Reinhard Tristan Eugen Heydrich (7 Mart 1904, Halle - 4 Haziran 1942, Prag), Alman asker ve siyasetçi. SS-Obergruppenführer. Sicherheitspolizei (kısaca: SiPo, Güvenlik Polisi) ve Sicherheitsdienst (kısaca: SD, Güvenlik Teşkilatı)'nin birleşme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt (kısaca: RSHA, Reich Güvenlik Başdairesi) başkanı. Reichsprotektorat Böhmen und Mähren (Reich himayesindeki Bohemya ve Moravya Protektorası) Genel Vali Vekili. Holokost'un başmimarlarından biriydi.
Reinhard Heydrich | |
---|---|
Bohemya ve Moravya Protektör Vekili | |
Görev süresi 29 Eylül 1941 - 4 Haziran 1942 | |
Lider | Adolf Hitler |
Yerine geldiği | Konstantin von Neurath (24 Ağustos 1943'e kadar protektör) |
Yerine gelen | Kurt Daluege (geçici) |
Reich Güvenlik Baş Dairesi Direktörü | |
Görev süresi 27 Eylül 1939 - 4 Haziran 1942 | |
Lider | Adolf Hitler |
Aday Gösteren | Heinrich Himmler |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | Heinrich Himmler (geçici) |
Interpol Başkanı | |
Görev süresi 24 Ağustos 1940 - 4 Haziran 1942 | |
Yerine geldiği | Otto Steinhäusl |
Yerine gelen | Arthur Nebe |
Gestapo Direktörü | |
Görev süresi 22 Nisan 1934 - 27 Eylül 1939 | |
Lider | Adolf Hitler |
Aday Gösteren | Heinrich Himmler |
Yerine geldiği | Rudolf Diels |
Yerine gelen | Heinrich Müller |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Reinhard Tristan Eugen Heydrich 7 Mart 1904 Halle, Bavyera Krallığı, Alman İmparatorluğu |
Ölüm | 4 Haziran 1942 (38 yaşında) Prag-Libeň, Bohemya ve Moravya Protektorası |
Partisi | Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) |
Evlilik(ler) | Lina von Osten (1931–1942) |
İlişkiler | Heinz Heydrich (erkek kardeş) |
Mesleği | Asker |
Ödülleri | |
İmzası | |
Askerî hizmeti | |
Takma adı |
|
Bağlılığı |
|
Branşı | Reichsmarine Luftwaffe Waffen-SS |
Hizmet yılları | 1922–1942 |
Rütbesi |
|
Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
Katolik Lisesi mezunu, konservatuvar müdürü ve besteci bir babanın oğlu olarak Halle a.d. Saale'de doğdu. 1920 yılında Freikorps'a, 1922 yılında da Reich Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. 1931 yılında Reich Deniz Kuvvetleri'nde Üsteğmenken, bulunduğu evlenme vaadini yerine getiremediği gerekçesiyle ordudan ihraç edildi. 1931 yılında NSDAP ve SS'e girdi. Temmuz 1932'de, Himmler tarafından Güvenlik Teşkilatı'nı (SD) kurmak ve başkanlığını yapmakla görevlendirildi. 1933 yılında Bavyera Siyasi Polis Amiri, 1934 yılında Berlin'de Gizli Devlet Polis Kurumu (Gestapo) Başkanı, Haziran 1936'da Asayiş Polisi ve Eylül 1939'da Reich Güvenlik Başdairesi (RSHA) Başkanı oldu.
1938'den itibaren, Yahudilerin Avrupa'dan sürülmeleri ve imhâsında büyük rol oynayacak kilit isimlerden biri oldu. Güvenlik Teşkilatı (SD), Avusturya'nın ilhakından bu yana nüfusun zorunlu göç ettirilmesi uygulamalarının örgütlenmesinde iyice sivrilmişti. 1938'deki Kristal Gece'nin ardından, 26 bin Yahudi'nin Almanya'daki toplama kamplarına entegre edilmelerini yönetti. 1 Eylül 1939 tarihinde savaşın başlamasıyla beraber Yahudilerin gettolara yerleştirilmelerini ve Polonya'daki bütün Yahudi cemaatlerinin ihtiyar heyetleri oluşturmalarını emretti.
Almanya'nın 1941'deki Barbarossa Harekâtı ile beraber emrindeki Einsatzgruppen ve diğer işgal kuvvetlerine, (bknz. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar ) işgal bölgelerindeki yetişkin komünist ve Yahudilerin katledilmeleri talimatını verdi. Heydrich'in talimatları doğrultusunda işgal kuvvetleri, işgal bölgelerinde yaşamakta olan bütün Yahudileri sistemli ve toplu olarak katletmeye başladı. 31 Temmuz 1941 tarihinde Heydrich, Göring'den aldığı emir uyarınca "Yahudi sorununa nihai bir çözüm" getirmek amacıyla 11 milyon Avrupalı Yahudi'nin katliamını planlamaya başladı. Bu amaçla 1942 yılının Ocak ayında Yahudi sorununun nihai çözümü için üst düzey Nazi yetkililerin katıldığı Wannsee Konferansı'nın başkanlığını yaptı.
Çocukluk ve gençlik yılları
Reinhard Tristan Eugen Heydrich 1904'te Halle an der Saale'de besteci ve opera sanatçısı Richard Bruno Heydrich'in oğlu olarak doğdu. Babası Protestandı ve annesi Elisabeth Anna Maria Amalia Heydrich (kızlık soyadı Krantz) Roma Katoliği idi. Heydrich'in ailesi sosyal statüye ve önemli mali olanaklara sahipti. Müzik, Heydrich'in günlük yaşamının bir parçasıydı; babası Halle Müzik, Tiyatro ve Öğretim Konservatuvarı'nı kurdu. Annesi de orada piyano öğretmenliği yaptı. Heydrich, kemanlara ilgi duyuyordu ve bu ilgiyi yetişkinliğe taşıdı; müzikal yeteneğiyle dinleyicileri etkiledi.
Babası, üç çocuğuna vatansever fikirler aşılayan bir Alman milliyetçisi idi, ancak herhangi bir siyasi partiye bağlı değildi. Heydrich'in ailesi katıydı. Gençken, küçük kardeşi Heinz ile eskrim düellolarına katıldı. "Reformgymnasium"da okul çalışmalarında, özellikle de bilimde çok başarılıydı. Yetenekli bir atlet, uzman bir yüzücü ve eskrimci oldu. Utangaçtı, kendine güveni yoktu ve tiz sesi ve Yahudi soyuna dair söylentiler nedeniyle sık sık zorbalığa maruz kalıyordu. İkinci iddia ona "Moses Handel" takma adını kazandırdı.
1918'de I. Dünya Savaşı Almanya'nın yenilgisiyle sona erdi. Şubat 1919'un sonlarında, Heydrich'in memleketi Halle'de komünist ve anti-komünist gruplar arasındaki grevler ve çatışmalar da dahil olmak üzere sivil huzursuzluk yaşandı. Savunma Bakanı Gustav Noske'nin direktifleri altında, sağcı bir paramiliter birlik kuruldu ve Halle'yi "yeniden ele geçirmesi" emredildi. Heydrich, o zamanlar 15 yaşındaydı ve Maercker'in Gönüllü Tüfeklerine (bir paramiliter Freikorps birimi) katıldı. Çatışmalar sona erdiğinde, Heydrich özel mülkiyeti korumakla görevlendirilen gücün bir parçasıydı. Rolü hakkında çok az şey biliniyor, ancak olaylar ona güçlü bir izlenim bıraktı; onun için bir "siyasi uyanış"tı. Heydrich, Deutschvölkischer Schutz- und Trutzbund (Ulusal Alman Koruma ve Sığınma Birliği) adlı bir Yahudi karşıtı örgüte katıldı.
Versailles Antlaşması'nın sonuçlarının yanı sıra Almanya'nın büyük savaş borcunun bir sonucu olarak, hiperenflasyon Almanya'ya yayıldı ve birçoğu hayatlarındaki birikimlerini kaybetti. 1921'de, Bruno Heydrich'in konservatuarında müzik eğitimi alacak çok az kasaba halkı vardı. Bu, Heydrich'in ailesi için bir mali krize yol açtı.
Denizcilik kariyeri
1922'de Heydrich, Alman Donanması'na (Reichsmarine) katıldı. Almanya'nın ana deniz üssü olan Kiel'de bir deniz askeri öğrencisi oldu. 1 Nisan 1924'te kıdemli asteğmenliğe (Oberfähnrich zur See) terfi etti ve Deniz Harp Okulu Mürwik'te subaylık eğitimine gönderildi. 1926'da Teğmen rütbesine yükseldi (Leutnant zur See) ve Almanya'nın Kuzey Deniz Filosu'nun amiral gemisi olan SMS Schleswig-Holstein zırhlısında işaret zabiti olarak atandı. Terfi ettikçe daha fazla tanındı. Üstlerinden iyi değerlendirmeler aldı ve diğer mürettebatla birkaç sorunu vardı. 1 Temmuz 1928'de Üsteğmen rütbesine ("Oberleutnant zur See") terfi etti. Yükselen rütbe, hırsını ve kibrini körükledi.
Heydrich hizmetlerinden dolayı ünlendi. Aralık 1930'da bir kürek kulübü balosuna katıldı ve Lina von Osten ile tanıştı. Romantik bir ilişkiye girdiler ve nişanlandılar. Lina zaten bir Nazi Partisi takipçisiydi; 1929'daki ilk mitingine katılmıştı. 1931'de Lina ile nişanlanmadan altı ay önce tanıdığı bir kadına verdiği nişan sözünü tutmadığı için "bir subaya ve beyefendiye yakışmayan davranış"la suçlandı ve Amiral Erich Raeder Nisan ayında Heydrich'i donanmadan kovdu. İki yıl boyunca ayda 200 Reichsmarks kıdem tazminatı ödedi. Heydrich, Aralık 1931'de Lina ile evlendi.
SS'deki kariyeri
1 Haziran 1931'de Reinhard Heydrich, Nazi Partisi'ne katıldı ve partinin 544.916. üyesi oldu. Sadece 6 hafta sonra, 14 Temmuz'da SS'ye girdi. Heydrich, SS militan gruplarıyla birlikte sosyalistler ve komünistlerle savaştı. Aynı zamanda, Heinrich Himmler SS'nin faaliyetlerini düzenlemeye başladı. SS faaliyetlerinin daha iyi koordinasyonunun yanı sıra siyasi muhalifleri izlemek ve SS operasyonlarına katılmak için eğitimli bir istihbarat servisi gerekliydi. Arkadaşı Karl von Eberstein aracılığıyla Heinrich Himmler ile tanışmış ve ona bir SS istihbarat servisi kurma fırsatını sunmuştur. Himmler önerileri onayladı ve Heydrich'e daha sonra SD olarak bilinen bir güvenlik servisi kurması talimatını verdi. Başlangıçta, SD'nin ana görevi, toplumdaki etkili kişiler hakkında iddianame materyalleri toplamak ve siyasi muhalifleri lekelemek için bilgi kampanyaları yürütmekti. Heydrich kısa sürede Nazi partisinde önemli bir figür haline geldi ve kariyeri hızla büyüdü. Aralık 1931'de SS obersturmbannführer (binbaşı), rütbesine terfi etti ve Temmuz 1932'de SS, standart führer rütbesine terfi etti.
Adolf Hitler'in 1933'te şansölye (başbakanlık) görevine atanması, saldırı gruplarının (SA) ve SS'nin iktidara gelişinin ve muhalefetin bastırılmasının başlangıcı oldu.
Ernst Rome liderliğindeki saldırı grupları (SA), Hitler'i giderek daha fazla endişelendirmeye başladı. Hitler'in iktidara gelmesinde istisnai bir rol oynayan SA subay ve askerlerine göre, Führer onlara hak ettikleri yetkiyi vermedi. Durum, Nazi Partisi içindeki iki kanadın varlığıyla ağırlaştı. Bunlar, milliyetçiler (nasyonal sosyalistler) (Adolf Hitler) ve sosyalistlerdi (Gregor Strasser). Saldırı grupları (SA) ikinci bir sosyalist devrim istiyordu. Bu arada, Heydrich'in SD'si Roma ve yakın müttefikleri hakkında gizli materyal topluyordu. Heydrich'in topladığı materyaller SA'nın bir darbe hazırlığında olduğunu gösteriyordu. Heydrich, 30 Haziran 1934'te Uzun Bıçaklar Gecesi'nde SA güçleri yok edildikten sonra SS gruppenführer rütbesini aldı. SA'nın başkanı Ernst Röhm öldürüldü. SA'nın yeni başkanı Viktor Lutze oldu ve SA bir spor ve antrenman organizasyonu haline geldi.
II. Dünya Savaşı dönemi
Heydrich, Gleiwitz provokasyonunun arkasındaki beyindi. Ağustos 1939'da Polonya ordusu üniforması giyen SS askerleri Gleiwitz kasabasında bir Alman radyo yayıncısına saldırdı. Öldürülen "Polonyalı askerlerin" cesetleri uluslararası topluma sunuldu. Aslında, öldürülen "Polonyalı askerler", Sachsenhausen toplama kampında ölen mahkûmlardı. 1 Eylül 1939'da Alman birlikleri Polonya'yı işgal etti ve II. Dünya Savaşı başladı. Polonya'nın işgali sırasında SS grupları Polonyalı entelektüelleri, komünistleri ve Yahudileri yok etti.
II. Dünya Savaşı'nın ilk yıllarında Heydrich, sadece örgütsel meselelerle ilgilenmedi. Yedek Hava Kuvvetleri subayı olarak Heydrich, Fransa, Norveç ve Sovyetler Birliği'ne karşı askeri seferlerde Alman savaş uçaklarında (önce bombardıman uçaklarında telsiz operatörü ve ardından savaş pilotu olarak) yer aldı. Bu davranış, yalnızca ofiste oturmakla kalmayıp aynı zamanda askeri operasyonlarda yer alan ideal bir SS subayının idealleriyle uyumluydu. Heydrich'in uçağı Berezina Nehri'nin doğusunda düşürüldükten ve Heydrich ancak zamanında Alman birlikleri tarafından kurtarıldıktan sonra Himmler onun askeri operasyonlara katılmasını şahsen yasakladı.
Holokost'taki rolü
Heydrich, Holokost'un ana mimarlarından ve Almanya'da ve işgal altındaki topraklarda Yahudi soykırım planının uygulayıcılarından biriydi. Tarihçiler ayrıca Heydrich'i Nazi Partisi'ndeki en korkulan üyelerinden biri olarak kabul ederler. Hitler ona "demir yürekli adam" diyordu.
Nazi Almanyası'nda Çingeneler, Zenciler, Doğu Slavları ve diğer Aryan olmayan halklarla birlikte Yahudiler katledildiler.
Doğu Avrupa'nın ve Sovyetler Birliği'nin geniş bölgelerinin işgali sırasında, çok sayıda Yahudi, Naziler tarafından yok edilmek üzere Alman egemenliğine girdi. Aynı zamanda, terör ve soykırım politikası izlemek için oluşturulan özel ölüm mangaları, bu kadar çok insanı yok etme göreviyle artık baş edemezdi. Aralık 1940'ta Hitler, Himmler ve Göring aracılığıyla, Yahudi sorununa "nihai bir çözüm" için bir plan hazırlaması için Heydrich'i görevlendirdi. Bazı belgeler planın 1941 Ocak ayının sonlarında Hitler'e gönderildiğini gösteriyor. 31 Temmuz'da Göring, Heydrich'e Alman kontrolündeki bölgelerde hazırlıklar yapması için talimat gönderdi. Bu planı uygulamak için Heydrich, birçok bakanlık ve departmanın çalışmalarını koordine etmek zorunda kaldı. 20 Ocak 1942'de Berlin yakınlarındaki Vanze Gölü kıyısındaki Marlir Villası'nda bir konferans düzenlendi. Çağrısının asıl amacı, Avrupa'daki Yahudilerin katledilmesi için bir plan hazırlamaktı. Heydrich'in projesi, Avrupa'nın her yerinden Yahudileri toplamayı ve onları doğudaki zorlu koşullardan ölecekleri çalışma kamplarına yerleştirmeyi planlıyordu. Burada da hayatta kalanlar "uygun eğitimden" geçmek zorundaydı (Almanca: Sonderbehandlung). Vanze Konferansı kararlarının çoğu Heydrich'in ölümünden sonra uygulanmaya başlandı.
Ölümü
29 Mayıs 1942 tarihinde sabah yazlık villasından Prag'daki şatosuna Mercedes marka arabasıyla giderken İngilizlerce eğitilmiş Çek direniş örgütüne bağlı bir özel suikast timi militanları tarafından saldırıya uğradı. Saldırı anında aracına ateş etmesi gereken grubun lideri Jozef Gabčík'in Sten marka silahı tutukluk yaptı. O sırada şoförü Klein'e arabayı sürmesi emrini verse de tabancasını çıkararak Gabcik'e ateş açtı. Bu sırada tim üyelerinden Jan Kubiš'in attığı el bombası nedeniyle beline şarapnel parçası isabet etti. Ağır yaralanarak hastaneye kaldırıldı. Yaralarının enfeksiyon kapması sebebi ile 4 Haziran sabahı saat 4:30'da 38 yaşında öldü. Naziler için çok önemli olduğundan suikastı düzenleyen timin üyelerini ifşa edenlere 100.000 Çek kronu ödül verileceği açıklandı. Bu süreçte rastgele 10.000 Çek suçsuz yere idam edildi. Ödülün peşinden giden Karel Čurda isimli bir vatandaş, Gabcik ve arkadaşlarının bir kilisede saklandığını ihbar etti ve ödülünü aldı. İhbar doğruydu. Waffen-SS birlikleri kiliseyi kuşattı ve Çeklerle silahlı çatışmaya girdi. Bu çatışmada kilisedekilerin tamamı öldü, ayrıca çatışmalarda 14 Nazi de öldü. Bazıları ise intihar etmişti. Ayrıca eş zamanlı olarak suikastı düzenleyen özel timin üyelerinin aileleri de öldürüldü.
Cenazesi
7 Haziran 1942 tarihinde Prag'da düzenlenen büyük bir cenaze töreninden sonra tabutu, Berlin'e giden trene konuldu. İkinci tören, 9 Haziran tarihinde Reich Başbakanlık binasında yapıldı. Heinrich Himmler cenaze konuşmasında ondan övgüyle bahsetti.Adolf Hitler'in de katıldığı cenazede, Heydrich'in madalyaları dahil Alman Kan Nişanı Madalyası, Altın Yara Rozeti ve cenaze yastığının üzerinde 1. Sınıf Savaş Liyakat Haçı madalyaları gösterildi.
Heydrich'in ölümü, Nazi propagandasına sebep olmasına rağmen Hitler, dikkatsizliği nedeni ile kendi ölümünden Heydrich'i suçlayarak: Zırhsız araçla dışarıya çıkmak aptallıktır ve lanetlenmiş olan korunmasız sokaklarda seyahat etmek gibi kahramanlık hareketleri suikast yapılmasına fırsat doğurmuştur. Heydrich gibi yeri doldurulamaz bir adam gereksiz tehlikeye kendisini maruz bırakmasını, sadece aptalca ve saçma bir harekettir şeklinde belirtmiştir.
Berlin Askeri Mezarlığı'na defnedildi. Tam mezar nokta bilinmemektedir. Kızıl Ordu 1945 yılında şehri istila ettiğinde, asla yerini bulamadı. Mezarı Neo-Naziler için bir toplanma noktası haline geleceği tehlikesine karşı araştırılmamıştır ve halen bilinmeyen bir yerdedir.
Heydrich'in dul eşi 1956 ve 1959 yılında Batı Alman hükûmetine karşı dava açması sonucu emekli maaşı almaya hak kazandı. Çünkü Kocası bir Alman generaliydi ve çatışmada öldürülmüştü. Hükûmet, daha önce Heydrich'in Holokost'taki rolü nedeni ile ödeme yapmayı reddetmişti. Çift dört çocuğu vardı: Klaus: 1933 doğumlu, 1943 yılında bir trafik kazasında öldü; 1934 doğumlu Heider; 1939 doğumlu Silke; ve Marte, 1942 yılında babasının ölümünden kısa bir süre sonra doğmuştur. Dul eşi Lina, Leben mit einem Kriegsverbrecher (Bir Savaş Suçlusu ile Yaşam) isimli anılarını yazdı ve 1976 yılında yayımlandı. O zamanlar yeniden evlendi ve 1985 yılında öldü.
Kaynakça
- ^ Merriam Webster 1996, s. 1416.
- ^ a b c Ramen 2001, s. 8.
- ^ Snyder 1994, s. 146.
- ^ Dederichs 2009, s. 11.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 14, 20.
- ^ Dederichs 2009, s. 28.
- ^ Gerwarth 2011, s. 28.
- ^ Gerwarth 2011, s. 24.
- ^ Dederichs 2009, ss. 23, 28.
- ^ Limonlar 2005, s. 225.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 28, 29.
- ^ a b Gerwarth 2011, s. 30.
- ^ Waite 1969, ss. 206–207.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 32, 33.
- ^ Gerwarth 2011, s. 34.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 37, 38.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 39–41.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 43, 44.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 44, 45.
- ^ Calic 1985, s. 51.
- ^ Dederichs 2009, ss. 148-150.
- ^ Williams 2003, s. 223.
- ^ MacDonald 1989, s. 182.
- ^ Dederichs 2009, s. 107.
- ^ Lehrer 2000, s. 87.
- ^ Gerwarth 2011, s. 291.
- ^ Gerwarth 2011, ss. 77, 83, 113, 289.
- ^ Browder 2004, s. 260.
- ^ Lehrer 2000, s. 58.
Wikimedia Commons'ta Reinhard Heydrich ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Reinhard Tristan Eugen Heydrich 7 Mart 1904 Halle 4 Haziran 1942 Prag Alman asker ve siyasetci SS Obergruppenfuhrer Sicherheitspolizei kisaca SiPo Guvenlik Polisi ve Sicherheitsdienst kisaca SD Guvenlik Teskilati nin birlesme sonucu kurulan Reichssicherheitshauptamt kisaca RSHA Reich Guvenlik Basdairesi baskani Reichsprotektorat Bohmen und Mahren Reich himayesindeki Bohemya ve Moravya Protektorasi Genel Vali Vekili Holokost un basmimarlarindan biriydi Reinhard HeydrichBohemya ve Moravya Protektor VekiliGorev suresi 29 Eylul 1941 4 Haziran 1942Lider Adolf HitlerYerine geldigi Konstantin von Neurath 24 Agustos 1943 e kadar protektor Yerine gelen Kurt Daluege gecici Reich Guvenlik Bas Dairesi DirektoruGorev suresi 27 Eylul 1939 4 Haziran 1942Lider Adolf HitlerAday Gosteren Heinrich HimmlerYerine geldigi Yeni makamYerine gelen Heinrich Himmler gecici Interpol BaskaniGorev suresi 24 Agustos 1940 4 Haziran 1942Yerine geldigi Otto SteinhauslYerine gelen Arthur NebeGestapo DirektoruGorev suresi 22 Nisan 1934 27 Eylul 1939Lider Adolf HitlerAday Gosteren Heinrich HimmlerYerine geldigi Rudolf DielsYerine gelen Heinrich MullerKisisel bilgilerDogum Reinhard Tristan Eugen Heydrich 7 Mart 1904 1904 03 07 Halle Bavyera Kralligi Alman ImparatorluguOlum 4 Haziran 1942 38 yasinda Prag Liben Bohemya ve Moravya ProtektorasiPartisi Nasyonal Sosyalist Alman Isci Partisi NSDAP Evlilik ler Lina von Osten 1931 1942 Iliskiler Heinz Heydrich erkek kardes Meslegi AskerOdulleriImzasiAskeri hizmetiTakma adi Cellat Prag Kasabi Sarisin Canavar Himmler in Kotu Ruhu Olum Tanrisi Kotu GencBagliligi Weimar Cumhuriyeti 1922 1931 Nazi Almanyasi 1933 1942 Bransi Reichsmarine Luftwaffe Waffen SSHizmet yillari 1922 1942Rutbesi Reichsmarine Yedek Binbasi Luftwaffe SS Obergruppenfuhrer und General der PolizeiCatisma savaslari II Dunya Savasi Katolik Lisesi mezunu konservatuvar muduru ve besteci bir babanin oglu olarak Halle a d Saale de dogdu 1920 yilinda Freikorps a 1922 yilinda da Reich Deniz Kuvvetleri ne katildi 1931 yilinda Reich Deniz Kuvvetleri nde Ustegmenken bulundugu evlenme vaadini yerine getiremedigi gerekcesiyle ordudan ihrac edildi 1931 yilinda NSDAP ve SS e girdi Temmuz 1932 de Himmler tarafindan Guvenlik Teskilati ni SD kurmak ve baskanligini yapmakla gorevlendirildi 1933 yilinda Bavyera Siyasi Polis Amiri 1934 yilinda Berlin de Gizli Devlet Polis Kurumu Gestapo Baskani Haziran 1936 da Asayis Polisi ve Eylul 1939 da Reich Guvenlik Basdairesi RSHA Baskani oldu 1938 den itibaren Yahudilerin Avrupa dan surulmeleri ve imhasinda buyuk rol oynayacak kilit isimlerden biri oldu Guvenlik Teskilati SD Avusturya nin ilhakindan bu yana nufusun zorunlu goc ettirilmesi uygulamalarinin orgutlenmesinde iyice sivrilmisti 1938 deki Kristal Gece nin ardindan 26 bin Yahudi nin Almanya daki toplama kamplarina entegre edilmelerini yonetti 1 Eylul 1939 tarihinde savasin baslamasiyla beraber Yahudilerin gettolara yerlestirilmelerini ve Polonya daki butun Yahudi cemaatlerinin ihtiyar heyetleri olusturmalarini emretti Almanya nin 1941 deki Barbarossa Harekati ile beraber emrindeki Einsatzgruppen ve diger isgal kuvvetlerine bknz Nazilerin Sovyet savas esirlerine karsi isledikleri suclar isgal bolgelerindeki yetiskin komunist ve Yahudilerin katledilmeleri talimatini verdi Heydrich in talimatlari dogrultusunda isgal kuvvetleri isgal bolgelerinde yasamakta olan butun Yahudileri sistemli ve toplu olarak katletmeye basladi 31 Temmuz 1941 tarihinde Heydrich Goring den aldigi emir uyarinca Yahudi sorununa nihai bir cozum getirmek amaciyla 11 milyon Avrupali Yahudi nin katliamini planlamaya basladi Bu amacla 1942 yilinin Ocak ayinda Yahudi sorununun nihai cozumu icin ust duzey Nazi yetkililerin katildigi Wannsee Konferansi nin baskanligini yapti Reinhard Heydrich sagda Himmler ile Viyana da Mart 1938Cocukluk ve genclik yillariReinhard Tristan Eugen Heydrich 1904 te Halle an der Saale de besteci ve opera sanatcisi Richard Bruno Heydrich in oglu olarak dogdu Babasi Protestandi ve annesi Elisabeth Anna Maria Amalia Heydrich kizlik soyadi Krantz Roma Katoligi idi Heydrich in ailesi sosyal statuye ve onemli mali olanaklara sahipti Muzik Heydrich in gunluk yasaminin bir parcasiydi babasi Halle Muzik Tiyatro ve Ogretim Konservatuvari ni kurdu Annesi de orada piyano ogretmenligi yapti Heydrich kemanlara ilgi duyuyordu ve bu ilgiyi yetiskinlige tasidi muzikal yetenegiyle dinleyicileri etkiledi Babasi uc cocuguna vatansever fikirler asilayan bir Alman milliyetcisi idi ancak herhangi bir siyasi partiye bagli degildi Heydrich in ailesi katiydi Gencken kucuk kardesi Heinz ile eskrim duellolarina katildi Reformgymnasium da okul calismalarinda ozellikle de bilimde cok basariliydi Yetenekli bir atlet uzman bir yuzucu ve eskrimci oldu Utangacti kendine guveni yoktu ve tiz sesi ve Yahudi soyuna dair soylentiler nedeniyle sik sik zorbaliga maruz kaliyordu Ikinci iddia ona Moses Handel takma adini kazandirdi 1918 de I Dunya Savasi Almanya nin yenilgisiyle sona erdi Subat 1919 un sonlarinda Heydrich in memleketi Halle de komunist ve anti komunist gruplar arasindaki grevler ve catismalar da dahil olmak uzere sivil huzursuzluk yasandi Savunma Bakani Gustav Noske nin direktifleri altinda sagci bir paramiliter birlik kuruldu ve Halle yi yeniden ele gecirmesi emredildi Heydrich o zamanlar 15 yasindaydi ve Maercker in Gonullu Tufeklerine bir paramiliter Freikorps birimi katildi Catismalar sona erdiginde Heydrich ozel mulkiyeti korumakla gorevlendirilen gucun bir parcasiydi Rolu hakkinda cok az sey biliniyor ancak olaylar ona guclu bir izlenim birakti onun icin bir siyasi uyanis ti Heydrich Deutschvolkischer Schutz und Trutzbund Ulusal Alman Koruma ve Siginma Birligi adli bir Yahudi karsiti orgute katildi Versailles Antlasmasi nin sonuclarinin yani sira Almanya nin buyuk savas borcunun bir sonucu olarak hiperenflasyon Almanya ya yayildi ve bircogu hayatlarindaki birikimlerini kaybetti 1921 de Bruno Heydrich in konservatuarinda muzik egitimi alacak cok az kasaba halki vardi Bu Heydrich in ailesi icin bir mali krize yol acti Denizcilik kariyeri1922 de Harbiyeli olarak Heydrich 1922 de Heydrich Alman Donanmasi na Reichsmarine katildi Almanya nin ana deniz ussu olan Kiel de bir deniz askeri ogrencisi oldu 1 Nisan 1924 te kidemli astegmenlige Oberfahnrich zur See terfi etti ve Deniz Harp Okulu Murwik te subaylik egitimine gonderildi 1926 da Tegmen rutbesine yukseldi Leutnant zur See ve Almanya nin Kuzey Deniz Filosu nun amiral gemisi olan SMS Schleswig Holstein zirhlisinda isaret zabiti olarak atandi Terfi ettikce daha fazla tanindi Ustlerinden iyi degerlendirmeler aldi ve diger murettebatla birkac sorunu vardi 1 Temmuz 1928 de Ustegmen rutbesine Oberleutnant zur See terfi etti Yukselen rutbe hirsini ve kibrini korukledi Heydrich hizmetlerinden dolayi unlendi Aralik 1930 da bir kurek kulubu balosuna katildi ve Lina von Osten ile tanisti Romantik bir iliskiye girdiler ve nisanlandilar Lina zaten bir Nazi Partisi takipcisiydi 1929 daki ilk mitingine katilmisti 1931 de Lina ile nisanlanmadan alti ay once tanidigi bir kadina verdigi nisan sozunu tutmadigi icin bir subaya ve beyefendiye yakismayan davranis la suclandi ve Amiral Erich Raeder Nisan ayinda Heydrich i donanmadan kovdu Iki yil boyunca ayda 200 Reichsmarks kidem tazminati odedi Heydrich Aralik 1931 de Lina ile evlendi SS deki kariyeriHeydrich ve esleriyle birlikte diger SS subaylari 1937 1 Haziran 1931 de Reinhard Heydrich Nazi Partisi ne katildi ve partinin 544 916 uyesi oldu Sadece 6 hafta sonra 14 Temmuz da SS ye girdi Heydrich SS militan gruplariyla birlikte sosyalistler ve komunistlerle savasti Ayni zamanda Heinrich Himmler SS nin faaliyetlerini duzenlemeye basladi SS faaliyetlerinin daha iyi koordinasyonunun yani sira siyasi muhalifleri izlemek ve SS operasyonlarina katilmak icin egitimli bir istihbarat servisi gerekliydi Arkadasi Karl von Eberstein araciligiyla Heinrich Himmler ile tanismis ve ona bir SS istihbarat servisi kurma firsatini sunmustur Himmler onerileri onayladi ve Heydrich e daha sonra SD olarak bilinen bir guvenlik servisi kurmasi talimatini verdi Baslangicta SD nin ana gorevi toplumdaki etkili kisiler hakkinda iddianame materyalleri toplamak ve siyasi muhalifleri lekelemek icin bilgi kampanyalari yurutmekti Heydrich kisa surede Nazi partisinde onemli bir figur haline geldi ve kariyeri hizla buyudu Aralik 1931 de SS obersturmbannfuhrer binbasi rutbesine terfi etti ve Temmuz 1932 de SS standart fuhrer rutbesine terfi etti Adolf Hitler in 1933 te sansolye basbakanlik gorevine atanmasi saldiri gruplarinin SA ve SS nin iktidara gelisinin ve muhalefetin bastirilmasinin baslangici oldu Ernst Rome liderligindeki saldiri gruplari SA Hitler i giderek daha fazla endiselendirmeye basladi Hitler in iktidara gelmesinde istisnai bir rol oynayan SA subay ve askerlerine gore Fuhrer onlara hak ettikleri yetkiyi vermedi Durum Nazi Partisi icindeki iki kanadin varligiyla agirlasti Bunlar milliyetciler nasyonal sosyalistler Adolf Hitler ve sosyalistlerdi Gregor Strasser Saldiri gruplari SA ikinci bir sosyalist devrim istiyordu Bu arada Heydrich in SD si Roma ve yakin muttefikleri hakkinda gizli materyal topluyordu Heydrich in topladigi materyaller SA nin bir darbe hazirliginda oldugunu gosteriyordu Heydrich 30 Haziran 1934 te Uzun Bicaklar Gecesi nde SA gucleri yok edildikten sonra SS gruppenfuhrer rutbesini aldi SA nin baskani Ernst Rohm olduruldu SA nin yeni baskani Viktor Lutze oldu ve SA bir spor ve antrenman organizasyonu haline geldi II Dunya Savasi donemi Heydrich Gleiwitz provokasyonunun arkasindaki beyindi Agustos 1939 da Polonya ordusu uniformasi giyen SS askerleri Gleiwitz kasabasinda bir Alman radyo yayincisina saldirdi Oldurulen Polonyali askerlerin cesetleri uluslararasi topluma sunuldu Aslinda oldurulen Polonyali askerler Sachsenhausen toplama kampinda olen mahkumlardi 1 Eylul 1939 da Alman birlikleri Polonya yi isgal etti ve II Dunya Savasi basladi Polonya nin isgali sirasinda SS gruplari Polonyali entelektuelleri komunistleri ve Yahudileri yok etti II Dunya Savasi nin ilk yillarinda Heydrich sadece orgutsel meselelerle ilgilenmedi Yedek Hava Kuvvetleri subayi olarak Heydrich Fransa Norvec ve Sovyetler Birligi ne karsi askeri seferlerde Alman savas ucaklarinda once bombardiman ucaklarinda telsiz operatoru ve ardindan savas pilotu olarak yer aldi Bu davranis yalnizca ofiste oturmakla kalmayip ayni zamanda askeri operasyonlarda yer alan ideal bir SS subayinin idealleriyle uyumluydu Heydrich in ucagi Berezina Nehri nin dogusunda dusuruldukten ve Heydrich ancak zamaninda Alman birlikleri tarafindan kurtarildiktan sonra Himmler onun askeri operasyonlara katilmasini sahsen yasakladi Holokost taki rolu Heydrich Holokost un ana mimarlarindan ve Almanya da ve isgal altindaki topraklarda Yahudi soykirim planinin uygulayicilarindan biriydi Tarihciler ayrica Heydrich i Nazi Partisi ndeki en korkulan uyelerinden biri olarak kabul ederler Hitler ona demir yurekli adam diyordu Nazi Almanyasi nda Cingeneler Zenciler Dogu Slavlari ve diger Aryan olmayan halklarla birlikte Yahudiler katledildiler Dogu Avrupa nin ve Sovyetler Birligi nin genis bolgelerinin isgali sirasinda cok sayida Yahudi Naziler tarafindan yok edilmek uzere Alman egemenligine girdi Ayni zamanda teror ve soykirim politikasi izlemek icin olusturulan ozel olum mangalari bu kadar cok insani yok etme goreviyle artik bas edemezdi Aralik 1940 ta Hitler Himmler ve Goring araciligiyla Yahudi sorununa nihai bir cozum icin bir plan hazirlamasi icin Heydrich i gorevlendirdi Bazi belgeler planin 1941 Ocak ayinin sonlarinda Hitler e gonderildigini gosteriyor 31 Temmuz da Goring Heydrich e Alman kontrolundeki bolgelerde hazirliklar yapmasi icin talimat gonderdi Bu plani uygulamak icin Heydrich bircok bakanlik ve departmanin calismalarini koordine etmek zorunda kaldi 20 Ocak 1942 de Berlin yakinlarindaki Vanze Golu kiyisindaki Marlir Villasi nda bir konferans duzenlendi Cagrisinin asil amaci Avrupa daki Yahudilerin katledilmesi icin bir plan hazirlamakti Heydrich in projesi Avrupa nin her yerinden Yahudileri toplamayi ve onlari dogudaki zorlu kosullardan olecekleri calisma kamplarina yerlestirmeyi planliyordu Burada da hayatta kalanlar uygun egitimden gecmek zorundaydi Almanca Sonderbehandlung Vanze Konferansi kararlarinin cogu Heydrich in olumunden sonra uygulanmaya baslandi OlumuHeydrich in olumcul sekilde yaralandigi araba Mercedes 320 Convertible BHeydrich i olduren Cekoslovak ajanlariJozef Gabcik 1942Jan Kubis 1942 29 Mayis 1942 tarihinde sabah yazlik villasindan Prag daki satosuna Mercedes marka arabasiyla giderken Ingilizlerce egitilmis Cek direnis orgutune bagli bir ozel suikast timi militanlari tarafindan saldiriya ugradi Saldiri aninda aracina ates etmesi gereken grubun lideri Jozef Gabcik in Sten marka silahi tutukluk yapti O sirada soforu Klein e arabayi surmesi emrini verse de tabancasini cikararak Gabcik e ates acti Bu sirada tim uyelerinden Jan Kubis in attigi el bombasi nedeniyle beline sarapnel parcasi isabet etti Agir yaralanarak hastaneye kaldirildi Yaralarinin enfeksiyon kapmasi sebebi ile 4 Haziran sabahi saat 4 30 da 38 yasinda oldu Naziler icin cok onemli oldugundan suikasti duzenleyen timin uyelerini ifsa edenlere 100 000 Cek kronu odul verilecegi aciklandi Bu surecte rastgele 10 000 Cek sucsuz yere idam edildi Odulun pesinden giden Karel Curda isimli bir vatandas Gabcik ve arkadaslarinin bir kilisede saklandigini ihbar etti ve odulunu aldi Ihbar dogruydu Waffen SS birlikleri kiliseyi kusatti ve Ceklerle silahli catismaya girdi Bu catismada kilisedekilerin tamami oldu ayrica catismalarda 14 Nazi de oldu Bazilari ise intihar etmisti Ayrica es zamanli olarak suikasti duzenleyen ozel timin uyelerinin aileleri de olduruldu CenazesiAdolf Hitler Reinhard Heydrich in cenazesinde 9 Haziran 1942Heydrich in Berlin Sakatlar Mezarligi ndaki isimsiz mezari 7 Haziran 1942 tarihinde Prag da duzenlenen buyuk bir cenaze toreninden sonra tabutu Berlin e giden trene konuldu Ikinci toren 9 Haziran tarihinde Reich Basbakanlik binasinda yapildi Heinrich Himmler cenaze konusmasinda ondan ovguyle bahsetti Adolf Hitler in de katildigi cenazede Heydrich in madalyalari dahil Alman Kan Nisani Madalyasi Altin Yara Rozeti ve cenaze yastiginin uzerinde 1 Sinif Savas Liyakat Haci madalyalari gosterildi Heydrich in olumu Nazi propagandasina sebep olmasina ragmen Hitler dikkatsizligi nedeni ile kendi olumunden Heydrich i suclayarak Zirhsiz aracla disariya cikmak aptalliktir ve lanetlenmis olan korunmasiz sokaklarda seyahat etmek gibi kahramanlik hareketleri suikast yapilmasina firsat dogurmustur Heydrich gibi yeri doldurulamaz bir adam gereksiz tehlikeye kendisini maruz birakmasini sadece aptalca ve sacma bir harekettir seklinde belirtmistir Berlin Askeri Mezarligi na defnedildi Tam mezar nokta bilinmemektedir Kizil Ordu 1945 yilinda sehri istila ettiginde asla yerini bulamadi Mezari Neo Naziler icin bir toplanma noktasi haline gelecegi tehlikesine karsi arastirilmamistir ve halen bilinmeyen bir yerdedir Heydrich in dul esi 1956 ve 1959 yilinda Bati Alman hukumetine karsi dava acmasi sonucu emekli maasi almaya hak kazandi Cunku Kocasi bir Alman generaliydi ve catismada oldurulmustu Hukumet daha once Heydrich in Holokost taki rolu nedeni ile odeme yapmayi reddetmisti Cift dort cocugu vardi Klaus 1933 dogumlu 1943 yilinda bir trafik kazasinda oldu 1934 dogumlu Heider 1939 dogumlu Silke ve Marte 1942 yilinda babasinin olumunden kisa bir sure sonra dogmustur Dul esi Lina Leben mit einem Kriegsverbrecher Bir Savas Suclusu ile Yasam isimli anilarini yazdi ve 1976 yilinda yayimlandi O zamanlar yeniden evlendi ve 1985 yilinda oldu Kaynakca Merriam Webster 1996 s 1416 a b c Ramen 2001 s 8 Snyder 1994 s 146 Dederichs 2009 s 11 Gerwarth 2011 ss 14 20 Dederichs 2009 s 28 Gerwarth 2011 s 28 Gerwarth 2011 s 24 Dederichs 2009 ss 23 28 Limonlar 2005 s 225 Gerwarth 2011 ss 28 29 a b Gerwarth 2011 s 30 Waite 1969 ss 206 207 Gerwarth 2011 ss 32 33 Gerwarth 2011 s 34 Gerwarth 2011 ss 37 38 Gerwarth 2011 ss 39 41 Gerwarth 2011 ss 43 44 Gerwarth 2011 ss 44 45 Calic 1985 s 51 Dederichs 2009 ss 148 150 Williams 2003 s 223 MacDonald 1989 s 182 Dederichs 2009 s 107 Lehrer 2000 s 87 Gerwarth 2011 s 291 Gerwarth 2011 ss 77 83 113 289 Browder 2004 s 260 Lehrer 2000 s 58 Wikimedia Commons ta Reinhard Heydrich ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir