Pasif kıta kenarı yakınsama (konverjans) sahsı olmayan, diğer bir deyişle, yakınsayan levha sınırına karşılık gelmeyen kıta kenarı. Burada kıtasal levhadan okyanusal levhaya normal, tedrici bir geçiş bulunur.
Pasif kıta kenarı levha sınırı değil okyanusal kabukla kıtasal kabuk arasında geçiştir. Pasif kıta kenarı okyanusal ve kıtasal kabuk arasında aktif olmayan kenar tabakasıdır. Sedimantasyon üstünde eski bir rift tarafından inşa edilmiştir. Kıtasal çatlaklar (rift) yeni okyanus havzası oluşturur. Sonuçta kıtasal çatlaklar okyanus ortası sırtı oluşturur ve yerin kıtasal okyanus sınırından uzağa genişletilmesi devam eder.
Küresel dağılım
Pasif kıta kenarı doğrultu atımlı fay veya dalma batma zonu tarafından oluşturulmayan her okyanusal ve kıtasal kabuk arasında bulunur. Pasif kıta kenarı Atlas Okyanusu, Arktik Okyanusu, Hint Okyanusunun batı kıyılarında, Afrika, Avustralya, Grönland ve Hindistan'ın bütün kıyılarında da bulunmaktadır. Ayrıca Güney Amerika ve Kuzey Amerika’nın doğu sahillerinde ve batı Avrupa’da ve Antarktika’nın büyük bir bölümünde bulunmakla birlikte doğu Asya da pasif kıta kenarları içermektedir.
Ana bileşenler
Aktif kıta kenarından farkı
Kıtasal kabukla okyanusal kabuk arasında levha sınırı olup olmadığıdır. Aktif kıta kenarı dalma batma olan kıta kenarında bulunur. Bunlar genellikle yükselen ve volkanik dağ sıraları olan kıta kenarlarında bulunur. Doğu Hint okyanusunun çoğu, batı Afrika’nın güney kıyıları ve büyük okyanusun neredeyse tamamı aktif kıta kenarına örnektir. Pasif kıta kenarı Okyanusal kabuk ve kıtasal kabuk arasında bir kaynak iken, inaktif bir sınır değildir. Aktif çökelme, sedimantasyonunun tümü pasif kıta kenarındaki aktif aşamalardır.
Morfoloji
Kıyıya yakın olan kıyı düzlüğünün her ikisinden ve kıyıdan uzakta kıtasal şelf-etek-eğim üçlüsünden oluşur. Kıyı düzlüğü sık sık flüvyal süreçlerle büyür, kıta sahanlığı deltalarla ve kıyı akıntısı süreçleriyle büyür. Büyük nehirler (Amazon, Orinoko, Kongo, Nil, Ganj, Sarı ırmak, Yangtze ve Mackenzie nehirleri) pasif kıta kenarına akar. Geniş nehir ağızları yaygın olarak olgun kıta kenarlarının üstüne akar. Pasif kıta kenarının pek çok çeşidi olmasına rağmen çoğunun morfolojisi oldukça benzerdir. Tipik olarak bir kıta şelfi, kıta yamacı, kıta eteği ve abisal düzlükten oluşur. Bu özellikler arasında morfolojik ifadesi büyük ölçüde altta kabuk ve üstte çökelme ile tanımlanır. Büyük flüvyal süreçler, mercan birikimi ve diğer canlı kalıntıları tarafından oluşturulan pasif kıta kenarları benzer bir morfolojiye sahiptir. Kıta yamacı ve kıta sahanlığı denizaltı kanyonları tarafından kesilebilir. Yüksek enlemler ve buzullaşma sırasında pasif kıta kenarı buzul süreçlerini yansıtabilir, Norveç fiyordları ve Grönland gibi.
Enine kesit
Pasif kıta kenarları altında kıtasal ve okyanusal kabuk üstünde geçiş kabuğu olarak bilinen geniş bir geçiştir. Çökmüş kıtasal kabuk denize dalmış normal faylar tarafından oluşturulur. Faylı kabuk okyanusal kabuğa geçer ve sedimantosyon birikimini üzerinde üstünde toplayan tortu kütlesine gömülü olabilir. Pasif kıta kenarı altındaki litosfer geçiş litosferi olarak da bilinir. Okyanusal kabuktan denize geçişte litosfer incelir.
Kaynakça
- Hillis, R. D.; R. D. Müller (2003). Evolution and Dynamics of the Australian Plate (İngilizce). Geological Society of America.
- Morelock, Jack (2004). . Geological Oceanography (İngilizce). 20 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2007.
- Curray, J. R. (1980). "The IPOD Programme on Passive Continental Margins". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. A 294 (1409). ss. 17-33. doi:10.1098/rsta.1980.0008. JSTOR 00804614. []
- "Diapir". Encyclopædia Britannica Online (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 2007.
- "Petroleum". Encyclopædia Britannica Online (İngilizce). Encyclopædia Britannica. 2007. | http://www.mantleplumes.org/VM_Norway.html22 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . }}
- "UNIL: Subsidence Curves". Institute of Geology and Palaeontology of the (İngilizce). Erişim tarihi: 2 Aralık 2007. []
- (İngilizce). 9 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2014.
- Bird, Dale (Şubat 2001). "Shear Margins". The Leading Edge (İngilizce). 20 (2). Society of Exploration Geophysicists. ss. 150-159. doi:10.1190/1.1438894.
- Fraser, S.I.; Fraser, A. J.; Lentini, M. R.; Gawthorpe, R. L. (2007). "Return to rifts - the next wave: Fresh insights into the Petroleum geology of global rift basins". Petroleum Geoscience (İngilizce). 13 (2). ss. 99-104. doi:10.1144/1354-079307-749.
- Gernigon, L. (2004). "Deep structures and breakup along volcanic rifted margins: Insights from integrated studies along the outer Vøring Basin (Norway)". Marine and Petroleum Geology (İngilizce). 21-3 (3). ss. 363-372. doi:10.1016/j.marpetgeo.2004.01.005.
- Continental Margins Committee, Ocean Studies Board, National Research Council, (Ed.) (1989). Margins: A Research Initiative for Interdisciplinary Studies of the Processes Attending Lithospheric Extension and Convergence (PDF) (İngilizce). The National Academies Press. 10 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Aralık 2007.
- Geoffroy, Laurent (Ekim 2005). (PDF). C. R. Geoscience 337 (İngilizce). Elsevier SAS. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2007.
- R. A. Scrutton, (Ed.) (1982). Dynamics of Passive Margins (İngilizce). ABD: American Geophysical Union.
- Mjelde, R.; Raum, T.; Murai, Y.; Takanami, T. (2007). "Continent-ocean-transitions: Review, and a new tectono-magmatic model of the Vøring Plateau, NE Atlantic". Journal of Geodynamics (İngilizce). 43 (3). ss. 374-392. doi:10.1016/j.jog.2006.09.013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pasif kita kenari yakinsama konverjans sahsi olmayan diger bir deyisle yakinsayan levha sinirina karsilik gelmeyen kita kenari Burada kitasal levhadan okyanusal levhaya normal tedrici bir gecis bulunur Yayilma riftlesme gecisiPasif kita kenari Pasif kita kenari levha siniri degil okyanusal kabukla kitasal kabuk arasinda gecistir Pasif kita kenari okyanusal ve kitasal kabuk arasinda aktif olmayan kenar tabakasidir Sedimantasyon ustunde eski bir rift tarafindan insa edilmistir Kitasal catlaklar rift yeni okyanus havzasi olusturur Sonucta kitasal catlaklar okyanus ortasi sirti olusturur ve yerin kitasal okyanus sinirindan uzaga genisletilmesi devam eder Kuresel dagilimPasif Kita Kenari Kuresel Dagilim Haritasi Pasif kita kenari dogrultu atimli fay veya dalma batma zonu tarafindan olusturulmayan her okyanusal ve kitasal kabuk arasinda bulunur Pasif kita kenari Atlas Okyanusu Arktik Okyanusu Hint Okyanusunun bati kiyilarinda Afrika Avustralya Gronland ve Hindistan in butun kiyilarinda da bulunmaktadir Ayrica Guney Amerika ve Kuzey Amerika nin dogu sahillerinde ve bati Avrupa da ve Antarktika nin buyuk bir bolumunde bulunmakla birlikte dogu Asya da pasif kita kenarlari icermektedir Ana bilesenlerAktif kita kenarindan farki Kitasal kabukla okyanusal kabuk arasinda levha siniri olup olmadigidir Aktif kita kenari dalma batma olan kita kenarinda bulunur Bunlar genellikle yukselen ve volkanik dag siralari olan kita kenarlarinda bulunur Dogu Hint okyanusunun cogu bati Afrika nin guney kiyilari ve buyuk okyanusun neredeyse tamami aktif kita kenarina ornektir Pasif kita kenari Okyanusal kabuk ve kitasal kabuk arasinda bir kaynak iken inaktif bir sinir degildir Aktif cokelme sedimantasyonunun tumu pasif kita kenarindaki aktif asamalardir Morfoloji Kiyiya yakin olan kiyi duzlugunun her ikisinden ve kiyidan uzakta kitasal self etek egim uclusunden olusur Kiyi duzlugu sik sik fluvyal sureclerle buyur kita sahanligi deltalarla ve kiyi akintisi surecleriyle buyur Buyuk nehirler Amazon Orinoko Kongo Nil Ganj Sari irmak Yangtze ve Mackenzie nehirleri pasif kita kenarina akar Genis nehir agizlari yaygin olarak olgun kita kenarlarinin ustune akar Pasif kita kenarinin pek cok cesidi olmasina ragmen cogunun morfolojisi oldukca benzerdir Tipik olarak bir kita selfi kita yamaci kita etegi ve abisal duzlukten olusur Bu ozellikler arasinda morfolojik ifadesi buyuk olcude altta kabuk ve ustte cokelme ile tanimlanir Buyuk fluvyal surecler mercan birikimi ve diger canli kalintilari tarafindan olusturulan pasif kita kenarlari benzer bir morfolojiye sahiptir Kita yamaci ve kita sahanligi denizalti kanyonlari tarafindan kesilebilir Yuksek enlemler ve buzullasma sirasinda pasif kita kenari buzul sureclerini yansitabilir Norvec fiyordlari ve Gronland gibi Fayli kitasal kabugu olusturan gecici kabuk Not Yatay olcege oranla dusey olcegi abartilmistir Enine kesitPasif kita kenarlari altinda kitasal ve okyanusal kabuk ustunde gecis kabugu olarak bilinen genis bir gecistir Cokmus kitasal kabuk denize dalmis normal faylar tarafindan olusturulur Fayli kabuk okyanusal kabuga gecer ve sedimantosyon birikimini uzerinde ustunde toplayan tortu kutlesine gomulu olabilir Pasif kita kenari altindaki litosfer gecis litosferi olarak da bilinir Okyanusal kabuktan denize geciste litosfer incelir Pasif kita kenari gecis kabugunun kesiti Bir olcude volkanik yapi olarak gecici kabuk Not Yatay olcege oranla dusey olcegi abartilmistir Kaynakca HOSGOREN M Y Jeomorfoloji Terimler Sozlugu Cantay Yayinlari Istanbul 2011 a b c d e 22 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2014 Hillis R D R D Muller 2003 Evolution and Dynamics of the Australian Plate Ingilizce Geological Society of America Morelock Jack 2004 Geological Oceanography Ingilizce 20 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2007 Curray J R 1980 The IPOD Programme on Passive Continental Margins Philosophical Transactions of the Royal Society of London A 294 1409 ss 17 33 doi 10 1098 rsta 1980 0008 JSTOR 00804614 olu kirik baglanti Diapir Encyclopaedia Britannica Online Ingilizce Encyclopaedia Britannica 2007 Petroleum Encyclopaedia Britannica Online Ingilizce Encyclopaedia Britannica 2007 http www mantleplumes org VM Norway html22 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNIL Subsidence Curves Institute of Geology and Palaeontology of the Ingilizce Erisim tarihi 2 Aralik 2007 olu kirik baglanti Ingilizce 9 Subat 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Aralik 2014 Bird Dale Subat 2001 Shear Margins The Leading Edge Ingilizce 20 2 Society of Exploration Geophysicists ss 150 159 doi 10 1190 1 1438894 Fraser S I Fraser A J Lentini M R Gawthorpe R L 2007 Return to rifts the next wave Fresh insights into the Petroleum geology of global rift basins Petroleum Geoscience Ingilizce 13 2 ss 99 104 doi 10 1144 1354 079307 749 Gernigon L 2004 Deep structures and breakup along volcanic rifted margins Insights from integrated studies along the outer Voring Basin Norway Marine and Petroleum Geology Ingilizce 21 3 3 ss 363 372 doi 10 1016 j marpetgeo 2004 01 005 Continental Margins Committee Ocean Studies Board National Research Council Ed 1989 Margins A Research Initiative for Interdisciplinary Studies of the Processes Attending Lithospheric Extension and Convergence PDF Ingilizce The National Academies Press 10 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Aralik 2007 KB1 bakim Birden fazla ad editor listesi link Geoffroy Laurent Ekim 2005 PDF C R Geoscience 337 Ingilizce Elsevier SAS 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2007 R A Scrutton Ed 1982 Dynamics of Passive Margins Ingilizce ABD American Geophysical Union Mjelde R Raum T Murai Y Takanami T 2007 Continent ocean transitions Review and a new tectono magmatic model of the Voring Plateau NE Atlantic Journal of Geodynamics Ingilizce 43 3 ss 374 392 doi 10 1016 j jog 2006 09 013