Karayemiş (Prunus laurocerasus), gülgiller (Rosaceae) familyasından küçük beyaz renkli çiçekler açan, daha çok rutubetli ve gölgeli yerlerde yetişen 5–15 m boyunda, yaprak dökmeyen bir ağaç türü. Türkiye'de çeşitli yöresel adlarla bilinmektedir. Yaygın olarak "Karayemiş" adıyla bilinen bitki, "Gürcü kirazı", "Laz kirazı", "Laz üzümü", "Laz yemişi", "Tanal", "Tçkoo" adlarıyla da bilinmektedir.
Karayemiş | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||||
Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Prunus laurocerasus L., Sp. Pl.: 474 (1753).
|
Morfolojik özellikleri
Yapraklar derimsi kısa saplı ve oval şekillidir. Orta damar alt tarafta çıkıntı teşkil eder. Çiçeklerin 30 - 40 tanesi bir arada bulunur. Taç ve çanak yapraklari 5 parçalıdır. Meyveleri zamanla siyah renk alır.
Genel kullanımı
Yaprakları şeker, tanen, kalsiyum, oksalat, emülsin, prunasin ihtiva eder. Taze yapraklardan elde edilen taflan suyu, antispazmodik ve öksürük dindirici, bulantı ve karın ağrılarını giderici olarak kullanılır. Fazla alınırsa, zehirlenme yapar. Taze meyveleri yenir. Taze meyvelerinin idrar söktürücü ve taş düşürücü etkileri vardır. Yaprakları ise gıdalara koku vermekte kullanılır.
Yapılan çalışmalarda on fenolik ve altı şeker içeriği tespit edilmiştir. Bilinen en yaygın üç fitesterolden biri olan β-sitosterolün karayemiş meyve çekirdeklerinde % 73’ ünü oluşturduğu belirtilmiştir. Yeteri kadar araştırması olmamasına rağmen topikal kullanımlarda ağrı üzerinde analjezik etki gösterdiği söylenmektedir. Besin ve nutrasötik takviye formülasyonlarında potansiyel olarak kullanılabilen iyi bir doğal antioksidan kaynağıdır. Halk ilacı olarak mide ülseri, sindirim sistemi şikâyeti, bronşit, egzama, hemoroit, diüretik ajan olarak kullanıldığı bilinmektedir. Meyvelerinin ise yenerek diyabette kullanıldığı bilinmektedir.
Dağılımı
Güneybatı Asya ile Güneydoğu Avrupa'da doğal olarak yetişir. Türkiye'de Samsun, Giresun, Trabzon, Rize, Ordu ve Artvin civarında yüksek dağlık bölgelerde doğal olarak bulunur.
Kaynakça
- ^ "Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı". 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
- ^ Celep, E., Aydın, A., Yeşilada, E., A comparative study on the in vitro antioxidant potentials of three edible fruits: Cornelian cherry, Japanese persimmon and cherry laurel, Food and Chemical Toxicology 50, 3329–3335, 2012.
- ^ Turan, M., Turkoglu, M., Dundar, C., Celik, N., Suleyman, H., Investigating the effect of Prunus laurocerasus fruit extract in type II diabetes induced rats, International Journal of Pharmacology, 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karayemis Prunus laurocerasus gulgiller Rosaceae familyasindan kucuk beyaz renkli cicekler acan daha cok rutubetli ve golgeli yerlerde yetisen 5 15 m boyunda yaprak dokmeyen bir agac turu Turkiye de cesitli yoresel adlarla bilinmektedir Yaygin olarak Karayemis adiyla bilinen bitki Gurcu kirazi Laz kirazi Laz uzumu Laz yemisi Tanal Tckoo adlariyla da bilinmektedir KarayemisKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim RosalesFamilya RosaceaeOymak Cins PrunusTur P laurocerasusIkili adlandirmaPrunus laurocerasusL Sp Pl 474 1753 Vikitur de Prunus laurocerasus ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Prunus laurocerasus ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurMorfolojik ozellikleriYapraklar derimsi kisa sapli ve oval sekillidir Orta damar alt tarafta cikinti teskil eder Ciceklerin 30 40 tanesi bir arada bulunur Tac ve canak yapraklari 5 parcalidir Meyveleri zamanla siyah renk alir Genel kullanimiYapraklari seker tanen kalsiyum oksalat emulsin prunasin ihtiva eder Taze yapraklardan elde edilen taflan suyu antispazmodik ve oksuruk dindirici bulanti ve karin agrilarini giderici olarak kullanilir Fazla alinirsa zehirlenme yapar Taze meyveleri yenir Taze meyvelerinin idrar sokturucu ve tas dusurucu etkileri vardir Yapraklari ise gidalara koku vermekte kullanilir Yapilan calismalarda on fenolik ve alti seker icerigi tespit edilmistir Bilinen en yaygin uc fitesterolden biri olan b sitosterolun karayemis meyve cekirdeklerinde 73 unu olusturdugu belirtilmistir Yeteri kadar arastirmasi olmamasina ragmen topikal kullanimlarda agri uzerinde analjezik etki gosterdigi soylenmektedir Besin ve nutrasotik takviye formulasyonlarinda potansiyel olarak kullanilabilen iyi bir dogal antioksidan kaynagidir Halk ilaci olarak mide ulseri sindirim sistemi sikayeti bronsit egzama hemoroit diuretik ajan olarak kullanildigi bilinmektedir Meyvelerinin ise yenerek diyabette kullanildigi bilinmektedir DagilimiGuneybati Asya ile Guneydogu Avrupa da dogal olarak yetisir Turkiye de Samsun Giresun Trabzon Rize Ordu ve Artvin civarinda yuksek daglik bolgelerde dogal olarak bulunur Kaynakca Gida Tarim ve Hayvancilik Bakanligi 25 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2016 Celep E Aydin A Yesilada E A comparative study on the in vitro antioxidant potentials of three edible fruits Cornelian cherry Japanese persimmon and cherry laurel Food and Chemical Toxicology 50 3329 3335 2012 Turan M Turkoglu M Dundar C Celik N Suleyman H Investigating the effect of Prunus laurocerasus fruit extract in type II diabetes induced rats International Journal of Pharmacology 2013