Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pécs veya Peç (Macarca: Pécs [], Osmanlı Türkçesi: پچوى Peçuy),Macaristan'ın güneyinde, Mecsek dağlarının güneybatı yamacında, Hırvatistan sınırına yakın bir şehirdir. Baranya ilinin merkezi ve Macaristan'ın beşinci büyük şehridir. Yaklaşık iki bin yıllık tarihi boyunca çeşitli yönetim ve kültürlerden zamanımıza kalan zengin eserleri ve çok renkli kültürüyle tanınmış, erken Hristiyan dönemi nekropol 2000 Aralığında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmış, 2010 yılında kültür başkenti olarak seçilen kentlerden birisi olmuştur.
| Pécs Pécs | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
Takma ad: Peç | |
 Pécs'in Macaristan'daki konumu | |
| Ülke | Macaristan |
| İl | Baranya |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Dr. Páva Zsolt |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 162.77 km² |
| Nüfus (2012) | |
| • Toplam | 156,801 |
| • Yoğunluk | 963.32/km² |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
Resmî site www.pecs.hu | |
 | |
| Konum |  Macaristan |
| (Kriter) | Kültürel: iii, iv |
| Referans | 853 |
| Tescil | 2000 (24. oturum) |
| Bölge | Avrupa ve Kuzey Amerika |
İsim
Bölgeye Romalıların verdiği ad Sopianæ idi. Orta Çağ'da ilk kez 871'de Quinque Basilicae (“beş katedral“) adıyla anılmıştır. Daha sonraki belgelerde şehir Quinque Ecclesiae (“beş kilise“, Almanca adı olan Fünfkirchen ile aynı) olarak geçer. Pécs adına ilk kez 1235 tarihli bir belgede Pechyut (modern yazımıyla pécsi út, “Pécs yolu” anlamında) olarak rastlanır. Osmanlı Türkleri de Peçuy olarak adlandırmışlardır. Peçuy adı, Balkan coğrafyasındaki ortak varyant olarak Türkçe, Boşnakça, Sırpça ve Hırvatçada tarihten beri kullanılmıştır. Peçuy Boşnakça (ikinci varyant da Pečuh) ve Sırpçada aynen (Печуј Pečuj/Pečuh), Hırvatçada Peçuh (Pečuh) olarak kullanımdadır.
Tarih
3. yüzyılın sonlarında Roma'nın Pannonia Valeria eyaletinin yönetim merkezi olan, kaynaklarda Sopianae kenti şeklinde geçen yerleşme, daha sonraki yıllarda erken Hristiyan merkezi haline geldi. Kavimler Göçü'nden sonra Roma kalıntıları üzerine inşa edilen kent, Büyük Moravya prensleri tarafından kontrol edildi. 1238 yılında Macaristan'daki ilk Dominikan tarikatı manastırının kurulmasıyla kent Orta Çağ boyunca gelişti. Kral Louis I of Hungary (I. Lajos) 1367 yılında Macaristan'ın ilk üniversitesi olan Peç Üniversitesi'ni kurarak kenti bilim ve öğretim odağı haline getirdi. Osmanlı ordusunun Macar kralı II. Lajos komutasındaki Macar ordusunu yendiği Mohaç Muharebesi (1526) sonrasında Süleyman'ın ordusu Peçuy'u fethetti. Ardından kısa süren bir iç savaş sonrası ülke Kutsal Roma İmparatoru Ferdinand'ın yönetimine girdi. 1529'da Osmanlılar Peçuy'u tekrar ele geçirdi ve Viyana'ya doğru yollarına devam etti. Çeşitli direniş, iç çekişme ve karmaşaların ertesinde 1543 Haziranında bizzat piskopos şehrin anahtarını Osmanlılara teslim etti. Fetihten sonra Osmanlılar şehri tahkim ettiler ve zamanla bazıları kiliseden dönüştürülen ve kısmen de yeni yapılan camiler, hamamlar, okullar, pazar yerinin merkezine yapılan kapalı çarşı, çok sayıda türbe ve anıt ile tam bir Osmanlı şehrine dönüştürdüler. Şehir yüz yıldan uzun bir süre, önce Budin Eyaleti sonra da Kanije Eyaleti sancağının merkezi olarak, uzun bir barış ve huzur dönemi yaşadı.
1664'te Hırvat soylularından Nikola Zrinski şehre saldırarak yağmaladı ve çekilirken yaktı. Bu yangın Peçuy'daki Orta Çağ izlerini büyük ölçüde sildi.
1686'da Buda kalesini Osmanlılardan alan ordular Peçuy'a saldırdı. Osmanlılar şehri boşaltarak kaleye çekildi. Badenli Louis komutasındaki ordu 14 Ekimde şehri işgal etti, kaleyi kuşattı ve suyunu kesti. Osmanlılar 22 Ekimde teslim oldu.
Viyana, sarayı önce şehri tamamen yıkmayı düşündüyse de daha sonra hala Osmanlıların elinde duran Zigetvar'ın gücünü dengeleyecek bir üs olarak tahkim etmeyi yeğledi. 1688'de Alman göçmenler geldi. Bu dönemde şehir nüfusunun sadece dörtte biri Macar, kalanı Alman ve Güney Slavlarıydı. Habsburg yönetimine karşı ayaklanan II. Francis Rákóczi'nin orduları, kendilerini desteklemeyen şehri 1704'te ele geçirip yağmaladı. 1710'dan sonra nispeten barışçıl bir döneme girildi.
1787'de Kutsal Roma İmparatoru II. Joseph'in yaptırdığı nüfus sayımına göre Peçuy'da 1474 hane ve 1834 aile olarak toplam 8853 kişi yaşamaktaydı; bunların 133'ü din adamı, 117'si soyluydu.
19. yüzyılın ikinci yarısında endüstri canlandı. 1848'de kentte 1739 endüstri işçisi vardı.
Başlıca eserler
Osmanlı-Türk eserleri
Yaklaşık 150 yıllık Osmanlı egemenliği kente pek çok eser kazandırmıştır. Kentteki 17 camiden en meşhuru 'ndaki Gazi Kasım Paşa Camii'dir. 1585'te inşa edilmiş, Osmanlı yönetimi sonrasında minareleri yıkılmış ve St. Maria adıyla kiliseye dönüştürülmüştür.
Yakovalı Hasan Paşa Camii, bugün Türk-Osmanlı elsanatları müzesidir.
: 16. yüzyıla tarihlenen türbe Rókus tepesinde bulunmaktadır. Ayrıca Memi Paşa hamamının kalıntıları günümüze ulaşmış Osmanlı eserlerindendir.
İklim
 Pécs iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 1,6 | 4,8 | 10,3 | 16,0 | 20,9 | 24,0 | 26,3 | 25,9 | 22,3 | 16,6 | 8,8 | 3,4 | |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −1,4 | 1,3 | 5,6 | 10,7 | 15,5 | 18,6 | 20,5 | 20,1 | 16,6 | 11,3 | 5,1 | 0,6 | |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −4 | −1,7 | 1,6 | 6,0 | 10,5 | 13,6 | 15,0 | 14,7 | 11,7 | 7,0 | 2,2 | −1,7 | |
| Ortalama yağış (mm) | 39 | 32 | 38 | 55 | 63 | 84 | 61 | 63 | 47 | 37 | 56 | 44 | |
| Kaynak: Hong Kong Gözlemevi | |||||||||||||
Resimler
-
![image]()
Yakovalı Hasan Camii -
![image]()
İdris Baba Türbesi -
![image]()
Gazi Kasım Paşa Camii -
![image]()
Valilik Binası -
![image]()
Peç Üniversitesi -
![image]()
Mecsek dağından şehrin görünümü -
![image]()
Peç panoraması
Dış bağlantılar
- Resmî site
- Peç 2010 Avrupa Kültür Başkentliği
- Pecs10 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
- ^ "MAGYARORSZÁG HELYSÉGNÉVTÁRA, 2012". 15 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
- ^ a b Kaynaklarıyla Osmanlı Coğrafyası Yer Adları Sözlüğü. İstanbul: T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı. 2020. s. 367. ISBN .
- ^ "A világörökség része". 24 Nisan 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2010.
- ^ Osmanlı Macaristan'ında Kentler, Kaleler; Burcu ÖZGÜVEN
- ^ . 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
- ^ "Pécs için İklim Bilgileri". Hong Kong Gözlemevi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pecs veya Pec Macarca Pecs ˈpeːʧ Osmanli Turkcesi پچوى Pecuy Macaristan in guneyinde Mecsek daglarinin guneybati yamacinda Hirvatistan sinirina yakin bir sehirdir Baranya ilinin merkezi ve Macaristan in besinci buyuk sehridir Yaklasik iki bin yillik tarihi boyunca cesitli yonetim ve kulturlerden zamanimiza kalan zengin eserleri ve cok renkli kulturuyle taninmis erken Hristiyan donemi nekropol 2000 Araliginda UNESCO Dunya Mirasi listesine alinmis 2010 yilinda kultur baskenti olarak secilen kentlerden birisi olmustur Pecs PecsSehirBayrakArmaTakma ad PecPecs in Macaristan daki konumuUlkeMacaristanIlBaranyaIdare Belediye BaskaniDr Pava ZsoltYuzolcumu Toplam162 77 km Nufus 2012 Toplam156 801 Yogunluk963 32 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Resmi site www pecs huUNESCO Dunya MirasiKonum MacaristanKriterKulturel iii ivReferans853Tescil2000 24 oturum BolgeAvrupa ve Kuzey AmerikaIsimBolgeye Romalilarin verdigi ad Sopianae idi Orta Cag da ilk kez 871 de Quinque Basilicae bes katedral adiyla anilmistir Daha sonraki belgelerde sehir Quinque Ecclesiae bes kilise Almanca adi olan Funfkirchen ile ayni olarak gecer Pecs adina ilk kez 1235 tarihli bir belgede Pechyut modern yazimiyla pecsi ut Pecs yolu anlaminda olarak rastlanir Osmanli Turkleri de Pecuy olarak adlandirmislardir Pecuy adi Balkan cografyasindaki ortak varyant olarak Turkce Bosnakca Sirpca ve Hirvatcada tarihten beri kullanilmistir Pecuy Bosnakca ikinci varyant da Pecuh ve Sirpcada aynen Pechuј Pecuj Pecuh Hirvatcada Pecuh Pecuh olarak kullanimdadir Tarih3 yuzyilin sonlarinda Roma nin Pannonia Valeria eyaletinin yonetim merkezi olan kaynaklarda Sopianae kenti seklinde gecen yerlesme daha sonraki yillarda erken Hristiyan merkezi haline geldi Kavimler Gocu nden sonra Roma kalintilari uzerine insa edilen kent Buyuk Moravya prensleri tarafindan kontrol edildi 1238 yilinda Macaristan daki ilk Dominikan tarikati manastirinin kurulmasiyla kent Orta Cag boyunca gelisti Kral Louis I of Hungary I Lajos 1367 yilinda Macaristan in ilk universitesi olan Pec Universitesi ni kurarak kenti bilim ve ogretim odagi haline getirdi Osmanli ordusunun Macar krali II Lajos komutasindaki Macar ordusunu yendigi Mohac Muharebesi 1526 sonrasinda Suleyman in ordusu Pecuy u fethetti Ardindan kisa suren bir ic savas sonrasi ulke Kutsal Roma Imparatoru Ferdinand in yonetimine girdi 1529 da Osmanlilar Pecuy u tekrar ele gecirdi ve Viyana ya dogru yollarina devam etti Cesitli direnis ic cekisme ve karmasalarin ertesinde 1543 Haziraninda bizzat piskopos sehrin anahtarini Osmanlilara teslim etti Fetihten sonra Osmanlilar sehri tahkim ettiler ve zamanla bazilari kiliseden donusturulen ve kismen de yeni yapilan camiler hamamlar okullar pazar yerinin merkezine yapilan kapali carsi cok sayida turbe ve anit ile tam bir Osmanli sehrine donusturduler Sehir yuz yildan uzun bir sure once Budin Eyaleti sonra da Kanije Eyaleti sancaginin merkezi olarak uzun bir baris ve huzur donemi yasadi 1664 te Hirvat soylularindan Nikola Zrinski sehre saldirarak yagmaladi ve cekilirken yakti Bu yangin Pecuy daki Orta Cag izlerini buyuk olcude sildi 1686 da Buda kalesini Osmanlilardan alan ordular Pecuy a saldirdi Osmanlilar sehri bosaltarak kaleye cekildi Badenli Louis komutasindaki ordu 14 Ekimde sehri isgal etti kaleyi kusatti ve suyunu kesti Osmanlilar 22 Ekimde teslim oldu Viyana sarayi once sehri tamamen yikmayi dusunduyse de daha sonra hala Osmanlilarin elinde duran Zigetvar in gucunu dengeleyecek bir us olarak tahkim etmeyi yegledi 1688 de Alman gocmenler geldi Bu donemde sehir nufusunun sadece dortte biri Macar kalani Alman ve Guney Slavlariydi Habsburg yonetimine karsi ayaklanan II Francis Rakoczi nin ordulari kendilerini desteklemeyen sehri 1704 te ele gecirip yagmaladi 1710 dan sonra nispeten bariscil bir doneme girildi 1787 de Kutsal Roma Imparatoru II Joseph in yaptirdigi nufus sayimina gore Pecuy da 1474 hane ve 1834 aile olarak toplam 8853 kisi yasamaktaydi bunlarin 133 u din adami 117 si soyluydu 19 yuzyilin ikinci yarisinda endustri canlandi 1848 de kentte 1739 endustri iscisi vardi Baslica eserlerOsmanli Turk eserleri Yaklasik 150 yillik Osmanli egemenligi kente pek cok eser kazandirmistir Kentteki 17 camiden en meshuru ndaki Gazi Kasim Pasa Camii dir 1585 te insa edilmis Osmanli yonetimi sonrasinda minareleri yikilmis ve St Maria adiyla kiliseye donusturulmustur Yakovali Hasan Pasa Camii bugun Turk Osmanli elsanatlari muzesidir 16 yuzyila tarihlenen turbe Rokus tepesinde bulunmaktadir Ayrica Memi Pasa hamaminin kalintilari gunumuze ulasmis Osmanli eserlerindendir Iklim Pecs iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas AraOrtalama en yuksek sicaklik C 1 6 4 8 10 3 16 0 20 9 24 0 26 3 25 9 22 3 16 6 8 8 3 4Ortalama sicaklik C 1 4 1 3 5 6 10 7 15 5 18 6 20 5 20 1 16 6 11 3 5 1 0 6Ortalama en dusuk sicaklik C 4 1 7 1 6 6 0 10 5 13 6 15 0 14 7 11 7 7 0 2 2 1 7Ortalama yagis mm 39 32 38 55 63 84 61 63 47 37 56 44Kaynak Hong Kong GozlemeviResimlerYakovali Hasan Camii Idris Baba Turbesi Gazi Kasim Pasa Camii Valilik Binasi Pec Universitesi Mecsek dagindan sehrin gorunumu Pec panoramasiDis baglantilarResmi site Pec 2010 Avrupa Kultur Baskentligi Pecs10 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Arsivlenmis kopya 19 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2013 MAGYARORSZAG HELYSEGNEVTARA 2012 15 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Ocak 2013 a b Kaynaklariyla Osmanli Cografyasi Yer Adlari Sozlugu Istanbul T C Cumhurbaskanligi Devlet Arsivleri Baskanligi 2020 s 367 ISBN 978 605 68926 4 6 A vilagorokseg resze 24 Nisan 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2010 Osmanli Macaristan inda Kentler Kaleler Burcu OZGUVEN 6 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2013 Pecs icin Iklim Bilgileri Hong Kong Gozlemevi Erisim tarihi 6 Nisan 2012 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link