Pierre Louis Maupertuis (d. 17 Temmuz 1698 - ö. 27 Temmuz 1759), Fransız Aydınlanmasının ünlü düşünürü.
Pierre Louis Maupertuis | |
---|---|
Maupertuis, "lapmudes" giyiyor, Laponya gezisinden | |
Kendi dilinde adı | Pierre Louis Moreau de Maupertuis |
Doğum | 17 Temmuz 1698 Saint-Malo, Fransa |
Ölüm | 27 Temmuz 1759 (61 yaşında) Basel, İsviçre |
Ödüller | Fellow of the Royal Society (1728) |
Resmî site | http://data.bnf.fr/11915229/pierre-louis_moreau_de_maupertuis/ |
Kariyeri | |
Dalı | Matematik, fizik, biyoloji, metafizik, ahlak felsefesi, astronomi, coğrafya |
Doktora danışmanı | Johann Bernoulli |
Doktora öğrencileri | Émilie du Châtelet, |
Etkilendikleri | Leibniz, Newton, Descartes, Malebranche, Harvey, Berkeley |
Etkiledikleri | Euler, Buffon, Diderot, Kant, du Châtelet |
Sıkı bir bilimci olup, ilerleme fikrine yoğun bir bağlılık sergileyen Maupertius, Newton biliminin, özellikle de yerçekimi yasasının savunuculuğunu yapmıştır. Bilgi kuramı bakımından deneyci, hatta pozitivist bir görüşü benimseyen filozof, bizim fizik biliminde fenomenler alanında kaldığımızı söylemiştir. Ona göre, mekaniğin temel kavramları duyum yoluyla açıklanabilir. Nitekim, Maupertius, matematiksel ve mekanik ilkelerde söz konusu olan zorunlu bağlantının bile çağrışım ve alışkanlık aracılığıyla açıklanabileceğini öne sürmüştür. Bununla birlikte O, doğada ortaya çıkan teleolojik sistemin onun bilgisi mutlak olan bir Tanrı'nın eseri olduğunu açıklıkla gösterdiğini söylemiştir.
Hayatı
İlk olarak askerlik mesleğine girdi, ancak çok kısa bir süre sonra bu mesleği bırakarak kendini matematiğe adadı. 1728'de Londra'ya yaptığı bir yolculuk sırasında Newton'un mekanik alanındaki düşüncelerini öğrendi ve bunlara hayranlık duydu; Fransa'ya dönüşünde, bunların en ateşli savunucusu oldu. 1736'da, 1723'ten beri üyesi olduğu Bilimler akademisi, 'yi 1° lik bir meridyen yayının uzunluğunu ölçmek üzere Laponya'ya gönderilen gezi grubunu yönetmekle görevlendirildi.
Yapılan ölçümler, Yer'in kutuplar'da basık olduğu varsayımını doğruladı. Accord des differentes lois de la nature qui avaient jusqu'ici paru incomplatibles (Bugüne kadar bağdaşmaz görünen çeşitli doğa yasalarının uyumu) [1744] adlı yapıtında en küçük etki ilkesini açıkladı: Işığın yolu, etki miktarının en az olduğu yoldur; bu ilkeyi doğanın evrensel yasası olarak sundu.
1746'da Büyük Friedrich'in davetini kabul etti; kral, Voltaire'in tavsiyesi üzerine ona, Prusya krallık akademisi'nin yönetimini verdi. , 1756'da Fransa'ya döndü ve Basel'de sadık dostları Bernoulliler'in yanında öldü.
Kaynakça
Büyük Larousse, Maupertuis maddesi
Felsefe ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir Fransız'ın biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pierre Louis Maupertuis d 17 Temmuz 1698 o 27 Temmuz 1759 Fransiz Aydinlanmasinin unlu dusunuru Pierre Louis MaupertuisMaupertuis lapmudes giyiyor Laponya gezisindenKendi dilinde adiPierre Louis Moreau de MaupertuisDogum17 Temmuz 1698 1698 07 17 Saint Malo FransaOlum27 Temmuz 1759 61 yasinda Basel IsvicreOdullerFellow of the Royal Society 1728 Resmi sitehttp data bnf fr 11915229 pierre louis moreau de maupertuis KariyeriDaliMatematik fizik biyoloji metafizik ahlak felsefesi astronomi cografyaDoktora danismaniJohann BernoulliDoktora ogrencileriEmilie du Chatelet EtkilendikleriLeibniz Newton Descartes Malebranche Harvey BerkeleyEtkiledikleriEuler Buffon Diderot Kant du Chatelet Siki bir bilimci olup ilerleme fikrine yogun bir baglilik sergileyen Maupertius Newton biliminin ozellikle de yercekimi yasasinin savunuculugunu yapmistir Bilgi kurami bakimindan deneyci hatta pozitivist bir gorusu benimseyen filozof bizim fizik biliminde fenomenler alaninda kaldigimizi soylemistir Ona gore mekanigin temel kavramlari duyum yoluyla aciklanabilir Nitekim Maupertius matematiksel ve mekanik ilkelerde soz konusu olan zorunlu baglantinin bile cagrisim ve aliskanlik araciligiyla aciklanabilecegini one surmustur Bununla birlikte O dogada ortaya cikan teleolojik sistemin onun bilgisi mutlak olan bir Tanri nin eseri oldugunu aciklikla gosterdigini soylemistir HayatiIlk olarak askerlik meslegine girdi ancak cok kisa bir sure sonra bu meslegi birakarak kendini matematige adadi 1728 de Londra ya yaptigi bir yolculuk sirasinda Newton un mekanik alanindaki dusuncelerini ogrendi ve bunlara hayranlik duydu Fransa ya donusunde bunlarin en atesli savunucusu oldu 1736 da 1723 ten beri uyesi oldugu Bilimler akademisi yi 1 lik bir meridyen yayinin uzunlugunu olcmek uzere Laponya ya gonderilen gezi grubunu yonetmekle gorevlendirildi Yapilan olcumler Yer in kutuplar da basik oldugu varsayimini dogruladi Accord des differentes lois de la nature qui avaient jusqu ici paru incomplatibles Bugune kadar bagdasmaz gorunen cesitli doga yasalarinin uyumu 1744 adli yapitinda en kucuk etki ilkesini acikladi Isigin yolu etki miktarinin en az oldugu yoldur bu ilkeyi doganin evrensel yasasi olarak sundu 1746 da Buyuk Friedrich in davetini kabul etti kral Voltaire in tavsiyesi uzerine ona Prusya krallik akademisi nin yonetimini verdi 1756 da Fransa ya dondu ve Basel de sadik dostlari Bernoulliler in yaninda oldu KaynakcaBuyuk Larousse Maupertuis maddesi Felsefe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir Fransiz in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz