Ümmetçilik veya Pan-İslamizm, Müslümanları tek bir İslam devleti altında veya İslami prensiplere sahip uluslararası bir örgüt altında birleştirmeyi savunan bir siyasi harekettir. Tarihsel olarak, tüm Osmanlı vatandaşlarının birliğini amaçlayan Osmanlıcılıktan sonra Pan-İslamizm, imparatorluktaki Müslüman halkların bağımsızlık hareketlerini önlemek amacıyla Sultan II. Abdülhamid tarafından 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı İmparatorluğu'nda teşvik edilmiştir.
Pan-İslamizm, örneğin Pan-Arabizm gibi pan-milliyetçi ideolojilerden farklılaşır; çünkü etnik köken ve ırkı birleştirici faktörler olarak görmeyerek, "ümmet"i (Müslüman toplumu) bağlılık ve harekete geçme odağı olarak görür.
Pan-İslamist hareketin önde gelen liderleri, Cemaleddin Efganî (1839-1897), Muhammed Abduh (1849-1905) ve Seyyid Raşid Rıza (1865-1935) üçlüsüydü; onlar, Avrupalıların Müslüman topraklarına yönelik penetrasyonuna karşı anti-emperyalist çabalar içinde aktif rol aldılar. Ayrıca, Müslümanların emperyalist hakimiyete karşı mobilize etmek için en güçlü kuvvetin İslami birlik olduğuna inandıkları için İslami birliği güçlendirmeye çalıştılar. İbn Suud'un Arap Yarımadası'nı fethinden sonra; pan-İslamizm İslam Dünyası genelinde güç kazandı. Yirminci yüzyılın ikinci yarısında; pan-İslamistler, Nasserizm ve Baasçılık gibi Arap Dünyası'ndaki solcu milliyetçi ideolojilere karşı yarıştılar. Soğuk Savaş'ın doruk noktasında, 1960'lar ve 1970'lerde, Suudi Arabistan ve Müslüman Dünyası'ndaki müttefik ülkeler, komünist ideolojinin yayılmasına karşı mücadele etmek ve yükselen Sovyet etkisini sınırlamak için Pan-İslamist mücadeleyi önderlik ettiler.
Klasik doktrin
Kur'an ve İslam geleneğinde yer alan Arapça terim olan "ümmet", tarihsel olarak ırk, etnisite vb. faktörlere bakılmaksızın Müslümanları tümüyle ifade etmek için kullanılmıştır. Bu terim, klasik İslam alimleri tarafından siyasi anlamda da kullanılmıştır. Örneğin, Maverdi'nin "Ahkamü'l-Sultaniyye" adlı eserinde ümmetin imamet sözleşmesini tartışırken, "peygamberliği takip etmek üzere belirlenen" dini koruma ve dünya işlerini yönetme görevi olarak bahseder. Gazali de "Fadiah al-Batinyah wa Fadail al-Mustazhariyah" adlı eserinde siyasi anlamda ümmetten bahseder.
Aynı şekilde siyasi anlamda ümmetten bahseden Fakhruddin al-Razi'nin şu sözü aktarılmıştır:
Dünya, bir bahçedir; su vereni hanedandır, otoritedir. Bu otoritenin koruyucusu Şeriat'tır ve Şeriat aynı zamanda krallığı koruyan politikadır; krallık ise ordunun var ettiği şehirdir. Ordu ise servetle güvence altına alınmıştır; servet ise adalet yoluyla elde edilir. Adalet ise dünyanın refahının merkezidir.
— al-Razi in his Jami al-'Ulum
Bazı bilim insanlarına göre, ideolojinin hedefleri İslam'ın erken dönemlerini - Muhammed'in saltanatı ve erken halifelik dönemini - özellikle İslam altın çağı olarak kabul edilen yılları model almaktadır. Çünkü bu yıllarda Müslüman dünya güçlü, birleşik ve yolsuzluktan uzak olarak kabul edilmektedir.
Tarihçe
Kökenler
Birçok bilim insanı, pan-İslamizm doktrinlerinin, İslam İberyası, Sicilya Emirliği, Barut İmparatorlukları (Osmanlı, Safevi ve Babür İmparatorlukları) ve birçok Müslüman sultanlık ve krallık dönemlerinde, Müslüman güçler tarafından Müslüman olmayan insanların varlığı ve istihdamıyla birlikte gözlemlenebileceğini ileri sürer. 18. yüzyılda, sıkıntısız İslami yenilenme için birden fazla hareket ortaya çıktı. Bunlar arasında Delhi'nin Shah Wali Allah'ı (1702-1763), Arap Muhammed İbn Abdülvehhab'ı (1703-1792) ve Nijeryalı Uthman dan Fodio (1755-1816) önde gelen üç dini reformcunun yeniden canlanma hareketleri, modern dönem Pan-İslamist düşüncenin öncüleri olarak geniş çapta kabul edilir. Sıkıntısız reform çağrılarına rağmen, bu hareketler Müslüman dünyanın uluslararası durumuyla politik olarak ilgilenmemişler ve Batı tehdidiyle mücadele etmek için kapsamlı pan-İslamist programlar geliştirmemişlerdir. Uluslararası bir İslam birliğinin canlanmasını talep etmedikleri için, fikirleri ve etkileri Batı Afrika, Arap Yarımadası ve Güney Asya'nın yerel bölgesel bağlamlarla sınırlı kalmıştır.
Çeşitliliklerine rağmen, 18. yüzyıl Müslüman reformcuları, ahlaki çöküşü kınayan ve kutsal metinlere dayalı dindarlığın canlandırılmasını talep eden ortak bir duruş sergilediler. Bu hareketlerden ilham alan 19. yüzyıl başındaki İslami reformcular, dönemin hızla değişen koşullarına uyum sağlamak için yeni stratejiler benimsediler. Önerdikleri yaklaşımlar, teknoloji aracılığıyla sağlanan Batı ideolojisinin toplumsal ilerleme açısından açık bir hayranlığıyla birlikte, idealize edilmiş İslam kültürünün ilahi kökenli üstünlüğü temelinde reddini de içeriyordu. Erken dönem sömürgeci Mısır'ın iki önemli bilgini olan 'Abd al-Rahman al-Jabarti (ö. 1825) ve Rifa'a al-Tahtawi (ö. 1872), bu entelektüel eğilimleri temsil ettiler. Rifa'a al-Tahtawi, birinciye örnek olarak gösterilirken, 'Abd al-Rahman al-Jabarti, ikinci, kutsal metinlere dayanan yaklaşımı temsil etti.
Yakın dönem
19. Yüzyılın sonları
Modern dönemde, Pan-İslamizm, Müslüman topraklarının sömürge işgaline karşı direnmek için Müslümanlar arasında birlik arayan Cemalüddin el-Efgani tarafından savunuldu. Efgani, ulusçuluğun Müslüman dünyasını böleceğinden endişe duyuyordu ve Müslüman birliğinin etnik kimlikten daha önemli olduğuna inanıyordu. Bazıları tarafından "liberal" olarak nitelendirilse de, Efgani anayasal bir yönetimi savunmamış, sadece "yabancılara karşı gevşek veya bağlı olan bireysel hükümdarların devrilmesini ve onların yerine güçlü ve vatansever insanların gelmesini" hayal etmiştir. Biyografisine göre, Paris merkezli gazetesinin teorik makalelerinin incelenmesinde "siyasi demokrasi veya parlamentarizmi destekleyen bir şey olmadığı" belirtilmiştir.
Efganî, yukarıdan devrimi savunan biri olarak tanınırken, öğrencisi olan Abduh (aynı zamanda bir Mason olan), dini ve eğitim reformları aracılığıyla aşağıdan devrimi desteklemeyi tercih etti. Abduh, Efganî'nin büyük etkisine rağmen, sonunda siyasi yoldan uzaklaşacaktı. Bunun yerine, daha etkili reform araçları olarak gördüğü eğitim alanında kademeli çabalara odaklandı. Efganî'yi ve pan-İslamist entelektüelleri politik faaliyetleri nedeniyle eleştirdi. Efganî, Abduh ile acı tartışmalar yaşadı ve onu sürekli olarak çekingenlikle suçladı.
20. Yüzyıl
İslam hukukçusu Muhammed Raşid Rida aynı zamanda açık bir anti-emperyalist ve İslam'ın erken dönemlerine duyduğu özlemle ilham alan bir radikal bir aşırıcıydı. Rida'ya göre, devlet destekli alimler, Müslüman Ümmetinde erken İslam geleneğinin canlanmasını ihmal etmişti. İslam topluluğunun birleşmesinin sadece İslam hukukunu uygulayan bir İslam hilafetinin geri getirilmesiyle mümkün olacağına inanıyordu. Etkili İslami dergisi El-Manar, anti-Britanya isyanını teşvik etmenin yanı sıra Selefi'nin ilkelerine dayanan İslami canlanmayı destekledi. Kendini Efganî ve 'Abduh'un pan-İslamist faaliyetinin halefi olarak konumlandıran Rida, Araplar tarafından yönetilen İslam hilafetinin yeniden kurulmasına ve Müslümanların reforme edilmesine dayalı bir pan-İslam projesi çağrısında bulundu. 1920'lerde Rida, ünlü eseri el-Hilafa av al-İmama al-'Uzma ("Hilafet veya Yüce İmamet") adlı kapsamlı İslami devlet doktrinini formüle etti ve Müslümanları, ulusçuluk yerine imana dayalı bir siyasi sistem inşa etmeye çağırdı. Rida, Müslümanlar arasında yükselen Batı fikirlerine karşı çıktı ve sadece İslam'a dönüşün modern çağda Müslümanların hak ettiği yeri geri getireceğini savundu. Rashid Rida ve ortakları tarafından yönetilen pan-İslamcı ağlar, sonraki İslamcı hareketlerin gelişiminde merkezi bir rol oynadı. Rida'nın Salafiyya hareketi, İslami yasaların kurulmasını içeren sosyo-politik bir kampanya yürütmek için pan-İslamist dayanışma savundu. Birinci Dünya Savaşı'nı takiben, Rida ve öğrencileri sekülaristler ve ulusalcıların en büyük rakipleri haline geldi ve demokratik fikirlerin tüm biçimlerini şiddetle eleştirdi. Pan-İslamist vizyonunu ifade ederken, Rashid Rida 1902'de El-Manar'da şunları yazdı:
"Özetle, İslami birlik olarak kastettiğim şey, alimler ve önde gelen kişiler arasındaki liderlerin (ahl al-Hal wal-'aqd) bir araya gelerek, köklü İlahi Kanun temellerine dayanan, zamanın ihtiyaçlarıyla uyumlu, kullanımı kolay ve anlaşmazlık içermeyen bir hüküm kitabı derlemeleridir. Ardından, Yüce İmam, Müslüman yöneticilere onu uygulamalarını emreder (al-'amal bihi)."
Pan-İslamist hareketin yükselişinin önemini değerlendirmek amacıyla Lothrop Stoddard, 1921 tarihli "İslam'ın Yeni Dünyası" adlı kitabında Pan-İslamik basının büyümesini inceledi ve "1900 yılında tüm İslam dünyasında 200'den fazla propagandist dergi olmadığını" belirtirken, "1906 yılında 500'e, 1914 yılında ise 1000'den fazla dergi olduğunu" ifade etti.
Osmanlı İmparatorluğu'ndan sonraki dönem
1924'te Hilafetin kaldırılmasından sonra, Pan-İslamcılık, Rashid Rida'nın fikirlerinden ilham alan gelenekçi ve reformist İslam hareketlerinin Müslüman kitlelerini harekete geçirdi. Rida'nın önderlik ettiği Reformist hareketler, daha da köktenci ve kelamcı hale gelerek, Salaf döneminin idealize edilen dönemine bağlılığı vurguladı ve kaybolmuş gelenekleri canlandırmaya çalıştı. Rashid Rida'nın sosyo-politik görüşleri, reformist, Selafi ve Pan-İslamist hareketlerin doktrinlerinin birleşimini simgeliyordu. 1920'lerde Rida ve onun Selefi müridleri Genç Müslüman Erkekler Derneği (YMMA) adlı etkili bir İslamcı gençlik örgütü kurmuşlardır; bu örgüt, liberal eğilimlere ve Batı kültürüne karşı saldırıları öncülük etmiştir. Bu, çeşitli İslamcı devrimci hareketlerin büyümesi için uygun koşullar sağlamıştır.
Post-koloni dünyada erken dönem Pan-İslamcı hareketin evrimi İslamcılıkla güçlü bir şekilde ilişkilendirilmiştir. Sayyid Kutub, Abul Ala Maududi ve Ayetullah Humeyni gibi önde gelen İslamcılar, İslam'ın yeniden birleşip güçlü olması için geleneksel Şeriat hukukuna dönülmesinin gerekliliğini vurgulamışlardır. Radikal İslamcılık, 7. yüzyıla, Hariciler'e kadar uzanır. Temelde politik bir konumdan hareket ederek, onları ana kol Sünni ve Şii Müslümanlardan ayıran aşırı doktrinler geliştirdiler. Hariciler, diğer Müslümanları kâfir ilan ederek onları ölümle cezalandırma yolunda radikal bir yaklaşım benimsemeleriyle özellikle dikkat çekmişlerdir.
II. Dünya Savaşı'nı takip eden sömürgecilik karşıtı dönemde, İslamcılığı ulusçuluğun gölgesinde kalmış ve ulusçuluğu İslam'a aykırı olarak nitelendirmiştir. Arap dünyasında seküler pan-Arap partiler - Baas ve Nasserist partiler - neredeyse her Arap ülkesinde kollar açmış ve Mısır, Libya, Irak ve Suriye'de iktidara gelmiştir. İslamcılar ciddi bir baskıyla karşı karşıya kalmış; önde gelen düşünürü Sayyid Kutub hapsedilmiş, işkenceye tabi tutulmuş ve daha sonra idam edilmiştir. Mısır Devlet Başkanı Nasser, Müslüman birliği fikrini Arap milliyetçiliğine bir tehdit olarak görmüştür.
1950'lerde, Pakistan hükûmeti diğer birçok Müslüman ülke gibi Müslüman işbirliğini destekledi, ancak Pakistan'ın çabaları, Bağdat Paktı'na katılımı ve Filistin-İsrail çatışması bağlamında pro-batı dış politikasıyla karmaşık hale geldi, ancak daha sonra ilişkiler çok daha iyi hale gelecekti. Birçok Müslüman ülke, Pakistan'ın diğer Müslüman devletlerle ilişkilerde batılı güçlere yardım etmek amacıyla Müslüman dünyasının liderliğini arzuladığından şüpheleniyordu.
Altı gün savaşı
Altı Gün Savaşı'nda Arap devletlerin ordularının yenilgisinden sonra, İslamcılık ve Pan-İslamizm, milliyetçilik ve pan-Arabizmle olan göreceli popülerlik konumlarını tersine çevirmeye başladı. 1960'lı yıllarda Müslüman dünyasındaki siyasi olaylar, birçok Müslüman devletin önceki fikirlerini değiştirmesini ve Pakistan'ın Müslüman birliği hedefine olumlu yanıt vermesini sağladı. Nasser, pan-İslamcı bir platforma karşı olan tutumunu terk etti ve bu gelişmeler, 1969'da Rabat'ta Müslüman devlet başkanlarının ilk zirve konferansını kolaylaştırdı. Bu konferans daha sonra İslam İşbirliği Teşkilatı adıyla kalıcı bir kuruma dönüştü.
1979 sonrası: İran İslam Devrimi ve Afgan cihadı
1979'da İran Devrimi, Şah Muhammed Rıza Pehlevi'yi iktidardan düşürdü. On yıl sonra, 1989'da; Afgan mücahitler, Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle, Sovyetler Birliği'nin desteklediği sosyalist iktidarı Afganistan'dan başarılı bir şekilde çıkardı. Maududi ve Müslüman Kardeşler gibi Pan-İslamist Sünni Müslümanlar, en azından uzun vadeli bir proje olarak yeni bir hilafetin kurulmasını benimsedi. Şii lider Ruhullah Humeyni de birleşik İslam üst-devleti fikrini benimsedi, ancak devleti (Şii) bir fıkıh alimi tarafından yönetilen bir liderin önderliğinde görmeyi arzuladı.
Bu olaylar, İslamcıları dünya genelinde harekete geçirdi ve Müslüman halkın desteğini artırdı. Orta Doğu genelinde ve özellikle Mısır'da, Müslüman Kardeşler'in farklı kolları, seküler milliyetçi veya monarşik Müslüman hükûmetlere büyük ölçüde meydan okudu. Pakistan'da Jamaat-e-Islami, popüler destek gördü, Cezayir'de FIS partisinin ise 1992'de iptal edilen seçimleri kazanması bekleniyordu. Sovyetler Birliği'nin çöküşünden bu yana, Hizb-ut-Tahrir Orta Asya'da Pan-İslamist bir örgüt olarak ortaya çıktı ve son beş yılda Arap dünyasından bir takım destekler elde etti.
Eski Türkiye başbakanı ve Millî Görüş hareketinin kurucusu Necmettin Erbakan, Pan-İslamizm'e son zamanlarda destek veren bir isimdi. İslam Birliği fikrini savundu ve hükûmeti döneminde Türkiye, Mısır, İran, Pakistan, Endonezya, Malezya, Nijerya ve Bangladeş ile birlikte 1996 yılında G8'e karşı D-8'i kurarak bu hedefe doğru adımlar attı. İddia edilene göre Erbakan'ın amacı, tek bir para birimi (İslam Dinarı) ile benzer şekilde ekonomik ve teknolojik işbirliği aracılığıyla Müslüman ülkelerin aşamalı birliğiydi. Ortak havacılık ve savunma projeleri, petrokimya teknolojisi gelişimi, bölgesel sivil havacılık ağı ve demokratik değerlere aşamalı bir anlaşma gibi unsurları içeriyordu. Örgüt, cumhurbaşkanı ve bakanlar düzeyinde toplantılar yapmasına rağmen ve orta düzeyde işbirliği projeleri günümüzde de devam etse de, örgütün aktifliği 28 Şubat sürecinin sonrasında Erbakan hükûmetinin istifa etmesiyle sona erdi.
Kaynakça
Notlar
Alıntılar
- ^ Bissenove (February 2004). (PDF). BARQIYYA. 9 (1). American University in Cairo: The Middle East Studies Program. 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2013.
- ^ M. Lüthi, Lorenz (2020). "20: The Middle East". Cold Wars: Asia, the Middle East, Europe. New York, NY 10006, USA: Cambridge University Press. s. 494. doi:10.1017/9781108289825. ISBN .
- ^ Ali, Muhamad (2016). "4: Controlling Politics and Bureaucratising Religion". Islam and Colonialism: Becoming Modern in Indonesia and Malaya. The Tun – Holyrood Road, 12 (2f) Jackson’s Entry, Edinburgh, UK: Edinburgh University Press. s. 150. ISBN .
- ^ Robert Worley, Duane (2012). "6: Post-Cold War Strategies". Aligning Ends, Ways, and Means. Washington DC, USA: Johns Hopkins University. s. 168. ISBN .
- ^ Motadel, David (2014). Islam and the European Empires. Great Clarendon Street, Oxford, OX2 6DP, United Kingdom: Oxford University Press. ss. 35, 175. ISBN .
- ^ a b Lambton, Ann KS. State and government in medieval Islam. Routledge, 2013.
- ^ a b c Akram, Ejaz. "Muslim Ummah and its link with transnational Muslim politics." Islamic studies (2007): 402.
- ^ Ghazali, Fadiah al-Batinyah wa Fadail al-Mustazhariyah
- ^ Andalusi, Abdullah (22 Eylül 2017). "Imam Ghazali's Movement for the Unification of the Ummah & Caliphate". Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.
- ^ Kirabaev, Nur, and Maythem Al-Janabi. "Political Philosophy of Al-Ghazali." 4th International Conference on Contemporary Education, Social Sciences and Humanities (ICCESSH 2019). Atlantis Press, 2019.
- ^ Ahkam al-Sultaniyyah by al-Mawardi, Chapter 1
- ^ Fauzan, Ahmad. "Leadership Character According To Imam Al-Mawardi And Its Relevance In Indonesia: The Study Of The Book Of Al-Ahkam As-Sulthaniyyah." JURNAL PENELITIAN (2018): 39-50.
- ^ Mansor, Wan Naim Wan. "Abu Hasan al-Mawardi: The First Islamic Political Scientist." (2015): 1-8.
- ^ Gökkir, Necmettin. "Muslim Community/Ummah in Changing Society: Re-Contextualization of the Qur'an in Political Context." Hemispheres 24 (2009): 29.
- ^ Watt, W. Montgomery (1972). Muhammad at Medina. Oxford: Clarendon Press.
- ^ a b Denny, F.M., “Umma”, in: Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel, W.P. Heinrichs. Consulted online on 19 June 2020
- ^ e.g. Sahih al-Bukhari Vol. 9, Book 92, Hadith 384
- ^ e.g.
- ^ George Saliba (1994), A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam, pp. 245, 250, 256–257. New York University Press, .
- ^ Aydin, Cemil (2017). "Chapter 1: An Imperial Ummah Before the Nineteenth Century". The Idea of the Muslim World. Cambridge, Massachusetts, & London, England: Harvard University Press. ss. 32-33. ISBN .
Three leading renewal advocates— Shah Wali Allah of Delhi (1702–1763), the Najdi Muhammad Ibn Abd al Wahhab (1703–1792), and the Nigerian Uthman dan Fodio (1755–1816)—are often considered originators of pan-Islamism.... these disparate three were not especially concerned with the global situation of Islam or an imagined Muslim world. They didn’t respond to European empires encroaching in the Indian Ocean and on African coasts. They didn’t elaborate pan-Islamic ideas about the Western threat or attempt to formulate an essentialist global Islam. They also did not have any global impact.... their ideas and influence should be understood in their particular contexts of West Africa, Arabia, and South Asia
- ^ Chapra, Muhammad Umer (2014). Morality and Justice in Islamic Economics and Finance (İngilizce). Edward Elgar Publishing. ss. 62-63. ISBN .
- ^ Al-Rasheed, Kersten, Shterin, Madawi, Carol, Marat; Hartung, Jan-Peter (2015). "3: Who Speaks of What Caliphate?: The Indian Khilafat Movement and its Aftermath". Demystifying the Caliphate: Historical Memory and Contemporary Contexts. New York: Oxford University Press. s. 82. ISBN .
- ^ a b Nikki R. Keddie, Sayyid Jamal ad-Din “al-Afghani”: A Political Biography (Berkeley: University of California Press, 1972), pp. 225–226.
- ^ such as by a contemporary English admirer, Wilfrid Scawen Blunt, (see: Wilfrid Scawen Blunt, Secret History of the English Occupation of Egypt (London: Unwin, 1907), p. 100.)
- ^ World Book Encyclopedia, 2018 ed., s.v. "Muslims"
- ^ Motadel, David (2014). Islam and the European Empires. Great Clarendon Street, Oxford, OX2 6DP, United Kingdom: Oxford University Press. ss. 35, 184-187. ISBN .
- ^ American Oriental Society (1843). "Journal of the American Oriental Society". Journal of the American Oriental Society (İngilizce). ISSN 0003-0279. OCLC 47785421.
- ^ a b Youssef, Michael (1985). "9: Egyptian Nationalism at the Dawn of the Twentieth Century". Revolt Against Modernity: Muslim Zealots and the West. E. J Brill, Leiden, The Netherlands: Brill. s. 57. ISBN .
- ^ Motadel, David (2014). Islam and the European Empires. Oxford University Press. ss. 35, 175, 187, 190, 197. ISBN .
- ^ Milton-Edwards, Beverley (2005). Islamic Fundamentalism since 1945. Routledge Publishers. s. 23. ISBN .
- ^ Bennett, Andrew M. (2013). "Islamic History & Al-Qaeda: A Primer to Understanding the Rise of Islamist Movements in the Modern World". Pace International Law Review Online. PACE UNIVERSITY SCHOOL OF LAW. 3 (10): 344-345. 21 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2023 – DigitalCommons vasıtasıyla.
- ^ "The Pan-Islamic Movement". The Times. London, England. 13 Mart 1902.
- ^ Seikaly, Samir M. (2009). "1- Appropriating the Past: Twentieth-century Reconstruction of Pre-Modern Islamic Thought". Configuring Identity in the Modern Arab East. Beirut, Lebanon: (American University of Beirut Press). s. 24. ISBN .
- ^ Stoddard, Lothrop (1921). The New World of Islam. New York: . ss. 80.
- ^ Saler, Michael; Hanssen, Jens (2015). "17: The Middle East". The Fin-De-Siècle World. 2 Park Square, Milton Park, Abingdon, Oxon OX14 4RN: Routledge. s. 275. ISBN .
- ^ Achcar, Gilbert (2010). The Arabs and the Holocaust:The Arab-Israeli War of Narratives. 26 Westbourne Grove, London w2 5RH, UK: Actes Sud. ss. 105-106. ISBN .
- ^ "Another battle with Islam's 'true believers'". The Globe and Mail. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- ^ (PDF). 2 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013.
- ^ Jebara, Mohamad Jebara More Mohamad. . Ottawa Citizen. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Shaykh al Fawzān Warns Against The Books of Sayyid Quṭb | Shaykh Ṣāliḥ al Fawzān (İngilizce), 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 19 Mayıs 2021
- ^ H. Rizvi (15 Ocak 1993). Pakistan and the Geostrategic Environment: A Study of Foreign Policy. Palgrave Macmillan UK. ss. 72-. ISBN .
- ^ "Nationalism vs Islam". Al Jazeera. 18 Şubat 2008. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Aralık 2016.
- ^ H. Rizvi (15 Ocak 1993). Pakistan and the Geostrategic Environment: A Study of Foreign Policy. Palgrave Macmillan UK. ss. 71-. ISBN .
- ^ H. Rizvi (15 Ocak 1993). Pakistan and the Geostrategic Environment: A Study of Foreign Policy. Palgrave Macmillan UK. ss. 73-. ISBN .
- ^ Khomeini, Ruhollah, Islam and Revolution, Mizan Press, p.59
- ^ Farmer, Brian R. (2007). Understanding Radical Islam: Medieval Ideology in the Twenty-first Century. Peter Lang. s. 83. ISBN . Erişim tarihi: 29 Aralık 2016.
- ^ Hizb-ut-Tahrir's Growing Appeal in the Arab World 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jamestown Foundation
- ^ [1] 17 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . D8 History
- ^ Erbakan currency
Daha fazlası için
- Azmi Özcan. Pan-Islamism: Indian Muslims, the Ottomans and Britain (1877-1924), Brill Academic Publishers, 1997, .
- Nazir Ahmad Khan Chaudri. Commonwealth of Muslim States: a plea for Pan-Islamism, al-Ahibba (Friends of the Muslim World Muhibban-e-Alam-e-Islami), 1972.
- M. Naeem Qureshi. Pan-Islam in British Indian Politics: A Study of the Khilafat Movement, 1918-1924, Brill Academic Publishers, 1999, .
- Malik, S. K. (1986). The Quranic Concept of War (PDF). Himalayan Books. ISBN . 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2023.
- Swarup, Ram (1982). Understanding Islam through Hadis. Voice of Dharma. ISBN .
- Trifkovic, Serge (2006). . Regina Orthodox Press, USA. ISBN .
- Landau, Jacob M. (1990). . Clarendon Press, Oxford. ISBN .
- Phillips, Melanie (2006). . Encounter books. ISBN .
- Margoliouth, David Samuel (1922). "Pan-Islamism". Encyclopædia Britannica (İngilizce) (12. bas.).
Dış bağlantılar
- Pan-Islamism in Oxford Islamic Studies Online 16 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- al-Afghani's Vision of a Pan-Islamic Civilization 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- al-Afghani Bibliography 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Manchester Document 26 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ummetcilik veya Pan Islamizm Muslumanlari tek bir Islam devleti altinda veya Islami prensiplere sahip uluslararasi bir orgut altinda birlestirmeyi savunan bir siyasi harekettir Tarihsel olarak tum Osmanli vatandaslarinin birligini amaclayan Osmanliciliktan sonra Pan Islamizm imparatorluktaki Musluman halklarin bagimsizlik hareketlerini onlemek amaciyla Sultan II Abdulhamid tarafindan 19 yuzyilin son ceyreginde Osmanli Imparatorlugu nda tesvik edilmistir Halklarina gore muslumanlar Sunni Sii Ibadi Pan Islamizm ornegin Pan Arabizm gibi pan milliyetci ideolojilerden farklilasir cunku etnik koken ve irki birlestirici faktorler olarak gormeyerek ummet i Musluman toplumu baglilik ve harekete gecme odagi olarak gorur Pan Islamist hareketin onde gelen liderleri Cemaleddin Efgani 1839 1897 Muhammed Abduh 1849 1905 ve Seyyid Rasid Riza 1865 1935 uclusuydu onlar Avrupalilarin Musluman topraklarina yonelik penetrasyonuna karsi anti emperyalist cabalar icinde aktif rol aldilar Ayrica Muslumanlarin emperyalist hakimiyete karsi mobilize etmek icin en guclu kuvvetin Islami birlik olduguna inandiklari icin Islami birligi guclendirmeye calistilar Ibn Suud un Arap Yarimadasi ni fethinden sonra pan Islamizm Islam Dunyasi genelinde guc kazandi Yirminci yuzyilin ikinci yarisinda pan Islamistler Nasserizm ve Baascilik gibi Arap Dunyasi ndaki solcu milliyetci ideolojilere karsi yaristilar Soguk Savas in doruk noktasinda 1960 lar ve 1970 lerde Suudi Arabistan ve Musluman Dunyasi ndaki muttefik ulkeler komunist ideolojinin yayilmasina karsi mucadele etmek ve yukselen Sovyet etkisini sinirlamak icin Pan Islamist mucadeleyi onderlik ettiler Klasik doktrinKur an ve Islam geleneginde yer alan Arapca terim olan ummet tarihsel olarak irk etnisite vb faktorlere bakilmaksizin Muslumanlari tumuyle ifade etmek icin kullanilmistir Bu terim klasik Islam alimleri tarafindan siyasi anlamda da kullanilmistir Ornegin Maverdi nin Ahkamu l Sultaniyye adli eserinde ummetin imamet sozlesmesini tartisirken peygamberligi takip etmek uzere belirlenen dini koruma ve dunya islerini yonetme gorevi olarak bahseder Gazali de Fadiah al Batinyah wa Fadail al Mustazhariyah adli eserinde siyasi anlamda ummetten bahseder Ayni sekilde siyasi anlamda ummetten bahseden Fakhruddin al Razi nin su sozu aktarilmistir Dunya bir bahcedir su vereni hanedandir otoritedir Bu otoritenin koruyucusu Seriat tir ve Seriat ayni zamanda kralligi koruyan politikadir krallik ise ordunun var ettigi sehirdir Ordu ise servetle guvence altina alinmistir servet ise adalet yoluyla elde edilir Adalet ise dunyanin refahinin merkezidir al Razi in his Jami al Ulum Bazi bilim insanlarina gore ideolojinin hedefleri Islam in erken donemlerini Muhammed in saltanati ve erken halifelik donemini ozellikle Islam altin cagi olarak kabul edilen yillari model almaktadir Cunku bu yillarda Musluman dunya guclu birlesik ve yolsuzluktan uzak olarak kabul edilmektedir TarihceKokenler Bircok bilim insani pan Islamizm doktrinlerinin Islam Iberyasi Sicilya Emirligi Barut Imparatorluklari Osmanli Safevi ve Babur Imparatorluklari ve bircok Musluman sultanlik ve krallik donemlerinde Musluman gucler tarafindan Musluman olmayan insanlarin varligi ve istihdamiyla birlikte gozlemlenebilecegini ileri surer 18 yuzyilda sikintisiz Islami yenilenme icin birden fazla hareket ortaya cikti Bunlar arasinda Delhi nin Shah Wali Allah i 1702 1763 Arap Muhammed Ibn Abdulvehhab i 1703 1792 ve Nijeryali Uthman dan Fodio 1755 1816 onde gelen uc dini reformcunun yeniden canlanma hareketleri modern donem Pan Islamist dusuncenin onculeri olarak genis capta kabul edilir Sikintisiz reform cagrilarina ragmen bu hareketler Musluman dunyanin uluslararasi durumuyla politik olarak ilgilenmemisler ve Bati tehdidiyle mucadele etmek icin kapsamli pan Islamist programlar gelistirmemislerdir Uluslararasi bir Islam birliginin canlanmasini talep etmedikleri icin fikirleri ve etkileri Bati Afrika Arap Yarimadasi ve Guney Asya nin yerel bolgesel baglamlarla sinirli kalmistir Cesitliliklerine ragmen 18 yuzyil Musluman reformculari ahlaki cokusu kinayan ve kutsal metinlere dayali dindarligin canlandirilmasini talep eden ortak bir durus sergilediler Bu hareketlerden ilham alan 19 yuzyil basindaki Islami reformcular donemin hizla degisen kosullarina uyum saglamak icin yeni stratejiler benimsediler Onerdikleri yaklasimlar teknoloji araciligiyla saglanan Bati ideolojisinin toplumsal ilerleme acisindan acik bir hayranligiyla birlikte idealize edilmis Islam kulturunun ilahi kokenli ustunlugu temelinde reddini de iceriyordu Erken donem somurgeci Misir in iki onemli bilgini olan Abd al Rahman al Jabarti o 1825 ve Rifa a al Tahtawi o 1872 bu entelektuel egilimleri temsil ettiler Rifa a al Tahtawi birinciye ornek olarak gosterilirken Abd al Rahman al Jabarti ikinci kutsal metinlere dayanan yaklasimi temsil etti Yakin donem 19 Yuzyilin sonlari Modern donemde Pan Islamizm Musluman topraklarinin somurge isgaline karsi direnmek icin Muslumanlar arasinda birlik arayan Cemaluddin el Efgani tarafindan savunuldu Efgani ulusculugun Musluman dunyasini boleceginden endise duyuyordu ve Musluman birliginin etnik kimlikten daha onemli olduguna inaniyordu Bazilari tarafindan liberal olarak nitelendirilse de Efgani anayasal bir yonetimi savunmamis sadece yabancilara karsi gevsek veya bagli olan bireysel hukumdarlarin devrilmesini ve onlarin yerine guclu ve vatansever insanlarin gelmesini hayal etmistir Biyografisine gore Paris merkezli gazetesinin teorik makalelerinin incelenmesinde siyasi demokrasi veya parlamentarizmi destekleyen bir sey olmadigi belirtilmistir Efgani yukaridan devrimi savunan biri olarak taninirken ogrencisi olan Abduh ayni zamanda bir Mason olan dini ve egitim reformlari araciligiyla asagidan devrimi desteklemeyi tercih etti Abduh Efgani nin buyuk etkisine ragmen sonunda siyasi yoldan uzaklasacakti Bunun yerine daha etkili reform araclari olarak gordugu egitim alaninda kademeli cabalara odaklandi Efgani yi ve pan Islamist entelektuelleri politik faaliyetleri nedeniyle elestirdi Efgani Abduh ile aci tartismalar yasadi ve onu surekli olarak cekingenlikle sucladi 20 Yuzyil Islam hukukcusu Muhammed Rasid Rida ayni zamanda acik bir anti emperyalist ve Islam in erken donemlerine duydugu ozlemle ilham alan bir radikal bir asiriciydi Rida ya gore devlet destekli alimler Musluman Ummetinde erken Islam geleneginin canlanmasini ihmal etmisti Islam toplulugunun birlesmesinin sadece Islam hukukunu uygulayan bir Islam hilafetinin geri getirilmesiyle mumkun olacagina inaniyordu Etkili Islami dergisi El Manar anti Britanya isyanini tesvik etmenin yani sira Selefi nin ilkelerine dayanan Islami canlanmayi destekledi Kendini Efgani ve Abduh un pan Islamist faaliyetinin halefi olarak konumlandiran Rida Araplar tarafindan yonetilen Islam hilafetinin yeniden kurulmasina ve Muslumanlarin reforme edilmesine dayali bir pan Islam projesi cagrisinda bulundu 1920 lerde Rida unlu eseri el Hilafa av al Imama al Uzma Hilafet veya Yuce Imamet adli kapsamli Islami devlet doktrinini formule etti ve Muslumanlari ulusculuk yerine imana dayali bir siyasi sistem insa etmeye cagirdi Rida Muslumanlar arasinda yukselen Bati fikirlerine karsi cikti ve sadece Islam a donusun modern cagda Muslumanlarin hak ettigi yeri geri getirecegini savundu Rashid Rida ve ortaklari tarafindan yonetilen pan Islamci aglar sonraki Islamci hareketlerin gelisiminde merkezi bir rol oynadi Rida nin Salafiyya hareketi Islami yasalarin kurulmasini iceren sosyo politik bir kampanya yurutmek icin pan Islamist dayanisma savundu Birinci Dunya Savasi ni takiben Rida ve ogrencileri sekularistler ve ulusalcilarin en buyuk rakipleri haline geldi ve demokratik fikirlerin tum bicimlerini siddetle elestirdi Pan Islamist vizyonunu ifade ederken Rashid Rida 1902 de El Manar da sunlari yazdi Ozetle Islami birlik olarak kastettigim sey alimler ve onde gelen kisiler arasindaki liderlerin ahl al Hal wal aqd bir araya gelerek koklu Ilahi Kanun temellerine dayanan zamanin ihtiyaclariyla uyumlu kullanimi kolay ve anlasmazlik icermeyen bir hukum kitabi derlemeleridir Ardindan Yuce Imam Musluman yoneticilere onu uygulamalarini emreder al amal bihi Pan Islamist hareketin yukselisinin onemini degerlendirmek amaciyla Lothrop Stoddard 1921 tarihli Islam in Yeni Dunyasi adli kitabinda Pan Islamik basinin buyumesini inceledi ve 1900 yilinda tum Islam dunyasinda 200 den fazla propagandist dergi olmadigini belirtirken 1906 yilinda 500 e 1914 yilinda ise 1000 den fazla dergi oldugunu ifade etti Osmanli Imparatorlugu ndan sonraki donem 1924 te Hilafetin kaldirilmasindan sonra Pan Islamcilik Rashid Rida nin fikirlerinden ilham alan gelenekci ve reformist Islam hareketlerinin Musluman kitlelerini harekete gecirdi Rida nin onderlik ettigi Reformist hareketler daha da koktenci ve kelamci hale gelerek Salaf doneminin idealize edilen donemine bagliligi vurguladi ve kaybolmus gelenekleri canlandirmaya calisti Rashid Rida nin sosyo politik gorusleri reformist Selafi ve Pan Islamist hareketlerin doktrinlerinin birlesimini simgeliyordu 1920 lerde Rida ve onun Selefi muridleri Genc Musluman Erkekler Dernegi YMMA adli etkili bir Islamci genclik orgutu kurmuslardir bu orgut liberal egilimlere ve Bati kulturune karsi saldirilari onculuk etmistir Bu cesitli Islamci devrimci hareketlerin buyumesi icin uygun kosullar saglamistir Post koloni dunyada erken donem Pan Islamci hareketin evrimi Islamcilikla guclu bir sekilde iliskilendirilmistir Sayyid Kutub Abul Ala Maududi ve Ayetullah Humeyni gibi onde gelen Islamcilar Islam in yeniden birlesip guclu olmasi icin geleneksel Seriat hukukuna donulmesinin gerekliligini vurgulamislardir Radikal Islamcilik 7 yuzyila Hariciler e kadar uzanir Temelde politik bir konumdan hareket ederek onlari ana kol Sunni ve Sii Muslumanlardan ayiran asiri doktrinler gelistirdiler Hariciler diger Muslumanlari kafir ilan ederek onlari olumle cezalandirma yolunda radikal bir yaklasim benimsemeleriyle ozellikle dikkat cekmislerdir II Dunya Savasi ni takip eden somurgecilik karsiti donemde Islamciligi ulusculugun golgesinde kalmis ve ulusculugu Islam a aykiri olarak nitelendirmistir Arap dunyasinda sekuler pan Arap partiler Baas ve Nasserist partiler neredeyse her Arap ulkesinde kollar acmis ve Misir Libya Irak ve Suriye de iktidara gelmistir Islamcilar ciddi bir baskiyla karsi karsiya kalmis onde gelen dusunuru Sayyid Kutub hapsedilmis iskenceye tabi tutulmus ve daha sonra idam edilmistir Misir Devlet Baskani Nasser Musluman birligi fikrini Arap milliyetciligine bir tehdit olarak gormustur 1950 lerde Pakistan hukumeti diger bircok Musluman ulke gibi Musluman isbirligini destekledi ancak Pakistan in cabalari Bagdat Pakti na katilimi ve Filistin Israil catismasi baglaminda pro bati dis politikasiyla karmasik hale geldi ancak daha sonra iliskiler cok daha iyi hale gelecekti Bircok Musluman ulke Pakistan in diger Musluman devletlerle iliskilerde batili guclere yardim etmek amaciyla Musluman dunyasinin liderligini arzuladigindan supheleniyordu Alti gun savasi Alti Gun Savasi nda Arap devletlerin ordularinin yenilgisinden sonra Islamcilik ve Pan Islamizm milliyetcilik ve pan Arabizmle olan goreceli populerlik konumlarini tersine cevirmeye basladi 1960 li yillarda Musluman dunyasindaki siyasi olaylar bircok Musluman devletin onceki fikirlerini degistirmesini ve Pakistan in Musluman birligi hedefine olumlu yanit vermesini sagladi Nasser pan Islamci bir platforma karsi olan tutumunu terk etti ve bu gelismeler 1969 da Rabat ta Musluman devlet baskanlarinin ilk zirve konferansini kolaylastirdi Bu konferans daha sonra Islam Isbirligi Teskilati adiyla kalici bir kuruma donustu 1979 sonrasi Iran Islam Devrimi ve Afgan cihadi 1979 da Iran Devrimi Sah Muhammed Riza Pehlevi yi iktidardan dusurdu On yil sonra 1989 da Afgan mucahitler Amerika Birlesik Devletleri nin destegiyle Sovyetler Birligi nin destekledigi sosyalist iktidari Afganistan dan basarili bir sekilde cikardi Maududi ve Musluman Kardesler gibi Pan Islamist Sunni Muslumanlar en azindan uzun vadeli bir proje olarak yeni bir hilafetin kurulmasini benimsedi Sii lider Ruhullah Humeyni de birlesik Islam ust devleti fikrini benimsedi ancak devleti Sii bir fikih alimi tarafindan yonetilen bir liderin onderliginde gormeyi arzuladi Bu olaylar Islamcilari dunya genelinde harekete gecirdi ve Musluman halkin destegini artirdi Orta Dogu genelinde ve ozellikle Misir da Musluman Kardesler in farkli kollari sekuler milliyetci veya monarsik Musluman hukumetlere buyuk olcude meydan okudu Pakistan da Jamaat e Islami populer destek gordu Cezayir de FIS partisinin ise 1992 de iptal edilen secimleri kazanmasi bekleniyordu Sovyetler Birligi nin cokusunden bu yana Hizb ut Tahrir Orta Asya da Pan Islamist bir orgut olarak ortaya cikti ve son bes yilda Arap dunyasindan bir takim destekler elde etti Eski Turkiye basbakani ve Milli Gorus hareketinin kurucusu Necmettin Erbakan Pan Islamizm e son zamanlarda destek veren bir isimdi Islam Birligi fikrini savundu ve hukumeti doneminde Turkiye Misir Iran Pakistan Endonezya Malezya Nijerya ve Banglades ile birlikte 1996 yilinda G8 e karsi D 8 i kurarak bu hedefe dogru adimlar atti Iddia edilene gore Erbakan in amaci tek bir para birimi Islam Dinari ile benzer sekilde ekonomik ve teknolojik isbirligi araciligiyla Musluman ulkelerin asamali birligiydi Ortak havacilik ve savunma projeleri petrokimya teknolojisi gelisimi bolgesel sivil havacilik agi ve demokratik degerlere asamali bir anlasma gibi unsurlari iceriyordu Orgut cumhurbaskani ve bakanlar duzeyinde toplantilar yapmasina ragmen ve orta duzeyde isbirligi projeleri gunumuzde de devam etse de orgutun aktifligi 28 Subat surecinin sonrasinda Erbakan hukumetinin istifa etmesiyle sona erdi KaynakcaNotlar Alintilar Bissenove February 2004 PDF BARQIYYA 9 1 American University in Cairo The Middle East Studies Program 23 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 26 Nisan 2013 M Luthi Lorenz 2020 20 The Middle East Cold Wars Asia the Middle East Europe New York NY 10006 USA Cambridge University Press s 494 doi 10 1017 9781108289825 ISBN 978 1 108 41833 1 Ali Muhamad 2016 4 Controlling Politics and Bureaucratising Religion Islam and Colonialism Becoming Modern in Indonesia and Malaya The Tun Holyrood Road 12 2f Jackson s Entry Edinburgh UK Edinburgh University Press s 150 ISBN 978 1 4744 0920 9 Robert Worley Duane 2012 6 Post Cold War Strategies Aligning Ends Ways and Means Washington DC USA Johns Hopkins University s 168 ISBN 978 1 105 33332 3 Motadel David 2014 Islam and the European Empires Great Clarendon Street Oxford OX2 6DP United Kingdom Oxford University Press ss 35 175 ISBN 978 0 19 966831 1 a b Lambton Ann KS State and government in medieval Islam Routledge 2013 a b c Akram Ejaz Muslim Ummah and its link with transnational Muslim politics Islamic studies 2007 402 Ghazali Fadiah al Batinyah wa Fadail al Mustazhariyah Andalusi Abdullah 22 Eylul 2017 Imam Ghazali s Movement for the Unification of the Ummah amp Caliphate Erisim tarihi 19 Haziran 2020 Kirabaev Nur and Maythem Al Janabi Political Philosophy of Al Ghazali 4th International Conference on Contemporary Education Social Sciences and Humanities ICCESSH 2019 Atlantis Press 2019 Ahkam al Sultaniyyah by al Mawardi Chapter 1 Fauzan Ahmad Leadership Character According To Imam Al Mawardi And Its Relevance In Indonesia The Study Of The Book Of Al Ahkam As Sulthaniyyah JURNAL PENELITIAN 2018 39 50 Mansor Wan Naim Wan Abu Hasan al Mawardi The First Islamic Political Scientist 2015 1 8 Gokkir Necmettin Muslim Community Ummah in Changing Society Re Contextualization of the Qur an in Political Context Hemispheres 24 2009 29 Watt W Montgomery 1972 Muhammad at Medina Oxford Clarendon Press a b Denny F M Umma in Encyclopaedia of Islam Second Edition Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel W P Heinrichs Consulted online on 19 June 2020 e g Sahih al Bukhari Vol 9 Book 92 Hadith 384 e g George Saliba 1994 A History of Arabic Astronomy Planetary Theories During the Golden Age of Islam pp 245 250 256 257 New York University Press 0 8147 8023 7 Aydin Cemil 2017 Chapter 1 An Imperial Ummah Before the Nineteenth Century The Idea of the Muslim World Cambridge Massachusetts amp London England Harvard University Press ss 32 33 ISBN 9780674050372 Three leading renewal advocates Shah Wali Allah of Delhi 1702 1763 the Najdi Muhammad Ibn Abd al Wahhab 1703 1792 and the Nigerian Uthman dan Fodio 1755 1816 are often considered originators of pan Islamism these disparate three were not especially concerned with the global situation of Islam or an imagined Muslim world They didn t respond to European empires encroaching in the Indian Ocean and on African coasts They didn t elaborate pan Islamic ideas about the Western threat or attempt to formulate an essentialist global Islam They also did not have any global impact their ideas and influence should be understood in their particular contexts of West Africa Arabia and South Asia Chapra Muhammad Umer 2014 Morality and Justice in Islamic Economics and Finance Ingilizce Edward Elgar Publishing ss 62 63 ISBN 9781783475728 Al Rasheed Kersten Shterin Madawi Carol Marat Hartung Jan Peter 2015 3 Who Speaks of What Caliphate The Indian Khilafat Movement and its Aftermath Demystifying the Caliphate Historical Memory and Contemporary Contexts New York Oxford University Press s 82 ISBN 978 0 19 932795 9 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link a b Nikki R Keddie Sayyid Jamal ad Din al Afghani A Political Biography Berkeley University of California Press 1972 pp 225 226 such as by a contemporary English admirer Wilfrid Scawen Blunt see Wilfrid Scawen Blunt Secret History of the English Occupation of Egypt London Unwin 1907 p 100 World Book Encyclopedia 2018 ed s v Muslims Motadel David 2014 Islam and the European Empires Great Clarendon Street Oxford OX2 6DP United Kingdom Oxford University Press ss 35 184 187 ISBN 978 0 19 966831 1 American Oriental Society 1843 Journal of the American Oriental Society Journal of the American Oriental Society Ingilizce ISSN 0003 0279 OCLC 47785421 a b Youssef Michael 1985 9 Egyptian Nationalism at the Dawn of the Twentieth Century Revolt Against Modernity Muslim Zealots and the West E J Brill Leiden The Netherlands Brill s 57 ISBN 90 04 07559 3 Motadel David 2014 Islam and the European Empires Oxford University Press ss 35 175 187 190 197 ISBN 978 0 19 966831 1 Milton Edwards Beverley 2005 Islamic Fundamentalism since 1945 Routledge Publishers s 23 ISBN 0 203 57276 9 Bennett Andrew M 2013 Islamic History amp Al Qaeda A Primer to Understanding the Rise of Islamist Movements in the Modern World Pace International Law Review Online PACE UNIVERSITY SCHOOL OF LAW 3 10 344 345 21 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2023 DigitalCommons vasitasiyla The Pan Islamic Movement The Times London England 13 Mart 1902 Seikaly Samir M 2009 1 Appropriating the Past Twentieth century Reconstruction of Pre Modern Islamic Thought Configuring Identity in the Modern Arab East Beirut Lebanon American University of Beirut Press s 24 ISBN 978 9953 9019 6 1 Stoddard Lothrop 1921 The New World of Islam New York ss 80 Saler Michael Hanssen Jens 2015 17 The Middle East The Fin De Siecle World 2 Park Square Milton Park Abingdon Oxon OX14 4RN Routledge s 275 ISBN 978 0 415 67413 3 Achcar Gilbert 2010 The Arabs and the Holocaust The Arab Israeli War of Narratives 26 Westbourne Grove London w2 5RH UK Actes Sud ss 105 106 ISBN 978 0 86356 835 0 Another battle with Islam s true believers The Globe and Mail 19 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Haziran 2023 PDF 2 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2013 Jebara Mohamad Jebara More Mohamad Ottawa Citizen 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Shaykh al Fawzan Warns Against The Books of Sayyid Quṭb Shaykh Ṣaliḥ al Fawzan Ingilizce 22 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 19 Mayis 2021 H Rizvi 15 Ocak 1993 Pakistan and the Geostrategic Environment A Study of Foreign Policy Palgrave Macmillan UK ss 72 ISBN 978 0 230 37984 8 Nationalism vs Islam Al Jazeera 18 Subat 2008 18 Ekim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Aralik 2016 H Rizvi 15 Ocak 1993 Pakistan and the Geostrategic Environment A Study of Foreign Policy Palgrave Macmillan UK ss 71 ISBN 978 0 230 37984 8 H Rizvi 15 Ocak 1993 Pakistan and the Geostrategic Environment A Study of Foreign Policy Palgrave Macmillan UK ss 73 ISBN 978 0 230 37984 8 Khomeini Ruhollah Islam and Revolution Mizan Press p 59 Farmer Brian R 2007 Understanding Radical Islam Medieval Ideology in the Twenty first Century Peter Lang s 83 ISBN 9780820488431 Erisim tarihi 29 Aralik 2016 Hizb ut Tahrir s Growing Appeal in the Arab World 3 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jamestown Foundation 1 17 Aralik 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde D8 History Erbakan currencyDaha fazlasi icinAzmi Ozcan Pan Islamism Indian Muslims the Ottomans and Britain 1877 1924 Brill Academic Publishers 1997 90 04 10180 2 Nazir Ahmad Khan Chaudri Commonwealth of Muslim States a plea for Pan Islamism al Ahibba Friends of the Muslim World Muhibban e Alam e Islami 1972 M Naeem Qureshi Pan Islam in British Indian Politics A Study of the Khilafat Movement 1918 1924 Brill Academic Publishers 1999 90 04 10214 0 Malik S K 1986 The Quranic Concept of War PDF Himalayan Books ISBN 81 7002 020 4 7 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Haziran 2023 Swarup Ram 1982 Understanding Islam through Hadis Voice of Dharma ISBN 0 682 49948 X Trifkovic Serge 2006 Regina Orthodox Press USA ISBN 1 928653 26 X Landau Jacob M 1990 Clarendon Press Oxford ISBN 0 19 827709 1 Phillips Melanie 2006 Encounter books ISBN 1 59403 144 4 Margoliouth David Samuel 1922 Pan Islamism Encyclopaedia Britannica Ingilizce 12 bas Dis baglantilarPan Islamism in Oxford Islamic Studies Online 16 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde al Afghani s Vision of a Pan Islamic Civilization 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde al Afghani Bibliography 28 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Manchester Document 26 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizIslam dunyasi Islamcilik Ummet Halifelik Diaspora