Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ketta (Urduca: کوئٹہ; Peştuca: کوټه) Pakistan'ın Belucistan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir.
| Ketta کوټه, کوئٹہ | |
|---|---|
    | |
  Ketta Ketta'nın Pakistan'daki konumu | |
| Ülke |  Pakistan |
| Belucistan Eyaleti | |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 2653 km² |
| Rakım | 1654 m |
| Nüfus (2010) | |
| • Toplam | 896,090 |
| • Yoğunluk | 213/km² |
| Zaman dilimi | |
Aynı zamanda eyaletin en büyük şehri olan Ketta, ülkenin diğer büyük şehirlerine oranla daha serin bir iklime sahiptir. 1935 yılında büyük bir deprem geçiren kent, ülkenin en hareketli faylarının bulunduğu bir konumdadır. Pakistan'ın en büyük onuncu kenti olan ve 'nde büyük ölçüde yıkılmış olmasına rağmen yeniden kurulan şehir 2017 nüfus sayımına göre 1,001,205 nüfusa sahiptir. Ortalama olarak 1680 metre rakıma sahip şehir, Pakistan'ın tek yüksek rakımlı büyük şehri konumundadır. Etrafında çok sayıda bulunan meyve bahçeleri sebebiyle "Pakistan'ın Meyve Bahçesi" olarak da anılan Ketta hem yaş meyve hem de kuru meyve üretiminde önemli bir yere sahiptir.
Belucistan Eyaleti'nde ve Pakistan-Afganistan sınırına yakın bir noktada bulunan Ketta'nın bu konumu kenti bu iki ülke arasında bir iletişim ve ulaşım merkezi haline getirmiştir. Şehir, eski çağlarda Orta Asya ve Güney Asya arasındaki önemli geçitlerden olan 'ne de yakındır. Ketta, bu özellikleri dolayısıyla, Afganistan'daki çatışmalar sırasında Pakistan Silahlı Kuvvetleri açısından önemli bir rol oynamıştır.
Etimoloji
Ketta (Quetta) Peştuca'da "kale" ve "istihkam" anlamlarına gelen Kwatkōṭ veya kōta kelimelerinin bir varyantıdır. Ketta eskiden Şalkot (Shalkot, Peştuca: ښالکوټ; Beluçça: شال کوٹ) adıyla bilinmekteydi.
Tarihi
Dört halifeden biri olan Ali bin Ebu Talib döneminde Ketta'nın bulunduğu bölgeye El-Kikan (Al-Qiqan) denmekteydi. 11. yüzyıldan itibaren Ketta'nın bulunduğu bölge Kasi Peştun kabilesi tarafından yönetilmiştir. Gazneli Mahmut, Hindistan'a düzenlediği sefer sırasında Ketta'yı da ele geçirmiştir. 1543'te Babür İmparatoru Hümâyun Şah Safevî İranı'na giderken oğlu Ekber Şah'ı burada bırakmıştır. 1709 yılında bölge Afgan Hotakîler'in yönetimindeydi ve 1747 yılına kadar bu şekilde kaldı. 1747 yılında Ahmed Şah Dürrânî bölgeyi ele geçirmiş ve Dürrânî devletinin bir parçası haline getirmiştir. Ketta'ya gelen ilk Avrupalı burayı 1828 yılında ziyaret etmiş ve şehri "üç yüz çamur duvarlı evler çevrelenmiş çamur duvarlı bir kale" olarak nitelemiştir.
Şehir, 1876 yılında Britanya İmparatorluğu tarafından işgale uğramış ve Britanya Hindistanı'nın bir parçası haline getirilmiştir. Ketta, 31 Mayıs 1935 tarihinde gerçekleşen depreme kadar gittikçe büyümüş ve oldukça canlı ve önemli bir şehre dönüşmüştür. Bu dönemde birçok çok katlı binaya ev sahipliği yapan Ketta "Küçük Londra" olarak bilinmekteydi. Depremin merkezi şehir merkezine çok yakındı ve bu deprem şehrin altyapısını büyük ölçüde yok ederek yakaşık 40.000 insanın ölümüne sebep oldu.
Coğrafya
Ketta, Köppen iiklim sınıflandırmasına göre soğuk yarı-kurak iklime sahiptir (Köppen BSk). Yaz ve kış mevsimleri arasında önemli sıcaklık farkları bulunmaktadır. Yazın sıcaklık oratalaması 24–26 °C arasındayken kışın ortalama sıcaklık yaklaşık 4–5 °C'ye kadar düşmektedir. Pakistan'ın doğu bölgelerinin aksine Ketta, yüksek yağışlı bir muson mevsimine sahip değildir. Az nemli ve az yağışlı bir iklime sahiptir.
Demografi
Akademisyenler şehirde hangi etnisitenin çoğunluğu oluşturduğu konusunda kararsızdır. Bazılarına göre Peştunların birinci etnisite olduğu fakat yüzde 50'yi bulmadığı kentte Beluciler ve Hazaralar azınlıktadır. Başka akademisyenlerse Peştunların şehirde çoğunluğu oluşturduğunu yani yüzde 50'den fazla olduklarını, Belucilerin ve Hazaraların yine Peştunların ardından geldiğini söylemektedir. Pakistan'ın resmi dili olan Urduca şehirdekien yaygın dil olup farklı etnik gruplar arasında lingua franca görevi görmektedir.
Reuters ve BBC'ye göre ise Ketta ve çevresinde yaklaşık 500,000 ile 600,000 arasında Hazara yaşamaktadır.
Ulaşım
1605 metre rakıma sahip Ketta Havalimanı Pakistan'daki en yüksek havalimanıdır. bu havalimanından ülkenin İslamabad, Gvadar, Karaçi, Lahor ve Peşaver gibi diğer büyük şehirlerine uçmaktadır.
ise 1676 metrelik rakımıyla ülkenin en yüksekte yer alan tren garlarından biridir. Bölgedeki demiryolları 1890'lı yıllarda Ketta'yı Hint Alt Kıtası'nın geri kalanına bağlamak için Britanya yönetimi tarafından yapılmıştır.
Galeri
-
![image]()
2008 yılında çekilmiş Ketta şehri manzarası -
![image]()
Ketta Tren Garı -
![image]()
Ketta'da yer alan Mehrabad Vadisi -
![image]()
Ketta'da bir oyun parkı -
![image]()
Cinnah Yolu, Ketta -
![image]()
1880 yılında Ketta
Kaynakça
- ^ "No:162, 8 Haziran 2012, Pakistan'ın Ketta ve Peşaver Şehirlerinde Meydana Gelen Terör Saldırıları Hk". TC Dışişleri Bakanlığı. 19 Ağustos 2012. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2012.
- ^ (PDF). 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
- ^ (PDF). 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2017.
- ^ . Bol News. 18 Ocak 2020. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022.
- ^ Everett-Heath, John (24 Ekim 2019). The Concise Oxford Dictionary of World Place Names. Oxford University Press. 4 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Eylül 2021.
- ^ Thornton, Thomas Henry (1895). Colonel Sir Robert Sandeman: His Life and Work on Our Indian Frontier. A Memoir, with Selections from His Correspondence and Official Writings. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ Derryl N. Maclean (1989). Religion and Society in Arab Sind. BRILL. s. 126.
- ^ a b Burki, Shahid Javed (2015). Historical Dictionary of Pakistan. Rowman & Littlefield. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ . bhc.gov.pk. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2017.
- ^ ڈان اردو (30 Aralık 2013). . 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2016.
- ^ Jonah Blank; Christopher Clary; Brian Nichiporuk (30 Ekim 2014). Drivers of Long-Term insecurity and Instability in Pakistan: Urbanization,. Rand Corporation. s. 29. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ Abubakar Siddique (2014). The Pashtun Question: The Unresolved Key to the Future of Pakistan and Afghanistan. Hurst. s. 22. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Eylül 2022.
- ^ . Reuters. 22 Nisan 2018. 22 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Kermani, Secunde (12 Aralık 2017). . BBC News. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ketta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmî site
Vikigezgin'de Quetta ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. Pakistan eyalet başkentleri 
![image]()
Belucistan: Ketta | Hayber-Pahtunhva: Peşaver | Pencap: Lahor | Sind: Karaçi Gilgit-Baltistan: Gilgit | Azad Keşmir: Muzafferabad Başkent Bölgesi: İslamabad 
![image]()
Pakistan'daki bir yerleşim yeri ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ketta Urduca کوئٹہ Pestuca کوټه Pakistan in Belucistan Eyaleti nin yonetim merkezi olan sehir Ketta کوټه کوئٹہKettaKetta nin Pakistan daki konumuUlkePakistanBelucistan EyaletiYuzolcumu Toplam2653 km Rakim1654 mNufus 2010 Toplam896 090 Yogunluk213 km Zaman dilimiUTC 05 00 Ayni zamanda eyaletin en buyuk sehri olan Ketta ulkenin diger buyuk sehirlerine oranla daha serin bir iklime sahiptir 1935 yilinda buyuk bir deprem geciren kent ulkenin en hareketli faylarinin bulundugu bir konumdadir Pakistan in en buyuk onuncu kenti olan ve nde buyuk olcude yikilmis olmasina ragmen yeniden kurulan sehir 2017 nufus sayimina gore 1 001 205 nufusa sahiptir Ortalama olarak 1680 metre rakima sahip sehir Pakistan in tek yuksek rakimli buyuk sehri konumundadir Etrafinda cok sayida bulunan meyve bahceleri sebebiyle Pakistan in Meyve Bahcesi olarak da anilan Ketta hem yas meyve hem de kuru meyve uretiminde onemli bir yere sahiptir Belucistan Eyaleti nde ve Pakistan Afganistan sinirina yakin bir noktada bulunan Ketta nin bu konumu kenti bu iki ulke arasinda bir iletisim ve ulasim merkezi haline getirmistir Sehir eski caglarda Orta Asya ve Guney Asya arasindaki onemli gecitlerden olan ne de yakindir Ketta bu ozellikleri dolayisiyla Afganistan daki catismalar sirasinda Pakistan Silahli Kuvvetleri acisindan onemli bir rol oynamistir EtimolojiKetta Quetta Pestuca da kale ve istihkam anlamlarina gelen Kwatkōṭ veya kōta kelimelerinin bir varyantidir Ketta eskiden Salkot Shalkot Pestuca ښالکوټ Belucca شال کوٹ adiyla bilinmekteydi TarihiDort halifeden biri olan Ali bin Ebu Talib doneminde Ketta nin bulundugu bolgeye El Kikan Al Qiqan denmekteydi 11 yuzyildan itibaren Ketta nin bulundugu bolge Kasi Pestun kabilesi tarafindan yonetilmistir Gazneli Mahmut Hindistan a duzenledigi sefer sirasinda Ketta yi da ele gecirmistir 1543 te Babur Imparatoru Humayun Sah Safevi Irani na giderken oglu Ekber Sah i burada birakmistir 1709 yilinda bolge Afgan Hotakiler in yonetimindeydi ve 1747 yilina kadar bu sekilde kaldi 1747 yilinda Ahmed Sah Durrani bolgeyi ele gecirmis ve Durrani devletinin bir parcasi haline getirmistir Ketta ya gelen ilk Avrupali burayi 1828 yilinda ziyaret etmis ve sehri uc yuz camur duvarli evler cevrelenmis camur duvarli bir kale olarak nitelemistir Sehir 1876 yilinda Britanya Imparatorlugu tarafindan isgale ugramis ve Britanya Hindistani nin bir parcasi haline getirilmistir Ketta 31 Mayis 1935 tarihinde gerceklesen depreme kadar gittikce buyumus ve oldukca canli ve onemli bir sehre donusmustur Bu donemde bircok cok katli binaya ev sahipligi yapan Ketta Kucuk Londra olarak bilinmekteydi Depremin merkezi sehir merkezine cok yakindi ve bu deprem sehrin altyapisini buyuk olcude yok ederek yakasik 40 000 insanin olumune sebep oldu CografyaKetta Koppen iiklim siniflandirmasina gore soguk yari kurak iklime sahiptir Koppen BSk Yaz ve kis mevsimleri arasinda onemli sicaklik farklari bulunmaktadir Yazin sicaklik oratalamasi 24 26 C arasindayken kisin ortalama sicaklik yaklasik 4 5 C ye kadar dusmektedir Pakistan in dogu bolgelerinin aksine Ketta yuksek yagisli bir muson mevsimine sahip degildir Az nemli ve az yagisli bir iklime sahiptir DemografiAkademisyenler sehirde hangi etnisitenin cogunlugu olusturdugu konusunda kararsizdir Bazilarina gore Pestunlarin birinci etnisite oldugu fakat yuzde 50 yi bulmadigi kentte Beluciler ve Hazaralar azinliktadir Baska akademisyenlerse Pestunlarin sehirde cogunlugu olusturdugunu yani yuzde 50 den fazla olduklarini Belucilerin ve Hazaralarin yine Pestunlarin ardindan geldigini soylemektedir Pakistan in resmi dili olan Urduca sehirdekien yaygin dil olup farkli etnik gruplar arasinda lingua franca gorevi gormektedir Reuters ve BBC ye gore ise Ketta ve cevresinde yaklasik 500 000 ile 600 000 arasinda Hazara yasamaktadir Ulasim1605 metre rakima sahip Ketta Havalimani Pakistan daki en yuksek havalimanidir bu havalimanindan ulkenin Islamabad Gvadar Karaci Lahor ve Pesaver gibi diger buyuk sehirlerine ucmaktadir ise 1676 metrelik rakimiyla ulkenin en yuksekte yer alan tren garlarindan biridir Bolgedeki demiryollari 1890 li yillarda Ketta yi Hint Alt Kitasi nin geri kalanina baglamak icin Britanya yonetimi tarafindan yapilmistir Galeri2008 yilinda cekilmis Ketta sehri manzarasi Ketta Tren Gari Ketta da yer alan Mehrabad Vadisi Ketta da bir oyun parki Cinnah Yolu Ketta 1880 yilinda KettaKaynakca No 162 8 Haziran 2012 Pakistan in Ketta ve Pesaver Sehirlerinde Meydana Gelen Teror Saldirilari Hk TC Disisleri Bakanligi 19 Agustos 2012 3 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2012 PDF 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2015 PDF 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Agustos 2017 Bol News 18 Ocak 2020 24 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2022 Everett Heath John 24 Ekim 2019 The Concise Oxford Dictionary of World Place Names Oxford University Press 4 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Eylul 2021 Thornton Thomas Henry 1895 Colonel Sir Robert Sandeman His Life and Work on Our Indian Frontier A Memoir with Selections from His Correspondence and Official Writings 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2022 Derryl N Maclean 1989 Religion and Society in Arab Sind BRILL s 126 a b Burki Shahid Javed 2015 Historical Dictionary of Pakistan Rowman amp Littlefield 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2022 bhc gov pk 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Kasim 2017 ڈان اردو 30 Aralik 2013 6 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2016 Jonah Blank Christopher Clary Brian Nichiporuk 30 Ekim 2014 Drivers of Long Term insecurity and Instability in Pakistan Urbanization Rand Corporation s 29 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2022 Abubakar Siddique 2014 The Pashtun Question The Unresolved Key to the Future of Pakistan and Afghanistan Hurst s 22 24 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Eylul 2022 Reuters 22 Nisan 2018 22 Nisan 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Kermani Secunde 12 Aralik 2017 BBC News 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ketta ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site Vikigezgin de Quetta ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir Pakistan eyalet baskentleriBelucistan Ketta Hayber Pahtunhva Pesaver Pencap Lahor Sind KaraciGilgit Baltistan Gilgit Azad Kesmir MuzafferabadBaskent Bolgesi Islamabad Pakistan daki bir yerlesim yeri ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz