kazalarında artış gibi yansımaları bazı araştırmacılar tarafından not edilmiştir.
7- Anne sütüne etkileri; birkaç çalışma Ramazan orucunun anne sütü üzerinde miktar ve bileşim olarak etkili olduğuna işaret etmektedir.
8-Açlık orucunda (açlık grevi) uzun süreli hipoglisemi sebebiyle geri dönülmez nörolojik hasarlar görülebilir.
9- İdrar üzerine etkileri; bazı araştırmalar Ramazanda oruç tutanlarda gündüzleri idrar çıkışının azaldığına ve idrar osmolalite değerlerinin arttığına işaret etmektedir. Bu değişiklikler idrarda taş oluşumu ve idrar yolu enfeksiyonları gibi ileri aşamalarda böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilecek birtakım hasarlarla bağlantılı değişikliklerdir.
Sağlık amaçlı oruç
Sağlık amaçlı yiyecek sınırlamaları, özellikle yaşlılarda tuz, kolesterol içeren yiyecekler, şeker, yağ, nişasta ya da hayvani gıdalardan uzak durma gibi tedbirli tavırlar, rejim, diyet gibi sözcüklerle adlandırılır.
Sağlık amaçlı oruç deyince genellikle su orucu anlaşılır. Su orucunda su dışında hiçbir gıda tüketilmemeye çalışılır, iki günden daha uzun su orucunun doktor gözlemi altında yapılması tavsiye edilir.
- Yapılan klinik deneyler sonucu ilerlemiş katı tümörü bulunan; , ve ile tedavi gören ve komorbidite görülmeyen hastalarda platin bazlı kemoterapiden önce kısa süreli bir oruç döneminden geçmenin, kemoterapinin yan etkilerini azalttığı gözlemlenmiştir.
- Zaman zaman su orucu tutmanın insanın genel sağlığına ve özellikle kolestrol seviyesini düşürerek kalbine iyi geldiği de gözlemlenmiştir.
Başka sık görülen sağlık amaçlı oruç çeşitleri de kalori kısıtlama ya da gün aşırı oruçtur. Bunların da sağlığa faydalı olabilecekleri yönünde gittikçe daha kesin işaretler vardır.
3 Ekim 2016'da Oshumi'ye, moleküllerin hücre içine ve dışına hareketi anlamına gelen otofaji alanında yaptığı kapsamlı çalışmalardan dolayı Nobel Vakfı tarafından 2016 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verilmesine karar verildi. Stockholm Karolinska Enstitüsü tarafından yapılan açıklamada; "hücresel bileşenleri ayrıştıran ve geri dönüştüren temel bir süreç olan otofajinin altında yatan mekanizmaları keşfedip açığa kavuşturan" Japon bilim insanı Yoshinori Oshumi'nin bu yılki Nobel Tıp Ödülü'nün sahibi olduğu duyuruldu. Ayrıca, Ohsumi'nin keşifleri, hücrenin içeriğini nasıl ayrıştırdığını anlamamızı sağladı. Keşifler, otofajinin açlığa adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanıt gibi birçok fizyolojik süreçteki temel önemini anlamamıza da yardımcı oldu. Otofaji genlerindeki mutasyonlar, hastalıklara neden olurken otofajik süreçler, kanser ve nörolojik hastalıklar gibi bazı vakalarda önemli rol oynamaktadır." ifadelerine yer verildi.
Oruç ile benzer koşullara sahip kalori kısıtlaması metodu hakkında yapılan çalışmalar, bu uygulamanın ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan nörodejeneratif hastalıkların ortaya çıkışını azalttığını,antidepresan etkisi gösterdiğini, ve hafızanın güçlenmesi gibi beyin fonksiyonları üzerinde faydalı etkilere sahip olduğunu göstermiştir.
Dinlerde oruç
|
İslam'da
Oruç, İslâm'ın beş esasından biridir. Farsça “ruze” kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Önceleri “oruze” (günlük) olarak kullanılmış; daha sonra “oruç” şeklinde söylenmeye başlanmıştır. Arapça karşılığı “savm” ve “sıyam”dır. Savm; ‘yiyip-içmemek’, ‘hareketsiz kalmak’ ve ‘her şeyden el etek çekmek’ anlamlarına gelir. Terim olarak oruç, “ibadet niyetiyle tan yerinin ağarmasından güneşin batmasına kadar yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak kalmak”tır. Orucun farz kılındığını bildiren ayet şöyledir: “Ey inananlar! Oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, Allah'a karşı gelmekten sakınasınız diye, size de farz kılındı.”(Bakara, 2/183)
- Görüşler
- Sevan Nişanyan'ın verdiği bilgilere göre Ramazan İslam öncesi Arap ay takviminde temmuz-ağustos aylarına verilen isimdir. Bu sistem Hicretten 17 yıl sonra, Ömer zamanında terk edilerek her yıl bir öncekine göre 11 gün erken gelen Hicri takvime geçilmiştir.
Oruç İslâmın beş temel şartından biri kabul edilir. Orucun gün sayısı olarak değil, ay olarak farz kılındığına ve bütün ay boyunca oruç tutulması gerektiğine inanılır.
Arif Tekin ayette geçen sayılı günler ifadesinin Arapçada kıllet (azlık) ifade eden ve 3 ile 9 arasında değişebilecek gün sayılarını ifade eden bir deyim olduğu görüşündedir. Alevîlikte de bu görüşe uygun olarak Ramazan ayında 3, 9 veya az bir kesimde 30 gün oruç tutulur. Ayrıca bu birkaç günlük orucun ayetteki ifade doğrultusunda Ramazan'ın dolunay günlerinde (Arapçada "şehr" kelimesinin dolunay anlamına geldiğinden yola çıkılarak) olması arzu edilir.
Oruç, geleneksel fıkıhçılara ve hadisçilere göre, niyetlenip Güneş'in ufuktan astronomide 12 derece altta bulunduğu andan (alacakaranlık) akşam gün batımına dek, bir şey yiyip içmemek ve cinsel aktiviteyi terk etmekten ibarettir.
Ayetteki siyah ipliğin geceyi veya karanlığı, beyaz ipliğin ise gündüzü veya aydınlığı ifade ettiği yorumları bulunmakta, ayrıca bazı din bilimcilerce orucun başlama zamanını tanımlayan imsak vaktinin sabah namazının başlama zamanı olan şafak vakti değil, gün doğumu olması gerektiği ifade edilir. Prof. Abdülaziz Bayındır ise imsak vakti olarak sabah namazının giriş vaktini işaret etmekte, Türkiye'de bu vaktin doğru tespit edilmediğini ve sabah namazının da erken kılındığını ifade etmektedir.
- Sıcak mevsimde oruç
- Isı kaynaklı güneş çarpmalarının oruçlu insanlar üzerinde meydana getirmesi muhtemel olan ilave sağlık risklerini göz önüne alan bazı dini otoriteler, sıcak iklimlerde bu şekilde oruca devam etmenin gerekli olmadığı, bu durumlarda orucun daha serin bir mevsimde tutulmasının uygun olacağı konusunda fetvalar vermişlerdir.
İslam fıkıh mezheplerine göre oruç
Oruç fıkıhçılar tarafından farz, vâcip, nâfile ve mekruh türlerine ayrılır.
- Farz olan oruçlar: Hem edâ ve hem de kaza olarak tutulan Ramazan orucu; kefâret oruçları ve nezredilmiş (adanmış) oruçlardır. Açık rivayete göre de bu böyledir.
- Vâcip olan oruçlar: Nafile olarak tutmakta iken bozulmuş bir orucun kazasıdır.
- Sünnet olan oruçlar: Muharrem ayının dokuzuncu ve onuncu aşure günlerinde tutulan oruçtur.
- Müstehap oruç: Her kamerî ayın üç gününü oruçlu geçirmektir. Oruç tutulan bu günlerin, eyyâm-ı bıyd'dan olması mendup olup bunlar ayın on üçüncü, on dördüncü ve on beşinci günleridir.
- Mekruh oruç: Birincisi, Muharrem'in dokuzuncu nünü tutmaksızın, yalnızca aşure gününde oruç tutmaktır. İkinci tahrîmen mekruh ise, iki bayram günü ve teşrik günlerinde tutmaktır.
- Nafile oruçlar: Bu yukarıda zikredilenlerin dışında ve mekruh olmayan oruçlardır.
İslam fıkıhçıları namaz, ramazan orucu veya zekat gibi farz kabul edilen dini emirlerin terki durumunda uygulanacak şer’i ceza işlemlerini ve kişinin cezaen öldürülmesi sonrasında bu kişilerin cenazelerine yapılacak işlemleri de tartışarak kurallara bağlamışlardır. Radikal görüşleri benimseyen selefi mezhepler bu kişileri mürted kabul ederler, bu mezheplerin görüşlerine göre namaz, oruç veya zekatı terk ettiği için öldürülenlerin cenaze namazları kılınmaz, Müslüman mezarlığına gömülemez, miras bıraktıkları devlet hazinesine kalır.
Hanefîlere göre İslam'ın uygulanmasına dair ihmal veya ret içeren eylemlerde kişinin kanatılıncaya kadar dövülmesi veya ölünceye kadar hapsedilmesini de içeren tazir cezaları ile cezalandırılması gerekir, ancak öldüklerinde cenazelerine Müslüman cenazesi muamelesi yapılır.
Yahudilikte
Yom Kippur, (İbranicesi: יום הכיפורים Kefaret Günü), Yahudilikte Yahudi Takvimi'nin ilk ayı olan Tişri ayının 10. günü yaklaşık 26 saat boyunca tutulan büyük oruçtur.
Yahudiliğe göre bir insanın kaderi bir yıl önceki hâl ve hareketlerine göre yazılır. Bir yıl boyunca iyi ve hayırlı işler işleyen kişilerin kaderi bir yıl sonra için iyi yazılır.
Yahudi Yılbaşısı olan Roşaşana ile Yom Kippur arasındaki 10 gün boyunca bir vicdan muhasebesi yapılır ki buna İbranice (geriye dönme) denir. On gün boyunca, o yıl içinde yapılan tüm hatalı davranışlar gözden geçirilir insanlara karşı yapılan haksızlıklar için insanlardan özür dilenir ve helalleşilir. Yehova'ya (Tanrı) karşı işlenen suçlar için de tövbe edilir. 9. günün akşamı güneş batmadan bir saat önce oruca başlanır. 26 saat aralıksız sürecek olan oruç boyunca şunlar yasaktır:
- Yemek yemek ve içmek
- Yıkanmak
- Parfüm sürünmek
- Cinsel münasebette bulunmak
- Çalışmak
- Ateş yakmak
Reformist Yahudiliğe göre üstte bulunan maddelere alternatif bulunarak yapılmamasında sakınca bulmamaktadırlar.
Sabah erkenden kalkıp Sinagog'a gidilir ve yaklaşık 12 saat boyunca Sinagog'da aralıksız Yom Kippur için yapılan dualar, tövbeler ile vakit geçirilir. Güneşin batmasından yaklaşık 40 dakika sonra Tokea adı verilen kişi koç boynuzundan yapılmış bir boruyu (Şofar) çalarak orucun bittiğini ilan eder. Bu oruç yaklaşık 25-25.5 saat sürer.
Şofar'ın çalınmasıyla birlikte tören sona erer ve Tanrı'nın insanların gelecek yıl için kaderini yazdığına ve iyi kişileri hayat kitabına (Sefer Hayim) yazdığına inanılır.
Hristiyanlıkta
Katolik ve Ortodoks Kiliseleri'nde hem bireysel hem de cemaat olarak uygulamalar yapılmaktadır ve katı oruç kuralları artık uygulanmamaktadır. Oruç artık esas olarak gönüllülük esasına dayalı olarak anlaşılmaktadır. Niyet esastır. Bu bir adak, kendi başına yaşayan bir fedakarlık unsurdur.
Oruç, duaya vurgu ve yoğunluk verir. Özellikle Tanrı için açlığı ve O’nun iradesini ifade eder. Yaradılışın iyiliğini, bazı faydalarından yararlanmanın geçici olarak teslim olmasıyla ortaya koyar ve bu nedenle her zaman bir şükran unsuru içerir. Oruç Hristiyan öğretinde özellikle açgözlülük günahına karşı bir idmandır.
Diğer dinlerde
Oruçun Hinduizm, Brahmanizm, Budizm, Janizm, Maniheizm, eski Yunan ve Kelt dinleri gibi dinlerde de değişik şekil ve miktarlarda tutulduğu ifade edilmiştir.
Dış bağlantılar
- Diyanet İşleri Başkanlığı, Ramazan ve Oruç 24 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . hakkında bilgilerin yer aldığı web sitesi
- [1] 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Orucun fizyolojik etkileri, toksin temizleme iddiaları, ing.
- [2] 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Orucun Glukoz ve HDL -K üzerinde düşürücü, LDL-K üzerine yükseltici etkileri
- Bilimsel Ramazan sahtekarlıkları, Mutlu Tönbekici
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
- ^ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0167629611001081 []
- ^ . 2 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
- ^ http://www.acibadem.com.tr/guncelsaglik/GuncelSaglik.asp?t=677[]
- ^ . 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2013.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013.
- ^ Dorff, Tanya. "Short-Term Fasting: Impact on Toxicity". 0S-08-9 NCT00936364. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2014.
- ^ "Routine periodic fasting is good for your health, and your heart, study suggests". Intermountain Medical Center. 26 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2014.
- ^ Varady & Hellerstein. . American Society for Clinical Nutrition. 30 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2015.
- ^ "Fasting triggers stem cell regeneration of damaged, old immune system; ScienceDaily, 2014-06-05". University of Southern California. 14 Kasım 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Temmuz 2015.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;BBCisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;WPisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "About the Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016". Nobelprize.org. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ekim 2016.
- ^ Gräff, J., Kahn, M., Samiei, A., Gao, J., Ota, K. T., Rei, D., & Tsai, L. H. (2013). A dietary regimen of caloric restriction or pharmacological activation of SIRT1 to delay the onset of neurodegeneration. Journal of Neuroscience, 33(21), 8951–8960.
- ^ Lutter, M., Sakata, I., Osborne-Lawrence, S., Rovinsky, S. A., Anderson, J. G., Jung, S., … & Zigman, J. M. (2008). The orexigenic hormone ghrelin defends against depressive symptoms of chronic stress. Nature neuroscience, 11(7), 752.
- ^ Fontán-Lozano, Á., Sáez-Cassanelli, J. L., Inda, M. C., de los Santos-Arteaga, M., Sierra- Domínguez, S. A., López-Lluch, G., … & Carrión, Á. M. (2007). Caloric restriction increases learning consolidation and facilitates synaptic plasticity through mechanisms dependent on NR2B subunits of the NMDA receptor. Journal of Neuroscience, 27(38), 10185–10195.
- ^ . 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2014.
- ^ (PDF). 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2014.
- ^ . 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Ağustos 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ (PDF). 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ . 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ . 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ . 7 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ (PDF). 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ . 25 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oruc belli bir zaman dilimi icerisinde yiyecek icecek veya her ikisinden de kacinma eylemidir Mutlak oruc ise tum yiyecek ve sivilardan genellikle onceden belirlenmis bir veya birkac gun kacinma olarak tanimlanir Diger oruclar belli yiyecekler veya maddeleri sinirlayarak kismen kisitlayici olabilir Oruc eylemi yiyecegin disinda cinsel iliski ve diger aktiviteleri de engelleyicidir Koken bilim Oruc sozcugu Selcuklular doneminde Farscadan alinmis روجك rocik sozcugunun Turkcedeki soylenisi olup gunluk anlamindadir Kur an da صوم savm ve صيام siyam olarak gecmektedir AmacOruc dini sagliksal ve politik aclik grevleri nedenler gozetilerek yapilabilen bir eylemdir Sagliga ve sosyal yasama etkileriOrucun saglik ve yasam uzerine olasi negatif etkileri Ayrica bakiniz Aclik Su Suyun insan hayatindaki yeri ve onemi 1 Yazin sicak ve kuru mevsimde uzun sure sivi aliminin kesilmesine bagli olarak gelismesi muhtemel dehidratasyon buna bagli olarak gunes altinda veya sicak ortamda calisan is gruplarinda gunes veya sicak carpmasi risklerinin artisi 2 Kronik hastaliklarda hamile diyabetik hiper tiroidi cocuklarda yogun fiziksel efor gerektiren islerde calisan kisilerde uzun sureli gida aliminin kesilmesi sebebiyle metabolik dengenin bozulmasi dogum oncesi ve gelisim cagindaki cocuklarda yetiskinlikte ogrenim yeteneklerini de etkileyen gelisim yetersizligi 3 Kalp karaciger ve akciger yetersizligi olan kisilerin oruc tutmalarinda uzun sureli aclik sonrasi yenilen agir bir yemek sonrasinda solunum dolasim ve kalp yetmezliklerinin ortaya cikisi 4 Diyabetiklerde kansizlik ve tansiyon dusuklugu olan kisilerde tansiyon ve seker dusmelerine bagli olarak meydana gelebilecek konfuzyonel durum ve bunun yol acabilecegi trafik ve is kazalari 5 Gecici bas agrisi sivi ve kafein aliminin kesilmesi gibi etkiler 6 Psikosomatik degisiklikler Ramazan orucu ile ilgili olarak daha cok sivi alimi sigara kafein alimi ve uyku yetersizligi gibi sebeplere baglanan kognitif fonksiyonlarda azalma irritabilite ve letharji artisi gerilim ve migren tipi bas agrilarinda artis bunun trafik kazalarinda artis gibi yansimalari bazi arastirmacilar tarafindan not edilmistir 7 Anne sutune etkileri birkac calisma Ramazan orucunun anne sutu uzerinde miktar ve bilesim olarak etkili olduguna isaret etmektedir 8 Aclik orucunda aclik grevi uzun sureli hipoglisemi sebebiyle geri donulmez norolojik hasarlar gorulebilir 9 Idrar uzerine etkileri bazi arastirmalar Ramazanda oruc tutanlarda gunduzleri idrar cikisinin azaldigina ve idrar osmolalite degerlerinin arttigina isaret etmektedir Bu degisiklikler idrarda tas olusumu ve idrar yolu enfeksiyonlari gibi ileri asamalarda bobrek yetmezligi ile sonuclanabilecek birtakim hasarlarla baglantili degisikliklerdir Saglik amacli orucSaglik amacli yiyecek sinirlamalari ozellikle yaslilarda tuz kolesterol iceren yiyecekler seker yag nisasta ya da hayvani gidalardan uzak durma gibi tedbirli tavirlar rejim diyet gibi sozcuklerle adlandirilir Saglik amacli oruc deyince genellikle su orucu anlasilir Su orucunda su disinda hicbir gida tuketilmemeye calisilir iki gunden daha uzun su orucunun doktor gozlemi altinda yapilmasi tavsiye edilir Yapilan klinik deneyler sonucu ilerlemis kati tumoru bulunan ve ile tedavi goren ve komorbidite gorulmeyen hastalarda platin bazli kemoterapiden once kisa sureli bir oruc doneminden gecmenin kemoterapinin yan etkilerini azalttigi gozlemlenmistir Zaman zaman su orucu tutmanin insanin genel sagligina ve ozellikle kolestrol seviyesini dusurerek kalbine iyi geldigi de gozlemlenmistir Baska sik gorulen saglik amacli oruc cesitleri de kalori kisitlama ya da gun asiri oructur Bunlarin da sagliga faydali olabilecekleri yonunde gittikce daha kesin isaretler vardir 3 Ekim 2016 da Oshumi ye molekullerin hucre icine ve disina hareketi anlamina gelen otofaji alaninda yaptigi kapsamli calismalardan dolayi Nobel Vakfi tarafindan 2016 Nobel Fizyoloji veya Tip Odulu verilmesine karar verildi Stockholm Karolinska Enstitusu tarafindan yapilan aciklamada hucresel bilesenleri ayristiran ve geri donusturen temel bir surec olan otofajinin altinda yatan mekanizmalari kesfedip aciga kavusturan Japon bilim insani Yoshinori Oshumi nin bu yilki Nobel Tip Odulu nun sahibi oldugu duyuruldu Ayrica Ohsumi nin kesifleri hucrenin icerigini nasil ayristirdigini anlamamizi sagladi Kesifler otofajinin acliga adapte olma ya da enfeksiyonlara verilen yanit gibi bircok fizyolojik surecteki temel onemini anlamamiza da yardimci oldu Otofaji genlerindeki mutasyonlar hastaliklara neden olurken otofajik surecler kanser ve norolojik hastaliklar gibi bazi vakalarda onemli rol oynamaktadir ifadelerine yer verildi Oruc ile benzer kosullara sahip kalori kisitlamasi metodu hakkinda yapilan calismalar bu uygulamanin ilerleyen yaslarda ortaya cikan norodejeneratif hastaliklarin ortaya cikisini azalttigini antidepresan etkisi gosterdigini ve hafizanin guclenmesi gibi beyin fonksiyonlari uzerinde faydali etkilere sahip oldugunu gostermistir Dinlerde orucIslam Temel IbadetlerKelime i Sahadet Islam i tikadi Allah tan gayri ilah mevcut degildir ifadesi ile beyan olunur Islam in kabul ve tasdik edildigi anlamina gelen bu deyis Alemlerde hicbir tanri yoktur ama sadece Allah anlamina gelir ki O ndan baska tum olasi ilahlarin mevcud olabilecegi ihtimalini de dislamis olmaktadir Tevhit inancinin tasdikinden sonra da Muhammed in Allah nin Peygamberi oldugu Ve yine sehadet ederim ki Muhammed O nun kulu ve elcisidir ibaresiyle ikrar edilir Namaz Vakit Namazlari Sabah namazi صلاة الصبح Ogle namazi صلاة الظهر Ikindi namazi صلاة العصر Aksam namazi صلاة المغرب Yatsi namazi صلاة الليل Namaz صلاة العشاء Cuma namazi صلاة الجمعةDiger Namazlar Bayram namazi صلاة العيد Cenaze namazi صلاة الجنازة Teravih صلاة التراويح Nafile namazlar صلاة التسبيح Nafile namazlar صلاة التوبة Nafile namazlar صلاة التهجدAbdest Namaz Abdesti Boy abdesti TeyemmumKavramlar Ezan Kamet Iftitah tekbiri Ruku Secde Kiraat Tekbir Hutbe Kerahat vakti Turkce ezanZekat Zekat vermenin sartlari Zekat kimlere verilir Zekat kimlere verilmezOruc Islam da Oruc Farz Oruc Nafile Oruc Adak OrucuHac Islam da Hac Hac Sartlari Hac Nasil Yapilir Veda Hacci Umre gtdIslam da Oruc Islam in bes esasindan biridir Farsca ruze kelimesinden Turkceye gecmistir Onceleri oruze gunluk olarak kullanilmis daha sonra oruc seklinde soylenmeye baslanmistir Arapca karsiligi savm ve siyam dir Savm yiyip icmemek hareketsiz kalmak ve her seyden el etek cekmek anlamlarina gelir Terim olarak oruc ibadet niyetiyle tan yerinin agarmasindan gunesin batmasina kadar yeme icme ve cinsel iliskiden uzak kalmak tir Orucun farz kilindigini bildiren ayet soyledir Ey inananlar Oruc sizden oncekilere farz kilindigi gibi Allah a karsi gelmekten sakinasiniz diye size de farz kilindi Bakara 2 183 Gorusler Sevan Nisanyan in verdigi bilgilere gore Ramazan Islam oncesi Arap ay takviminde temmuz agustos aylarina verilen isimdir Bu sistem Hicretten 17 yil sonra Omer zamaninda terk edilerek her yil bir oncekine gore 11 gun erken gelen Hicri takvime gecilmistir Oruc Islamin bes temel sartindan biri kabul edilir Orucun gun sayisi olarak degil ay olarak farz kilindigina ve butun ay boyunca oruc tutulmasi gerektigine inanilir Arif Tekin ayette gecen sayili gunler ifadesinin Arapcada killet azlik ifade eden ve 3 ile 9 arasinda degisebilecek gun sayilarini ifade eden bir deyim oldugu gorusundedir Alevilikte de bu goruse uygun olarak Ramazan ayinda 3 9 veya az bir kesimde 30 gun oruc tutulur Ayrica bu birkac gunluk orucun ayetteki ifade dogrultusunda Ramazan in dolunay gunlerinde Arapcada sehr kelimesinin dolunay anlamina geldiginden yola cikilarak olmasi arzu edilir Oruc geleneksel fikihcilara ve hadiscilere gore niyetlenip Gunes in ufuktan astronomide 12 derece altta bulundugu andan alacakaranlik aksam gun batimina dek bir sey yiyip icmemek ve cinsel aktiviteyi terk etmekten ibarettir Ayetteki siyah ipligin geceyi veya karanligi beyaz ipligin ise gunduzu veya aydinligi ifade ettigi yorumlari bulunmakta ayrica bazi din bilimcilerce orucun baslama zamanini tanimlayan imsak vaktinin sabah namazinin baslama zamani olan safak vakti degil gun dogumu olmasi gerektigi ifade edilir Prof Abdulaziz Bayindir ise imsak vakti olarak sabah namazinin giris vaktini isaret etmekte Turkiye de bu vaktin dogru tespit edilmedigini ve sabah namazinin da erken kilindigini ifade etmektedir Sicak mevsimde oruc Isi kaynakli gunes carpmalarinin oruclu insanlar uzerinde meydana getirmesi muhtemel olan ilave saglik risklerini goz onune alan bazi dini otoriteler sicak iklimlerde bu sekilde oruca devam etmenin gerekli olmadigi bu durumlarda orucun daha serin bir mevsimde tutulmasinin uygun olacagi konusunda fetvalar vermislerdir Islam fikih mezheplerine gore oruc Oruc fikihcilar tarafindan farz vacip nafile ve mekruh turlerine ayrilir Farz olan oruclar Hem eda ve hem de kaza olarak tutulan Ramazan orucu kefaret oruclari ve nezredilmis adanmis oruclardir Acik rivayete gore de bu boyledir Vacip olan oruclar Nafile olarak tutmakta iken bozulmus bir orucun kazasidir Sunnet olan oruclar Muharrem ayinin dokuzuncu ve onuncu asure gunlerinde tutulan oructur Mustehap oruc Her kameri ayin uc gununu oruclu gecirmektir Oruc tutulan bu gunlerin eyyam i biyd dan olmasi mendup olup bunlar ayin on ucuncu on dorduncu ve on besinci gunleridir Mekruh oruc Birincisi Muharrem in dokuzuncu nunu tutmaksizin yalnizca asure gununde oruc tutmaktir Ikinci tahrimen mekruh ise iki bayram gunu ve tesrik gunlerinde tutmaktir Nafile oruclar Bu yukarida zikredilenlerin disinda ve mekruh olmayan oruclardir Islam fikihcilari namaz ramazan orucu veya zekat gibi farz kabul edilen dini emirlerin terki durumunda uygulanacak ser i ceza islemlerini ve kisinin cezaen oldurulmesi sonrasinda bu kisilerin cenazelerine yapilacak islemleri de tartisarak kurallara baglamislardir Radikal gorusleri benimseyen selefi mezhepler bu kisileri murted kabul ederler bu mezheplerin goruslerine gore namaz oruc veya zekati terk ettigi icin oldurulenlerin cenaze namazlari kilinmaz Musluman mezarligina gomulemez miras biraktiklari devlet hazinesine kalir Hanefilere gore Islam in uygulanmasina dair ihmal veya ret iceren eylemlerde kisinin kanatilincaya kadar dovulmesi veya olunceye kadar hapsedilmesini de iceren tazir cezalari ile cezalandirilmasi gerekir ancak olduklerinde cenazelerine Musluman cenazesi muamelesi yapilir Yahudilikte Yom Kippur Ibranicesi יום הכיפורים Kefaret Gunu Yahudilikte Yahudi Takvimi nin ilk ayi olan Tisri ayinin 10 gunu yaklasik 26 saat boyunca tutulan buyuk oructur Yahudilige gore bir insanin kaderi bir yil onceki hal ve hareketlerine gore yazilir Bir yil boyunca iyi ve hayirli isler isleyen kisilerin kaderi bir yil sonra icin iyi yazilir Yahudi Yilbasisi olan Rosasana ile Yom Kippur arasindaki 10 gun boyunca bir vicdan muhasebesi yapilir ki buna Ibranice geriye donme denir On gun boyunca o yil icinde yapilan tum hatali davranislar gozden gecirilir insanlara karsi yapilan haksizliklar icin insanlardan ozur dilenir ve helallesilir Yehova ya Tanri karsi islenen suclar icin de tovbe edilir 9 gunun aksami gunes batmadan bir saat once oruca baslanir 26 saat araliksiz surecek olan oruc boyunca sunlar yasaktir Yemek yemek ve icmek Yikanmak Parfum surunmek Cinsel munasebette bulunmak Calismak Ates yakmak Reformist Yahudilige gore ustte bulunan maddelere alternatif bulunarak yapilmamasinda sakinca bulmamaktadirlar Sabah erkenden kalkip Sinagog a gidilir ve yaklasik 12 saat boyunca Sinagog da araliksiz Yom Kippur icin yapilan dualar tovbeler ile vakit gecirilir Gunesin batmasindan yaklasik 40 dakika sonra Tokea adi verilen kisi koc boynuzundan yapilmis bir boruyu Sofar calarak orucun bittigini ilan eder Bu oruc yaklasik 25 25 5 saat surer Sofar in calinmasiyla birlikte toren sona erer ve Tanri nin insanlarin gelecek yil icin kaderini yazdigina ve iyi kisileri hayat kitabina Sefer Hayim yazdigina inanilir Hristiyanlikta Katolik ve Ortodoks Kiliseleri nde hem bireysel hem de cemaat olarak uygulamalar yapilmaktadir ve kati oruc kurallari artik uygulanmamaktadir Oruc artik esas olarak gonulluluk esasina dayali olarak anlasilmaktadir Niyet esastir Bu bir adak kendi basina yasayan bir fedakarlik unsurdur Oruc duaya vurgu ve yogunluk verir Ozellikle Tanri icin acligi ve O nun iradesini ifade eder Yaradilisin iyiligini bazi faydalarindan yararlanmanin gecici olarak teslim olmasiyla ortaya koyar ve bu nedenle her zaman bir sukran unsuru icerir Oruc Hristiyan ogretinde ozellikle acgozluluk gunahina karsi bir idmandir Diger dinlerde Orucun Hinduizm Brahmanizm Budizm Janizm Maniheizm eski Yunan ve Kelt dinleri gibi dinlerde de degisik sekil ve miktarlarda tutuldugu ifade edilmistir Dis baglantilarDiyanet Isleri Baskanligi Ramazan ve Oruc 24 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde hakkinda bilgilerin yer aldigi web sitesi 1 3 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Orucun fizyolojik etkileri toksin temizleme iddialari ing 2 21 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Orucun Glukoz ve HDL K uzerinde dusurucu LDL K uzerine yukseltici etkileri Bilimsel Ramazan sahtekarliklari Mutlu TonbekiciKaynakca Arsivlenmis kopya 25 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2013 a b Arsivlenmis kopya 21 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2013 http www sciencedirect com science article pii S0167629611001081 yalin URL 2 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Temmuz 2013 Arsivlenmis kopya 20 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2013 http www acibadem com tr guncelsaglik GuncelSaglik asp t 677 olu kirik baglanti 9 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Temmuz 2013 a b c Arsivlenmis kopya 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2013 Dorff Tanya Short Term Fasting Impact on Toxicity 0S 08 9 NCT00936364 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2014 Routine periodic fasting is good for your health and your heart study suggests Intermountain Medical Center 26 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2014 Varady amp Hellerstein American Society for Clinical Nutrition 30 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2015 Fasting triggers stem cell regeneration of damaged old immune system ScienceDaily 2014 06 05 University of Southern California 14 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Temmuz 2015 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi BBC isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi WP isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme About the Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016 Nobelprize org 6 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ekim 2016 Graff J Kahn M Samiei A Gao J Ota K T Rei D amp Tsai L H 2013 A dietary regimen of caloric restriction or pharmacological activation of SIRT1 to delay the onset of neurodegeneration Journal of Neuroscience 33 21 8951 8960 Lutter M Sakata I Osborne Lawrence S Rovinsky S A Anderson J G Jung S amp Zigman J M 2008 The orexigenic hormone ghrelin defends against depressive symptoms of chronic stress Nature neuroscience 11 7 752 Fontan Lozano A Saez Cassanelli J L Inda M C de los Santos Arteaga M Sierra Dominguez S A Lopez Lluch G amp Carrion A M 2007 Caloric restriction increases learning consolidation and facilitates synaptic plasticity through mechanisms dependent on NR2B subunits of the NMDA receptor Journal of Neuroscience 27 38 10185 10195 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Arsivlenmis kopya 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2014 PDF 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2014 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2012 Arsivlenmis kopya 4 Agustos 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Agustos 2012 Arsivlenmis kopya PDF 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Subat 2020 PDF 15 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 7 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 PDF 15 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 25 Nisan 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2013