Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pasinler Muharebesi (Bizans kaynaklarında Kapetron Muharebesi) (10 Eylül veya 18 Eylül 1048), Tuğrul Bey'in üvey kardeşi İbrahim Yınal Bey'in yaptığı Anadolu seferi sonunda Bizans İmparatorluğu ile müttefiki Gürcü Krallığı ve diğer müttefik ordulara karşı Bizanslıların "Kapteron" veya "Kapterou" adını verdikleri (modern Pasinler yakınlarında) bir mevkide Bizanslılar ile Selçuklu orduları arasında yapılan bir meydan muharebesidir.
| Pasinler Muharebesi veya Kapetron Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bizans-Selçuklu savaşları | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Bizans İmparatorluğu Gürcistan Krallığı | Büyük Selçuklu Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| IV. Liparit Katakalon Kekavmenos Aaronios | Tuğrul Bey İbrahim Yınal Kutalmış | ||||||
| Güçler | |||||||
| 75.000 | 50.000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor | Bilinmiyor | ||||||
Pasinler Muharebesi, Selçukluların Bizanslılarla yaptıkları yüzyıl kadar gayet uzun süren Bizans-Selçuklu savaşları'nın ilk büyük meydan muharebesidir.
Arka plan
Bizans imparatoru IX. Konstantinos güney Kafkaslar bölgesinde Bizans gücünü göstermekte idi. 1040'ta çocuksuz varissiz ölen Ermeni Bagratuni Krallığı kralının yokluğunda başkent Ani'de hüküm süren vali Başpiskopos Petros Getadarts 1045'te Ani'yi Bizans İmparatorluğu'na vermişti. Bu topraklar Bizanslılar tarafından ilhak edilmiş ve "İberya Theması" ile birleştirilip Bizans İmparatorluğu'na bağlı "İberiya-Ani Theması" kurulmuştu. Bizanslılar ayrıca Gürcü Kralı IV. Bagrat'a karşı önce destek sağlayıp sonra isyan etmiş olan geleneksel Gürcistan'ın en önemli soylu Liparitid-Baguaşı klanının başında olan "Kldekarı ve Trialeti Dükü" IV. Liparit'a bu mücadelesinde askeri destek sağlamışlardı ve onu Bizans İmparatorluğu, "magistros" unvanı ile taltif etmişler ve bu görevle onu bir Bizans yöneticisi olarak kabul etmişlerdi.
Bu gelişme ile, Bizans İmparatorluğu ile güneyden Azerbaycan üzerinden Türkmen göçleri ile ilerlemekte olan Selçuklular ile komşu olmuşlardı. Selçuklular Bizans'ın gücünü anlamak amacıyla Tuğrul Bey'in üvey kardeşi İbrahim Yınal Bey'in önderliği altından Anadolu'ya 1048 yazında bir askeri akın yapmıştı. Bu akından dönmekte iken Selçuklular ordusu Bizans'ın "İberya ve Ani Theması" içinde çok hareketli bir ticaret merkezi olan (modern Erzurum yanında bulunan) "Arzen" veya "Arte" kentini de ele geçirip yakmışlardı.
Bizans İmparatoru olan IX. Konstantinos Bu Selçuklular akınını durdurmak için "İberiya-Ani Theması"ndaki Bizans ordusunun generalleri Katakalon Kekavmenos ile Aaronios'u görevlendirmişti. Ama bu generallere Gürcü Krallığı ordularının yetişip onlara bağlanmadan gayet temkinli davranıp Selçuklularla çatışmama emri vermişti. İmparator Bizans devleti görevi ve Bizans "magistros" unvanı taşıyan Gürcü "Kldekarı ve Trialeti Dükü" IV. Liparit'i kendi Gürcü ordusu ile Bizans ordusuna destek sağlamaya çağırmıştı. Böylece Bizans generalleri Kekavmenos ile Aaronios ve Gürcü IV. Liparait komutasında yaklaşık 50,000 askerlik bir Bizans-Gürcü ordusu toplandı. Bu büyük Bizans-Gürcü ordusu akıncı Selçukluları durdurma ve elimine etme hedefi ile Pasinler ovasında (o zamanki Kapetrou) da Selçuklu ordusu ile muharebeye girişmek için düzen aldılar.
Muharebe
Selçuklu ordusu 10 Eylül veya 18 Eylül 1048 tarihinde Pasinler Ovasında 50.000 kişilik Rum, Ermeni, Gürcü ve Abazalardan kurulu bir Bizans ordusuyla karşılaştı. Selçuklu ordusunu Tuğrul Bey'in üvey kardeşi İbrahim Yınal Bey'le amcaoğlu Kutalmış kumanda ediyordu.
Muharebe güneş battıktan sonra başladı ve tüm gece sürüp sabah "horoz ötümü" saatine kadar devam etti. Bizanslı güçler ve Bizanslı generaller Katakalon Kekavmenos ve Aaronios iki kanat komutanı idiler. Bizanslıların orta kanadı Gürcü ve onlara müttefik güçlere verilmişti ve orta kanat komutanı Gürcü prensi IV. Liparit idi. Selçuklular o zamana kadar Bizans ordularının alışmadığı çok değişik bir bozkır ordusu taktiği kullandı. Çarpışmalar Selçuklular hafif süvarilerinin tüm cephede saldırısı ile ve gayet şiddetli yakın savaşa girişmeleri ile başladı. Bizans iki kanadında bulunan Bizanslı general ve güçler Selçuklu ordusunu bu iki kanatta geri püskürttüler. Fakat orta kanatta İbrahim Yinal Bey ordusu Gürcüleri yenip komutanları olan IV. Liparit'i esir almayı başardılar. Bizanslıların bu orta kanadının çökmesi ve komutan IV. Liparit'in esir alınma haberi Bizanslı iki kanada ve komutanlarına erişmedi. Bizanslı güçler gece yapılan Selçuklu direnişine karşı ilerlemeye devam ettiler. Gün ağırıp "Horoz sesleri" duyulmaya başlayınca bu ilerlemeleri ve "galibiyetlerinin" Tanrı'nın kendilerine yardımı ile olup ona şükür etmeye başlamışlardı. Ama tam bu arada Bizans orta kanatın çöküp IV. Liparit'in yenilip esir alınma haberi onlara yetişti. Bu da yetişmezmiş gibi yaptıkları gece savaşının Selçuklu artçılarına karşı olduğunu ve İbrahim Yinal Bey'in ana ordusunun düşmanlarına hiç sezdirmeden muharebe alanından toplamış olduğu ganimetler ve almış olduğu tutsaklar ile birlikte gayet az bir zayiat vererek geri çekilmiş olduğunu anladılar.
Sonuç
Bu muharebenin sonucunda Selçuklu ordusu muharebe meydanından çekilmiştir ve Bizanslılar bunu bir taktik galibiyet kabul etmişlerdir. Fakat İbrahim Yinal Bey'in ordusu Selçuklu arazilerine geri girdiğinde gayet az bir askeri zayiata uğramıştır. Bunun yanında yaptığı akında eline geçen ganimetler ve tutsaklara da hiç zayiat vermeden getirilmiştir. Tanınmış Müslüman kronik-tarihçisi Ali İbnü'l-Esîr "El-Kamil fi El-Tarih" ünlü tarih eserinde, biraz abartılı olarak, bu akından sonra getirilen ganimetin 10,000 deve yükü olduğunu ve ellerine geçirilen tutsak sayısının 100,000 yakınında olduğu bildirdiği belirtilmiştir.
İbrahim Yinal Bey, bu başarısından dolayı Tuğrul Bey'in kendisine vermek istediği büyük maddî hediyeleri kabul etmemiştir. Tuğrul Bey de IV. Liparit'in ve Bizanslıların salıverilmesi için teklif ettikleri büyük fidyeyi kabul etmemiş ve Liparit'i bundan sonra ömrü boyunca Selçuklularla hiç çatışmaya girmeyeceğine yaptığı şeref yemini üzerine salıvermiştir.
Bu muharebe Selçukluların Anadolu'ya ilk kez Türkmen göçmen yerleşme amaçlı stratejilerini uygulamak için Bizanslılarla yaptıkları gayet uzun bir dönem süren bir savaşın başlangıcı olduğu iddia edilebilmektedir. Bazı modern Batılı tarihçiler bu uzun süren savaşı 1048'den 1306'da Anadolu Selçuklular Devleti'nin çöküşüne kadar süren Bizans-Selçuklu savaşları olarak nitelendirmektedirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Minorsky, Vladimir (1953). Studies in Caucasian History (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. .
- ^ Minorsky, Vladimir (1953). Studies in Caucasian History (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN . 19 Ekim 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Temmuz 2015.
- ^ Ībnü'l Esir (Tr. çev. Abdulkerim Özaydın) (1987) El-Kamil Fi’t-Tarih Tercümesi İstanbul: Bahar Yayinevi
- ^ Blaum, Paul A. (2005). "Diplomacy gone to seed: a history of Byzantine foreign relations, A.D. 1047-57". International Journal of Kurdish Studies. (Online veriyonu) 8 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pasinler Muharebesi Bizans kaynaklarinda Kapetron Muharebesi 10 Eylul veya 18 Eylul 1048 Tugrul Bey in uvey kardesi Ibrahim Yinal Bey in yaptigi Anadolu seferi sonunda Bizans Imparatorlugu ile muttefiki Gurcu Kralligi ve diger muttefik ordulara karsi Bizanslilarin Kapteron veya Kapterou adini verdikleri modern Pasinler yakinlarinda bir mevkide Bizanslilar ile Selcuklu ordulari arasinda yapilan bir meydan muharebesidir Pasinler Muharebesi veya Kapetron MuharebesiBizans Selcuklu savaslariTarih18 Eylul 1048BolgePasinler Grekce Kapetron yakiniSonucKesin Selcuklu ZaferiTaraflarBizans Imparatorlugu Gurcistan KralligiBuyuk Selcuklu DevletiKomutanlar ve liderlerIV Liparit Katakalon Kekavmenos AaroniosTugrul Bey Ibrahim Yinal KutalmisGucler75 00050 000KayiplarBilinmiyorBilinmiyor Pasinler Muharebesi Selcuklularin Bizanslilarla yaptiklari yuzyil kadar gayet uzun suren Bizans Selcuklu savaslari nin ilk buyuk meydan muharebesidir Arka planBizans imparatoru IX Konstantinos guney Kafkaslar bolgesinde Bizans gucunu gostermekte idi 1040 ta cocuksuz varissiz olen Ermeni Bagratuni Kralligi kralinin yoklugunda baskent Ani de hukum suren vali Baspiskopos Petros Getadarts 1045 te Ani yi Bizans Imparatorlugu na vermisti Bu topraklar Bizanslilar tarafindan ilhak edilmis ve Iberya Themasi ile birlestirilip Bizans Imparatorlugu na bagli Iberiya Ani Themasi kurulmustu Bizanslilar ayrica Gurcu Krali IV Bagrat a karsi once destek saglayip sonra isyan etmis olan geleneksel Gurcistan in en onemli soylu Liparitid Baguasi klaninin basinda olan Kldekari ve Trialeti Duku IV Liparit a bu mucadelesinde askeri destek saglamislardi ve onu Bizans Imparatorlugu magistros unvani ile taltif etmisler ve bu gorevle onu bir Bizans yoneticisi olarak kabul etmislerdi Bu gelisme ile Bizans Imparatorlugu ile guneyden Azerbaycan uzerinden Turkmen gocleri ile ilerlemekte olan Selcuklular ile komsu olmuslardi Selcuklular Bizans in gucunu anlamak amaciyla Tugrul Bey in uvey kardesi Ibrahim Yinal Bey in onderligi altindan Anadolu ya 1048 yazinda bir askeri akin yapmisti Bu akindan donmekte iken Selcuklular ordusu Bizans in Iberya ve Ani Themasi icinde cok hareketli bir ticaret merkezi olan modern Erzurum yaninda bulunan Arzen veya Arte kentini de ele gecirip yakmislardi Bizans Imparatoru olan IX Konstantinos Bu Selcuklular akinini durdurmak icin Iberiya Ani Themasi ndaki Bizans ordusunun generalleri Katakalon Kekavmenos ile Aaronios u gorevlendirmisti Ama bu generallere Gurcu Kralligi ordularinin yetisip onlara baglanmadan gayet temkinli davranip Selcuklularla catismama emri vermisti Imparator Bizans devleti gorevi ve Bizans magistros unvani tasiyan Gurcu Kldekari ve Trialeti Duku IV Liparit i kendi Gurcu ordusu ile Bizans ordusuna destek saglamaya cagirmisti Boylece Bizans generalleri Kekavmenos ile Aaronios ve Gurcu IV Liparait komutasinda yaklasik 50 000 askerlik bir Bizans Gurcu ordusu toplandi Bu buyuk Bizans Gurcu ordusu akinci Selcuklulari durdurma ve elimine etme hedefi ile Pasinler ovasinda o zamanki Kapetrou da Selcuklu ordusu ile muharebeye girismek icin duzen aldilar MuharebeSelcuklu ordusu 10 Eylul veya 18 Eylul 1048 tarihinde Pasinler Ovasinda 50 000 kisilik Rum Ermeni Gurcu ve Abazalardan kurulu bir Bizans ordusuyla karsilasti Selcuklu ordusunu Tugrul Bey in uvey kardesi Ibrahim Yinal Bey le amcaoglu Kutalmis kumanda ediyordu Muharebe gunes battiktan sonra basladi ve tum gece surup sabah horoz otumu saatine kadar devam etti Bizansli gucler ve Bizansli generaller Katakalon Kekavmenos ve Aaronios iki kanat komutani idiler Bizanslilarin orta kanadi Gurcu ve onlara muttefik guclere verilmisti ve orta kanat komutani Gurcu prensi IV Liparit idi Selcuklular o zamana kadar Bizans ordularinin alismadigi cok degisik bir bozkir ordusu taktigi kullandi Carpismalar Selcuklular hafif suvarilerinin tum cephede saldirisi ile ve gayet siddetli yakin savasa girismeleri ile basladi Bizans iki kanadinda bulunan Bizansli general ve gucler Selcuklu ordusunu bu iki kanatta geri puskurttuler Fakat orta kanatta Ibrahim Yinal Bey ordusu Gurculeri yenip komutanlari olan IV Liparit i esir almayi basardilar Bizanslilarin bu orta kanadinin cokmesi ve komutan IV Liparit in esir alinma haberi Bizansli iki kanada ve komutanlarina erismedi Bizansli gucler gece yapilan Selcuklu direnisine karsi ilerlemeye devam ettiler Gun agirip Horoz sesleri duyulmaya baslayinca bu ilerlemeleri ve galibiyetlerinin Tanri nin kendilerine yardimi ile olup ona sukur etmeye baslamislardi Ama tam bu arada Bizans orta kanatin cokup IV Liparit in yenilip esir alinma haberi onlara yetisti Bu da yetismezmis gibi yaptiklari gece savasinin Selcuklu artcilarina karsi oldugunu ve Ibrahim Yinal Bey in ana ordusunun dusmanlarina hic sezdirmeden muharebe alanindan toplamis oldugu ganimetler ve almis oldugu tutsaklar ile birlikte gayet az bir zayiat vererek geri cekilmis oldugunu anladilar SonucBu muharebenin sonucunda Selcuklu ordusu muharebe meydanindan cekilmistir ve Bizanslilar bunu bir taktik galibiyet kabul etmislerdir Fakat Ibrahim Yinal Bey in ordusu Selcuklu arazilerine geri girdiginde gayet az bir askeri zayiata ugramistir Bunun yaninda yaptigi akinda eline gecen ganimetler ve tutsaklara da hic zayiat vermeden getirilmistir Taninmis Musluman kronik tarihcisi Ali Ibnu l Esir El Kamil fi El Tarih unlu tarih eserinde biraz abartili olarak bu akindan sonra getirilen ganimetin 10 000 deve yuku oldugunu ve ellerine gecirilen tutsak sayisinin 100 000 yakininda oldugu bildirdigi belirtilmistir Ibrahim Yinal Bey bu basarisindan dolayi Tugrul Bey in kendisine vermek istedigi buyuk maddi hediyeleri kabul etmemistir Tugrul Bey de IV Liparit in ve Bizanslilarin saliverilmesi icin teklif ettikleri buyuk fidyeyi kabul etmemis ve Liparit i bundan sonra omru boyunca Selcuklularla hic catismaya girmeyecegine yaptigi seref yemini uzerine salivermistir Bu muharebe Selcuklularin Anadolu ya ilk kez Turkmen gocmen yerlesme amacli stratejilerini uygulamak icin Bizanslilarla yaptiklari gayet uzun bir donem suren bir savasin baslangici oldugu iddia edilebilmektedir Bazi modern Batili tarihciler bu uzun suren savasi 1048 den 1306 da Anadolu Selcuklular Devleti nin cokusune kadar suren Bizans Selcuklu savaslari olarak nitelendirmektedirler Ayrica bakinizBizans Selcuklu savaslariKaynakca Minorsky Vladimir 1953 Studies in Caucasian History Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 05735 3 Minorsky Vladimir 1953 Studies in Caucasian History Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ISBN 0 521 05735 3 19 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Temmuz 2015 ibnu l Esir Tr cev Abdulkerim Ozaydin 1987 El Kamil Fi t Tarih Tercumesi Istanbul Bahar Yayinevi Blaum Paul A 2005 Diplomacy gone to seed a history of Byzantine foreign relations A D 1047 57 International Journal of Kurdish Studies Online veriyonu 8 Temmuz 2012 tarihinde Archive is sitesinde arsivlendi