Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Peştuca (Peştuca: پښتو, Pəx̌tó) ya da Afganca (Farsça: افغانی, Afghāni), Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştunların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dillerinin Hint-İran dilleri öbeğine bağlıdır. Kırk beş harfli bir alfabesi vardır. Bazı sesler Sanskritçede de bulunur.
| Peştuca | |
|---|---|
| پښتو | |
 | |
| Telaffuz | pax̌tō |
| Bölge | Orta Asya |
| Etnisite | Paştunlar |
| Konuşan sayısı | 54 milyon (2017-2021) |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Arap alfabesi (Peştu alfabesi) |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Afganistan |
| Tanınmış azınlık dili |  Pakistan |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | ps |
| ISO 639-2 | pus |
| ISO 639-3 | pus |
 Peştunca konuşulan yerler. | |
Peştunlar tarafından konuşulan dil, Darice ile birlikte Afganistan'ın iki resmi dilinden biridir. Pakistan'da Hayber Pahtunhva eyaletinde Belucistan eyaletinin kuzey bölgelerinde konuşulmaktadır. Aynı zamanda Afganistan dışında yaşayan da dilidir. 40 ila 60 milyon arasında kişi tarafından konuşulduğu düşünülen dil, Peştun kimliğinin temel "unsurlarından" biridir.
Peştuca, bu dile uyarlanmış Arap alfabesiyle yazılır. Afganca, çok büyük bir ölçüde Hintçe, Belucice, Brohice, Urduca ve Pencapça gibi Hindistan ve Pakistan dillerinin etkisinin altında kalmıştır. Ayrıca Farsça ve Arapçadan girmiş çok sayıda kelimeye rastlanır. Peştuca, eski İran ve Hint dillerine özgü özellikler de taşımaktadır.
Peştuca, 16. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlandı. 18. yüzyılda Afgan devleti kurulunca dilin önemi daha da arttı. 1936 yılında Afganistan’ın resmî dili oldu. Günümüzde Peştuca Afganistan’da eğitim dilidir. Ülkedeki ikinci dil ise Farsçadır. Afganistan ve Pakistan’ın dışında Hindistan ve Bangladeş’te konuşulabilir. Bazı dil bilimciler Peştucayı, Urduca ve Farsçanın bir lehçesi olarak kabul ederler. Yazıya geçirilmesi çok geç olduğu için kelime birliği sağlanamamış, büyük ölçüde Arapça, Farsça ve Hintçenin etkisi altına girmiştir. Bu dilde verilen yapıtlar daha çok İslamî medrese ürünleridir. 10'a yakın Kur'an çevirisi bulunmaktadır.
Peştuca Vikipedi ise Eylül 2003'te kurulmuştur.
Gramer
Peştuca ergatif bir dil olup eril ve dişi olmak üzere gramatik cinsiyet özelliği göstermektedir.
Peştuca ve diğer Doğu İran dilleri karşılaştırması:
| "Ben seni görüyorun" | |
|---|---|
| Peştuca | Peştuca: زۀ تا وينم Ze ta vinem |
| Eski Avestaca | Azə̄m θβā vaēnamī |
| Osetçe | ӕз дӕ уынын Ez doy vənən |
| از بو تو ځُنِم Ez bū to dzunim | |
| Yidaca | Zo vtō vīnəm əstə (tə) |
| Muncice | Ze ftō vīnəm |
| Şugnanca | Uz tu vinum |
| Wakhi | Vuz tau vinəm |
Not listesi
- ^ Pehtuca (پښتو), Paştuca, Peştunca olarak da bilinir
Kaynakça
- ^ a b "Pushto". 26th ed., 2023. Ethnologue. 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Central Pashto". Ethnologue. 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Northern Pashto". Ethnologue. 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Southern Pashto". Ethnologue. 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Waneci". Ethnologue. 2023. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2013.
- ^ . 23 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ . 2004. 28 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2012.
From among the languages of Pashto, Dari, Uzbeki, Turkmani, Baluchi, Pashai, Nuristani, Pamiri (alsana), Arab and other languages spoken in the country, Pashto and Dari are the official languages of the state.
- ^ LL.M., Prof. Dr. Axel Tschentscher,. "ICL > Afghanistan > Constitution". www.servat.unibe.ch (İngilizce). 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
- ^ Banting, Erinn (2003). Afghanistan: The land (İngilizce). Crabtree Publishing Company. s. 4. ISBN . Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010.
- ^ Population by Mother Tongue 10 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Population Census – ,
- ^ (40 million)
- ^ Penzl, Herbert; Ismail Sloan (2009). A Grammar of Pashto a Descriptive Study of the Dialect of Kandahar, Afghanistan (İngilizce). Ishi Press International. s. 210. ISBN .
Estimates of the number of Pashto speakers range from 40 million to 60 million...
- ^ Hakala, Walter (9 Aralık 2011). Language Policy and Language Conflict in Afghanistan and Its Neighbors: The Changing Politics of Language Choice (İngilizce). Brill. s. 55. ISBN . 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Şubat 2024.
As is well known, the Pashtun people place a great deal of pride upon their language as an identifier of their distinct ethnic and historical identity. While it is clear that not all those who self-identify as ethnically Pashtun themselves use Pashto as their primary language, language does seem to be one of the primary markers of ethnic identity in contemporary Afghanistan.
- ^ Emeneau, M. B. (1962) "Bilingualism and Structural Borrowing" Proceedings of the American Philosophical Society 106(5): pp. 430–442, p. 441
- ^ Beekes, Robert Stephen Paul (1988). A Grammar of Gatha-Avestan (İngilizce). BRILL. ISBN .
- ^ "Avestan grammar help: Azə̄m θβąm vaēnami?". Linguistics Stack Exchange. 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ekim 2021.
- ^ Efimov, V. A. (2011). The Ormuri Language in Past and Present (İngilizce). Forum for Language Initiatives. ISBN .
- ^ Morgenstierne, Georg (1938). Indo-iranian Frontier Languages, by Georg Morgenstiern. Vol. II. Iranian Pamir Languages (yidgha-munji, Sanglechi-ishkashmi and Wakhi) (İngilizce). W. Nygaard.
- ^ In this video, the Pashtun... - Pashtun Studies Network (İngilizce), 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Ekim 2021
- ^ a b Can Eastern Iranics Understand Each Other? (İngilizce), 28 Eylül 2023 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 16 Ekim 2021
 | Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pestuca Pestuca پښتو Pex to ya da Afganca Farsca افغانی Afghani Afganistan da ve Pakistan in bati kesiminde yasayan Pestunlarin konustugu dil Hint Avrupa dillerinin Hint Iran dilleri obegine baglidir Kirk bes harfli bir alfabesi vardir Bazi sesler Sanskritcede de bulunur PestucaپښتوTelaffuzpax tōBolgeOrta AsyaEtnisitePastunlarKonusan sayisi54 milyon 2017 2021 Dil ailesiHint Avrupa Iran dilleriDogu Iran dilleriPestucaYazi sistemiArap alfabesi Pestu alfabesi Resmi durumuResmi dil AfganistanTaninmis azinlik dili PakistanDil kodlariISO 639 1psISO 639 2pusISO 639 3pusPestunca konusulan yerler Pestunlar tarafindan konusulan dil Darice ile birlikte Afganistan in iki resmi dilinden biridir Pakistan da Hayber Pahtunhva eyaletinde Belucistan eyaletinin kuzey bolgelerinde konusulmaktadir Ayni zamanda Afganistan disinda yasayan da dilidir 40 ila 60 milyon arasinda kisi tarafindan konusuldugu dusunulen dil Pestun kimliginin temel unsurlarindan biridir Pestuca bu dile uyarlanmis Arap alfabesiyle yazilir Afganca cok buyuk bir olcude Hintce Belucice Brohice Urduca ve Pencapca gibi Hindistan ve Pakistan dillerinin etkisinin altinda kalmistir Ayrica Farsca ve Arapcadan girmis cok sayida kelimeye rastlanir Pestuca eski Iran ve Hint dillerine ozgu ozellikler de tasimaktadir Pestuca 16 yuzyilda yaziya gecirilmeye baslandi 18 yuzyilda Afgan devleti kurulunca dilin onemi daha da artti 1936 yilinda Afganistan in resmi dili oldu Gunumuzde Pestuca Afganistan da egitim dilidir Ulkedeki ikinci dil ise Farscadir Afganistan ve Pakistan in disinda Hindistan ve Banglades te konusulabilir Bazi dil bilimciler Pestucayi Urduca ve Farscanin bir lehcesi olarak kabul ederler Yaziya gecirilmesi cok gec oldugu icin kelime birligi saglanamamis buyuk olcude Arapca Farsca ve Hintcenin etkisi altina girmistir Bu dilde verilen yapitlar daha cok Islami medrese urunleridir 10 a yakin Kur an cevirisi bulunmaktadir Pestuca Vikipedi ise Eylul 2003 te kurulmustur GramerPestuca ergatif bir dil olup eril ve disi olmak uzere gramatik cinsiyet ozelligi gostermektedir Pestuca ve diger Dogu Iran dilleri karsilastirmasi Ben seni goruyorun Pestuca Pestuca زۀ تا وينم Ze ta vinemEski Avestaca Aze m 8ba vaenamiOsetce ӕz dӕ uynyn Ez doy venenاز بو تو ځ ن م Ez bu to dzunimYidaca Zo vtō vinem este te Muncice Ze ftō vinemSugnanca Uz tu vinumWakhi Vuz tau vinemNot listesi Pehtuca پښتو Pastuca Pestunca olarak da bilinirKaynakca a b Pushto 26th ed 2023 Ethnologue 2023 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 Central Pashto Ethnologue 2023 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 Northern Pashto Ethnologue 2023 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 Southern Pashto Ethnologue 2023 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 Waneci Ethnologue 2023 9 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 Arsivlenmis kopya 14 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2013 23 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2020 2004 28 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2012 From among the languages of Pashto Dari Uzbeki Turkmani Baluchi Pashai Nuristani Pamiri alsana Arab and other languages spoken in the country Pashto and Dari are the official languages of the state LL M Prof Dr Axel Tschentscher ICL gt Afghanistan gt Constitution www servat unibe ch Ingilizce 8 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2024 Banting Erinn 2003 Afghanistan The land Ingilizce Crabtree Publishing Company s 4 ISBN 0 7787 9335 4 Erisim tarihi 22 Agustos 2010 Population by Mother Tongue 10 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Population Census 40 million Penzl Herbert Ismail Sloan 2009 A Grammar of Pashto a Descriptive Study of the Dialect of Kandahar Afghanistan Ingilizce Ishi Press International s 210 ISBN 978 0 923891 72 5 Estimates of the number of Pashto speakers range from 40 million to 60 million Hakala Walter 9 Aralik 2011 Language Policy and Language Conflict in Afghanistan and Its Neighbors The Changing Politics of Language Choice Ingilizce Brill s 55 ISBN 978 90 04 21765 2 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Subat 2024 As is well known the Pashtun people place a great deal of pride upon their language as an identifier of their distinct ethnic and historical identity While it is clear that not all those who self identify as ethnically Pashtun themselves use Pashto as their primary language language does seem to be one of the primary markers of ethnic identity in contemporary Afghanistan Emeneau M B 1962 Bilingualism and Structural Borrowing Proceedings of the American Philosophical Society 106 5 pp 430 442 p 441 Beekes Robert Stephen Paul 1988 A Grammar of Gatha Avestan Ingilizce BRILL ISBN 978 90 04 08332 5 Avestan grammar help Aze m 8bam vaenami Linguistics Stack Exchange 28 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ekim 2021 Efimov V A 2011 The Ormuri Language in Past and Present Ingilizce Forum for Language Initiatives ISBN 978 969 9437 02 1 Morgenstierne Georg 1938 Indo iranian Frontier Languages by Georg Morgenstiern Vol II Iranian Pamir Languages yidgha munji Sanglechi ishkashmi and Wakhi Ingilizce W Nygaard In this video the Pashtun Pashtun Studies Network Ingilizce 28 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Ekim 2021 a b Can Eastern Iranics Understand Each Other Ingilizce 28 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 16 Ekim 2021 Hint Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz