Restorasyon (İspanyolca: Restauración) ya da Bourbon Restorasyonu (İspanyolca: Restauración borbónica), Martínez-Campos'un 29 Aralık 1874 yılında yaptığı darbe ile lağvettiği Birinci İspanya Cumhuriyeti'nin yerine kurulan yapı. Kurulan bu yapı XIII. Alfonso döneminde 14 Nisan 1931 yılında İkinci İspanya Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla yıkıldı.
Reino de España İspanya Krallığı | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1874-1931 | |||||||||||||||
Bayrak Arma | |||||||||||||||
Başkent | Madrid | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | İspanyolca | ||||||||||||||
Hükûmet | Anayasal Monarşi | ||||||||||||||
Kral | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Para birimi | İspanyol pesetası | ||||||||||||||
|
Restorasyonun ilk amacı ülkede 50 yıldır devam eden siyasi istikrarsızlığı yok etmekti. Çünkü bu durumun sonucunda meydana gelen iç savaşlar ülkeye büyük zarar vermişti. Restorasyon hükûmeti bunun için turismo pratiğini uygulanmıştır. Bu pratiği uygulama amacıyla hükûmetin kontrolü düzenli bir biçimde muhafazakârlar ile liberaller ile değiştiriliyordu. Bunun için seçimlere hile karıştırılıyordu. Bununla birlikte diğer tüm partiler sistem dışında bırakıldı. Bu yüzden cumhuriyetçiler, sosyalistler, anarşistler, Carlistler, Bask ve Katalan milliyetçileri bu sisteme karşıydı. Ancak bu pratik başarıya ulaştı ve bir süre ülke istikrara kavuştu.
1874-1898 dönemi
Martinez Campos, Birinci İspanya Cumhuriyeti'ni yıktıktan sonra kurulan bu devlete XII. Alfonso geçirildi. Bundan sonra, 1876 Anayasası yazılmıştır. Bu anayasa ile İspanya anayasal monarşi sistemiyle yönetilecekti. Bu amaçla bir iki meclisli yasama oluşturuldu. Bunlar Cortes Generales ve Senatodan oluşuyordu. Bunların yanında bir de Temsilciler Kongresi adında alt meclis oluşturuldu.
Siyasal meselelerden dolayı ekonomik olarak diğer Avrupa ülkelerinin gerisinde düşmüş olan İspanya, siyasal istikrara kavuşması ile ekonomisi yükselişe geçmişti. Bu yıllarda ülkenin modernizasyonu büyük ölçüde gerçekleşti. Böylece sendikalar oluşmaya başladı.
1898-1923
1898 yılında, İspanya son büyük denizaşırı kolonileri olan Küba, Guam, Porto Riko ve Filipinler'i İspanya-Amerika Savaşı ile kaybetti. Bu açıkları kapatabilmek için XIII. Alfonso Fas'ta talepleri oldu. Bu amaçla Melilla Savaşı başlatıldı. Ancak savaşa karşı olan ezilen sınıflar anarşistler, komünistler ve cumhuriyetçiler öncülüğünde başta Barselona olmak üzere birçok yerde genel grev ilan edildi. Ancak grevler başarısız oldu. Bunun başka bir sonucu olarak Fas'taki savaş devam etmiş ve İspanyol zaferi ile sonuçlanmıştır. Bundan 11 sene sonra yapılan savaşta Rif kabileleri İspanyolları çok ağır kayıp verdirterek geri çekilmesini sağlamıştır.
Primo de Rivera diktatörlüğü (1923-1930)
Anarşistlerin ve sosyalistlerin öncülüğünde sertleşen sınıfsal mücadele ile Bask ve Katalan bölgesinde yükselen milliyetçi hareketlerden dolayı askerlerin arasında büyük çalkantıya sebep oldu. 13 Eylül 1923 yılında , İspanya'da meydana gelen olayların sorumlusu olarak parlamenter sistemi suçlayan bir manifesto yayımlamak bir darbe düzenledi. Alfonso'nun desteklediği darbe ile Primo de Rivera diktatör oldu. 1876 yılında ilan edilen anayasa askıya alındı. Rivera'nın kurduğu İspanyol Yurtseverler Birliği'nin dışındaki bütün partiler kapatılarak tek yasal parti hâline geldi. Ancak başarısız yönetim sonucunda Primo de Rivera istifa etmek zorunda kaldı.
Son yıl (1930-1931)
XIII. Alfonso, boşalan başbakanlık koltuğuna getirildi. Berenguer'de kralcı politikalar uygulayınca istifa etmek zorunda kaldı. Berenguer'in ardından başbakan oldu. Aznar, demokrat ve cumhuriyetçilerin isteğini karşılamak için 12 Nisan 1931 tarihinde yerel seçimler için çağrıda bulundu. Ancak cumhuriyetçi ve sosyalist partilerin öncülüğünde halk büyük şehirlerde bazı önemli zaferler kazandı. Sokaktan gelen sesler monarşinin kaldırılmasını istiyordu. Kral 14 Nisan'da kaçtı. Kral kaçtıktan sonra Niceto Alcalá-Zamora öncülüğünde geçici hükûmet kurularak İkinci İspanya Cumhuriyeti ilan edildi.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Restorasyon Ispanyolca Restauracion ya da Bourbon Restorasyonu Ispanyolca Restauracion borbonica Martinez Campos un 29 Aralik 1874 yilinda yaptigi darbe ile lagvettigi Birinci Ispanya Cumhuriyeti nin yerine kurulan yapi Kurulan bu yapi XIII Alfonso doneminde 14 Nisan 1931 yilinda Ikinci Ispanya Cumhuriyeti nin kurulmasiyla yikildi Reino de Espana Ispanya Kralligi1874 1931Bayrak ArmaMilli mars Kraliyet marsi Marcha Real source source track track track track BaskentMadridYaygin dil ler IspanyolcaHukumetAnayasal MonarsiKral 1874 1885XII Alfonso 1885 1931XIII AlfonsoTarihce Kurulusu1874 Darbe29 Aralik 1874 Anayasanin ilani30 Haziran 1876 Trajik Hafta Katalonya 25 Temmuz 2 Agustos 1909 San Sebastian Pakti17 Agustos 1930 Cumhuriyetin ilani14 Nisan 1931 Dagilisi1931Para birimiIspanyol pesetasiOnculler ArdillarBirinci Ispanya Cumhuriyeti Ikinci Ispanya Cumhuriyeti Restorasyonun ilk amaci ulkede 50 yildir devam eden siyasi istikrarsizligi yok etmekti Cunku bu durumun sonucunda meydana gelen ic savaslar ulkeye buyuk zarar vermisti Restorasyon hukumeti bunun icin turismo pratigini uygulanmistir Bu pratigi uygulama amaciyla hukumetin kontrolu duzenli bir bicimde muhafazakarlar ile liberaller ile degistiriliyordu Bunun icin secimlere hile karistiriliyordu Bununla birlikte diger tum partiler sistem disinda birakildi Bu yuzden cumhuriyetciler sosyalistler anarsistler Carlistler Bask ve Katalan milliyetcileri bu sisteme karsiydi Ancak bu pratik basariya ulasti ve bir sure ulke istikrara kavustu 1874 1898 donemiMartinez Campos Birinci Ispanya Cumhuriyeti ni yiktiktan sonra kurulan bu devlete XII Alfonso gecirildi Bundan sonra 1876 Anayasasi yazilmistir Bu anayasa ile Ispanya anayasal monarsi sistemiyle yonetilecekti Bu amacla bir iki meclisli yasama olusturuldu Bunlar Cortes Generales ve Senatodan olusuyordu Bunlarin yaninda bir de Temsilciler Kongresi adinda alt meclis olusturuldu Siyasal meselelerden dolayi ekonomik olarak diger Avrupa ulkelerinin gerisinde dusmus olan Ispanya siyasal istikrara kavusmasi ile ekonomisi yukselise gecmisti Bu yillarda ulkenin modernizasyonu buyuk olcude gerceklesti Boylece sendikalar olusmaya basladi 1898 19231898 yilinda Ispanya son buyuk denizasiri kolonileri olan Kuba Guam Porto Riko ve Filipinler i Ispanya Amerika Savasi ile kaybetti Bu aciklari kapatabilmek icin XIII Alfonso Fas ta talepleri oldu Bu amacla Melilla Savasi baslatildi Ancak savasa karsi olan ezilen siniflar anarsistler komunistler ve cumhuriyetciler onculugunde basta Barselona olmak uzere bircok yerde genel grev ilan edildi Ancak grevler basarisiz oldu Bunun baska bir sonucu olarak Fas taki savas devam etmis ve Ispanyol zaferi ile sonuclanmistir Bundan 11 sene sonra yapilan savasta Rif kabileleri Ispanyollari cok agir kayip verdirterek geri cekilmesini saglamistir Primo de Rivera diktatorlugu 1923 1930 Anarsistlerin ve sosyalistlerin onculugunde sertlesen sinifsal mucadele ile Bask ve Katalan bolgesinde yukselen milliyetci hareketlerden dolayi askerlerin arasinda buyuk calkantiya sebep oldu 13 Eylul 1923 yilinda Ispanya da meydana gelen olaylarin sorumlusu olarak parlamenter sistemi suclayan bir manifesto yayimlamak bir darbe duzenledi Alfonso nun destekledigi darbe ile Primo de Rivera diktator oldu 1876 yilinda ilan edilen anayasa askiya alindi Rivera nin kurdugu Ispanyol Yurtseverler Birligi nin disindaki butun partiler kapatilarak tek yasal parti haline geldi Ancak basarisiz yonetim sonucunda Primo de Rivera istifa etmek zorunda kaldi Son yil 1930 1931 XIII Alfonso bosalan basbakanlik koltuguna getirildi Berenguer de kralci politikalar uygulayinca istifa etmek zorunda kaldi Berenguer in ardindan basbakan oldu Aznar demokrat ve cumhuriyetcilerin istegini karsilamak icin 12 Nisan 1931 tarihinde yerel secimler icin cagrida bulundu Ancak cumhuriyetci ve sosyalist partilerin onculugunde halk buyuk sehirlerde bazi onemli zaferler kazandi Sokaktan gelen sesler monarsinin kaldirilmasini istiyordu Kral 14 Nisan da kacti Kral kactiktan sonra Niceto Alcala Zamora onculugunde gecici hukumet kurularak Ikinci Ispanya Cumhuriyeti ilan edildi Kaynakca Arsivlenmis kopya 16 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2020 Arsivlenmis kopya 8 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Subat 2020