Pentarşi (Yunanca Grekçe: Πενταρχία, pentarhía, πέντε pénte, "beş" ve ἄρχειν arhein, "yönetmek"'ten) Doğu Ortodoks Kilisesi geleneğinde önemli yer tutan kilise yapılanması. Terim tam anlamını Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus döneminde kazanmıştır. Bu modelde kilise patrikler tarafından yönetilen Roma İmparatorluğu'nun beş ana episkopos makamına bölünür: Roma, Konstantinopolis (İstanbul), İskenderiye, Antakya ve Kudüs.
Pentarşi düşüncesi imparatorluktaki bu beş makamın politik ve eklesiyastik öneminden ortaya çıksa da evrensel ve özel yetkileri Roma İmparatorluğu'nun yönetim yapısına bağlıydı. Pentarşi yasal anlamda ilk kez 527-565 arası hüküm süren imparator I. Justinianus döneminde Novella 131'de ifade edilmiştir. 692'deki Quinisext Konsil bu ifadeye yasal bir tanıma getirmiş ve makamlara önemlerine göre sıralamıştır. Quinisext'ten sonra pentarşi Doğu Ortodokslukta felsefi olarak kabul edilirken Batı konsili ve pentarşi kavramını kabul etmemiştir.
Tamamı Hristiyan kilisesinin önemli merkezlerinde bulunan ve Roma İmparatorluğu'nun önemli kentlerinde bulunan bu kiliselere diğer kiliseler üzerinde daha fazla otorite tanınmıştır. Roma, İskenderiye ve Antakya erken dönem Hristiyanlığın önemli merkezleriyken Konstantinopolis 4. yüzyılda imparatorluğun başkenti olması nedeniyle Roma'nın hemen arkasından ikinci makamdır. ise erken dönem Hristiyanlıktaki öneminden dolayı seremonik bir şekilde yer kazanmıştır. Jüstinyen ve Quinisext Konsil o zamanlar güçlenen Sasani İran'ın 'ni sapkın oldukları gerekesiyle dışladı.
Kaynakça
- ^ Deno John Geanakoplos, Byzantium: Church, Society, and Civilization Seen Through Contemporary Eyes (University of Chicago Press, 1984), s. 203
- ^ A.P. Vlasto, The Entry of the Slavs into Christendom (Cambridge University Press, 1970 30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s. 308
- ^ "Pentarchy". Encyclopædia Britannica. 25 Şubat 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2010.
- ^ "Quinisext Council" 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Encyclopædia Britannica
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pentarsi Yunanca Grekce Pentarxia pentarhia pente pente bes ve ἄrxein arhein yonetmek ten Dogu Ortodoks Kilisesi geleneginde onemli yer tutan kilise yapilanmasi Terim tam anlamini Dogu Roma Imparatoru I Justinianus doneminde kazanmistir Bu modelde kilise patrikler tarafindan yonetilen Roma Imparatorlugu nun bes ana episkopos makamina bolunur Roma Konstantinopolis Istanbul Iskenderiye Antakya ve Kudus I Justinianus donemi Pentarsi sine yonelik bir harita Bugunku Yunanistan in neredeyse tumu Roma daki Kutsal Makam in otoritesi altindaydi Imparator III Leon Istanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi nin sinirlarini 8 yuzyilda batiya ve kuzeye cekerek genisletti Pentarsi dusuncesi imparatorluktaki bu bes makamin politik ve eklesiyastik oneminden ortaya ciksa da evrensel ve ozel yetkileri Roma Imparatorlugu nun yonetim yapisina bagliydi Pentarsi yasal anlamda ilk kez 527 565 arasi hukum suren imparator I Justinianus doneminde Novella 131 de ifade edilmistir 692 deki Quinisext Konsil bu ifadeye yasal bir tanima getirmis ve makamlara onemlerine gore siralamistir Quinisext ten sonra pentarsi Dogu Ortodokslukta felsefi olarak kabul edilirken Bati konsili ve pentarsi kavramini kabul etmemistir Tamami Hristiyan kilisesinin onemli merkezlerinde bulunan ve Roma Imparatorlugu nun onemli kentlerinde bulunan bu kiliselere diger kiliseler uzerinde daha fazla otorite taninmistir Roma Iskenderiye ve Antakya erken donem Hristiyanligin onemli merkezleriyken Konstantinopolis 4 yuzyilda imparatorlugun baskenti olmasi nedeniyle Roma nin hemen arkasindan ikinci makamdir ise erken donem Hristiyanliktaki oneminden dolayi seremonik bir sekilde yer kazanmistir Justinyen ve Quinisext Konsil o zamanlar guclenen Sasani Iran in ni sapkin olduklari gerekesiyle disladi Kaynakca Deno John Geanakoplos Byzantium Church Society and Civilization Seen Through Contemporary Eyes University of Chicago Press 1984 s 203 A P Vlasto The Entry of the Slavs into Christendom Cambridge University Press 1970 30 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 308 Pentarchy Encyclopaedia Britannica 25 Subat 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2010 Quinisext Council 7 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Encyclopaedia Britannica