Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Şubat 2021) () |
Raynaud fenomeni ya da Raynaud olgusu, uzuvlarda oluşan bir kan dolaşım rahatsızlığıdır. Özellikle soğuğa karşı uzuvların hipotermi direnci düşüktür.
| Raynaud fenomeni | |
|---|---|
| Diğer adlar | Raynaud, Raynaud hastalığı, Raynaud fenomeni, Raynaud sendromu |
 | |
| ellerde Raynaud fenomeni | |
| Olağan başlangıcı | 15-30 yaşında, tipik olarak dişiler |
| Uzmanlık | Romatoloji |
| Komplikasyon | cilt yaraları, |
| Risk faktörü | Eğer ikincil reynaud ise; ateroskleroz, kriyoglobulinemi, incinme, beta blokerler, klonidin ve antimigren ilaçları, ergotamin ve metisergit gibi bazı ilaçlara karşı reaksiyonlar, romatizmal eklem iltihabı, sistemik skleroz (skleroderma), az çalışan tiroid bezi. Eğer birincil reynaud ise duygusal stres ve soğuk ( hipotiroidizm ) |
| Tanı | Belirtilere dayanarak |
| Sıklık | insanların %4'ü |
Raynaud fenomeni (telaffuzu / reɪnoʊz /, bizdict: ra · noz ') Vazospastik bir bozukluk olup, el ve ayak parmaklarının renginin değişmesine neden olur. Fransız doktor (1834-1881), fenomenin nedeni olarak vazospazmların sonucu olduğuna inanıyordu. Duygusal stres ve soğuk hava klasik olan fenomeni tetikler.
İki tür Raynaud (Reyno) vardır:
birincil (primer) reynaud – durum kendi kendine geliştiğinde oluşur, nedeni soğuk ve benzeri olaylardır. (bu en yaygın tiptir)
ikincil (sekonder) reynaud – başka bir sağlık durumundan kaynaklandığından (Nadirdir ve skleroderma gibi hastalıklar, incinmeler, tepkimeler tarzı sonuçlar yüzünden oluşur.)
Raynaud fenomeni olarak da bilinen ve adını ilk olarak 1862'de doktora tezinde tanımlayan doktor Auguste Gabriel Maurice Raynaud'dan alan Raynaud sendromu, küçük arterlerin spazmının arteriyolleri sonlandırmak için kan akışının azalmasına neden olduğu tıbbi bir durumdur. Tipik olarak, parmaklar ve daha az yaygın olarak ayak parmakları tutulur. Nadiren burun, kulaklar veya dudaklar etkilenir. Epizodlar klasik olarak etkilenen parçanın önce 'beyaz' ve sonra maviye dönmesiyle sonuçlanır. Genellikle "uyuşma" veya ağrı oluşur. Kan akışı geri döndüğünde, alan kırmızıya döner ve yanar. Bölümler genellikle birkaç dakika sürer ancak birkaç saat sürebilir.
Bölümler tipik olarak soğuk veya duygusal stres tarafından tetiklenir. "İdiyopatik" olarak da bilinen birincil Raynaud hastalığı, spontan, nedeni bilinmeyen ve başka bir hastalıkla ilgisi olmadığı anlamına gelir. İkincil Raynaud başka bir durumun sonucu olarak ortaya çıkar ve başlangıç yaşı daha fazladır; epizodlar yoğun ağrılıdır ve asimetrik olabilir ve cilt lezyonları ile ilişkili olabilir. İkincil Raynaud'lar, skleroderma veya lupus gibi bir bağ dokusu bozukluğu, el yaralanmaları, uzun süreli titreşim, sigara içme, tiroid sorunları ve doğum kontrol hapları gibi bazı ilaçlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Tanı tipik olarak semptomlara dayanır.
Birincil tedavi soğuktan kaçınmaktır. Diğer önlemler arasında nikotin veya "uyarıcı" kullanımının kesilmesi yer alır. İyileşmeyen vakaların tedavisine yönelik ilaçlar arasında “kalsiyum kanal blokerleri” ve iloprost bulunur. Çok az kanıt alternatif tıbbı destekliyor. Şiddetli hastalık, nadir durumlarda komplikasyonlara, özellikle cilt yaralarına veya kangrene yol açabilir.
İnsanların yaklaşık% 4'ü bu duruma sahiptir. Birincil formun başlangıcı tipik olarak 15 ila 30 yaş arasındadır ve kadınlarda daha sık görülür. İkincil form genellikle yaşlı insanları etkiler. Her iki form da soğuk iklimlerde daha yaygındır.
Olası Sebepler
Irsi damar hastalıkları ve özellikle sigara ile tütüne bağlı oluşan damar dolaşım hastalıkları en başta gelen sebeplerdendir. Bunun yanı sıra, uzun süre kullanılan çeşitli ilaçların yan etkisiyle (özellikle de kemoterapi sürecinde uygulanan ağır ilaçların uzuvlardaki kılcal damarlarda birikmesine bağlı olarak) gelişebildiği de gözlemlenmiştir.
Tanı
Damar hastalıklarına bağlı dolaşım bozukluğu veya damar tıkanıklığına bağlı olarak gelişebilmektedir.
Raynaud fenomeni genel hatlarıyla 2 kategoride değerlendirilebilinir:
1. Seviye: Ortam ısısına duyarlı parmak uçlarında soğuğa bağlı parmak uçlarında hissizlik soğuk ortamlarda el ve ayak parmakları beyaz ve mora çalan renk alırlar ve geçici uyuşmalar olur.
2. Seviye: İleri seviye kuru kangren, doku çürümesine sebep olabilecek düzeyde
Tedavi
Önleyici Tedavi Yöntemleri
- Sigara gibi tütün ürünlerinin kullanmaktan kesinlikle vazgeçmeli, böyle ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmalı.
Fiziksel ortam
- Soğuktan ve soğuk ortamlardan kaçınmalı. Soğuğa çıkmadan önce özellikle eldiven ve kalın çorap giyilmelidir. Özellikle deri ve cilt tipine uygun soğuktan ellerin çatlamasını önleyici yağ bazlı kremler kullanabilir.
- Ilık ve üzeri Isıtılmış odalarda durmalı, sıcak suyla banyo yapmalı.
- Klimalı veya havası soğutulmuş ortamlardan, soğuğa maruz buzdolaplarından bir şey alırken eldiven kullanmalı.
Psikolojik ortam
- Kişi kendini aşırı üzüntü, heyecan ve korku gibi stres artırıcı bir ruh haline girmemeli, gevşeme teknikleri ve kendini kasmadan rahatlamayı öğrenmeli.
Tedavi
Hastanın yaşam kalitesini bozucu ve rahatsız edici düzeyde olması halinde; ile fayda sağlayabilir. Çok şiddetli vakalarda sempatektomi adı verilen cerrahi işlem uygulanabilir.
Hastalık çok nadir olarak ilerleyebilir, ilerleme durumunda trofik bozukluk (damara bağlı gölgesel beslenememe durumu) ve doku nekrozu kuru kangrenlerin oluşumuna sebep olabilir.
Kaynakça
- ^ a b c d "What Is Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 4 October 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 October 2016.
- ^ a b c d e f g h i j k Wigley, FM; Flavahan, NA (11 Ağustos 2016). "Raynaud's Phenomenon". The New England Journal of Medicine. 375 (6): 556-65. doi:10.1056/nejmra1507638. (PMID) 27509103.
- ^ a b c d "Who Is at Risk for Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 5 October 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 October 2016.
- ^ a b c d e f g h "What Are the Signs and Symptoms of Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 5 October 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 October 2016.
- ^ "What Causes Raynaud's?". NHLBI. 21 March 2014. 4 October 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 October 2016.
Dış bağlantılar
- at National Institutes of Health
- at
- at healthatoz.com
- YouTube'da Raynaud's Phenomenon
- YouTube'da Raynaud's Disease
- YouTube'da videosu
- What Is Raynaud's Disease26 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at
- Raynaud's Disease28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . at
- Raynaud's & Scleroderma Association, a national charity and self help organisation, committed to supporting patients and carers who have these conditions6 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Bakst R, Merola JF, Franks AG, Sanchez M (Ekim 2008). "Raynaud's phenomenon: pathogenesis and management". Journal of the American Academy of Dermatology. 59 (4). ss. 633-53. doi:10.1016/j.jaad.2008.06.004. (PMID) 18656283.
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Raynaud fenomeni haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Raynaud fenomeni ya da Raynaud olgusu uzuvlarda olusan bir kan dolasim rahatsizligidir Ozellikle soguga karsi uzuvlarin hipotermi direnci dusuktur Raynaud fenomeniDiger adlarRaynaud Raynaud hastaligi Raynaud fenomeni Raynaud sendromuellerde Raynaud fenomeniOlagan baslangici15 30 yasinda tipik olarak disilerUzmanlikRomatolojiKomplikasyoncilt yaralari Risk faktoruEger ikincil reynaud ise ateroskleroz kriyoglobulinemi incinme beta blokerler klonidin ve antimigren ilaclari ergotamin ve metisergit gibi bazi ilaclara karsi reaksiyonlar romatizmal eklem iltihabi sistemik skleroz skleroderma az calisan tiroid bezi Eger birincil reynaud ise duygusal stres ve soguk hipotiroidizm TaniBelirtilere dayanarakSiklikinsanlarin 4 u Raynaud fenomeni telaffuzu reɪnoʊz bizdict ra noz Vazospastik bir bozukluk olup el ve ayak parmaklarinin renginin degismesine neden olur Fransiz doktor 1834 1881 fenomenin nedeni olarak vazospazmlarin sonucu olduguna inaniyordu Duygusal stres ve soguk hava klasik olan fenomeni tetikler Iki tur Raynaud Reyno vardir birincil primer reynaud durum kendi kendine gelistiginde olusur nedeni soguk ve benzeri olaylardir bu en yaygin tiptir ikincil sekonder reynaud baska bir saglik durumundan kaynaklandigindan Nadirdir ve skleroderma gibi hastaliklar incinmeler tepkimeler tarzi sonuclar yuzunden olusur Raynaud fenomeni olarak da bilinen ve adini ilk olarak 1862 de doktora tezinde tanimlayan doktor Auguste Gabriel Maurice Raynaud dan alan Raynaud sendromu kucuk arterlerin spazminin arteriyolleri sonlandirmak icin kan akisinin azalmasina neden oldugu tibbi bir durumdur Tipik olarak parmaklar ve daha az yaygin olarak ayak parmaklari tutulur Nadiren burun kulaklar veya dudaklar etkilenir Epizodlar klasik olarak etkilenen parcanin once beyaz ve sonra maviye donmesiyle sonuclanir Genellikle uyusma veya agri olusur Kan akisi geri dondugunde alan kirmiziya doner ve yanar Bolumler genellikle birkac dakika surer ancak birkac saat surebilir Bolumler tipik olarak soguk veya duygusal stres tarafindan tetiklenir Idiyopatik olarak da bilinen birincil Raynaud hastaligi spontan nedeni bilinmeyen ve baska bir hastalikla ilgisi olmadigi anlamina gelir Ikincil Raynaud baska bir durumun sonucu olarak ortaya cikar ve baslangic yasi daha fazladir epizodlar yogun agrilidir ve asimetrik olabilir ve cilt lezyonlari ile iliskili olabilir Ikincil Raynaud lar skleroderma veya lupus gibi bir bag dokusu bozuklugu el yaralanmalari uzun sureli titresim sigara icme tiroid sorunlari ve dogum kontrol haplari gibi bazi ilaclar nedeniyle ortaya cikabilir Tani tipik olarak semptomlara dayanir Birincil tedavi soguktan kacinmaktir Diger onlemler arasinda nikotin veya uyarici kullaniminin kesilmesi yer alir Iyilesmeyen vakalarin tedavisine yonelik ilaclar arasinda kalsiyum kanal blokerleri ve iloprost bulunur Cok az kanit alternatif tibbi destekliyor Siddetli hastalik nadir durumlarda komplikasyonlara ozellikle cilt yaralarina veya kangrene yol acabilir Insanlarin yaklasik 4 u bu duruma sahiptir Birincil formun baslangici tipik olarak 15 ila 30 yas arasindadir ve kadinlarda daha sik gorulur Ikincil form genellikle yasli insanlari etkiler Her iki form da soguk iklimlerde daha yaygindir Olasi SebeplerIrsi damar hastaliklari ve ozellikle sigara ile tutune bagli olusan damar dolasim hastaliklari en basta gelen sebeplerdendir Bunun yani sira uzun sure kullanilan cesitli ilaclarin yan etkisiyle ozellikle de kemoterapi surecinde uygulanan agir ilaclarin uzuvlardaki kilcal damarlarda birikmesine bagli olarak gelisebildigi de gozlemlenmistir TaniDamar hastaliklarina bagli dolasim bozuklugu veya damar tikanikligina bagli olarak gelisebilmektedir Raynaud fenomeni genel hatlariyla 2 kategoride degerlendirilebilinir 1 Seviye Ortam isisina duyarli parmak uclarinda soguga bagli parmak uclarinda hissizlik soguk ortamlarda el ve ayak parmaklari beyaz ve mora calan renk alirlar ve gecici uyusmalar olur 2 Seviye Ileri seviye kuru kangren doku curumesine sebep olabilecek duzeydeTedaviOnleyici Tedavi Yontemleri Sigara gibi tutun urunlerinin kullanmaktan kesinlikle vazgecmeli boyle ortamlardan mumkun oldugunca uzak durmali Fiziksel ortam Soguktan ve soguk ortamlardan kacinmali Soguga cikmadan once ozellikle eldiven ve kalin corap giyilmelidir Ozellikle deri ve cilt tipine uygun soguktan ellerin catlamasini onleyici yag bazli kremler kullanabilir Ilik ve uzeri Isitilmis odalarda durmali sicak suyla banyo yapmali Klimali veya havasi sogutulmus ortamlardan soguga maruz buzdolaplarindan bir sey alirken eldiven kullanmali Psikolojik ortam Kisi kendini asiri uzuntu heyecan ve korku gibi stres artirici bir ruh haline girmemeli gevseme teknikleri ve kendini kasmadan rahatlamayi ogrenmeli Tedavi Hastanin yasam kalitesini bozucu ve rahatsiz edici duzeyde olmasi halinde ile fayda saglayabilir Cok siddetli vakalarda sempatektomi adi verilen cerrahi islem uygulanabilir Hastalik cok nadir olarak ilerleyebilir ilerleme durumunda trofik bozukluk damara bagli golgesel beslenememe durumu ve doku nekrozu kuru kangrenlerin olusumuna sebep olabilir Kaynakca a b c d What Is Raynaud s NHLBI 21 March 2014 4 October 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 October 2016 a b c d e f g h i j k Wigley FM Flavahan NA 11 Agustos 2016 Raynaud s Phenomenon The New England Journal of Medicine 375 6 556 65 doi 10 1056 nejmra1507638 PMID 27509103 a b c d Who Is at Risk for Raynaud s NHLBI 21 March 2014 5 October 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 October 2016 a b c d e f g h What Are the Signs and Symptoms of Raynaud s NHLBI 21 March 2014 5 October 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 October 2016 What Causes Raynaud s NHLBI 21 March 2014 4 October 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 October 2016 Dis baglantilarat National Institutes of Health at at healthatoz com YouTube da Raynaud s Phenomenon YouTube da Raynaud s Disease YouTube da videosu What Is Raynaud s Disease26 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Raynaud s Disease28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde at Raynaud s amp Scleroderma Association a national charity and self help organisation committed to supporting patients and carers who have these conditions6 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bakst R Merola JF Franks AG Sanchez M Ekim 2008 Raynaud s phenomenon pathogenesis and management Journal of the American Academy of Dermatology 59 4 ss 633 53 doi 10 1016 j jaad 2008 06 004 PMID 18656283 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link SiniflandirmaDICD 10 I 1 ICD 9 CM 443 0MeSH D011928DiseasesDB 25933 195295006Dis kaynaklareMedicine med 1993Patient UK Raynaud fenomeni