Trabzon Konferansı veya Trebizond Barış Konferansı, Mart ve Nisan 1918 arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Transkafkasya Seymi ve hükûmeti arasında Trabzon'da düzenlenen bir konferanstı. Açılış oturumu 14 Mart 1918'de yapıldı. Temsilciler, Osmanlı İmparatorluğu için Tümamiral Hüseyin Rauf Bey, Transkafkasya delegasyonu olarak Akaki Çhenkeli idi.
5 Aralık 1917'de Erzincan'da Ruslar ve Osmanlılar tarafından imzalanan Erzincan Mütarekesi, I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı cephelerinin İran Cephesi ve Kafkasya Cephesi'nde Rusya İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki silahlı çatışmaları sona erdirdi. Ateşkesin ardından Rusya'nın I. Dünya Savaşı'ndan çıkışını işaret eden Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ve İttifak Devletleri arasında, 3 Mart 1918'de Brest Litovsk Barış Antlaşması izledi.
Arka plan
Brest-Litovsk Antlaşması’na göre Kafkas sınırı, 1877 yılındaki gibi olmalıydı. Bu nedenle Rusların; Kars, Ardahan ve Batum’dan çekilmeleri gerekmekteydi. Rus ordusu dağıldığı için bu sancaklar boşaltılmış fakat Rusların bırakıp gittikleri Kars ve Ardahan’a Ermeniler, Batum’a ise Gürcüler girmişti. Osmanlı Devleti’nin bu bölgelerin kendisine verilmesi talebine karşı çıkan Mâverâ-yı Kafkas Hükûmeti bu talebi kabul etmemiş ve Brest-Litovsk Antlaşması’nı da tanımadığını belirtmiştir. Bir taraftan askerî harekâtını devam ettiren Osmanlı Devleti, diğer yandan da sorunun barışçıl yollarla çözümü için siyasi bir zemin aramaktaydı. Bu nedenle Mâverâ-yı Kafkas Hükûmeti’nin temsilcileri görüşme yapılması için Trabzon’a çağrılmışlardır. Kafkas Cumhuriyeti sulh heyeti, Akaki Çhenkeli başkanlığında 11 murahhas aza, 8 askeri aza, diğerleri mali, ticari ve sınaî müşavirler ve tercümanlar, kâtipler ve emir zabitleri olmak üzere 43 kişiden ibaret idi.Mehmed Emin Resulzade, İbrahim Bey Haydarov, Haydar Bey Abaşidze, Ahmed Bey Pepinov, Halil Bey Hasmemmedov, Mehmed Hasan Hacınski, Ekber Ağa Şeyhülislamov ve Mir Yakub Mehdiyev gibi şahıslar da bu heyetin içinde bulunan Müslüman ve Türk delegelerdir.
Sonrası
Müzakerelerin sonunda Enver Paşa, Brest-Litovsk'de Doğu Anadolu Bölgesi illerinin Osmanlı'nın yeniden kazanılmasının tanınması karşılığında İmparatorluğun Kafkasya'daki emellerini teslim etmeyi teklif etti.
5 Nisan'da, Transkafkasya delegasyonu Akakii Chkhenli'nin başkanı, Brest-Litovsk Anlaşması'nı daha fazla müzakere için bir temel olarak kabul etti ve yönetim organlarını bu pozisyonu kabul etmeye çağırdı. Tiflis’te egemen olan ruh hali çok farklıydı. Daha büyük kararlılıklarını dile getirdiler. Brest-Litovsk Antlaşması Ermeni-Gürcü bloğunu birleştirdi. Ermeniler Cumhuriyet'i reddetmeye zorladılar. Kendileriyle Osmanlı İmparatorluğu arasında bir savaş halinin varlığını kabul ettiler.
11 Mayıs'ta, Batum'da yeni bir barış konferansı açıldı. Bu konferansta, Osmanlılar taleplerini, Tiflis'i, Kars ve Culfa, Doğu Azerbaycan'nı Bakü'yle birleştirmek için inşa edilmiş bir demiryolunu istedikleri Alexandropol (Gümrü) ve Eçmiyazin'i de kapsayacak şekilde genişletti. Bu ulaşım koridorunun geçeceği Ermeni devleti, serbest geçiş hakkı verecekti. Cumhuriyetin heyetinin Ermeni ve Gürcü üyeleri duraklamaya başladı.
21 Mayıs'tan itibaren, Osmanlı ordusu onyedinci yüzyıldan beri Sultanın kontrolü altında olmayan Rus Ermenistan bölgelerine bir kez daha ilerledi. Çatışma, Serdarabad Muharebesi'ne (21-29 Mayıs), Karakilise Muharebesi (1918) (24-28 Mayıs) ve Baş Abaran Muharebesi'ne (21-24 Mayıs) yol açtı.
4 Haziran'da, Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Batum Antlaşması'nı imzalamak zorunda kaldı.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018.
- ^ Nâsır Yüceer, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusunun Azerbaycan ve Dağıstan Harekâtı Azerbaycan ve Dağıstan’ın Bağımsızlığını Kazanması, Genelkurmay Başkanlığı Yayınları, Ankara 2002.
- ^ Elnur Hasan Mikail, Atatürk Dönemi Türkiye-Azerbaycan İlişkileri (1919-1938), Derin Yayınları, İstanbul 2014
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2018.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trabzon Konferansi veya Trebizond Baris Konferansi Mart ve Nisan 1918 arasinda Osmanli Imparatorlugu ile Transkafkasya Seymi ve hukumeti arasinda Trabzon da duzenlenen bir konferansti Acilis oturumu 14 Mart 1918 de yapildi Temsilciler Osmanli Imparatorlugu icin Tumamiral Huseyin Rauf Bey Transkafkasya delegasyonu olarak Akaki Chenkeli idi Konferansin Transkafkasyali ve Osmanli katilimcilarinin toplu fotografi Tam onde Akaki Chenkeli Huseyin Rauf Bey ve Halil bey Hasmemmedov 5 Aralik 1917 de Erzincan da Ruslar ve Osmanlilar tarafindan imzalanan Erzincan Mutarekesi I Dunya Savasi nda Osmanli cephelerinin Iran Cephesi ve Kafkasya Cephesi nde Rusya Imparatorlugu ile Osmanli Imparatorlugu arasindaki silahli catismalari sona erdirdi Ateskesin ardindan Rusya nin I Dunya Savasi ndan cikisini isaret eden Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ve Ittifak Devletleri arasinda 3 Mart 1918 de Brest Litovsk Baris Antlasmasi izledi Arka planBrest Litovsk Antlasmasi na gore Kafkas siniri 1877 yilindaki gibi olmaliydi Bu nedenle Ruslarin Kars Ardahan ve Batum dan cekilmeleri gerekmekteydi Rus ordusu dagildigi icin bu sancaklar bosaltilmis fakat Ruslarin birakip gittikleri Kars ve Ardahan a Ermeniler Batum a ise Gurculer girmisti Osmanli Devleti nin bu bolgelerin kendisine verilmesi talebine karsi cikan Mavera yi Kafkas Hukumeti bu talebi kabul etmemis ve Brest Litovsk Antlasmasi ni da tanimadigini belirtmistir Bir taraftan askeri harekatini devam ettiren Osmanli Devleti diger yandan da sorunun bariscil yollarla cozumu icin siyasi bir zemin aramaktaydi Bu nedenle Mavera yi Kafkas Hukumeti nin temsilcileri gorusme yapilmasi icin Trabzon a cagrilmislardir Kafkas Cumhuriyeti sulh heyeti Akaki Chenkeli baskanliginda 11 murahhas aza 8 askeri aza digerleri mali ticari ve sinai musavirler ve tercumanlar katipler ve emir zabitleri olmak uzere 43 kisiden ibaret idi Mehmed Emin Resulzade Ibrahim Bey Haydarov Haydar Bey Abasidze Ahmed Bey Pepinov Halil Bey Hasmemmedov Mehmed Hasan Hacinski Ekber Aga Seyhulislamov ve Mir Yakub Mehdiyev gibi sahislar da bu heyetin icinde bulunan Musluman ve Turk delegelerdir SonrasiMuzakerelerin sonunda Enver Pasa Brest Litovsk de Dogu Anadolu Bolgesi illerinin Osmanli nin yeniden kazanilmasinin taninmasi karsiliginda Imparatorlugun Kafkasya daki emellerini teslim etmeyi teklif etti 5 Nisan da Transkafkasya delegasyonu Akakii Chkhenli nin baskani Brest Litovsk Anlasmasi ni daha fazla muzakere icin bir temel olarak kabul etti ve yonetim organlarini bu pozisyonu kabul etmeye cagirdi Tiflis te egemen olan ruh hali cok farkliydi Daha buyuk kararliliklarini dile getirdiler Brest Litovsk Antlasmasi Ermeni Gurcu blogunu birlestirdi Ermeniler Cumhuriyet i reddetmeye zorladilar Kendileriyle Osmanli Imparatorlugu arasinda bir savas halinin varligini kabul ettiler 11 Mayis ta Batum da yeni bir baris konferansi acildi Bu konferansta Osmanlilar taleplerini Tiflis i Kars ve Culfa Dogu Azerbaycan ni Baku yle birlestirmek icin insa edilmis bir demiryolunu istedikleri Alexandropol Gumru ve Ecmiyazin i de kapsayacak sekilde genisletti Bu ulasim koridorunun gececegi Ermeni devleti serbest gecis hakki verecekti Cumhuriyetin heyetinin Ermeni ve Gurcu uyeleri duraklamaya basladi 21 Mayis tan itibaren Osmanli ordusu onyedinci yuzyildan beri Sultanin kontrolu altinda olmayan Rus Ermenistan bolgelerine bir kez daha ilerledi Catisma Serdarabad Muharebesi ne 21 29 Mayis Karakilise Muharebesi 1918 24 28 Mayis ve Bas Abaran Muharebesi ne 21 24 Mayis yol acti 4 Haziran da Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti Batum Antlasmasi ni imzalamak zorunda kaldi Kaynakca Arsivlenmis kopya 8 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2018 Nasir Yuceer Birinci Dunya Savasi nda Osmanli Ordusunun Azerbaycan ve Dagistan Harekati Azerbaycan ve Dagistan in Bagimsizligini Kazanmasi Genelkurmay Baskanligi Yayinlari Ankara 2002 Elnur Hasan Mikail Ataturk Donemi Turkiye Azerbaycan Iliskileri 1919 1938 Derin Yayinlari Istanbul 2014 Arsivlenmis kopya 17 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2018 Arsivlenmis kopya 12 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2018 Arsivlenmis kopya PDF 24 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 28 Mayis 2018