Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Richard Sorge (Rusça: Рихард Зорге; 4 Ekim 1895; Bakü – 7 Kasım 1944; Sugamo Hapishanesi, Tokyo), II. Dünya Savaşı'ndan önce Japonya’da görev yapan, Sovyetler Birliği'nin casusu. Casuslar içerisinde en başarılıları arasında gösterilir. Casus kod adı Ramsay’dır. Almanya’da ve Japonya’da gazeteci olarak çalışmıştır. 1941'de Tokyo'da yakalanan Sorge, 1944'teki idamına kadar SSCB ile olan bağlantısını reddetse de SSCB ancak 1964 yılında Sorge'u kahraman olarak tanımıştır.
| Richard Sorge | |
|---|---|
Ramsey | |
 Richard Sorge, 1940 | |
| Casusluk faaliyeti | |
| Bağlılık | Almanya ve SSCB |
| Hizmet yılları | Almanya: 1914–1916 SSCB: 1920–1941 |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 4 Ekim 1895 Bakü, Bakü Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 7 Kasım 1944 (49 yaşında) Sugamo Hapishanesi, Tokyo |
| Ölüm nedeni | Casusluk |
| İşi | Gazetecilik, casusluk |
İlk yılları
Çarlık Rusyasında Azerbaycan Bakü’de doğar. Burada çalışan Alman maden mühendisi babası Adolf Sorge’un dokuz çocuğundan en küçüğüdür. Annesi Rus Nina Semionova Kobieleva’dır. Babasının Kafkas Petrol Şirketiyle olan sözleşmesi bitince aile Almanya’ya döner. Kafkasya’da doğmuş olmak ve sonradan Berlin’e dönmek küçük Richard’ı çok etkilemiştir. Kozmopolit bir aile ortamı olan Sorge ailesi Berlin’deki ortalama burjuva ailelerinden farklıdır. Richard’ın büyük amcası Friedrich Adolf Sorge, Karl Marx ve Friedrich Engels’in dostudur. Ekim 1914'te I. Dünya Savaşı çıkınca gönüllü olarak orduya yazılır. Topçu birliğine gönderilen Sorge, Batı cephesinde Mart 1916’da şarapnel yüzünden ağır yaralanır. Üç parmağı kesilir ve iki ayağı da kırılır, bu yaralar yüzünden hayatının sonuna dek topallayacaktır. Rütbesi onbaşıya çıkartılır ve Demir Haç nişanıyla ödüllendirilerek ordudan terhis edilir. Nekahat döneminde Marx’ın eserlerini okuyacak ve komünist ideolojiyi benimseyecektir. Savaşın sonuna kadar Berlin, Kiel ve Hamburg Üniversitelerinde ekonomi eğitimi alır. Ağustos 1919’da Hamburg Üniversitesinde Siyaset Bilimcisi olarak mezun olur. Alman Komünist Partisine üye olur. Siyasi fikirleri yüzünden girdiği işlerden atılır. Moskova’ya gider ve Komintern için çalışmaya başlar.
Sovyet casusu
Sorge, Sovyetler Birliği için bir casus olarak yetiştirilir ve gazeteci mesleği sayesinde birçok Avrupa ülkesine giderek buralardaki komünist ayaklanmalar hakkında bilgi sağlar. 1920-22 yılları arasında Kuzey Ren Westfalya’daki Solingen kentindedir. Burada Christiane ile evlenir. 1922 yılında parti onu Frankfurt’a gönderir ve iş dünyası ile bilgi toplamasını ister. Thurungia’daki ekim 1923 tarihindeki başarısız komünist darbe girişimini gazeteci olarak gözlemler. Eşiyle beraber 1924 yılında Moskova’ya yerleşirler ve Komintern’de resmen işe girer. Çalıştığı bölüm aynı zamanda Askeri Haberalma Örgütü OGPU ile de iç içedir. İşine aşırı bağlılığı yüzünden evliliği yürümeyecektir. 1929 yılında Sorge Kızıl Ordu 4. Departman (İstihbarat) elemanı olur ve hep de öyle kalır. Aynı yıl İngiltere’deki işçi hareketlerini öğrenmek ve buradaki Komünist Parti hakkında bilgi edinmek için İngiltere’ye gider. Kasım ayında Almanya’ya gitmesi istenir. Burada Nazi Partisine girmesi ve soldan hiç kimseyle temas etmemesi talimatı verilir. Rahat çalışabilmek için Getreide Zeitung isimli gazetede işe girer.
Çin seyahati
1930 yılında Sorge Şangay’a gider, buradaki amacı istihbarat sağlamak ve devrime yardım etmektir. Resmi olarak Alman gazetesi Frankfurter Zeitung muhabiridir. Max Clausen adlı diğer bir casusla temasa geçer. Buradayken Japon gazeteci Hotsumi Ozaki ile tanışır. Japon gazeteci daha sonra Sorge’un kurduğu şebekeye katılmayı kabul edecektir. Çin’de çeşitli yerleri gezerek komünistlerle temasa geçer. 1932 Aralık ayında Moskova’ya çağrılır.
Japonya
Mayıs 1933’te Sovyetler Birliği, Sorge’u Japonya’da bir casus şebekesi kurmakla görevlendirir. Görevi gizlemek için önce Ramsay adıyla Berlin’e gönderilir. Burada eski ilişkilerini sağlamlaştıracak ve Japonya’ya Alman gazeteci kimliğiyle girecektir. Berlin’de tekrar Nazi Partisine sık gitmeye başlar ve parti içinde yükselir. Sarhoşken ağzından bildiklerini kaçırmaktan korktuğundan içkiyi bırakacaktır. Sorge 6 Eylül 1933 tarihinde Yokohama’ya gelir. Yeraltındaki Japonya Komünist Partisi veya Tokyo’daki Sovyetler Birliği Elçiliğiyle hiçbir koşulda temasa geçmemesi tembihlenir. Şebekesinde Kızılorduda subay ve radyo operatörü Max Gottfried Friedrich Clausen, Hotsumi Ozaki ve iki Komintern casusu Branko Vukelic Fransız magazin muhabiri ve Japon gazeteci Miyagi Yotoku bulunmaktadır. 1933-34 arasında Sorge Japonya’da NKVD için bir casus şebekesi kurmuştur. Şebekedekiler hükûmete yakın isimlerden Japon dış siyasetiyle ilgil ayrıntılı bilgiler almaktaydılar. Ona bağlı casuslardan Hotsumi Ozaki başbakan Fumimaro Konoe ile yakın bir ilişki geliştirecek ve çok gizli bazı belgelere ulaşabilecektir. O sırada Almanya’nın içerisinde istihbarat sağlamak çok zordur. Sorge’dan Almanya ile ilgili istihbaratı Japonya üzerinden sağlaması istenir. Resmi olarak Nazi Partisi üyesi olan Sorge, Tokyo’daki Alman Büyükelçiliğine girecek ve elçi Eugen Ott ile yakınlık sağlayacaktır. Elçilikten önemli bilgiler sağlayacak hatta elçinin eşiyle de flört edecektir.
II. Dünya Savaşı sırasında şebeke
Sorge Kızılorduya özellikle Anti-Komintern Paktı ile ilgili değerli bilgiler sağlar. Pearl Harbor Saldırısını önceden haber verir. 1941 yılında ise Moskova’ya Almanların Sovyetlere saldıracağı tam tarihi verdiği iddia edilir. Moskova ise bu istihbarata mesafeli davranacaktır. (Almanya’daki Sovyet casus şebekesi Kızıl Orkestra da aynı tarihi bildirmiştir.) Sorge kendisine ulaşan bilgileri Alman Elçiliğinde askerî ataşe yardımcısı olan Yarbay Friedrich von Schol’dan alır. 14 Eylül 1941 günü ise gönderdiği mesajda Japonların aşağıdaki gelişmeler olmaksızın Sovyetler Birliğine saldırmayacağını bildirir:
- Moskova ele geçirilir.
- Kwantung Ordusunun büyüklüğü Sovyetler Birliğinin Sibirya’daki kuvvetlerinin üç katı olur.
- Sibirya’da iç savaş çıkar.
1941 yılının Eylül ayının sonlarına doğru Sorge, Uzakdoğuda Japonya’nın Sovyetler Birliğine saldırmayacağını bildirir. Bu bilgi ışığında Uzakdoğudaki Sovyet birlikleri ana cepheye çekilebilmiştir. Kwantung Ordusunun varlığı yüzünden yine de çok sayıda Sovyet birliği sınırda bulunmak durumundaydı. Alman saldırılarının püskürtülmesi için bu bilgi çok değerli olmuştur. Bu açıdan bakıldığında Sorge’un şebekesi savaş sırasındaki en başarılı casusluk şebekesidir. Bununla ilgili bir plaket Sheremetyevo Havaalanı girişinde bulunmaktadır. Sorge ve ekibini verdiği en önemli ikinci bilgi ise Stalingrad ile ilgilidir. Stalingrad Savaşı modern tarihin en kanlı ve en büyük savaşlarından birisi sayılmaktadır. Sorge Moskova’ya gönderdiği mesajda Almanlar eğer şehri ele geçirirse Japonya’nın Uzakdoğudan saldırıya geçeceğini bildirmiştir.
Yakalanması ve mahkemesi
Savaş ilerledikçe Sorge ve ekibi için mesajlarını iletmek çok daha tehlikeli hale gelmekteydi. Ancak her şeye rağmen mesajlarına devam eder. Ancak Japonlar Sovyetler Birliği ile tek yönlü radyo sinyal trafiğine bakarak bir casus örgütünün varlığından şüphelenmeye başlarlar. Japon gizli servisi ise istihabarat toplamaya başlamıştır. 14 Ekim 1941 günü Ozaki yakalanır ve sorguya alınır. Sorge, gizli servisin ensesinde olduğu uyarılarını dikkate alır ve Japon sevgilisiyle beraber ülkeyi terk etmeye karar verir. Ancak 18 Ekim 1941 günü Tokyo’da yakalanır. İlk başta Japonlar Nazi Partisi üyeliği ve Almanya bağlarından ötürü Sorge’un Abwehr ajanı olduğunu düşünür. Ancak Abwehr böyle bir ajanlarının olmadığını söyleyince Sorge ağır sorgulamaya alınır. İşkence altındayken bile Sovyetler Birliği'yle ilgili tüm ilişki iddialarını yalanlar. Sorge’un, Japon savaş esirleriyle değiş tokuşu söz konusu olmamış çünkü Sovyet hükûmeti de onunla ilgili tüm bağlantı iddialarını yalanlamıştır.
İnfazı
Richard Sorge Japonlar tarafından 7 Kasım 1944 günü. (Ekim Devrimi'nin 26. yıldönümü) sabahleyin asılır. Aynı gün içinde asılan Hotsumi Ozaki savaş sırasında Japonya'da vatana ihanetten asılan tek Japon vatandaşıdır. Sovyetler Birliği ise 1964 yılına kadar Sorge’a sahip çıkmamıştır. Bunun Stalin’in Nazi saldırısını bildiren Sorge’un verdiği istihbarata itibar etmediğinin ortaya çıkmaması için yapıldığını savunanlar vardır. Ancak unutulmamalıdır ki çok nadiren devletler yakalanan ajanlarına sahip çıkar. Sorge’un annesi hâlâ Almanya’da yaşamaktadır. Sorge ise önce Sugamo Hapishanesi mezarlığına, sonra ise Tokyo’daki Fuchu Mezarlığına defnedilmiştir. Sevgilisi Hanako Ishii mezarını ölünceye dek ziyaret etmiştir.
Ölümünden sonra hakkında yapılan değerlendirmeler
5 Kasım 1964 tarihinde Sorge Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilir. 1964 yılındaki Tokyo Olimpiyatları sırasında Sovyet sporcular Richard Sorge’un mezarını ziyaret etmişlerdir. Doğu Almanyalı gazeteciler ise konu ile ilgili yaptıkları haberlerde Sorge’un Alman kökenleriyle gurur duyduklarını belirtmiş, ailesindeki anti-faşist geleneğe dikkat çekmişlerdir. Sovyet basını da Varşova Paktı üyesi Doğu Alman gazetecilerin yorumlarını olumlamıştır.
Popüler kültürde etkileri
1961 yapımı Qui êtes-vous, Monsieur Sorge? (Siz kimsiniz bay Sorge?) adlı Fransız, Almanya, İtalya ve Japonya ortak yapımı filmde Sorge’u canlandırmıştır. Film Sovyetler Birliğinde de gösterime girmiş ve beğenilmiştir. Sorge ile ilgili bir efsane de aslında Japonlar tarafından hiç infaz edilmediği ve Sovyetler Birliğine iade edildiğidir. Soğuk Savaşın sona ermesiyle beraber birçok konuda belgeler ortaya çıkmışsa da bununla ilgili bir belgeye rastlanmamıştır.
Hakkında söylenenler
- "Casusluk alanında korkunç bir başarı örneği." - Douglas MacArthur, Amerikalı general
- "Tüm hayatım boyunca bu kadar büyük bir insanı tanımadım." - Mitsusada Yoshikawa, Sorge davasında idam kararını veren başyargıç
- "Bence Sorge tarihteki en başarılı casustur." - Ian Fleming
- "Stalin'in James Bond’u." - Le Figaro gazetesi
Hakkında yazılan eserler
- Kirst, Hans Hellmut. Çağımızın Casusu Sorge = Sorge, L’espion du siècle. Çev.: Samih Tiryakioğlu. İstanbul: Baskan Yayınları, 1978. (Savaş Romanları Serisi: 24).
- Johnson, Chalmers An Instance of Treason: Ozaki Hotsumi and the Sorge Spy Ring. Stanford University Press, 1990
- Whymant, Robert Stalin's Spy: Richard Sorge and the Tokyo Espionage Ring. London: I.B. Tauris Publishers, 1996
- Prange, Gordon Target Tokyo The Story of the Sorge Spy Ring. New York: McGraw-Hill 1984.
İlgili filmler
- 『愛は降る星のかなたに』 Ai wa furu hoshi no kanatani (1956, Japonya)
- 『スパイ・ゾルゲ／真珠湾前夜』 Spy Sorge / Shinjuwan zenya (1961, Fransa & Japonya)
- 『スパイ・ゾルゲ』 Spy Sorge (2003, Japonya) Fragman12 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
İlgili mangalar
Kaynakça
- ^ Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Richard Sorge Rusca Rihard Zorge 4 Ekim 1895 Baku 7 Kasim 1944 Sugamo Hapishanesi Tokyo II Dunya Savasi ndan once Japonya da gorev yapan Sovyetler Birligi nin casusu Casuslar icerisinde en basarililari arasinda gosterilir Casus kod adi Ramsay dir Almanya da ve Japonya da gazeteci olarak calismistir 1941 de Tokyo da yakalanan Sorge 1944 teki idamina kadar SSCB ile olan baglantisini reddetse de SSCB ancak 1964 yilinda Sorge u kahraman olarak tanimistir Richard SorgeRamseyRichard Sorge 1940Casusluk faaliyetiBaglilikAlmanya ve SSCBHizmet yillariAlmanya 1914 1916 SSCB 1920 1941Kisisel bilgilerDogum4 Ekim 1895 1895 10 04 Baku Baku Guberniyasi Rus ImparatorluguOlum7 Kasim 1944 49 yasinda Sugamo Hapishanesi TokyoOlum nedeniCasuslukIsiGazetecilik casuslukIlk yillariRichard Sorge un Sabunchu daki1895 1898 arasinda yasadigi ev Carlik Rusyasinda Azerbaycan Baku de dogar Burada calisan Alman maden muhendisi babasi Adolf Sorge un dokuz cocugundan en kucugudur Annesi Rus Nina Semionova Kobieleva dir Babasinin Kafkas Petrol Sirketiyle olan sozlesmesi bitince aile Almanya ya doner Kafkasya da dogmus olmak ve sonradan Berlin e donmek kucuk Richard i cok etkilemistir Kozmopolit bir aile ortami olan Sorge ailesi Berlin deki ortalama burjuva ailelerinden farklidir Richard in buyuk amcasi Friedrich Adolf Sorge Karl Marx ve Friedrich Engels in dostudur Ekim 1914 te I Dunya Savasi cikinca gonullu olarak orduya yazilir Topcu birligine gonderilen Sorge Bati cephesinde Mart 1916 da sarapnel yuzunden agir yaralanir Uc parmagi kesilir ve iki ayagi da kirilir bu yaralar yuzunden hayatinin sonuna dek topallayacaktir Rutbesi onbasiya cikartilir ve Demir Hac nisaniyla odullendirilerek ordudan terhis edilir Nekahat doneminde Marx in eserlerini okuyacak ve komunist ideolojiyi benimseyecektir Savasin sonuna kadar Berlin Kiel ve Hamburg Universitelerinde ekonomi egitimi alir Agustos 1919 da Hamburg Universitesinde Siyaset Bilimcisi olarak mezun olur Alman Komunist Partisine uye olur Siyasi fikirleri yuzunden girdigi islerden atilir Moskova ya gider ve Komintern icin calismaya baslar Sovyet casusuSorge Sovyetler Birligi icin bir casus olarak yetistirilir ve gazeteci meslegi sayesinde bircok Avrupa ulkesine giderek buralardaki komunist ayaklanmalar hakkinda bilgi saglar 1920 22 yillari arasinda Kuzey Ren Westfalya daki Solingen kentindedir Burada Christiane ile evlenir 1922 yilinda parti onu Frankfurt a gonderir ve is dunyasi ile bilgi toplamasini ister Thurungia daki ekim 1923 tarihindeki basarisiz komunist darbe girisimini gazeteci olarak gozlemler Esiyle beraber 1924 yilinda Moskova ya yerlesirler ve Komintern de resmen ise girer Calistigi bolum ayni zamanda Askeri Haberalma Orgutu OGPU ile de ic icedir Isine asiri bagliligi yuzunden evliligi yurumeyecektir 1929 yilinda Sorge Kizil Ordu 4 Departman Istihbarat elemani olur ve hep de oyle kalir Ayni yil Ingiltere deki isci hareketlerini ogrenmek ve buradaki Komunist Parti hakkinda bilgi edinmek icin Ingiltere ye gider Kasim ayinda Almanya ya gitmesi istenir Burada Nazi Partisine girmesi ve soldan hic kimseyle temas etmemesi talimati verilir Rahat calisabilmek icin Getreide Zeitung isimli gazetede ise girer Cin seyahati1930 yilinda Sorge Sangay a gider buradaki amaci istihbarat saglamak ve devrime yardim etmektir Resmi olarak Alman gazetesi Frankfurter Zeitung muhabiridir Max Clausen adli diger bir casusla temasa gecer Buradayken Japon gazeteci Hotsumi Ozaki ile tanisir Japon gazeteci daha sonra Sorge un kurdugu sebekeye katilmayi kabul edecektir Cin de cesitli yerleri gezerek komunistlerle temasa gecer 1932 Aralik ayinda Moskova ya cagrilir JaponyaMayis 1933 te Sovyetler Birligi Sorge u Japonya da bir casus sebekesi kurmakla gorevlendirir Gorevi gizlemek icin once Ramsay adiyla Berlin e gonderilir Burada eski iliskilerini saglamlastiracak ve Japonya ya Alman gazeteci kimligiyle girecektir Berlin de tekrar Nazi Partisine sik gitmeye baslar ve parti icinde yukselir Sarhosken agzindan bildiklerini kacirmaktan korktugundan ickiyi birakacaktir Sorge 6 Eylul 1933 tarihinde Yokohama ya gelir Yeraltindaki Japonya Komunist Partisi veya Tokyo daki Sovyetler Birligi Elciligiyle hicbir kosulda temasa gecmemesi tembihlenir Sebekesinde Kizilorduda subay ve radyo operatoru Max Gottfried Friedrich Clausen Hotsumi Ozaki ve iki Komintern casusu Branko Vukelic Fransiz magazin muhabiri ve Japon gazeteci Miyagi Yotoku bulunmaktadir 1933 34 arasinda Sorge Japonya da NKVD icin bir casus sebekesi kurmustur Sebekedekiler hukumete yakin isimlerden Japon dis siyasetiyle ilgil ayrintili bilgiler almaktaydilar Ona bagli casuslardan Hotsumi Ozaki basbakan Fumimaro Konoe ile yakin bir iliski gelistirecek ve cok gizli bazi belgelere ulasabilecektir O sirada Almanya nin icerisinde istihbarat saglamak cok zordur Sorge dan Almanya ile ilgili istihbarati Japonya uzerinden saglamasi istenir Resmi olarak Nazi Partisi uyesi olan Sorge Tokyo daki Alman Buyukelciligine girecek ve elci Eugen Ott ile yakinlik saglayacaktir Elcilikten onemli bilgiler saglayacak hatta elcinin esiyle de flort edecektir II Dunya Savasi sirasinda sebekeSorge Kizilorduya ozellikle Anti Komintern Pakti ile ilgili degerli bilgiler saglar Pearl Harbor Saldirisini onceden haber verir 1941 yilinda ise Moskova ya Almanlarin Sovyetlere saldiracagi tam tarihi verdigi iddia edilir Moskova ise bu istihbarata mesafeli davranacaktir Almanya daki Sovyet casus sebekesi Kizil Orkestra da ayni tarihi bildirmistir Sorge kendisine ulasan bilgileri Alman Elciliginde askeri atase yardimcisi olan Yarbay Friedrich von Schol dan alir 14 Eylul 1941 gunu ise gonderdigi mesajda Japonlarin asagidaki gelismeler olmaksizin Sovyetler Birligine saldirmayacagini bildirir Moskova ele gecirilir Kwantung Ordusunun buyuklugu Sovyetler Birliginin Sibirya daki kuvvetlerinin uc kati olur Sibirya da ic savas cikar 1941 yilinin Eylul ayinin sonlarina dogru Sorge Uzakdoguda Japonya nin Sovyetler Birligine saldirmayacagini bildirir Bu bilgi isiginda Uzakdogudaki Sovyet birlikleri ana cepheye cekilebilmistir Kwantung Ordusunun varligi yuzunden yine de cok sayida Sovyet birligi sinirda bulunmak durumundaydi Alman saldirilarinin puskurtulmesi icin bu bilgi cok degerli olmustur Bu acidan bakildiginda Sorge un sebekesi savas sirasindaki en basarili casusluk sebekesidir Bununla ilgili bir plaket Sheremetyevo Havaalani girisinde bulunmaktadir Sorge ve ekibini verdigi en onemli ikinci bilgi ise Stalingrad ile ilgilidir Stalingrad Savasi modern tarihin en kanli ve en buyuk savaslarindan birisi sayilmaktadir Sorge Moskova ya gonderdigi mesajda Almanlar eger sehri ele gecirirse Japonya nin Uzakdogudan saldiriya gececegini bildirmistir Yakalanmasi ve mahkemesiSavas ilerledikce Sorge ve ekibi icin mesajlarini iletmek cok daha tehlikeli hale gelmekteydi Ancak her seye ragmen mesajlarina devam eder Ancak Japonlar Sovyetler Birligi ile tek yonlu radyo sinyal trafigine bakarak bir casus orgutunun varligindan suphelenmeye baslarlar Japon gizli servisi ise istihabarat toplamaya baslamistir 14 Ekim 1941 gunu Ozaki yakalanir ve sorguya alinir Sorge gizli servisin ensesinde oldugu uyarilarini dikkate alir ve Japon sevgilisiyle beraber ulkeyi terk etmeye karar verir Ancak 18 Ekim 1941 gunu Tokyo da yakalanir Ilk basta Japonlar Nazi Partisi uyeligi ve Almanya baglarindan oturu Sorge un Abwehr ajani oldugunu dusunur Ancak Abwehr boyle bir ajanlarinin olmadigini soyleyince Sorge agir sorgulamaya alinir Iskence altindayken bile Sovyetler Birligi yle ilgili tum iliski iddialarini yalanlar Sorge un Japon savas esirleriyle degis tokusu soz konusu olmamis cunku Sovyet hukumeti de onunla ilgili tum baglanti iddialarini yalanlamistir InfaziRichard Sorge Japonlar tarafindan 7 Kasim 1944 gunu Ekim Devrimi nin 26 yildonumu sabahleyin asilir Ayni gun icinde asilan Hotsumi Ozaki savas sirasinda Japonya da vatana ihanetten asilan tek Japon vatandasidir Sovyetler Birligi ise 1964 yilina kadar Sorge a sahip cikmamistir Bunun Stalin in Nazi saldirisini bildiren Sorge un verdigi istihbarata itibar etmediginin ortaya cikmamasi icin yapildigini savunanlar vardir Ancak unutulmamalidir ki cok nadiren devletler yakalanan ajanlarina sahip cikar Sorge un annesi hala Almanya da yasamaktadir Sorge ise once Sugamo Hapishanesi mezarligina sonra ise Tokyo daki Fuchu Mezarligina defnedilmistir Sevgilisi Hanako Ishii mezarini olunceye dek ziyaret etmistir Olumunden sonra hakkinda yapilan degerlendirmeler5 Kasim 1964 tarihinde Sorge Sovyetler Birligi Kahramani ilan edilir 1964 yilindaki Tokyo Olimpiyatlari sirasinda Sovyet sporcular Richard Sorge un mezarini ziyaret etmislerdir Dogu Almanyali gazeteciler ise konu ile ilgili yaptiklari haberlerde Sorge un Alman kokenleriyle gurur duyduklarini belirtmis ailesindeki anti fasist gelenege dikkat cekmislerdir Sovyet basini da Varsova Pakti uyesi Dogu Alman gazetecilerin yorumlarini olumlamistir Populer kulturde etkileri1961 yapimi Qui etes vous Monsieur Sorge Siz kimsiniz bay Sorge adli Fransiz Almanya Italya ve Japonya ortak yapimi filmde Sorge u canlandirmistir Film Sovyetler Birliginde de gosterime girmis ve begenilmistir Sorge ile ilgili bir efsane de aslinda Japonlar tarafindan hic infaz edilmedigi ve Sovyetler Birligine iade edildigidir Soguk Savasin sona ermesiyle beraber bircok konuda belgeler ortaya cikmissa da bununla ilgili bir belgeye rastlanmamistir Hakkinda soylenenler Casusluk alaninda korkunc bir basari ornegi Douglas MacArthur Amerikali general Tum hayatim boyunca bu kadar buyuk bir insani tanimadim Mitsusada Yoshikawa Sorge davasinda idam kararini veren basyargic Bence Sorge tarihteki en basarili casustur Ian Fleming Stalin in James Bond u Le Figaro gazetesiHakkinda yazilan eserlerKirst Hans Hellmut Cagimizin Casusu Sorge Sorge L espion du siecle Cev Samih Tiryakioglu Istanbul Baskan Yayinlari 1978 Savas Romanlari Serisi 24 Johnson Chalmers An Instance of Treason Ozaki Hotsumi and the Sorge Spy Ring Stanford University Press 1990 ISBN 0 8047 1766 4 Whymant Robert Stalin s Spy Richard Sorge and the Tokyo Espionage Ring London I B Tauris Publishers 1996 ISBN 1 86064 044 3 Prange Gordon Target Tokyo The Story of the Sorge Spy Ring New York McGraw Hill 1984 ISBN 0 07 050677 9Ilgili filmler 愛は降る星のかなたに Ai wa furu hoshi no kanatani 1956 Japonya スパイ ゾルゲ 真珠湾前夜 Spy Sorge Shinjuwan zenya 1961 Fransa amp Japonya スパイ ゾルゲ Spy Sorge 2003 Japonya Fragman12 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ilgili mangalarAdolf ni tsugu Osamu Tezuka Kaynakca Altindis Ceyla NTV Tarih Sayi 34 Kasim 2011 Istanbul 1308 7878Ayrica bakinizHotsumi Ozaki