Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Poti Antlaşması, Alman İmparatorluğu ile Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanan ve Gürcistan'ın Alman korumasını ve tanınmasını kabul ettiği ikili bir anlaşmadır. Anlaşma 28 Mayıs 1918 tarihinde Almanya adına General Otto von Lossow ve Gürcistan adına Dışişleri Bakanı tarafından imzalandı. Gürcistan'ın Karadeniz'deki Poti limanında imzalanan anlaşma, Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinden sadece iki gün sonra imzalandı ve yeni bağımsız cumhuriyetin ilk uluslararası anlaşması oldu.
| Tür | Geçici anlaşma |
|---|---|
| Yer | Poti, Gürcistan |
| Yürürlük | 28 Mayıs 1918 |
| İmzacılar |  Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti Alman İmparatorluğu |
Arkaplan
9 Mart 1917'de, Transkafkasya'daki Rus Geçici Hükümeti tarafından Kafkas cephesindeki İmparatorluk Genel Valisi Grandük Nikolay Nikolayeviç'in yerine en yüksek sivil idare organı olarak Devlet Duması Üyesi V. A. Kharlamov'un başkanlığında Özel Transkafkasya Komitesi kuruldu. Gürcistan'dan Akaki Chkhenkeli de bir üyesiydi. Kasım 1917'de bağımsız Transkafkasya'nın ilk hükûmeti, Bolşeviklerin St. Petersburg'da iktidarı ele geçirmesinin ardından "Transkafkasya Komitesi "nin yerini alan "Transkafkasya Komiserliği (Transkafkasya Sejmi)" olarak Tiflis'te kuruldu. Gürcü Menşevik tarafından yönetiliyordu.
5 Aralık 1917'de Erzincan'da Ruslar ve Osmanlılar arasında imzalanan Erzincan Mütarekesi, I. Dünya Savaşı'nın Orta Doğu tiyatrosunun İran Seferi ve Kafkasya Seferi'nde Rusya ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki silahlı çatışmayı sona erdirdi. 3 Mart 1918'de imzalanan Erzincan Mütarekesi'nin ardından Brest-Litovsk Antlaşması imzalanarak Rusya I. Dünya Savaşı'ndan çekildi.
14 Mart ve Nisan 1918 tarihleri arasında Osmanlı İmparatorluğu ve Transkafkasya Diyet (Transkafkasya Sejm) delegasyonu arasında Trabzon'da barış konferansı düzenlendi. Enver Paşa, görüşmelerin sonunda Brest-Litovsk'ta Osmanlı'nın Doğu Anadolu vilayetlerini geri almasının tanınması karşılığında Kafkasya'daki tüm emellerinden vazgeçmeyi teklif etti. 5 Nisan'da Transkafkasya delegasyonu başkanı Akaki Çenkeli, Brest-Litovsk Antlaşmasını daha fazla müzakere için bir temel olarak kabul etti ve yönetim organlarına bu pozisyonu kabul etmeleri için telgraf çekti. Tiflis'te hakim olan ruh hali çok farklıydı. Tiflis, Osmanlı İmparatorluğu ile aralarında bir savaş durumunun varlığını kabul ediyordu. Çatışmalar yeniden başladı ve Osmanlı birlikleri doğudaki yeni toprakları ele geçirerek savaş öncesi seviyelere ulaştı.
Önde gelen Gürcü politikacılar, Gürcistan'ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından işgal edilmesini önlemenin tek yolu olarak Almanya ile ittifakı görüyorlardı. Başarısızlıkla sonuçlanan barış konferansının ardından silahlı çatışmalar başladı. Öte yandan Almanya, devam eden savaş ve Kafkasya'daki nüfuz ve kaynaklar, özellikle de Hazar'daki Bakü petrol yatakları ve Karadeniz'deki Batum'a demiryolu ve boru hattı bağlantısı (Bakü-Batum boru hattı) için artan Alman-Türk rekabeti arasında konumunu güvence altına almak için durumdan faydalanmaya oldukça hazırdı.
Antlaşma
28 Mayıs'ta antlaşma imzalandı. Bu, 26 Mayıs 1918'de Gürcistan'ın bağımsızlığını ilan etmesinden sadece iki gün sonra ve 24 Mayıs 1918'de Batum'da Osmanlı ve Transkafkasya hükûmetleri arasında Alman arabuluculuğunda yapılan sonuçsuz barış konferansının kapanmasından dört gün sonraydı. Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein ve Friedrich-Werner Graf von der Schulenburg liderliğindeki Alman misyonunun teşvikiyle Gürcistan federasyondan çekildi ve ayrı bir cumhuriyet ilan etti. Çaresizce bir müttefik arayışında olan ve yeni bir Türk saldırısıyla karşı karşıya kalan Gürcü bakanlar derhal Kont von Lossow başkanlığındaki bir Alman heyetinin S.S. Minna Horn gemisinde beklediği Poti'ye koştular. Poti'de 28 Mayıs'ta geçici bir antlaşma imzalandı. Gürcistan, Almanya İmparatorluğu tarafından tanınacak ve korunacaktı. Anlaşma diğer hususların yanı sıra Almanya'nın Gürcistan demiryollarını ve Gürcistan limanlarında bulunan tüm gemileri serbestçe ve sınırsızca kullanmasını, stratejik noktaların tarafından işgal edilmesini, Alman parasının Gürcistan'da serbestçe tedavül etmesini, ortak bir Alman-Gürcü maden şirketinin kurulmasını ve diplomatik ve konsolosluk temsilcilerinin değişimini öngörüyordu. Gizli bir ek mektupta von Lossow, Gürcistan'ın uluslararası alanda tanınması ve toprak bütünlüğünün korunması için yardım sözü verdi.
Sonrasında
Alman-Gürcü işbirliği ne kadar eşitsiz ve kısa ömürlü olsa da, genç Gürcü cumhuriyeti için oldukça faydalı olmuş ve 1918'in çalkantılı yılında hayatta kalmasına katkıda bulunmuştur. 11 Mayıs'ta Batum'da yeni bir barış konferansı açıldı. Bu konferansta Osmanlılar taleplerini Tiflis'in yanı sıra Kars ve Culfa'yı Bakü'ye bağlayacak bir demiryolu inşa etmek istedikleri Gümrü ve Eçmiyadzin'i de kapsayacak şekilde genişlettiler. Cumhuriyet heyetinin Ermeni ve Gürcü üyeleri oyalanmaya başladı. Osmanlı ordusu 21 Mayıs'tan itibaren yeniden ilerlemeye başladı. Çatışma Serdarabat Muharebesi (21-29 Mayıs), Kara Killisse Muharebesi (1918) (24-28 Mayıs) ve Baş Abaran Muharebesi (21-24 Mayıs) ile sonuçlandı. 4 Haziran'da Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Batum Antlaşması'nı imzalamak zorunda kaldı.
Alman heyeti, Gürcistan Hükûmeti tarafından Berlin'de nihai bir antlaşmayı müzakere etmekle görevlendirilen Çenkeli, Zurab Avalişvili ve Niko Nikoladze'den oluşan bir Gürcü heyetini de yanına alarak Köstence'ye doğru yola çıktı. Ancak Gürcistan savaşta İttifak Devletleri ile ittifak yapmayı kararlı bir şekilde reddetti ve uzun süren müzakereler, Kasım 1918'de Almanya'nın askeri yenilgisiyle sonuçsuz kaldı.
Kaynakça
- ^ Swietochowski, Tadeusz. Russian Azerbaijan 1905-1920 (İngilizce). s. 119.
- ^ a b Shaw, Stanford J (1976). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey (İngilizce). Cambridge University Press. s. 326. ISBN .
- ^ a b Hovannisian, Richard G. The Armenian People from Ancient to Modern Times. ss. 292-293.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Poti Antlasmasi Alman Imparatorlugu ile Gurcistan Demokratik Cumhuriyeti arasinda imzalanan ve Gurcistan in Alman korumasini ve taninmasini kabul ettigi ikili bir anlasmadir Anlasma 28 Mayis 1918 tarihinde Almanya adina General Otto von Lossow ve Gurcistan adina Disisleri Bakani tarafindan imzalandi Gurcistan in Karadeniz deki Poti limaninda imzalanan anlasma Gurcistan in bagimsizligini ilan etmesinden sadece iki gun sonra imzalandi ve yeni bagimsiz cumhuriyetin ilk uluslararasi anlasmasi oldu Poti AntlasmasiTurGecici anlasmaYerPoti GurcistanYururluk28 Mayis 1918ImzacilarGurcistan Demokratik Cumhuriyeti Alman ImparatorluguArkaplan9 Mart 1917 de Transkafkasya daki Rus Gecici Hukumeti tarafindan Kafkas cephesindeki Imparatorluk Genel Valisi Granduk Nikolay Nikolayevic in yerine en yuksek sivil idare organi olarak Devlet Dumasi Uyesi V A Kharlamov un baskanliginda Ozel Transkafkasya Komitesi kuruldu Gurcistan dan Akaki Chkhenkeli de bir uyesiydi Kasim 1917 de bagimsiz Transkafkasya nin ilk hukumeti Bolseviklerin St Petersburg da iktidari ele gecirmesinin ardindan Transkafkasya Komitesi nin yerini alan Transkafkasya Komiserligi Transkafkasya Sejmi olarak Tiflis te kuruldu Gurcu Mensevik tarafindan yonetiliyordu 5 Aralik 1917 de Erzincan da Ruslar ve Osmanlilar arasinda imzalanan Erzincan Mutarekesi I Dunya Savasi nin Orta Dogu tiyatrosunun Iran Seferi ve Kafkasya Seferi nde Rusya ve Osmanli Imparatorlugu arasindaki silahli catismayi sona erdirdi 3 Mart 1918 de imzalanan Erzincan Mutarekesi nin ardindan Brest Litovsk Antlasmasi imzalanarak Rusya I Dunya Savasi ndan cekildi 14 Mart ve Nisan 1918 tarihleri arasinda Osmanli Imparatorlugu ve Transkafkasya Diyet Transkafkasya Sejm delegasyonu arasinda Trabzon da baris konferansi duzenlendi Enver Pasa gorusmelerin sonunda Brest Litovsk ta Osmanli nin Dogu Anadolu vilayetlerini geri almasinin taninmasi karsiliginda Kafkasya daki tum emellerinden vazgecmeyi teklif etti 5 Nisan da Transkafkasya delegasyonu baskani Akaki Cenkeli Brest Litovsk Antlasmasini daha fazla muzakere icin bir temel olarak kabul etti ve yonetim organlarina bu pozisyonu kabul etmeleri icin telgraf cekti Tiflis te hakim olan ruh hali cok farkliydi Tiflis Osmanli Imparatorlugu ile aralarinda bir savas durumunun varligini kabul ediyordu Catismalar yeniden basladi ve Osmanli birlikleri dogudaki yeni topraklari ele gecirerek savas oncesi seviyelere ulasti Onde gelen Gurcu politikacilar Gurcistan in Osmanli Imparatorlugu tarafindan isgal edilmesini onlemenin tek yolu olarak Almanya ile ittifaki goruyorlardi Basarisizlikla sonuclanan baris konferansinin ardindan silahli catismalar basladi Ote yandan Almanya devam eden savas ve Kafkasya daki nufuz ve kaynaklar ozellikle de Hazar daki Baku petrol yataklari ve Karadeniz deki Batum a demiryolu ve boru hatti baglantisi Baku Batum boru hatti icin artan Alman Turk rekabeti arasinda konumunu guvence altina almak icin durumdan faydalanmaya oldukca hazirdi Antlasma28 Mayis ta antlasma imzalandi Bu 26 Mayis 1918 de Gurcistan in bagimsizligini ilan etmesinden sadece iki gun sonra ve 24 Mayis 1918 de Batum da Osmanli ve Transkafkasya hukumetleri arasinda Alman arabuluculugunda yapilan sonucsuz baris konferansinin kapanmasindan dort gun sonraydi Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein ve Friedrich Werner Graf von der Schulenburg liderligindeki Alman misyonunun tesvikiyle Gurcistan federasyondan cekildi ve ayri bir cumhuriyet ilan etti Caresizce bir muttefik arayisinda olan ve yeni bir Turk saldirisiyla karsi karsiya kalan Gurcu bakanlar derhal Kont von Lossow baskanligindaki bir Alman heyetinin S S Minna Horn gemisinde bekledigi Poti ye kostular Poti de 28 Mayis ta gecici bir antlasma imzalandi Gurcistan Almanya Imparatorlugu tarafindan taninacak ve korunacakti Anlasma diger hususlarin yani sira Almanya nin Gurcistan demiryollarini ve Gurcistan limanlarinda bulunan tum gemileri serbestce ve sinirsizca kullanmasini stratejik noktalarin tarafindan isgal edilmesini Alman parasinin Gurcistan da serbestce tedavul etmesini ortak bir Alman Gurcu maden sirketinin kurulmasini ve diplomatik ve konsolosluk temsilcilerinin degisimini ongoruyordu Gizli bir ek mektupta von Lossow Gurcistan in uluslararasi alanda taninmasi ve toprak butunlugunun korunmasi icin yardim sozu verdi SonrasindaAlman Gurcu isbirligi ne kadar esitsiz ve kisa omurlu olsa da genc Gurcu cumhuriyeti icin oldukca faydali olmus ve 1918 in calkantili yilinda hayatta kalmasina katkida bulunmustur 11 Mayis ta Batum da yeni bir baris konferansi acildi Bu konferansta Osmanlilar taleplerini Tiflis in yani sira Kars ve Culfa yi Baku ye baglayacak bir demiryolu insa etmek istedikleri Gumru ve Ecmiyadzin i de kapsayacak sekilde genislettiler Cumhuriyet heyetinin Ermeni ve Gurcu uyeleri oyalanmaya basladi Osmanli ordusu 21 Mayis tan itibaren yeniden ilerlemeye basladi Catisma Serdarabat Muharebesi 21 29 Mayis Kara Killisse Muharebesi 1918 24 28 Mayis ve Bas Abaran Muharebesi 21 24 Mayis ile sonuclandi 4 Haziran da Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Batum Antlasmasi ni imzalamak zorunda kaldi Alman heyeti Gurcistan Hukumeti tarafindan Berlin de nihai bir antlasmayi muzakere etmekle gorevlendirilen Cenkeli Zurab Avalisvili ve Niko Nikoladze den olusan bir Gurcu heyetini de yanina alarak Kostence ye dogru yola cikti Ancak Gurcistan savasta Ittifak Devletleri ile ittifak yapmayi kararli bir sekilde reddetti ve uzun suren muzakereler Kasim 1918 de Almanya nin askeri yenilgisiyle sonucsuz kaldi Kaynakca Swietochowski Tadeusz Russian Azerbaijan 1905 1920 Ingilizce s 119 a b Shaw Stanford J 1976 History of the Ottoman Empire and Modern Turkey Ingilizce Cambridge University Press s 326 ISBN 9780511614965 a b Hovannisian Richard G The Armenian People from Ancient to Modern Times ss 292 293