Otello Kâmil (Kâmil Rıza Bey, 1887, Zırnevo - 1934, İstanbul), Türk tiyatrocudur. Türkiye'ye Shakespeare'i tanıtan tiyatrocu olarak bilinir. Defalarca oynadığı Othello rolü nedeniyle “Otello Kâmil” adıyla tanınmıştır.
Otello Kâmil | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 1889 Zırnevo |
Ölüm | 1934 İstanbul |
Milliyet | Türk |
Meslek | Tiyatro oyuncusu |
Hayatı
1889 yılında asker olan babasının sürgünde olduğu Zırnevo’da dünyaya geldi. Asıl adı Kâmil Rıza Beydir.
İlk kez babasının komutanı olduğu alayda askerler tarafından sahnelenen Vatan Yahut Silistre oyununda Abdullah Çavuş rolüyle sahneye çıktı.II. Meşrutiyet döneminden sonra oyunculuğa başladı; Mürebi-i Hissiyat Kumpanyası’nda Behzat Haki Bey ile tanıştı. Hüseyin Kami’nin kurduğu Darültemsili Osmani’de de çalıştı ancak topluluk kısa süre içinde dağıldı. 1910’da Burhanettin Bey’in yanında çalışmaya başladı. Alphonse Daudet’in Arles’li Kız adlı oyununda Mitifigo rolü ile büyük başarı kazandı. Ahmet Fevzi Efendi topluluğu ile Anadolu turnesine çıktı.
1914'te açılan sınavı kazanarak Darülbedayi'nin ilk öğrencilerinden birisi oldu fakat Çanakkale Savaşı’na katılmak üzere kısa süre sonra buradan ayrılmak zorunda kaldı; Romanya cephesine gönderildi. Mütareke sonrasında Anadolu’ya geçti, Temaşa adında bir dergi çıkardı. Bir topluluk kurup turneler düzenlemek istedi ancak topluluk fazla yaşamadı ve Kâmil Rıza Bey İstanbul’a döndü.
Gavril Efendi'nin gezici kumpanyasına katıldı ve bu kumpanyayla birlikte memleketi dolaşarak Sheakespeare'in Türkçeye "Arabın İntikamı" adıyla uyarlanan Othello oyununu canlandırdı.Otello lakabı bu sırada takıldı.
Ekonomik sıkıntılar çeken Kâmil Rıza Bey’in sağlığı içki, sigara ve madde düşkünlüğü neticesinde bozuldu. Tüm bunlara Reyno hastalığı iki bacağını da kestirmek zorunda kaldı. Uzuvlarını kaybettikten sonra Şehir Tiyatroları’ndan aldığı aylıkla geçinen Kâmil Rıza Bey, bir gazinonun kışlık salonunda yaşamaktaydı. Genç bir gazeteci olan İlhan Tarus Kadıköy’de bir eve geçip son günlerini daha rahat geçirmesine yardımcı oldu. Kimi kaynaklara göre 1934 yılında İlhan Tarus’un onun için yazdığı son oyunu sahnelemek üzereyken öldü; kimi kaynaklara göre ise son oyununu oynadıktan sonra orkestra boşluğuna atlayarak yaşamına son verdi.
Yaşamı yazar Aslıhan Ünlü tarafından oyunlaştırılmış ve 1999-2000 sezonunda Antalya Devlet Tiyatrosu tarafından Otello Kâmil anısına tek kişilik bir oyun sergilemiştir, ayrıca ismi İstanbul Mecidiyeköy'de bir sokağa verilmiştir.[]
Hakkında yazılanlar
Nâzım Hikmet Ran da “Oyunlarım Üstüne” başlıklı yazısında Otello Kâmil'den övgüyle söz etmiştir. Nâzım Hikmet'in bu yazısından bir bölüm:
"Ankara'da 921 kışında, ahırdan bozma salaş bir tiyatroda, gaz lambalarının ışığında ve ikide bir soğuktan avuçlarıma hohlayarak Otello Kâmil'i seyrettim. Ömrümde ilk defa Şekspir’i seyrettim. Abdullah Cevdet adında bir eski Jön Türk şairi Arap ve Acem sözcükleriyle dolu bir dille büyük üstadı Türkçeye çevirmişti. Otello'yu, Hamlet'i filân okumuştum, şaşmıştım, hayran olmuştum, ama pek anlamamıştım. Kâmil bir gezgin aktördü. Repertuvarında bir tek piyes vardı denilebilir. Otello'nun, Otello'yu Papazyan üslubuyla oynadığını söylerler. Ne yazık Papazyan’ı Otello’da seyretmek nasib olmadı. Ama çırağı Kâmil'in Otello'suna bakıp ustasının ustalık kertesini kestirmek mümkün.
Kâmil, Ankara'da kaldığım aylar içinde Venedik Amirali’ni belki on kere oynadı, ben her keresinde ordaydım. Şekspir'e hayranlığımı Abdullah Cevdet'in kötü, çok kötü çevirmelerine borçluyum, ama Şekspir’i bana Vahram Papazyan'ın çırağı Otello Kâmil anlattı. Kâmil çoktan öldü, aç, sefil, hasta, göçüp gitti. Vahram Papazyan Sovyetler Birliği'ne geldi..."
Dış bağlantılar
Nazım Hikmet, Oyunlarım Üstüne, Türk Tiyatrosu, Ekim Aralık 1976 Sayı 422 Sy. 7-829 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d e . Antalya Devlet Tiyatrosu 1999-2000 sezonu Otello'nun Ölümü Oyun brşürü. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- ^ Alkaya, Orhan. . Birgun.net 3 Ocak 2008. 8 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2015.
- ^ Yavuz, Mehmet. . 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ . www.devtiyatro.gov.tr. Devlet Tiyatroları web sitesi. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
- ^ Avcı, Zeynep. "Şekispir'den Shakespeare'e: Üstadın Anadolu macerası". www.BBC.com. BBC.com sitesi, 7 Mayıs 2014. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Ocak 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Otello Kamil Kamil Riza Bey 1887 Zirnevo 1934 Istanbul Turk tiyatrocudur Turkiye ye Shakespeare i tanitan tiyatrocu olarak bilinir Defalarca oynadigi Othello rolu nedeniyle Otello Kamil adiyla taninmistir Otello KamilDogum1889 ZirnevoOlum1934 IstanbulMilliyetTurkMeslekTiyatro oyuncusuHayati1889 yilinda asker olan babasinin surgunde oldugu Zirnevo da dunyaya geldi Asil adi Kamil Riza Beydir Ilk kez babasinin komutani oldugu alayda askerler tarafindan sahnelenen Vatan Yahut Silistre oyununda Abdullah Cavus roluyle sahneye cikti II Mesrutiyet doneminden sonra oyunculuga basladi Murebi i Hissiyat Kumpanyasi nda Behzat Haki Bey ile tanisti Huseyin Kami nin kurdugu Darultemsili Osmani de de calisti ancak topluluk kisa sure icinde dagildi 1910 da Burhanettin Bey in yaninda calismaya basladi Alphonse Daudet in Arles li Kiz adli oyununda Mitifigo rolu ile buyuk basari kazandi Ahmet Fevzi Efendi toplulugu ile Anadolu turnesine cikti 1914 te acilan sinavi kazanarak Darulbedayi nin ilk ogrencilerinden birisi oldu fakat Canakkale Savasi na katilmak uzere kisa sure sonra buradan ayrilmak zorunda kaldi Romanya cephesine gonderildi Mutareke sonrasinda Anadolu ya gecti Temasa adinda bir dergi cikardi Bir topluluk kurup turneler duzenlemek istedi ancak topluluk fazla yasamadi ve Kamil Riza Bey Istanbul a dondu Gavril Efendi nin gezici kumpanyasina katildi ve bu kumpanyayla birlikte memleketi dolasarak Sheakespeare in Turkceye Arabin Intikami adiyla uyarlanan Othello oyununu canlandirdi Otello lakabi bu sirada takildi Ekonomik sikintilar ceken Kamil Riza Bey in sagligi icki sigara ve madde duskunlugu neticesinde bozuldu Tum bunlara Reyno hastaligi iki bacagini da kestirmek zorunda kaldi Uzuvlarini kaybettikten sonra Sehir Tiyatrolari ndan aldigi aylikla gecinen Kamil Riza Bey bir gazinonun kislik salonunda yasamaktaydi Genc bir gazeteci olan Ilhan Tarus Kadikoy de bir eve gecip son gunlerini daha rahat gecirmesine yardimci oldu Kimi kaynaklara gore 1934 yilinda Ilhan Tarus un onun icin yazdigi son oyunu sahnelemek uzereyken oldu kimi kaynaklara gore ise son oyununu oynadiktan sonra orkestra bosluguna atlayarak yasamina son verdi Yasami yazar Aslihan Unlu tarafindan oyunlastirilmis ve 1999 2000 sezonunda Antalya Devlet Tiyatrosu tarafindan Otello Kamil anisina tek kisilik bir oyun sergilemistir ayrica ismi Istanbul Mecidiyekoy de bir sokaga verilmistir kaynak belirtilmeli Hakkinda yazilanlarNazim Hikmet Ran da Oyunlarim Ustune baslikli yazisinda Otello Kamil den ovguyle soz etmistir Nazim Hikmet in bu yazisindan bir bolum Ankara da 921 kisinda ahirdan bozma salas bir tiyatroda gaz lambalarinin isiginda ve ikide bir soguktan avuclarima hohlayarak Otello Kamil i seyrettim Omrumde ilk defa Sekspir i seyrettim Abdullah Cevdet adinda bir eski Jon Turk sairi Arap ve Acem sozcukleriyle dolu bir dille buyuk ustadi Turkceye cevirmisti Otello yu Hamlet i filan okumustum sasmistim hayran olmustum ama pek anlamamistim Kamil bir gezgin aktordu Repertuvarinda bir tek piyes vardi denilebilir Otello nun Otello yu Papazyan uslubuyla oynadigini soylerler Ne yazik Papazyan i Otello da seyretmek nasib olmadi Ama ciragi Kamil in Otello suna bakip ustasinin ustalik kertesini kestirmek mumkun Kamil Ankara da kaldigim aylar icinde Venedik Amirali ni belki on kere oynadi ben her keresinde ordaydim Sekspir e hayranligimi Abdullah Cevdet in kotu cok kotu cevirmelerine borcluyum ama Sekspir i bana Vahram Papazyan in ciragi Otello Kamil anlatti Kamil coktan oldu ac sefil hasta gocup gitti Vahram Papazyan Sovyetler Birligi ne geldi Dis baglantilarNazim Hikmet Oyunlarim Ustune Turk Tiyatrosu Ekim Aralik 1976 Sayi 422 Sy 7 829 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d e Antalya Devlet Tiyatrosu 1999 2000 sezonu Otello nun Olumu Oyun brsuru 25 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mart 2020 Alkaya Orhan Birgun net 3 Ocak 2008 8 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2015 Yavuz Mehmet 28 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2016 www devtiyatro gov tr Devlet Tiyatrolari web sitesi 26 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Ocak 2016 Avci Zeynep Sekispir den Shakespeare e Ustadin Anadolu macerasi www BBC com BBC com sitesi 7 Mayis 2014 5 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Ocak 2016