Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Quercus robur veya Saplı meşe, Quercus cinsine bağlı bir bitki türüdür. Doğal yayılım alanı Avrupa ve Kafkasya'nın batısını içeren ağaç, ılıman bölgelerde yetişebilir.
| Quercus robur | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Quercus robur | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Saplı meşe, Kanada ve ABD'nin bazı yerlerinde istilacı tür olarak da yayılım gösterir.
Özellikler
Saplı meşe, yaprak döken büyük bir ağaçtır. Gövdesinin çapı 4-12 metreye çıkabilir. Majeste Meşesi (The Majesty Oak) 122 metre (400 ft 3 in) çapıyla Büyük Britanya'daki,Letonya'daki Kaive Meşesi ise 102 metre (335 ft) çapıyla Kuzey Avrupa'daki en kalın ağaçtır. Saplı meşenin loblu ve çok kısa saplı yapraklaı 7-14 santimetre (2,8-5,5 in) uzunluğundadır. Bahar ortasında çiçeklenir ve palamutları sonbahar ortasında olgunlaşır. Palamutların kendisi 2-25 santimetre (0,79-9,84 in), saplarıysa 3-7 santimetre (1,2-2,8 in) uzunluğundadır ve her palamut sapında 1 ilâ 4 palamut yetişir.
Saplı meşe, toprak şartlarına ve karasal iklime çok dayanıklıdır, ancak verimli ve iyi sulanmış toprakları yeğler. Olgun ağaçlar sele dayanır.
Uzun ömürlüdür. Dalları büyük, geniş bir taç gibi ağacın tepesinde düzensizce yayılır. Doğada birkaç yüzyıl yaşayabilseler de en uzun ömürlüleri, insanlar tarafından budananlarıdır. Budama, ağacın sağlığını iyileştirmese de potansiyel ömrünü uzatır. Litvanya'daki Stelmužė Meşesi ve Bulgaristan'daki Granit Meşesi'nin 1500 yıldan büyük olduklarına inanılmaktadır ki bu onları Avrupa'nın en eski meşeleri yapar. Danimarka'daki Jaegerspris'te yetişen 'Kongeegen' ('Krallar Meşesi'), tahminen yaklaşık 1200 yıllıktır. Bir başka meşe de İsveç'teki Kvilleken'de bulunan 1000 yıldan eski ve 14 metre (46 ft) çapındadır. Budanmamış bireylerin en eskilerinden birisi Almanya'daki Ivenack'ta bulunan ve dendrokronolojisinden 700-800 yıllık olduğu anlaşılan bir meşedir. İngiltere'deki Lincolnshire'da bulunan Bowthorpe Meşesi, tahminen 1000 yıllık olup Britanya'daki en eski meşedir. New Forest'ta bulunan Kngihtwood Meşesi'nin de bir o kadar eski olduğu sanılmaktadır. 4 metreden kalın saplı meşelerin en sık bulunduğu ülke Letonya'dır.
Ekoloji
Yaşam döngüsü
Saplı meşe, doğal yayılım alanı içerisinde çeşitli vahşi hayvanlar için büyük önem arz ettiğinden kıymetlidir. Çeşitli böcek türleri bu ağaçların yaprak ve budaklarının üstünde ve palamutlarının içinde yaşar. Palamutlar, sincap (Sciurus sp.) ve Garrulus glandarius gibi memeli ve kuş türleri için kıymetli bir besin kaynağıdır. Alakargalar, insanlar onları ticari amaçla yetiştirmeden önce meşelerin yayılmasını sağlayan en büyük öneme sahip hayvanlardı ki yabani meşeler için hâlâ aynı öneme sahiptirler. Bunun nedeni alakargaların meşe palamutlarını, onlara zarar vermeden toprağa gömerek saklama alışkanlıklarıdır. Sincap gibi yemiş depolama alışkanlığı olan memeliler de palamutlları taşıyarak ve saklayarak onların yayılmasını sağlarlar.
Etkenleri
Grandinin/roburin E, kastalagin/vesgalagin, gallik asit, monogalloil glükoz (glükogallin) ve valoneik asit dilakton, monogalloil glükoz, digalloil glükoz, trigalloil glükoz, ramnoz, kersitrin ve ellagik asit, Q. robur'da bulunan fenolik bileşiklerdir. Özodunu triterpen saponinleri içerir.
Kullanımı
Saplı meşe, ormancılıkla uğraşanlarca sağlam ve uzun süre dayanan ve iç dekorasyon ve mobilyacılıkta kıymetli olan özodunu için yetiştirilir. Saplı meşe odunu, liflerine dikey alınan kesitinin yakın incelenmesi sonucunda tanımlanabilir. Odun, karakteristik, geniş koyu ve açık kahvverengi büyüme halkaları sayesinde ayırt edilebilir. İlkbahar odununda, devasa sayıda geniş çaplı (yaklaşık 05 milimetre (0,20 in)) damarlar bulunur. Büyüme halkalarının arasından sarı veya açık kahverengi ince (yaklaşık 01 milimetre (0,039 in)) çizgiler geçer. Kerestesi metreküp başına 720 kilogram (1.590 lb) yoğunluktadır.
Galeri
-
![image]()
İkiye bölünmüş bir saplı meşe tomruğu -
![image]()
Quercus robur kerestesi- Toulouse Müzesi -
![image]()
Makó, Macaristan'daki Gyula Juhász anıt ağacı -
![image]()
Palamuttan çıkan meşe filizi -
![image]()
Cam bir kaptaki meşe filizi
Konuyla ilgili yayınlar
- Bean, W. J. (1976). Trees and shrubs hardy in the British Isles 8th ed., revised. John Murray.
- Rushforth, K. (1999). Trees of Britain and Europe. HarperCollins .
Dış bağlantılar
- Oaks from Bialowieza Forest in Poland (biggest oak cluster with the monumental sizes in Europe)
- İngiliz anıtsal ağaçları, fotoğraflar
- Latvia - the land of oaks 7 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Den virtuella floran - Dağılımı 27 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Quercus robur 17 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Wikimedia Commons'ta Saplı meşe ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Saplı meşe ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ Barstow, M.; Khela, S. (2017). "Quercus robur". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2017: e.T63532A3126467. doi:10.2305/IUCN.UK.2017-3.RLTS.T63532A3126467.en
![image]()
. Erişim tarihi: 19 Kasım 2021. - ^ . 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2022.
- ^ Nixon, Kevin C. (1997). "Quercus robur". In Flora of North America Editorial Committee (ed.). Flora of North America North of Mexico (FNA) 28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. 3. New York and Oxford – eFloras.org 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . aracılığıyla, Missouri Botanik Bahçesi, St. Louis, MO ve Harvard Üniversitesi Herbaryumları, Cambridge, MA.
- ^ Huang, Chengjiu; Zhang, Yongtian; Bartholomew, Bruce. "Quercus robur" 7 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Flora of China. 4 – eFloras.org 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . aracılığıyla, Missouri Botanik Bahçesi, St. Louis, MO ve Harvard Üniversitesi Herbaryumları, Cambridge, MA.
- ^ "Britain's record-breaking trees" 29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Daily Telegraph
- ^ (PDF), 31 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 27 Haziran 2020
- ^ "Kong Frederik den Syvendes Stiftelse paa Jægerspris". www.kongfrederik.dk. 27 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ekim 2017.
- ^ "The Oak Tree, from Peasant Torment to a Unifying Concept of Landscape Management" (PDF). The Oak – History, Ecology Management and Planning. Linköping, Sweden: National Heritage Board of Sweden. Mayıs 2006. 23 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Ekim 2020.
- ^ Eniņš, Guntis (2008). 100 dižākie un svētākie 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., AS Lauku Avīze, p. 25.
- ^ John White (1995). Forest and Woodland Trees in Britain (İngilizce). Oxford University Press. s. 131. ISBN .
- ^ Analysis of oak tannins by liquid chromatography-electrospray ionisation mass spectrometry. Pirjo Mämmelä, Heikki Savolainenb, Lasse Lindroosa, Juhani Kangasd and Terttu Vartiainen, Journal of Chromatography A, Volume 891, Issue 1, 1 September 2000, Pages 75-83, DOI:10.1016/S0021-9673(00)00624-5
- ^ Identification of triterpene saponins in Quercus robur L. and Q. petraea Liebl. Heartwood by LC-ESI/MS and NMR. Arramon G, Saucier C, Colombani D and Glories Y, Phytochem Anal., November-DEcember 2002, volume 13, issue 6, pages 305-310, (PMID) 12494747
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Quercus robur veya Sapli mese Quercus cinsine bagli bir bitki turudur Dogal yayilim alani Avrupa ve Kafkasya nin batisini iceren agac iliman bolgelerde yetisebilir Quercus roburKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim FagalesFamilya FagaceaeCins QuercusTur Q roburIkili adlandirmaQuercus roburL Devon Ingiltere deki Wistman s Wood da bulunan antik sapli meselerBaginton Ingiltere de eski bir sapli mese agaci Sapli mese Kanada ve ABD nin bazi yerlerinde istilaci tur olarak da yayilim gosterir OzelliklerSapli mese yaprak doken buyuk bir agactir Govdesinin capi 4 12 metreye cikabilir Majeste Mesesi The Majesty Oak 122 metre 400 ft 3 in capiyla Buyuk Britanya daki Letonya daki Kaive Mesesi ise 102 metre 335 ft capiyla Kuzey Avrupa daki en kalin agactir Sapli mesenin loblu ve cok kisa sapli yapraklai 7 14 santimetre 2 8 5 5 in uzunlugundadir Bahar ortasinda ciceklenir ve palamutlari sonbahar ortasinda olgunlasir Palamutlarin kendisi 2 25 santimetre 0 79 9 84 in saplariysa 3 7 santimetre 1 2 2 8 in uzunlugundadir ve her palamut sapinda 1 ila 4 palamut yetisir Sapli mese toprak sartlarina ve karasal iklime cok dayaniklidir ancak verimli ve iyi sulanmis topraklari yegler Olgun agaclar sele dayanir Uzun omurludur Dallari buyuk genis bir tac gibi agacin tepesinde duzensizce yayilir Dogada birkac yuzyil yasayabilseler de en uzun omurluleri insanlar tarafindan budananlaridir Budama agacin sagligini iyilestirmese de potansiyel omrunu uzatir Litvanya daki Stelmuze Mesesi ve Bulgaristan daki Granit Mesesi nin 1500 yildan buyuk olduklarina inanilmaktadir ki bu onlari Avrupa nin en eski meseleri yapar Danimarka daki Jaegerspris te yetisen Kongeegen Krallar Mesesi tahminen yaklasik 1200 yilliktir Bir baska mese de Isvec teki Kvilleken de bulunan 1000 yildan eski ve 14 metre 46 ft capindadir Budanmamis bireylerin en eskilerinden birisi Almanya daki Ivenack ta bulunan ve dendrokronolojisinden 700 800 yillik oldugu anlasilan bir mesedir Ingiltere deki Lincolnshire da bulunan Bowthorpe Mesesi tahminen 1000 yillik olup Britanya daki en eski mesedir New Forest ta bulunan Kngihtwood Mesesi nin de bir o kadar eski oldugu sanilmaktadir 4 metreden kalin sapli meselerin en sik bulundugu ulke Letonya dir EkolojiQ robur Concordia Yasam dongusu Sapli mese dogal yayilim alani icerisinde cesitli vahsi hayvanlar icin buyuk onem arz ettiginden kiymetlidir Cesitli bocek turleri bu agaclarin yaprak ve budaklarinin ustunde ve palamutlarinin icinde yasar Palamutlar sincap Sciurus sp ve Garrulus glandarius gibi memeli ve kus turleri icin kiymetli bir besin kaynagidir Alakargalar insanlar onlari ticari amacla yetistirmeden once meselerin yayilmasini saglayan en buyuk oneme sahip hayvanlardi ki yabani meseler icin hala ayni oneme sahiptirler Bunun nedeni alakargalarin mese palamutlarini onlara zarar vermeden topraga gomerek saklama aliskanliklaridir Sincap gibi yemis depolama aliskanligi olan memeliler de palamutllari tasiyarak ve saklayarak onlarin yayilmasini saglarlar Etkenleri Grandinin roburin E kastalagin vesgalagin gallik asit monogalloil glukoz glukogallin ve valoneik asit dilakton monogalloil glukoz digalloil glukoz trigalloil glukoz ramnoz kersitrin ve ellagik asit Q robur da bulunan fenolik bilesiklerdir Ozodunu triterpen saponinleri icerir KullanimiSapli mese ormancilikla ugrasanlarca saglam ve uzun sure dayanan ve ic dekorasyon ve mobilyacilikta kiymetli olan ozodunu icin yetistirilir Sapli mese odunu liflerine dikey alinan kesitinin yakin incelenmesi sonucunda tanimlanabilir Odun karakteristik genis koyu ve acik kahvverengi buyume halkalari sayesinde ayirt edilebilir Ilkbahar odununda devasa sayida genis capli yaklasik 05 milimetre 0 20 in damarlar bulunur Buyume halkalarinin arasindan sari veya acik kahverengi ince yaklasik 01 milimetre 0 039 in cizgiler gecer Kerestesi metrekup basina 720 kilogram 1 590 lb yogunluktadir GaleriIkiye bolunmus bir sapli mese tomrugu Quercus robur kerestesi Toulouse Muzesi Mako Macaristan daki Gyula Juhasz anit agaci Palamuttan cikan mese filizi Cam bir kaptaki mese filiziKonuyla ilgili yayinlarBean W J 1976 Trees and shrubs hardy in the British Isles 8th ed revised John Murray Rushforth K 1999 Trees of Britain and Europe HarperCollins 0 00 220013 9 Dis baglantilarOaks from Bialowieza Forest in Poland biggest oak cluster with the monumental sizes in Europe Ingiliz anitsal agaclari fotograflar Latvia the land of oaks 7 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Den virtuella floran Dagilimi 27 Eylul 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Quercus robur 17 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Sapli mese ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Sapli mese ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca Barstow M Khela S 2017 Quercus robur IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2017 e T63532A3126467 doi 10 2305 IUCN UK 2017 3 RLTS T63532A3126467 en Erisim tarihi 19 Kasim 2021 30 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Eylul 2022 Nixon Kevin C 1997 Quercus robur In Flora of North America Editorial Committee ed Flora of North America North of Mexico FNA 28 Ekim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 3 New York and Oxford eFloras org 20 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde araciligiyla Missouri Botanik Bahcesi St Louis MO ve Harvard Universitesi Herbaryumlari Cambridge MA Huang Chengjiu Zhang Yongtian Bartholomew Bruce Quercus robur 7 Kasim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Flora of China 4 eFloras org 20 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde araciligiyla Missouri Botanik Bahcesi St Louis MO ve Harvard Universitesi Herbaryumlari Cambridge MA Britain s record breaking trees 29 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Daily Telegraph PDF 31 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi erisim tarihi 27 Haziran 2020 Kong Frederik den Syvendes Stiftelse paa Jaegerspris www kongfrederik dk 27 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ekim 2017 The Oak Tree from Peasant Torment to a Unifying Concept of Landscape Management PDF The Oak History Ecology Management and Planning Linkoping Sweden National Heritage Board of Sweden Mayis 2006 23 Ocak 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Ekim 2020 Enins Guntis 2008 100 dizakie un svetakie 17 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde AS Lauku Avize p 25 978 9984 827 15 5 John White 1995 Forest and Woodland Trees in Britain Ingilizce Oxford University Press s 131 ISBN 0 19 854883 4 Analysis of oak tannins by liquid chromatography electrospray ionisation mass spectrometry Pirjo Mammela Heikki Savolainenb Lasse Lindroosa Juhani Kangasd and Terttu Vartiainen Journal of Chromatography A Volume 891 Issue 1 1 September 2000 Pages 75 83 DOI 10 1016 S0021 9673 00 00624 5 Identification of triterpene saponins in Quercus robur L and Q petraea Liebl Heartwood by LC ESI MS and NMR Arramon G Saucier C Colombani D and Glories Y Phytochem Anal November DEcember 2002 volume 13 issue 6 pages 305 310 PMID 12494747