Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Şubat 2013) |
Kangren veya gangren, dokuların kendilerini besleyen atardamarların herhangi bir sebeple, tamamen yetersiz hale gelmesi sonucunda hayatiyetini kaybetmesi durumu.
Kangren, kuru ve yaş diye nitelendirilebilir.
Kuru kangrende simsiyah bir renk alan kangren bölgesi, kupkuru bir halde olup, bir mumyayı andırır. Bu tip kangren, atardamar tıkanması sonucu olur. Kangrenli bölge, canlı bölgeden çok belirgin bir çizgi ile ayrılır. Buna hattı veya atılma çizgisi denir.
Yaş kangren beslenmesi aşırı derecede bozulmuş dokuların sıyrık yoluyla mikrop kapması veya kuru kangrenin enfeksiyona maruz kalması sonucunda meydana gelir. Yaş kangren, en çok şeker hastalığının yaptığı damar bozuklukları sonucu meydana gelen kangrenlerde görülür. Çünkü şeker hastalığında enfeksiyonlara karşı bir eğilim vardır. Enfeksiyon süratle ilerlediğinden, kangrenli uzvun sağlamca görülen kısımları da şişer, kızarır ve bu kısımda su dolu kesecikler meydana gelir. Zararlı maddelerin kana geçmesi sonucu hastanın durumu hızla bozulur.
Kangren birçok organ ve dokuda görülebilir. En çok kollar, bacaklar, apandisit ve ince bağırsaklarda görülür. Nadiren safra kesesi, testisler ve erkek cinsel organında da ortaya çıkabilir.
Kangrenin bir çeşidi de, gazlı kangrendir. Bol kas harabiyeti olan yaralara, oksijensiz yerlerde yaşayan bakterilerin girmesiyle meydana gelen ve zamanında müdahale edilmezse ölümle sonuçlanan bir durumdur. En çok, savaş yaralarında, kirli ve bakımsız yaralarda görülür. Çoğalan bakteriler gaz meydana getirirler. Bu bakteriler içinde en önemlisi Clostridium perfringens'tir. Dokular gazla gerildiği için ilk belirti olarak, hasta pansumanları veya sargı alçının sıkmasından şikayet eder. Daha sonra fasyaların (kaslar üzerini örten zarlar), altında toplanan fazla gerilmesi sonucu çok şiddetli ağrılar olur. Bir pensle derinin üzerine vurulunca davul sesi alınır. Durum daha da ilerleyince besleyici damarlar çok sıkıştığından deride mavimsi lekeler meydana gelir. Buna paralel olarak ağır bir septik (iltihabi) şok tablosu, ruhi bozukluklar ve akut böbrek yetmezliği ortaya çıkar.
Kangren sebepleri
Damar sertliği zemininde bir atardamarın iç yüzeyinde bir pıhtı oluşursa, o damarın beslediği organda kangren meydan gelir. Örneğin bacakta oluşursa; önce şiddetli ağrı, karıncalanma, solukluk veya morarma, bacağı hareket ettirememe, bacağın altındaki damarlarda nabzın alınamaması ve soğukluk ortaya çıkar. Daha sonra kuru ve yaş kangren gelişir.
- Bazen bacaktaki büyük toplardamarlardan birisinin de tıkanması sonucu bacakta kan dolaşımı güçleşir, bacak şişer ve sonunda o bacağı besleyen atardamardaki kan ilerleyemez olur. Kangren gelişir ki buna da venöz kangren denir.
- Kan dolaşımına hasta bir kalpten, bir pıhtı atılabilir. Bu pıhtı tamamen normal olan bir atardamarı tıkar ki buna emboli denir ve sonuçta o damarın beslediği dokuda kangren ortaya çıkar.
- Şeker hastalığı da atardamarları bozarak tıkanmalarına ve kangrene neden olur. Bu daha çok ayak parmaklarında görülür.
- denilen sempatik sinir sisteminin bir rahatsızlığında da özellikle elleri besleyen atardamarda uzun süreli spazmlar (kasılmalar) olur. Bunlar sık sık tekrarlarsa, el parmaklarında simetrik olarak küçük kangren odakları meydana gelmesine sebep olur.
- Ergot gangreni: Çavdar ekmeği yiyenlerde görülebilir. Çavdar mahmuzunda bulunan ve ergot alkaloidleri denilen maddeler, özellikle vücudun uç kısımlarını besleyen atardamarları spazma uğratarak kangrene yol açabilirler (parmaklar, burun, erkek cinsel organı). Buna daha çok Akdeniz kıyılarında ve Rus steplerinde rastlanmaktadır.
- Darbe ve kemik kırıkları sonucunda da o organı besleyen damar sıkışarak kangren meydana gelebilir.
- Burger hastalığı denen bir atardamar hastalığında da kangrenlere çok rastlanır. Bu hastalık, sigara ile sıkı sıkıya ilgilidir.
- Bağırsak düğümlenmeleri, fıtık içeriğinin fıtık boynu tarafından sıkıştırılması da kangrene sebep olur. sonucunda da apandisitte kangren gelişebilir.
- Soğukların yol açtığı donuklar da kangren sebebidir. Soğuk, damar çeperindeki hücrelerin zedelenmesine, dokuya sıvı sızmasına ve kan dolaşımına engel olan bir ödeme yol açar. Hasta aşırı bir yanma hissi duyar. Etkilenen bu kısımda bir süre sonra ağrı diner ve doku balmumunu andıran bir görüntü kazanır.
- İatrojenik kangrenler de vardır (yani sağlık personelinin yanlışlıkla yol açtığı). Örneğin kırık bir kolun kötü bir pozisyonda sıkıca alçıya alınması veya parmaklara adrenalin içeren lokal anesteziklerin enjekte edilmesi kangrene yol açabilir.
Tedavi
Komşu dokulardaki dolaşımın durumuna, kangrenin sebebine ve yerine göre değişiklik gösterir. Örneğin; bağırsak düğümlenmeleri, sonucu ortaya çıkan kangrenler, acil cerrahi müdahale gerektirir. Uzuvlarda ortaya çıkan bir kuru kangren durumunda, kangrenli dokunun kendiliğinden düşmesi beklenebilir. Fakat yaş kangren durumunda, acilen uzvun çıkarılması gerekebilir. Şeker hastalığına bağlı kangrenleri önlemek için öncelikle şeker hastalığı kontrol altına alınmalıdır. Kısacası tedavi nedene yönelik olmalıdır.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin tip konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Subat 2013 Kangren veya gangren dokularin kendilerini besleyen atardamarlarin herhangi bir sebeple tamamen yetersiz hale gelmesi sonucunda hayatiyetini kaybetmesi durumu Kangren kuru ve yas diye nitelendirilebilir Kuru kangrende simsiyah bir renk alan kangren bolgesi kupkuru bir halde olup bir mumyayi andirir Bu tip kangren atardamar tikanmasi sonucu olur Kangrenli bolge canli bolgeden cok belirgin bir cizgi ile ayrilir Buna hatti veya atilma cizgisi denir Yas kangren beslenmesi asiri derecede bozulmus dokularin siyrik yoluyla mikrop kapmasi veya kuru kangrenin enfeksiyona maruz kalmasi sonucunda meydana gelir Yas kangren en cok seker hastaliginin yaptigi damar bozukluklari sonucu meydana gelen kangrenlerde gorulur Cunku seker hastaliginda enfeksiyonlara karsi bir egilim vardir Enfeksiyon suratle ilerlediginden kangrenli uzvun saglamca gorulen kisimlari da siser kizarir ve bu kisimda su dolu kesecikler meydana gelir Zararli maddelerin kana gecmesi sonucu hastanin durumu hizla bozulur Kangren bircok organ ve dokuda gorulebilir En cok kollar bacaklar apandisit ve ince bagirsaklarda gorulur Nadiren safra kesesi testisler ve erkek cinsel organinda da ortaya cikabilir Kangrenin bir cesidi de gazli kangrendir Bol kas harabiyeti olan yaralara oksijensiz yerlerde yasayan bakterilerin girmesiyle meydana gelen ve zamaninda mudahale edilmezse olumle sonuclanan bir durumdur En cok savas yaralarinda kirli ve bakimsiz yaralarda gorulur Cogalan bakteriler gaz meydana getirirler Bu bakteriler icinde en onemlisi Clostridium perfringens tir Dokular gazla gerildigi icin ilk belirti olarak hasta pansumanlari veya sargi alcinin sikmasindan sikayet eder Daha sonra fasyalarin kaslar uzerini orten zarlar altinda toplanan fazla gerilmesi sonucu cok siddetli agrilar olur Bir pensle derinin uzerine vurulunca davul sesi alinir Durum daha da ilerleyince besleyici damarlar cok sikistigindan deride mavimsi lekeler meydana gelir Buna paralel olarak agir bir septik iltihabi sok tablosu ruhi bozukluklar ve akut bobrek yetmezligi ortaya cikar Kangren sebepleriDamar sertligi zemininde bir atardamarin ic yuzeyinde bir pihti olusursa o damarin besledigi organda kangren meydan gelir Ornegin bacakta olusursa once siddetli agri karincalanma solukluk veya morarma bacagi hareket ettirememe bacagin altindaki damarlarda nabzin alinamamasi ve sogukluk ortaya cikar Daha sonra kuru ve yas kangren gelisir Bazen bacaktaki buyuk toplardamarlardan birisinin de tikanmasi sonucu bacakta kan dolasimi guclesir bacak siser ve sonunda o bacagi besleyen atardamardaki kan ilerleyemez olur Kangren gelisir ki buna da venoz kangren denir Kan dolasimina hasta bir kalpten bir pihti atilabilir Bu pihti tamamen normal olan bir atardamari tikar ki buna emboli denir ve sonucta o damarin besledigi dokuda kangren ortaya cikar Seker hastaligi da atardamarlari bozarak tikanmalarina ve kangrene neden olur Bu daha cok ayak parmaklarinda gorulur denilen sempatik sinir sisteminin bir rahatsizliginda da ozellikle elleri besleyen atardamarda uzun sureli spazmlar kasilmalar olur Bunlar sik sik tekrarlarsa el parmaklarinda simetrik olarak kucuk kangren odaklari meydana gelmesine sebep olur Ergot gangreni Cavdar ekmegi yiyenlerde gorulebilir Cavdar mahmuzunda bulunan ve ergot alkaloidleri denilen maddeler ozellikle vucudun uc kisimlarini besleyen atardamarlari spazma ugratarak kangrene yol acabilirler parmaklar burun erkek cinsel organi Buna daha cok Akdeniz kiyilarinda ve Rus steplerinde rastlanmaktadir Darbe ve kemik kiriklari sonucunda da o organi besleyen damar sikisarak kangren meydana gelebilir Burger hastaligi denen bir atardamar hastaliginda da kangrenlere cok rastlanir Bu hastalik sigara ile siki sikiya ilgilidir Bagirsak dugumlenmeleri fitik iceriginin fitik boynu tarafindan sikistirilmasi da kangrene sebep olur sonucunda da apandisitte kangren gelisebilir Soguklarin yol actigi donuklar da kangren sebebidir Soguk damar ceperindeki hucrelerin zedelenmesine dokuya sivi sizmasina ve kan dolasimina engel olan bir odeme yol acar Hasta asiri bir yanma hissi duyar Etkilenen bu kisimda bir sure sonra agri diner ve doku balmumunu andiran bir goruntu kazanir Iatrojenik kangrenler de vardir yani saglik personelinin yanlislikla yol actigi Ornegin kirik bir kolun kotu bir pozisyonda sikica alciya alinmasi veya parmaklara adrenalin iceren lokal anesteziklerin enjekte edilmesi kangrene yol acabilir TedaviKomsu dokulardaki dolasimin durumuna kangrenin sebebine ve yerine gore degisiklik gosterir Ornegin bagirsak dugumlenmeleri sonucu ortaya cikan kangrenler acil cerrahi mudahale gerektirir Uzuvlarda ortaya cikan bir kuru kangren durumunda kangrenli dokunun kendiliginden dusmesi beklenebilir Fakat yas kangren durumunda acilen uzvun cikarilmasi gerekebilir Seker hastaligina bagli kangrenleri onlemek icin oncelikle seker hastaligi kontrol altina alinmalidir Kisacasi tedavi nedene yonelik olmalidir Ayrica bakinizCrush sendromu Raynaud fenomeni