Osmanlı-Memlûk Savaşı, 1485-1491 yılları arasında yapılan bir dizi savaş serisidir. Savaş sırasında Osmanlılar, Memlûkluların Anadolu ve Suriye'deki topraklarını fethetti. Bu savaş, Osmanlı Devleti'nin Yakın Doğu'daki savaşlarının en önemlilerinden biridir. Birkaç saldırıya rağmen, 1491 yılında yapılan barış antlaşmasıyla, savaştan önceki sınırlara geri dönüldü. Barış dönemi, 1516 yılına kadar sürdü (bknz: Mercidabık Muharebesi).
Osmanlı-Memlük Savaşı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Osmanlı Devleti'nin Yakın Doğu'daki savaşları | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
| | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
| | ||||||
Güçler | |||||||
~60.000 asker | Bilinmiyor ancak Osmanlı kuvvetlerinden daha az olduğu düşünülüyor. |
Savaş öncesi durum
O zamanlarda, Osmanlı-Memlûk ilişkileri düşmanlık seviyesindeydi. Bunun nedenleri: her iki devlet de İpek Yolu ve Baharat Yolu üzerinden para kazanıyordu. Ayrıca Osmanlılar, İslam'ın kutsal şehirlerini kontrol etmek istiyordu. İki devleti birbirinden ayıran 4 tane Türkmen tampon devleti vardı (Karamanoğulları, Ramazanoğulları, Akkoyunlular ve Dulkadiroğulları). Bu 4 devlet, o anki Osmanlı ve Memlûk ilişkilerine göre sık sık taraf değiştiriyorlardı. Venedikli tarihçi Domenico Malipiero ve Osmanlı Tarihçisi Tursun Bey'e göre, Memlûklularla savaşma fikri ilk düşünen padişah Fatih Sultan Mehmet'tir. 1468 yılı için planladığı saldırı için Uzun Hasan'dan ve Karamanoğullarından destek bulamayınca, Memlûklular yerine Akkoyunlular ve Karamanoğulları üzerine yürümüştür; Akkoyunluları yenmiş ve Karamanoğullarını yıkmıştır. II. Bayezid, 1481 yılında tahta geçtikten sonra, kardeşi Cem Sultan ile taht mücadelesine girer. Ancak Cem Sultan Osmanlı topraklarında yenilince, önce Ramazanoğullarına, ardından Memlûklulara sığındı. Memlûklular, Cem Sultan'a askerî destek vermemesine rağmen, Cem Sultan'ın onlara sığınmasına ses çıkarmadı. Bu durum, Osmanlı-Memlûk düşmanlığını yeniden gündeme getirir. Bu olaydan sonra, Memlûklular Hindistan'dan dönen Osmanlı elçisini ve yanında getirdiği Hindistan elçisini esir alır.
Savaş
İlk çatışma, Dulkadiroğullarının Memlûkluların kontrolündeki Malatya'ya saldırmasıyla başlar. Memlûkler cevap verir ve ilk çatışmayı kazanırlar.
İlk Osmanlı saldırısı (1485)
İlk geniş çaplı saldırı, II. Bayezid tarafından 1485 yılında yapıldı. Hem donanma, hem de kara orduları saldırıya katılmıştır. Saldırının komutanı, Karamanoğullarının beyi Karagöz Mehmet Paşa oldu. Kara askerleri ağırlıklı olarak eyalet askerlerinden oluşuyordu. Ordunun ilk görevi, Kilikya çevresini alıp, Turgutlu ve Vaşak aşiretlerini susturmak oldu. Ordu, 9 Şubat 1486 tarihinde, Adana şehrinin hemen dışında Memlükler tarafından mağlup edildi. Bunu üzerine Hersekli Ahmed Paşa komutasında yeniçeri ağırlıklı destek, İstanbul'dan yola çıktı. Ama bu desteğe rağmen, 15 Mart tarihinde ordu tekrar yenildi. Karagöz Mehmed savaş alanından kaçtı ve Hersekli Ahmet Paşa esir alındı. Sonuç olarak, Kilikya Bölgesi tekrar Memlûk kontrolüne girdi.
İkinci Osmanlı saldırısı (1487)
1487'de Osmanlılar, Kapıkulu askeri ağırlıklı ikinci saldırısını yapar. Bu orduda, Dulkadiroğullarından gelen destek de vardır. Bu ordu, Koca Davud Paşa tarafından idare edilmiştir. Bu saldırının amacı, Memlûklulara saldırı amacı gütmemektedir, sadece Turgutlu ve Vaşak aşiretlerinin çıkardığı isyan bastırılmıştır.
Üçüncü Osmanlı saldırısı (1488)
Osmanlıların bu savaştaki en büyük çaptaki ve en son saldırısı 1488 yılında gerçekleşti. Hem karadan, hem de denizden saldırı gerçekleşti. Hersekli Ahmed Paşa esaretten kurtulduktan sonra, donanmanın başına geçti. Kara ordusu Rumeli Beylerbeyi Hadım Ali Paşa tarafından idare edildi. Saldırıya başlamadan önce, Osmanlılar Venedikliler'in Gazimağusa limanını kiralamak istedi. Ama Venedikliler bu teklifi reddetti. Hatta bunun üzerine, Venedikliler Kıbrıs'ı korumak için donanma bile gönderdi. Memlûklular da İtalyan ülkelerden donanma yardımı istedi, ama onlarınki de reddedildi. Bunun üzerine, Osmanlı donanması İskenderun'a demirlemedi. Ama sonrasından çıkan bir fırtınadan dolayı, donanmanın çoğu battı ve Osmanlı donanma desteğinden mahrum kaldı. Bu sırada, Osmanlılar Kilikya'nın tamamına hakim oldu. Osmanlı donanmasının yok olması, Memlûkluların işine geldi ve Kiliya'ya doğru ilerlemeye başladı. 26 Ağustos 1488 tarihinde, Adana'nın mevkiinde iki ordu karşılaştı. Savaşta, Osmanlı ordusu sol kanatta ilerleme kaydetse de, sağ kanattan dağılması nedeniyle ordu geri çekilmek zorunda kaldı. Karaman'ın destek ordusu savaş alanından kaçtı. Osmanlı ordusu Karaman'a geri çekildi ve destek orduyu toplamaya başladı. Eyalet askerlerinin komutanlarının çoğu İstanbul'a çağrıldı ve Rumeli Hisarı'nda esir edildi. Bu sırada, Memlûklular Adana'yı 3 ay boyunca kuşattı ve ele geçirdi. Bunun üzerine, Hersekli Ahmet Paşa Adana'ya yürüdü ve küçük bir zafer elde etti. Başarısına rağmen, Kilikya hâlâ Memlûkluların elindeydi. Osmanlıların başarısızlığı üzerine, Osmanlılara bağlı Türkmen aşiretleri, Karaman'ın safına geçmeye başladı.
Memlûk saldırısı (1490)
Osmanlıların başarısızlığından cesaret alan Memlûklular, karşı saldırıya geçti. Adana'dan Karaman Beyliği'ne doğru ilerlediler ve Kayseri'yi kuşattılar. Bunu gören Hersekli Ahmet Paşa, destek orduyla savunmaya geçti. Ancak, Memlûklular kuşatmayı kaldırdı ve Adana'ya geri döndü.
Savaşın sonu ve savaş sonrası
Barış antlaşması
Osmanlılar kendilerine karşı başlatılması muhtemel Haçlı saldırıları ihtimali, Memlûklular ise savaşın ekonomilerini bozması nedeniyle birbirleriyle savaşmadılar. İki taraf, sonuçsuz savaşı sonlandırmak istiyordu. Böylece, Güney Toros Dağları'nın Gülek Geçiti'nde barış antlaşması imzaladılar. Savaş öncesi sınırları dönüldü.
Savaşın analizi
Gerçekte, hem karada hem de denizde Osmanlılar üstün durumdaydı. Ancak savaşta, Memlûklular iyi kale savunması ve süvari ordusunu iyi kullanması sonucu, Osmanlılar karada fazla başarılı olmadı. Ayrıca Cem Sultan Olayı, Osmanlıları içten içe yıpratmıştı.
Savaşın Ben-i Ahmer Devleti'ne etkisi
Savaş sırasında, İspanya'daki son Arap devleti olan Ben-i Ahmer Devleti yıkıldı. Ben-i Ahmer Devleti Osmanlılardan yardım istedi ama Osmanlılar savaşta olduğu için sınırlı sayıda destek gönderebildi. Hatta Osmanlılar savaşta olmasaydı, belki de Ben-i Ahmer Devleti'nin çöküşünü engelleyebilirdi.
Memlûkluların çöküşü
Bu savaş, Memlûkluları ekonomik krize soktu. Çünkü, bütün güçlerini Osmanlılara karşı kullanmışlardı. Sonra 1504-1517 yılları arasında yapılan Portekiz-Memlûk Deniz Savaşı, Memlûklü ekonomisine son noktayı koydu. 1516 ve 1517 yıllarında Osmanlılarla yapılan Mercidabık Muharebesi ve Ridaniye Muharebesi sonucu, Memlûk Devleti yıkıldı.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Memluk Savasi 1485 1491 yillari arasinda yapilan bir dizi savas serisidir Savas sirasinda Osmanlilar Memluklularin Anadolu ve Suriye deki topraklarini fethetti Bu savas Osmanli Devleti nin Yakin Dogu daki savaslarinin en onemlilerinden biridir Birkac saldiriya ragmen 1491 yilinda yapilan baris antlasmasiyla savastan onceki sinirlara geri donuldu Baris donemi 1516 yilina kadar surdu bknz Mercidabik Muharebesi Osmanli Memluk SavasiOsmanli Devleti nin Yakin Dogu daki savaslariTarih1485 1491BolgeKilikya Cukurova ve Suriye nin kuzeyiSonucBelirsizlik savastan onceki sinirlara geri donusTaraflarOsmanli ImparatorluguMemluk SultanligiKomutanlar ve liderlerII BayezidKayitbayGucler 60 000 askerBilinmiyor ancak Osmanli kuvvetlerinden daha az oldugu dusunuluyor Savas oncesi durumO zamanlarda Osmanli Memluk iliskileri dusmanlik seviyesindeydi Bunun nedenleri her iki devlet de Ipek Yolu ve Baharat Yolu uzerinden para kazaniyordu Ayrica Osmanlilar Islam in kutsal sehirlerini kontrol etmek istiyordu Iki devleti birbirinden ayiran 4 tane Turkmen tampon devleti vardi Karamanogullari Ramazanogullari Akkoyunlular ve Dulkadirogullari Bu 4 devlet o anki Osmanli ve Memluk iliskilerine gore sik sik taraf degistiriyorlardi Venedikli tarihci Domenico Malipiero ve Osmanli Tarihcisi Tursun Bey e gore Memluklularla savasma fikri ilk dusunen padisah Fatih Sultan Mehmet tir 1468 yili icin planladigi saldiri icin Uzun Hasan dan ve Karamanogullarindan destek bulamayinca Memluklular yerine Akkoyunlular ve Karamanogullari uzerine yurumustur Akkoyunlulari yenmis ve Karamanogullarini yikmistir II Bayezid 1481 yilinda tahta gectikten sonra kardesi Cem Sultan ile taht mucadelesine girer Ancak Cem Sultan Osmanli topraklarinda yenilince once Ramazanogullarina ardindan Memluklulara sigindi Memluklular Cem Sultan a askeri destek vermemesine ragmen Cem Sultan in onlara siginmasina ses cikarmadi Bu durum Osmanli Memluk dusmanligini yeniden gundeme getirir Bu olaydan sonra Memluklular Hindistan dan donen Osmanli elcisini ve yaninda getirdigi Hindistan elcisini esir alir SavasIlk catisma Dulkadirogullarinin Memluklularin kontrolundeki Malatya ya saldirmasiyla baslar Memlukler cevap verir ve ilk catismayi kazanirlar Ilk Osmanli saldirisi 1485 Ilk genis capli saldiri II Bayezid tarafindan 1485 yilinda yapildi Hem donanma hem de kara ordulari saldiriya katilmistir Saldirinin komutani Karamanogullarinin beyi Karagoz Mehmet Pasa oldu Kara askerleri agirlikli olarak eyalet askerlerinden olusuyordu Ordunun ilk gorevi Kilikya cevresini alip Turgutlu ve Vasak asiretlerini susturmak oldu Ordu 9 Subat 1486 tarihinde Adana sehrinin hemen disinda Memlukler tarafindan maglup edildi Bunu uzerine Hersekli Ahmed Pasa komutasinda yeniceri agirlikli destek Istanbul dan yola cikti Ama bu destege ragmen 15 Mart tarihinde ordu tekrar yenildi Karagoz Mehmed savas alanindan kacti ve Hersekli Ahmet Pasa esir alindi Sonuc olarak Kilikya Bolgesi tekrar Memluk kontrolune girdi Ikinci Osmanli saldirisi 1487 1487 de Osmanlilar Kapikulu askeri agirlikli ikinci saldirisini yapar Bu orduda Dulkadirogullarindan gelen destek de vardir Bu ordu Koca Davud Pasa tarafindan idare edilmistir Bu saldirinin amaci Memluklulara saldiri amaci gutmemektedir sadece Turgutlu ve Vasak asiretlerinin cikardigi isyan bastirilmistir Ucuncu Osmanli saldirisi 1488 Osmanlilarin bu savastaki en buyuk captaki ve en son saldirisi 1488 yilinda gerceklesti Hem karadan hem de denizden saldiri gerceklesti Hersekli Ahmed Pasa esaretten kurtulduktan sonra donanmanin basina gecti Kara ordusu Rumeli Beylerbeyi Hadim Ali Pasa tarafindan idare edildi Saldiriya baslamadan once Osmanlilar Venedikliler in Gazimagusa limanini kiralamak istedi Ama Venedikliler bu teklifi reddetti Hatta bunun uzerine Venedikliler Kibris i korumak icin donanma bile gonderdi Memluklular da Italyan ulkelerden donanma yardimi istedi ama onlarinki de reddedildi Bunun uzerine Osmanli donanmasi Iskenderun a demirlemedi Ama sonrasindan cikan bir firtinadan dolayi donanmanin cogu batti ve Osmanli donanma desteginden mahrum kaldi Bu sirada Osmanlilar Kilikya nin tamamina hakim oldu Osmanli donanmasinin yok olmasi Memluklularin isine geldi ve Kiliya ya dogru ilerlemeye basladi 26 Agustos 1488 tarihinde Adana nin mevkiinde iki ordu karsilasti Savasta Osmanli ordusu sol kanatta ilerleme kaydetse de sag kanattan dagilmasi nedeniyle ordu geri cekilmek zorunda kaldi Karaman in destek ordusu savas alanindan kacti Osmanli ordusu Karaman a geri cekildi ve destek orduyu toplamaya basladi Eyalet askerlerinin komutanlarinin cogu Istanbul a cagrildi ve Rumeli Hisari nda esir edildi Bu sirada Memluklular Adana yi 3 ay boyunca kusatti ve ele gecirdi Bunun uzerine Hersekli Ahmet Pasa Adana ya yurudu ve kucuk bir zafer elde etti Basarisina ragmen Kilikya hala Memluklularin elindeydi Osmanlilarin basarisizligi uzerine Osmanlilara bagli Turkmen asiretleri Karaman in safina gecmeye basladi Memluk saldirisi 1490 Osmanlilarin basarisizligindan cesaret alan Memluklular karsi saldiriya gecti Adana dan Karaman Beyligi ne dogru ilerlediler ve Kayseri yi kusattilar Bunu goren Hersekli Ahmet Pasa destek orduyla savunmaya gecti Ancak Memluklular kusatmayi kaldirdi ve Adana ya geri dondu Savasin sonu ve savas sonrasi Baris antlasmasi Osmanlilar kendilerine karsi baslatilmasi muhtemel Hacli saldirilari ihtimali Memluklular ise savasin ekonomilerini bozmasi nedeniyle birbirleriyle savasmadilar Iki taraf sonucsuz savasi sonlandirmak istiyordu Boylece Guney Toros Daglari nin Gulek Geciti nde baris antlasmasi imzaladilar Savas oncesi sinirlari donuldu Savasin analizi Gercekte hem karada hem de denizde Osmanlilar ustun durumdaydi Ancak savasta Memluklular iyi kale savunmasi ve suvari ordusunu iyi kullanmasi sonucu Osmanlilar karada fazla basarili olmadi Ayrica Cem Sultan Olayi Osmanlilari icten ice yipratmisti Savasin Ben i Ahmer Devleti ne etkisi Savas sirasinda Ispanya daki son Arap devleti olan Ben i Ahmer Devleti yikildi Ben i Ahmer Devleti Osmanlilardan yardim istedi ama Osmanlilar savasta oldugu icin sinirli sayida destek gonderebildi Hatta Osmanlilar savasta olmasaydi belki de Ben i Ahmer Devleti nin cokusunu engelleyebilirdi Memluklularin cokusuBu savas Memluklulari ekonomik krize soktu Cunku butun guclerini Osmanlilara karsi kullanmislardi Sonra 1504 1517 yillari arasinda yapilan Portekiz Memluk Deniz Savasi Memluklu ekonomisine son noktayi koydu 1516 ve 1517 yillarinda Osmanlilarla yapilan Mercidabik Muharebesi ve Ridaniye Muharebesi sonucu Memluk Devleti yikildi