Faselis ya da Phaselis (Grekçe: Φασηλίς), Likya'da bulunan antik Yunan ve Roma kentidir. Günümüzde Antalya'nın Kemer ilçesi yakınlarındadır. Faselis, tarihî özelliklerinin yanında plajlarıyla da bir deniz turizmi alanı işlevi görmektedir.
Phaselis | |
Konum | Antalya, Kemer |
---|---|
Bölge | Likya |
Tür | Yerleşim |
Tarihçe | |
Kurucu | Rodoslular |
Kuruluş | MÖ.690 |
Kültür(ler) | Helenistik dönem, Roma dönemi, Bizans dönemi, Selçuklu dönemi |
Bağlı olduğu | Pers |
İlgili kişi(ler) | Kayra Satrabı Mausolos, Lmyra’nın Kralı Perikles, Büyük İskender |
Olay(lar) | İmparator Hadrian 129’da ziyaret |
Sit ayrıntıları | |
Buluntu(lar) | Antik tiyatro, bazelika, agora, sahne binası, tapınak, anıtsal mezar, antik liman, su kemeri, hamam, |
Durum | Restore |
Olimpos Beydağları Millî Parkı içinde çam ve sedir ormanları arasında yer alan antik Faselis Antik kenti, Kemer'in 17 km batısındadır.Antalya - Kumluca kara yolu üzerinden ulaşılabilen Faselis'e yakın alanda Beldibi Mağarası ve Olimpos Antik Kenti gibi farklı tarihî alanlar da bulunmaktadır.
Yerleşim
Kent M.Ö. 7. yüzyılda Rodos'lular tarafından kurulmuştur. Uzun yıllar Likya'nın doğu kıyısının en önemli liman özelliğini korumuştur. Faselis'in dört limanı vardır. Bunlar; Kuzey Limanı, Savaş Limanı veya Korunmuş Liman ve Güneş Limanı'dır. Kentin ortasında 20-24 metre genişliğinde bir cadde bulunur. Bu caddenin güney ucunda Hadrian Su Yolu Kapısı bulunur. Caddenin iki yanında gezinti yolları ve dükkânlar vardır. Bunların da yakınında hamamlar, agora ve tiyatro gibi kamu yapıları bulunur. Bu yapıların tarihinin M.Ö. 1. ve 2. yüzyıla kadar uzandığı düşünülmektedir. Kent merkezi ile 70 metre yükseklikteki plato üzerine kurulmuş olan yerleşim yeri arasında su kanalları vardır.
Tarihçe
Antik kent kuruluşu hakkındaki en net bilgiler M.Ö. 690 yılını işaret etmektedir. Rodoslular tarafından koloni olarak kurulan kent, coğrafi konumu ile önemli bir liman kenti olduğunu göstermektedir. Biri yarımadanın kuzeyinde diğeri kuzeydoğuda üçüncüsü ise güneybatı kıyısında yer alan üç limana sahiptir. Limanları, agoraları ve kent sikkeleri üzerindeki gemi betimlemeleri Faselis’in ticari liman özelliğini vurgulamaktadır.
Anti kent Faselis bazen Likya bazen Pamfilya bölgesi kenti olarak gösterilir. Gerçekte her iki bölgenin sınırları arasında yer almaktadır. Kentte sırasıyla M.Ö. 5'nci yüzyılda Pers, 4'üncü yüzyılda Kayra Satrabı Mausolos ve komşu kent Lmyra’nın Kralı Perikles’in egemenlikleri görülür. Antik kentin tarihteki en önemli zamanı olan M.Ö. 333 yılında Büyük İskender'i altın taçla karşılamaları kent tarihinin en renkli sayfalarından biridir. İskender’den sonra birçok kere el değiştiren Faselis, M.Ö. 167’de Likya Birliği'ne üye olup birlik sikkeleri basmıştır. Bir süre komşu kent Olimpos ile korsanların talanlarına maruz kalmasının ardından M.Ö. 43'te Roma egemenliğine giren antik yerleşim, antik kentte yeniden yapılanma ve en az 300 yıl sürecek refahın başlangıcı olmuştur.
Örenler
Günümüze ulaşan en anıtsal yapı ise su kemerleridir. Kentin ihtiyacı olan su kuzeydeki tepede yer alan kaynaktan getirilmekteydi. Biri tiyatro karşısında, diğer ikisi güney limana giden ana caddenin sağında olmak üzere üç agora bulunmaktadır. Tiyatronun karşısındaki agoranın içinde bugün Bizans Dönemi'ne ait küçük bir bazilikanın kalıntıları yer alır.
Kentin diğer iki önemli kalıntısı ise kent meydanındaki biri küçük diğeri büyük iki hamam kalıntısıdır. Özellikle küçük hamam kalıntıları Roma hamamının ısıtma sistemi hakkında bilgiler verir.
Tarihçiler kentin baş tanrıçasının savaşın ve bilgeliğin tanrıçası Athena olduğunu yazarlar. Henüz bulunmamış Athena Tapınağı ve diğer önemli yapıların bugün ormanla kaplı akropol tepesinde yer aldığı düşünülmektedir. Ayrıca dünyada yalnızca bu ören yeri içinde yetişen baklagil türüne ait bir bitki çeşidi bulunmaktadır. "Lathyrus phaselitanus" isimli bu bitki nisan ve mayıs aylarında meyve vermektedir.
Limanlar
Milattan önceki dönemde limanlar kutsal bir öneme sahipti. Limandaki denizciler Tanrı'ya minnettarlıklarını göstermek için çiçekler, bal peteği, tütsü ve çeşitli baharatları kil kaplara koyar ve bunları Faselis Koyu'na atarlardı. Günümüzde ise Faselis, liman olarak değil daha çok serinlemek için denize giren ziyaretçilerin tercih ettiği plaj olarak kullanılmaktadır. Güney Limanı, antik kentin güney batısında bulunur ve oldukça büyük bir alan kaplar. Hatta Güney Limanı boyunca yürüyüşe çıktığınızda liman duvarlarının kalıntılarını yer yer görebilirsiniz.
Kuzey Limanı ise Antik kentin kuzey doğusunda bulunur. Güney limanına oranla daha küçük olan Kuzey Limanı denize girmek için daha az tercih edilmektedir. Antik dönemde Likyalılar ve Rodoslular tarafından deniz ticaretinde kullanılan bu iki liman sayesinde ekonomik olarak oldukça iyi bir konumda yer almışlardır.
Resimler
Kaynakça
- ^ a b . Simit Çay Edebiyat Etkinlikleri. 4 Ağustos 2021. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Phaselis_Journal. . 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Uslu, Ahmet (16 Ağustos 2021). "Sosyal Medya Verileri Kullanılarak Milli Park Ziyaretlerinin Mekânsal ve Zamansal Değişiminin Modellenmesi: Beydağları Sahil Milli Parkı Örneği". Bartın Orman Fakültesi Dergisi. 23 (2): 386-398. doi:10.24011/barofd.910977. ISSN 1302-0943.[]
- ^ Phaselis_Journal. . 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ . Araştırma yazısı,Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat.(2019). 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . "Phaselis",Dünden Bugüne Antalya. Türkiye Kültür Portalı.25 Ağustos 2020. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . web.archive.org. 1 Nisan 2024. 1 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
- ^ a b "Phaselis Bay". Everfree Antalya Yachts (İngilizce). 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2024.
Dış bağlantılar
- Faselis Antik Kenti ve Plajı Hakkında 27 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Uzaydan Faselis17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Phaselis Tanıtım Rehberi-Tekirova-Antalya Antik Kent Phaselis-Faselis1 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Turist Rehberi objektifinden- AHMET YASİN TURGUT
Wikimedia Commons'ta Phaselis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Faselis ya da Phaselis Grekce Fashlis Likya da bulunan antik Yunan ve Roma kentidir Gunumuzde Antalya nin Kemer ilcesi yakinlarindadir Faselis tarihi ozelliklerinin yaninda plajlariyla da bir deniz turizmi alani islevi gormektedir FaselisPhaselisKonumAntalya KemerBolgeLikyaTurYerlesimTarihceKurucuRodoslularKurulusMO 690Kultur ler Helenistik donem Roma donemi Bizans donemi Selcuklu donemiBagli olduguPersIlgili kisi ler Kayra Satrabi Mausolos Lmyra nin Krali Perikles Buyuk IskenderOlay lar Imparator Hadrian 129 da ziyaretSit ayrintilariBuluntu lar Antik tiyatro bazelika agora sahne binasi tapinak anitsal mezar antik liman su kemeri hamam DurumRestoreSu kemeri Olimpos Beydaglari Milli Parki icinde cam ve sedir ormanlari arasinda yer alan antik Faselis Antik kenti Kemer in 17 km batisindadir Antalya Kumluca kara yolu uzerinden ulasilabilen Faselis e yakin alanda Beldibi Magarasi ve Olimpos Antik Kenti gibi farkli tarihi alanlar da bulunmaktadir YerlesimAna yol Kent M O 7 yuzyilda Rodos lular tarafindan kurulmustur Uzun yillar Likya nin dogu kiyisinin en onemli liman ozelligini korumustur Faselis in dort limani vardir Bunlar Kuzey Limani Savas Limani veya Korunmus Liman ve Gunes Limani dir Kentin ortasinda 20 24 metre genisliginde bir cadde bulunur Bu caddenin guney ucunda Hadrian Su Yolu Kapisi bulunur Caddenin iki yaninda gezinti yollari ve dukkanlar vardir Bunlarin da yakininda hamamlar agora ve tiyatro gibi kamu yapilari bulunur Bu yapilarin tarihinin M O 1 ve 2 yuzyila kadar uzandigi dusunulmektedir Kent merkezi ile 70 metre yukseklikteki plato uzerine kurulmus olan yerlesim yeri arasinda su kanallari vardir TarihceAntik kent kurulusu hakkindaki en net bilgiler M O 690 yilini isaret etmektedir Rodoslular tarafindan koloni olarak kurulan kent cografi konumu ile onemli bir liman kenti oldugunu gostermektedir Biri yarimadanin kuzeyinde digeri kuzeydoguda ucuncusu ise guneybati kiyisinda yer alan uc limana sahiptir Limanlari agoralari ve kent sikkeleri uzerindeki gemi betimlemeleri Faselis in ticari liman ozelligini vurgulamaktadir Anti kent Faselis bazen Likya bazen Pamfilya bolgesi kenti olarak gosterilir Gercekte her iki bolgenin sinirlari arasinda yer almaktadir Kentte sirasiyla M O 5 nci yuzyilda Pers 4 uncu yuzyilda Kayra Satrabi Mausolos ve komsu kent Lmyra nin Krali Perikles in egemenlikleri gorulur Antik kentin tarihteki en onemli zamani olan M O 333 yilinda Buyuk Iskender i altin tacla karsilamalari kent tarihinin en renkli sayfalarindan biridir Iskender den sonra bircok kere el degistiren Faselis M O 167 de Likya Birligi ne uye olup birlik sikkeleri basmistir Bir sure komsu kent Olimpos ile korsanlarin talanlarina maruz kalmasinin ardindan M O 43 te Roma egemenligine giren antik yerlesim antik kentte yeniden yapilanma ve en az 300 yil surecek refahin baslangici olmustur OrenlerFaselis gorunum Gunumuze ulasan en anitsal yapi ise su kemerleridir Kentin ihtiyaci olan su kuzeydeki tepede yer alan kaynaktan getirilmekteydi Biri tiyatro karsisinda diger ikisi guney limana giden ana caddenin saginda olmak uzere uc agora bulunmaktadir Tiyatronun karsisindaki agoranin icinde bugun Bizans Donemi ne ait kucuk bir bazilikanin kalintilari yer alir Kentin diger iki onemli kalintisi ise kent meydanindaki biri kucuk digeri buyuk iki hamam kalintisidir Ozellikle kucuk hamam kalintilari Roma hamaminin isitma sistemi hakkinda bilgiler verir Tarihciler kentin bas tanricasinin savasin ve bilgeligin tanricasi Athena oldugunu yazarlar Henuz bulunmamis Athena Tapinagi ve diger onemli yapilarin bugun ormanla kapli akropol tepesinde yer aldigi dusunulmektedir Ayrica dunyada yalnizca bu oren yeri icinde yetisen baklagil turune ait bir bitki cesidi bulunmaktadir Lathyrus phaselitanus isimli bu bitki nisan ve mayis aylarinda meyve vermektedir LimanlarMilattan onceki donemde limanlar kutsal bir oneme sahipti Limandaki denizciler Tanri ya minnettarliklarini gostermek icin cicekler bal petegi tutsu ve cesitli baharatlari kil kaplara koyar ve bunlari Faselis Koyu na atarlardi Gunumuzde ise Faselis liman olarak degil daha cok serinlemek icin denize giren ziyaretcilerin tercih ettigi plaj olarak kullanilmaktadir Guney Limani antik kentin guney batisinda bulunur ve oldukca buyuk bir alan kaplar Hatta Guney Limani boyunca yuruyuse ciktiginizda liman duvarlarinin kalintilarini yer yer gorebilirsiniz Kuzey Limani ise Antik kentin kuzey dogusunda bulunur Guney limanina oranla daha kucuk olan Kuzey Limani denize girmek icin daha az tercih edilmektedir Antik donemde Likyalilar ve Rodoslular tarafindan deniz ticaretinde kullanilan bu iki liman sayesinde ekonomik olarak oldukca iyi bir konumda yer almislardir Faselis Guney Limaninin panoramik gorunumuResimlerKaynakca a b Simit Cay Edebiyat Etkinlikleri 4 Agustos 2021 27 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Phaselis Journal 16 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Uslu Ahmet 16 Agustos 2021 Sosyal Medya Verileri Kullanilarak Milli Park Ziyaretlerinin Mekansal ve Zamansal Degisiminin Modellenmesi Beydaglari Sahil Milli Parki Ornegi Bartin Orman Fakultesi Dergisi 23 2 386 398 doi 10 24011 barofd 910977 ISSN 1302 0943 olu kirik baglanti Phaselis Journal 8 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Arastirma yazisi Yonetmen Tekin Gun Mootol Kultur Sanat 2019 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Phaselis Dunden Bugune Antalya Turkiye Kultur Portali 25 Agustos 2020 10 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi web archive org 1 Nisan 2024 1 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2024 a b Phaselis Bay Everfree Antalya Yachts Ingilizce 3 Nisan 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2024 Dis baglantilarFaselis Antik Kenti ve Plaji Hakkinda 27 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Uzaydan Faselis17 Subat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Phaselis Tanitim Rehberi Tekirova Antalya Antik Kent Phaselis Faselis1 Kasim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turist Rehberi objektifinden AHMET YASIN TURGUT Wikimedia Commons ta Phaselis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur