Pešter platosu (Sırpça: Пештерска висораван, romanize: Pešterska visoravan) veya basitçe Pešter (Sırpça: Pešterska visoravan, romanize: Пештерска висораван, Sırp-Hırvatça telaffuz: ), Sırbistan'ın güneybatısında, Raška (veya Sancak) bölgesinde yer alan bir karstik platodur.
Pešter platosu | |
---|---|
Пештер | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 1.492 m (4.895 ft) |
Koordinatlar | 43°03′04″N 20°03′21″E / 43.051166°K 20.055833°D |
Coğrafya | |
Pešter platosu | |
Tırmanma | |
Erişim | |
Resmî ad | Pestersko polje |
Belirleme | 19 Mart 2006 |
Referans no. | 1656 |
Deniz seviyesinden 1150–1492 m yükseklikte yer alır. En yüksek noktası olan Kuljarski vrh 1492 metre yüksekliğindedir. Platonun toprakları çoğunlukla Seniçe belediyesinde olup, bazı bölümleri Yeni Pazar ve Tutin'e aittir.
İsim
Bölgenin adı, Slavca yaygın olarak kullanılan mağara (Kilise Slavcası: пещера, romanize: peštera) kelimesinden gelmektedir.
Bölgeye özgü insanların konuşmasında, kelimenin orijinal kadınsı cinsiyeti -a sonunun kaybolmasına rağmen korunur (yalın hal Pešter, tamlayan ve yer belirten Pešteri), ancak standart Sırpçada cinsiyet erildir (yalın Pešter, genitif Peštera, lokatif Pešteru).
Coğrafya
Plato Jadovnik (1734 m), Zlatar (1627 m), Ozren (1693 m), Giljeva (1617 m), Javor (1519 m), Golija (1833 m), Žilindar (1616 m), Hum (1756 m), Ninaja (1462 m) ve Jarut (1428 m) dağlarıyla çevrili geniş bir alandır (Peštersko polje).
Yaklaşık 50 km2, alan kaplayan Pešter düzlüğü Sırbistan'daki en büyük, Balkanlar'daki en yüksek düzlüktür. Uvac, Vapa, Jablanica ve Grabovica nehirleri bu platodan geçer.
Jeolojik geçmişte, alan büyük bir göldü, bu gölden geriye sadece Tuzinje köyü yakınlarında küçük bir göl (Sjenica'da) kaldı. Toprak çoğunlukla meralarla kapı karstik alanlardan oluşmaktadır. Bölgenin ekonomisi esas olarak büyükbaş hayvan yetiştiriciliğine, özellikle koyun yetiştiriciliğine dayanmaktadır.
Pešter, süt ürünleri, özellikle "Sjenica peyniri" (Sjenički sir), kuzu eti ve pršut (veya prosciutto) ile ünlüdür.
Plato seyrek nüfusludur: yerleşimlerin çoğu düzlüğün kenar kesiminde yer almaktadır ve çoğunlukla sadece yaz aylarında yerleşim görmektedir.
Pešter, özellikle kış aylarında sert olan mikro iklimi ile ünlüdür ve bu nedenle, genellikle "Sandžak'ın Sibiryası" olarak adlandırılır.
Ölçümler yapılmaya başlandığından beri Sırbistan'daki en düşük sıcaklık, -39 °C (-38 °F) ile 26 Ocak 2006'da Karajukića Bunari köyünde ölçüldü, daha önceki rekor -38,4 °C (-37,1 °F) ile 1954 yılında Seniçe'de ölçülmüştü.
Yakın jeolojik geçmişte, alan, karstik kırılmalar sonucunda kademeli olarak oluşan ve batan Boroštica nehrinin akışı ile şekillenen ve en alçak kısımlarda bataklık kalıntıları bırakan bir plato gölüydü. Bu alanlar, bir karst alanı için benzersiz olan nemli bir turbalık habitatına ev sahipliği yapmaktadır.
1 Mayıs 2006'da Ramsar, 3.455 hektarlık sulak alanı uluslararası öneme sahip sulak alanlar listesine dahil etti.
Pešter, Fumana bonapartei, Halacsya sendtneri ve Orchis tridentata gibi nesli tükenmekte olan bir dizi bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Çayır tuygununun Sırbistan'daki tek yuvalama yeri bu bölgedir.
Tarih
1700'de Bâb-ı Âli, İpek Paşa'ya Rugova'yı pasifize etmesi talimatını verdi ve bunun sonucunda 274 aile Rugova'dan Pešter'e göç etti. O zaman, İşkrel ve Kelmendi aşiretlerinin bazı üyeleri Pešter bölgesine göç etmeye başladı.
Kelmendi reisi Müslüman olmuştu ve aşiret üyelerini de din değiştirmeye söz vermişti. Bunun sonucunda toplam 251 Kelmendi hanesi (1.987 kişi) Peşter bölgesine yerleştirildi, ancak beş yıl sonra sürgüne gönderilen Kelmendiler savaşarak anavatanlarına geri dönmeyi başardılar ve 1711'de Pešter bölgesinden bazılarını geri getirmek için büyük bir baskın gücü gönderdiler.
Kalan Kelmendi ve İşkrel üyeleri, 20. yüzyılda İslam'ı seçip Slavofon oldular ve kendilerini Boşnak etnik kökeninin bir parçası olarak kendilerini tanımlamaya başladılar, ancak Pešter platosunda Arnavut dilini kısmen 20. yüzyılın ortalarına kadar kısmen Ugao, Boroštica, Doliće ve Gradac köylerinde kullandılar.
90'lı yıllarda Yugoslav Savaşlarının zor koşullarıyla birlikte çevredeki Boşnak nüfusuyla iki kuşağın gerçekleştirdiği bazı evlilikler gibi faktörler, Sırp egemenliğindeki hükûmetin zulmünden kaçınmak için yerel Arnavutların nüfus sayımlarında kendilerini Boşnak olarak adlandırmayı tercih etmelerine neden oldu. İşkreller, 19. yüzyıla kadar Rugova'dan Pešter topraklarına göç etmeye devam etti.
Galeri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Mountains in Serbia 6 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Sites Information Service. 1 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2018.
- ^ (Sırp-Hırvatça). . 24 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ a b c (Sırpça). Official web site of municipality of Sjenica. 26 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2010.
- ^ a b (Sırpça). Tourist organization of Serbia. 6 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007.
- ^ (Sırpça). . 27 Ocak 2006. 26 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007.
- ^ . Serbian Tourist Organization. 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b . . 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2007.
- ^ Rugova-Monografi etnografike (E kaluara historike e Rugovës), Prishtinë,Kosovë: Akademia e Shkencave dhe e Arteve të Kosovës (Seksioni i Shkencave Shoqërore), 1987, s. 16
- ^ Elsie 2015, s. 32.
- ^ The Tribes of Albania: History, Society and Culture. I.B.Tauris. 30 Mayıs 2015. s. 81. ISBN . 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
- ^ Andrea Pieroni, Maria Elena Giusti, & Cassandra L. Quave (2011).
- ^ Glasnik Etnografskog instituta. 20. Naučno delo. 1980. s. 74. 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2022.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Pešter ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Ivanjica - Golija - Pešterska visoravan - Moravac - 18 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Pešter ve Golija'da yürüyüş turu (Sırpça)
- Rezervati prirode - Peštersko polje 3 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Sırbistan Doğa Koruma Enstitüsü'nde
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pester platosu Sirpca Peshterska visoravan romanize Pesterska visoravan veya basitce Pester Sirpca Pesterska visoravan romanize Peshterska visoravan Sirp Hirvatca telaffuz pɛ ʃtɛr Sirbistan in guneybatisinda Raska veya Sancak bolgesinde yer alan bir karstik platodur Pester platosuPeshterEn yuksek noktasiYukseklik1 492 m 4 895 ft Koordinatlar43 03 04 N 20 03 21 E 43 051166 K 20 055833 D 43 051166 20 055833 CografyaPester platosuSirbistanTirmanmaErisimRamsar Sulak AlaniResmi adPestersko poljeBelirleme19 Mart 2006Referans no 1656 Deniz seviyesinden 1150 1492 m yukseklikte yer alir En yuksek noktasi olan Kuljarski vrh 1492 metre yuksekligindedir Platonun topraklari cogunlukla Senice belediyesinde olup bazi bolumleri Yeni Pazar ve Tutin e aittir IsimBolgenin adi Slavca yaygin olarak kullanilan magara Kilise Slavcasi peshera romanize pestera kelimesinden gelmektedir Bolgeye ozgu insanlarin konusmasinda kelimenin orijinal kadinsi cinsiyeti a sonunun kaybolmasina ragmen korunur yalin hal Pester tamlayan ve yer belirten Pesteri ancak standart Sirpcada cinsiyet erildir yalin Pester genitif Pestera lokatif Pesteru CografyaPester Platosu nda otlayan sigirlar Plato Jadovnik 1734 m Zlatar 1627 m Ozren 1693 m Giljeva 1617 m Javor 1519 m Golija 1833 m Zilindar 1616 m Hum 1756 m Ninaja 1462 m ve Jarut 1428 m daglariyla cevrili genis bir alandir Pestersko polje Yaklasik 50 km2 alan kaplayan Pester duzlugu Sirbistan daki en buyuk Balkanlar daki en yuksek duzluktur Uvac Vapa Jablanica ve Grabovica nehirleri bu platodan gecer Jeolojik gecmiste alan buyuk bir goldu bu golden geriye sadece Tuzinje koyu yakinlarinda kucuk bir gol Sjenica da kaldi Toprak cogunlukla meralarla kapi karstik alanlardan olusmaktadir Bolgenin ekonomisi esas olarak buyukbas hayvan yetistiriciligine ozellikle koyun yetistiriciligine dayanmaktadir Pester sut urunleri ozellikle Sjenica peyniri Sjenicki sir kuzu eti ve prsut veya prosciutto ile unludur Plato seyrek nufusludur yerlesimlerin cogu duzlugun kenar kesiminde yer almaktadir ve cogunlukla sadece yaz aylarinda yerlesim gormektedir Pester ozellikle kis aylarinda sert olan mikro iklimi ile unludur ve bu nedenle genellikle Sandzak in Sibiryasi olarak adlandirilir Olcumler yapilmaya baslandigindan beri Sirbistan daki en dusuk sicaklik 39 C 38 F ile 26 Ocak 2006 da Karajukica Bunari koyunde olculdu daha onceki rekor 38 4 C 37 1 F ile 1954 yilinda Senice de olculmustu Yakin jeolojik gecmiste alan karstik kirilmalar sonucunda kademeli olarak olusan ve batan Borostica nehrinin akisi ile sekillenen ve en alcak kisimlarda bataklik kalintilari birakan bir plato goluydu Bu alanlar bir karst alani icin benzersiz olan nemli bir turbalik habitatina ev sahipligi yapmaktadir 1 Mayis 2006 da Ramsar 3 455 hektarlik sulak alani uluslararasi oneme sahip sulak alanlar listesine dahil etti Pester Fumana bonapartei Halacsya sendtneri ve Orchis tridentata gibi nesli tukenmekte olan bir dizi bitki turune ev sahipligi yapmaktadir Cayir tuygununun Sirbistan daki tek yuvalama yeri bu bolgedir Tarih1700 de Bab i Ali Ipek Pasa ya Rugova yi pasifize etmesi talimatini verdi ve bunun sonucunda 274 aile Rugova dan Pester e goc etti O zaman Iskrel ve Kelmendi asiretlerinin bazi uyeleri Pester bolgesine goc etmeye basladi Kelmendi reisi Musluman olmustu ve asiret uyelerini de din degistirmeye soz vermisti Bunun sonucunda toplam 251 Kelmendi hanesi 1 987 kisi Pester bolgesine yerlestirildi ancak bes yil sonra surgune gonderilen Kelmendiler savasarak anavatanlarina geri donmeyi basardilar ve 1711 de Pester bolgesinden bazilarini geri getirmek icin buyuk bir baskin gucu gonderdiler Kalan Kelmendi ve Iskrel uyeleri 20 yuzyilda Islam i secip Slavofon oldular ve kendilerini Bosnak etnik kokeninin bir parcasi olarak kendilerini tanimlamaya basladilar ancak Pester platosunda Arnavut dilini kismen 20 yuzyilin ortalarina kadar kismen Ugao Borostica Dolice ve Gradac koylerinde kullandilar 90 li yillarda Yugoslav Savaslarinin zor kosullariyla birlikte cevredeki Bosnak nufusuyla iki kusagin gerceklestirdigi bazi evlilikler gibi faktorler Sirp egemenligindeki hukumetin zulmunden kacinmak icin yerel Arnavutlarin nufus sayimlarinda kendilerini Bosnak olarak adlandirmayi tercih etmelerine neden oldu Iskreller 19 yuzyila kadar Rugova dan Pester topraklarina goc etmeye devam etti GaleriAyrica bakinizKaynakca Mountains in Serbia 6 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sites Information Service 1 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2018 Sirp Hirvatca 24 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Agustos 2020 a b c Sirpca Official web site of municipality of Sjenica 26 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Aralik 2010 a b Sirpca Tourist organization of Serbia 6 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2007 Sirpca 27 Ocak 2006 26 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2007 Serbian Tourist Organization 10 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b 15 Temmuz 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2007 Rugova Monografi etnografike E kaluara historike e Rugoves Prishtine Kosove Akademia e Shkencave dhe e Arteve te Kosoves Seksioni i Shkencave Shoqerore 1987 s 16 Elsie 2015 s 32 The Tribes of Albania History Society and Culture I B Tauris 30 Mayis 2015 s 81 ISBN 978 1 78453 401 1 16 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2022 Andrea Pieroni Maria Elena Giusti amp Cassandra L Quave 2011 Glasnik Etnografskog instituta 20 Naucno delo 1980 s 74 15 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Pester ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ivanjica Golija Pesterska visoravan Moravac 18 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pester ve Golija da yuruyus turu Sirpca Rezervati prirode Pestersko polje 3 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sirbistan Doga Koruma Enstitusu nde