Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rodoslu Eudemus (Grekçe: Ευδημος), MÖ. 350, Rodos - 290 yılları arasında yaşamış, ilk bilim tarihçisi olduğu iddia edilen Yunan filozofudur. Aristoteles'in en önemli öğrencilerinden biriydi, öğretmeninin çalışmalarını düzenledi ve daha kolay erişilebilir hale getirdi. Eudemus'un yeğeni Pasicles de Aristoteles'in eserlerini düzenlemekten sorumluydu.
| Rodoslu Eudemos | |
|---|---|
 Atina okulundan detay: Aristoteles'e doğru giden bir erkek karakterin tasviri. Çoğu zaman, güvenilir kaynaklar olmasa da, Aristoteles'in en önemli öğrencilerinden biri olan Rodoslu Eudemus'a atfedilir, öğretmeninin çalışmalarını düzenler ve daha kolay erişilebilir hale getirir. | |
| Doğumu | y. MÖ 350 Rodos, Yunanistan |
| Ölümü | y. MÖ 290 Rodos, Yunanistan |
| Çağı | Helenistik Dönem |
| Bölgesi | Antik Yunan |
| Okulu | Peripatetik Okul |
| İlgi alanları | Matematik, astronomi, matematik tarihi, felsefe, bilim tarihi, tarih |
Etkilendikleri | |
Hayatı
Eudemus, Rodos adasında doğdu, ancak hayatının büyük bir bölümünü Aristoteles'in Peripatetik Okulu'nda, felsefe okuduğu Atina'da geçirdi. Eudemus'un Aristoteles ile işbirliği uzun ömürlü ve oldukça yakındı. Genellikle Aristoteles'in en parlak öğrencilerinden biri olarak kabul edildi: O ve Midillili Theophrastus'a devamlı Aristoteles'in "öğrencileri" değil, "arkadaşları" deniyordu.
Görünüşe göre, Aristoteles'in çalışmalarını sürdüren bu iki filozof arasında Theophrastus daha büyük dehaydı. Eudemus özgün araştırmalar yapsa da, onun "gücü" Aristoteles'in felsefi mirasını sistematikleştirmede ve öğretmeninin fikirlerinin akıllıca didaktik olarak sunmasında yatıyordu. Aristoteles üzerine yorumlar yazan daha sonraki yazarlar, genellikle Eudemus'un ön çalışmasını iyi kullandılar. Bu nedenle, Eudemus'un yazılarının kendisi mevcut olmasa da, eseriyle ilgili birçok alıntı ve tanıklık sayesinde onun ve çalışmasının bir resmi oluşturulabilir.
Aristoteles, ölümünden (MÖ 322) kısa bir süre önce, Theophrastus'u Peripatetik Okulu'nun başı ve kendi halefi olarak atadı. Eudemus daha sonra kendi felsefi okulunu kurduğu Rodos'a döndü, kendi felsefi araştırmalarına devam etti ve Aristoteles'in çalışmalarını düzenlemeye devam etti.
Bilim tarihçisi
Aristoteles'in ısrarı üzerine, Yunan matematik ve astronomi tarihlerini yazdı. Daha sonraki yazarların eserlerine dahil edilen bu parçaların sadece bir kısmı hayatta kalmış olsa da, değerleri çok büyüktür. Sadece daha sonraki yazarların Eudemus'un yazılarını kullanması nedeniyle Yunan biliminin erken tarihi ve gelişimi hakkında hala bilgi sahibiyiz. Tarihsel yazılarında Eudemus, Mısırlılar ve Babilliler gibi daha önceki halkların bildiği, tamamen pratik odaklı bilgi ve becerilerin Yunanlar tarafından teorik bir temel verildiğini ve tutarlı ve kapsamlı bir felsefi yapıyla nasıl inşa edildiğini gösterdi.
- "Aritmetiğin Tarihi (Grekçe: Άριθμητικὴ ἱστορία, İngilizce: History of Arithmetics)" adlı eseri Porphyry'nin yazımında ona yapılan tek bir referanstan bilinir. Bu referans ise bize, ilk kitabın Pisagor'un sayı fikrini ve bunun müzikle olan ilişkilerini ele aldığını söyler.
- Eudemus'un "Geometri Tarihi (Grekçe: Γεωμετρικὴ ἱστορία, İngilizce: History of Geometry)" adlı eserinden Proclus, Simplicius ve İskenderiyeli Pappus gibi daha birçok yazar tarafından bahsedilir. Onlardan, kitabın diğerlerinin yanı sıra Miletli Thales, Pisagorcular, Sakız Adalı Oenopides ve Sakız Adalı Hipokrat tarafından ele alındığını biliyoruz. Eudemus'un tartıştığı konular arasında geometrik teoremlerin ve yapıların keşfi (Eudemus'un günlerinde Euclid tarafından "Elementler (İngilizce: Elements)" adlı eserinde sistematize edilmiştir) ve dairenin alanına eş bir kare çizilmesi ve küpün hacminin iki katına çıkarılması gibi Yunan geometrisinin klasik problemleri vardı.
- Eudemus'un "Astronomi Tarihi (Grekçe: Άστρολογικὴ ἱστορία, İngilizce: History of Astronomy)" hakkındaki eseri ile ilgili, Smyrnalı Theon, Simplicius, Diogenes Laërtius, İskenderiyeli Clement ve diğerleri gibi kaynaklardan oldukça fazla şey biliyoruz. Bu verilerden yola çıkarak, MÖ 600-350 yılları arasında Yunanistan'da yapılan astronomik keşifleri ve o dönemde dünya, güneş ve ay tutulmaları, gök cisimlerinin hareketleri ile ilgili olarak geliştirilen teorileri bir miktar doğrulukla yeniden inşa edebiliriz. Eudemus tarafından işlenen filozoflar ve astronomlar arasında Thales, Anaximander, Anaximenes, Oenopides, Eudoxus ve diğerleri bulunur.
Diğer iki tarihî eser de Eudemus'a atfedilir, ancak buradaki yazarlığı kesin değildir. İlk olarak, evrenin kökenleri ile ilgili Babil, Mısır ve Yunan fikirlerini tartışan bir "İlahiyat Tarihi (İngilizce: History of Theology)" yazdığı söylenir. İkinci olarak, bir "Lindos Tarihi (İngilizce: History of Lindos)" nin yazarı olduğu söylenir (Lindos, Rodos'ta bir limandır).
Eudemus'a ayrıca hayvanlar ve onların (cesaret, etik duyarlılık ve benzeri) insani özellikleri hakkında mucizevi hikâyeler içeren bir kitap atfedilmiştir. Ancak, bu eserin karakteri Eudemus'un diğer eserlerinde görülen ciddi bilimsel yaklaşıma hiç uymadığından, genellikle Rodoslu Eudemus'un bu kitabın yazarı olamayacağı kabul edilir (Eudemus, eski Yunanistan'da oldukça yaygın bir ad olduğundan başka bir Eudemus olabilir).
Aristo'nun eserlerinin editörü
Eudemus, Theophrastus ve Aristoteles'in diğer öğrencileri, efendilerinin ölümünden sonra entelektüel mirasını uzun bir yayın dizisine kaydederek güvenilir bir biçimde erişilebilir kalmasına özen gösterdiler. Bunlar Aristoteles'in yazılarına, kendi ders notlarına, kişisel hatıralarına vb. dayanıyordu.
Bu nedenle, Aristoteles'in yazılarından biri hala "Eudemian Etiği" olarak adlandırılıyor, çünkü muhtemelen bu metni aslını bozmadan çok hafif bir şekilde düzenleyen Eudemus'du. Daha da önemlisi, Eudemus, Aristoteles'in çalışmalarını açıklığa kavuşturan bir dizi etkili kitap da yazdı:
- Eudemus'un "Fizik (İngilizce: Physics, Grekçe: Φυσικά)" adlı eseri, Aristoteles'in eşsesli çalışmasının kompakt ve daha didaktik bir versiyonuydu.
- Eudemus, muhtemelen Aristoteles'in fikirlerini açıklayan mantıkla ilgili iki veya üç kitap yazdı; "Analizler (İngilizce: Analytics)", "Kategoriler (İngilizce: Categories)" [muhtemelen aynı kitap] ve "Söylem üzerine (İngilizce: On discourse, Grekçe: Περι λεξεως)".
- Son olarak, "Açı üzerine (İngilizce: On the angle, Grekçe: Περὶ γωνίας)" adlı geometrik bir çalışma.
Aristoteles'in eserlerinde Eudemus parçaları ile bunlara karşılık gelen kısımlar arasında yapılan bir karşılaştırma, Eudemus'un yetenekli bir öğretmen olduğunu göstermektedir: Konuyu sistematize eder, ana temadan uzaklaşan aralar bırakır, soyut ifadeleri göstermek için özel örnekler ekler, yakalama cümlelerinde formüle eder ve ara sıra okuyucuyu dikkatli tutmak için bir şaka ekler.
Notlar
- ^ Otfried Höffe (ed.), 2010, Aristotle’s “Nicomachean Ethics”, s. 65, Brill,
- ^ William Keith Chambers Guthrie, (1962), A History of Greek Philosophy: Aristotle, an encounter, s. 50, Vol:6, Cambridge University Press,
- ^ Chroust, A. (1966). Eudemus or on the Soul: A Lost Dialogue of Aristotle on the Immortality of the Soul. Mnemosyne, 19(1), fourth series, 17-30, Makale
- ^ Charles Edwin Bennett & William Alexander Hammond, (1902), The Characters of Theophrastus, s. xxiv, E-kitap 21 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . Stanford Encyclopedia of Philosophy. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020.
- ^ William Fortenbaugh, (2002), Eudemus of Rhodes,
- ^ Sharples, R. (2016). Eudemus. In Oxford Research Encyclopedia of Classics
- ^ a b Sinkevich G. I. (2019), History of Mathematics, Early Development Stage (PDF), 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 19 Eylül 2020
- ^ Allman, G. J. (1877). Greek Geometry from Thales to Euclid. Hermathena, 3(5), ss. 160-207.
- ^ a b Cernekova, K. (2008). Mathematical Analysis in Ancient Greece. WDS’08 Proceedings of Contributed Papers, ss. 27-31.
- ^ Bertolacci, A. (2003). Eudemus of Rhodes. Classical Bulletin, 79(2), 305
- ^ Inwood, B., & Woolf, R. (2012). Aristotle: Eudemian Ethics. Cambridge University Press.
- ^ Corazzon, R. Peripatetic Logic: Eudemus of Rhodes and Theophrastus of Eresus.
- ^ Zhmud, L. (2002). Eudemus’ History of Mathematics. Eudemus of Rhodes, ss. 263-306.
Kaynakça
- Istvan Bodnar & William W. Fortenbaugh (eds.), Eudemus of Rhodes, New Brunswick, Transactions Publishers, 2002
- Ivor Bulmer-Thomas, 'Eudemus of Rhodes', Dictionary of Scientific Biography, Charles Coulston Gillispie, ed. (18 Volumes, New York 1970-1990) Volume IV (1971) ss. 460–465.
- Fritz Wehrli (ed.) Die Schule des Aristoteles. Eudemus von Rhodos. Texte und Kommentar Basel, Schwabe & Co., 1969 (mevcut parçaların Almanca yorumlarla eleştirel baskısı)
- Fritz Wehrli, 'Eudemos von Rhodos', Paulys Realencyclopädie der Classischen Altertumswissenschaft, G. Wissowa, ed. (51 Volumes; 1894-1980) Vol. Suppl. XI (1968) col. 652-658.
- Leonid Zhmud, The Origin of the History of Science in Classical Antiquity. Berlin, Walter de Gruyter, 2006 (A. Chernoglazov tarafından Rusçadan çevrilmiştir.)
- Leonid Zhmud, 'Eudemus’ History of Mathematics', In the Rutgers University Series in the Classical Humanities. V. 11. Ed. by I. Bodnar, W. W. Fortenbaugh. New Brunswick 2002, ss. 263–306
Dış Bağlantılar
- O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Rodoslu Eudemos", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
- . 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rodoslu Eudemus Grekce Eydhmos MO 350 Rodos 290 yillari arasinda yasamis ilk bilim tarihcisi oldugu iddia edilen Yunan filozofudur Aristoteles in en onemli ogrencilerinden biriydi ogretmeninin calismalarini duzenledi ve daha kolay erisilebilir hale getirdi Eudemus un yegeni Pasicles de Aristoteles in eserlerini duzenlemekten sorumluydu Rodoslu EudemosAtina okulundan detay Aristoteles e dogru giden bir erkek karakterin tasviri Cogu zaman guvenilir kaynaklar olmasa da Aristoteles in en onemli ogrencilerinden biri olan Rodoslu Eudemus a atfedilir ogretmeninin calismalarini duzenler ve daha kolay erisilebilir hale getirir Dogumuy MO 350 Rodos YunanistanOlumuy MO 290 Rodos YunanistanCagiHelenistik DonemBolgesiAntik YunanOkuluPeripatetik OkulIlgi alanlariMatematik astronomi matematik tarihi felsefe bilim tarihi tarihEtkilendikleri AristotelesHayatiEudemus Rodos adasinda dogdu ancak hayatinin buyuk bir bolumunu Aristoteles in Peripatetik Okulu nda felsefe okudugu Atina da gecirdi Eudemus un Aristoteles ile isbirligi uzun omurlu ve oldukca yakindi Genellikle Aristoteles in en parlak ogrencilerinden biri olarak kabul edildi O ve Midillili Theophrastus a devamli Aristoteles in ogrencileri degil arkadaslari deniyordu Gorunuse gore Aristoteles in calismalarini surduren bu iki filozof arasinda Theophrastus daha buyuk dehaydi Eudemus ozgun arastirmalar yapsa da onun gucu Aristoteles in felsefi mirasini sistematiklestirmede ve ogretmeninin fikirlerinin akillica didaktik olarak sunmasinda yatiyordu Aristoteles uzerine yorumlar yazan daha sonraki yazarlar genellikle Eudemus un on calismasini iyi kullandilar Bu nedenle Eudemus un yazilarinin kendisi mevcut olmasa da eseriyle ilgili bircok alinti ve taniklik sayesinde onun ve calismasinin bir resmi olusturulabilir Aristoteles olumunden MO 322 kisa bir sure once Theophrastus u Peripatetik Okulu nun basi ve kendi halefi olarak atadi Eudemus daha sonra kendi felsefi okulunu kurdugu Rodos a dondu kendi felsefi arastirmalarina devam etti ve Aristoteles in calismalarini duzenlemeye devam etti Bilim tarihcisiAristoteles in israri uzerine Yunan matematik ve astronomi tarihlerini yazdi Daha sonraki yazarlarin eserlerine dahil edilen bu parcalarin sadece bir kismi hayatta kalmis olsa da degerleri cok buyuktur Sadece daha sonraki yazarlarin Eudemus un yazilarini kullanmasi nedeniyle Yunan biliminin erken tarihi ve gelisimi hakkinda hala bilgi sahibiyiz Tarihsel yazilarinda Eudemus Misirlilar ve Babilliler gibi daha onceki halklarin bildigi tamamen pratik odakli bilgi ve becerilerin Yunanlar tarafindan teorik bir temel verildigini ve tutarli ve kapsamli bir felsefi yapiyla nasil insa edildigini gosterdi Aritmetigin Tarihi Grekce Ari8mhtikὴ ἱstoria Ingilizce History of Arithmetics adli eseri Porphyry nin yaziminda ona yapilan tek bir referanstan bilinir Bu referans ise bize ilk kitabin Pisagor un sayi fikrini ve bunun muzikle olan iliskilerini ele aldigini soyler Eudemus un Geometri Tarihi Grekce Gewmetrikὴ ἱstoria Ingilizce History of Geometry adli eserinden Proclus Simplicius ve Iskenderiyeli Pappus gibi daha bircok yazar tarafindan bahsedilir Onlardan kitabin digerlerinin yani sira Miletli Thales Pisagorcular Sakiz Adali Oenopides ve Sakiz Adali Hipokrat tarafindan ele alindigini biliyoruz Eudemus un tartistigi konular arasinda geometrik teoremlerin ve yapilarin kesfi Eudemus un gunlerinde Euclid tarafindan Elementler Ingilizce Elements adli eserinde sistematize edilmistir ve dairenin alanina es bir kare cizilmesi ve kupun hacminin iki katina cikarilmasi gibi Yunan geometrisinin klasik problemleri vardi Eudemus un Astronomi Tarihi Grekce Astrologikὴ ἱstoria Ingilizce History of Astronomy hakkindaki eseri ile ilgili Smyrnali Theon Simplicius Diogenes Laertius Iskenderiyeli Clement ve digerleri gibi kaynaklardan oldukca fazla sey biliyoruz Bu verilerden yola cikarak MO 600 350 yillari arasinda Yunanistan da yapilan astronomik kesifleri ve o donemde dunya gunes ve ay tutulmalari gok cisimlerinin hareketleri ile ilgili olarak gelistirilen teorileri bir miktar dogrulukla yeniden insa edebiliriz Eudemus tarafindan islenen filozoflar ve astronomlar arasinda Thales Anaximander Anaximenes Oenopides Eudoxus ve digerleri bulunur Diger iki tarihi eser de Eudemus a atfedilir ancak buradaki yazarligi kesin degildir Ilk olarak evrenin kokenleri ile ilgili Babil Misir ve Yunan fikirlerini tartisan bir Ilahiyat Tarihi Ingilizce History of Theology yazdigi soylenir Ikinci olarak bir Lindos Tarihi Ingilizce History of Lindos nin yazari oldugu soylenir Lindos Rodos ta bir limandir Eudemus a ayrica hayvanlar ve onlarin cesaret etik duyarlilik ve benzeri insani ozellikleri hakkinda mucizevi hikayeler iceren bir kitap atfedilmistir Ancak bu eserin karakteri Eudemus un diger eserlerinde gorulen ciddi bilimsel yaklasima hic uymadigindan genellikle Rodoslu Eudemus un bu kitabin yazari olamayacagi kabul edilir Eudemus eski Yunanistan da oldukca yaygin bir ad oldugundan baska bir Eudemus olabilir Aristo nun eserlerinin editoruEudemus Theophrastus ve Aristoteles in diger ogrencileri efendilerinin olumunden sonra entelektuel mirasini uzun bir yayin dizisine kaydederek guvenilir bir bicimde erisilebilir kalmasina ozen gosterdiler Bunlar Aristoteles in yazilarina kendi ders notlarina kisisel hatiralarina vb dayaniyordu Bu nedenle Aristoteles in yazilarindan biri hala Eudemian Etigi olarak adlandiriliyor cunku muhtemelen bu metni aslini bozmadan cok hafif bir sekilde duzenleyen Eudemus du Daha da onemlisi Eudemus Aristoteles in calismalarini acikliga kavusturan bir dizi etkili kitap da yazdi Eudemus un Fizik Ingilizce Physics Grekce Fysika adli eseri Aristoteles in essesli calismasinin kompakt ve daha didaktik bir versiyonuydu Eudemus muhtemelen Aristoteles in fikirlerini aciklayan mantikla ilgili iki veya uc kitap yazdi Analizler Ingilizce Analytics Kategoriler Ingilizce Categories muhtemelen ayni kitap ve Soylem uzerine Ingilizce On discourse Grekce Peri le3ews Son olarak Aci uzerine Ingilizce On the angle Grekce Perὶ gwnias adli geometrik bir calisma Aristoteles in eserlerinde Eudemus parcalari ile bunlara karsilik gelen kisimlar arasinda yapilan bir karsilastirma Eudemus un yetenekli bir ogretmen oldugunu gostermektedir Konuyu sistematize eder ana temadan uzaklasan aralar birakir soyut ifadeleri gostermek icin ozel ornekler ekler yakalama cumlelerinde formule eder ve ara sira okuyucuyu dikkatli tutmak icin bir saka ekler Notlar Otfried Hoffe ed 2010 Aristotle s Nicomachean Ethics s 65 Brill 978 90 04 17762 8 William Keith Chambers Guthrie 1962 A History of Greek Philosophy Aristotle an encounter s 50 Vol 6 Cambridge University Press 978 05 21 38760 6 Chroust A 1966 Eudemus or on the Soul A Lost Dialogue of Aristotle on the Immortality of the Soul Mnemosyne 19 1 fourth series 17 30 Makale Charles Edwin Bennett amp William Alexander Hammond 1902 The Characters of Theophrastus s xxiv E kitap 21 Eylul 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Stanford Encyclopedia of Philosophy 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2020 William Fortenbaugh 2002 Eudemus of Rhodes 978 07 65 80134 0 Sharples R 2016 Eudemus In Oxford Research Encyclopedia of Classics a b Sinkevich G I 2019 History of Mathematics Early Development Stage PDF 3 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 19 Eylul 2020 Allman G J 1877 Greek Geometry from Thales to Euclid Hermathena 3 5 ss 160 207 a b Cernekova K 2008 Mathematical Analysis in Ancient Greece WDS 08 Proceedings of Contributed Papers ss 27 31 Bertolacci A 2003 Eudemus of Rhodes Classical Bulletin 79 2 305 Inwood B amp Woolf R 2012 Aristotle Eudemian Ethics Cambridge University Press Corazzon R Peripatetic Logic Eudemus of Rhodes and Theophrastus of Eresus Zhmud L 2002 Eudemus History of Mathematics Eudemus of Rhodes ss 263 306 KaynakcaIstvan Bodnar amp William W Fortenbaugh eds Eudemus of Rhodes New Brunswick Transactions Publishers 2002 Ivor Bulmer Thomas Eudemus of Rhodes Dictionary of Scientific Biography Charles Coulston Gillispie ed 18 Volumes New York 1970 1990 Volume IV 1971 ss 460 465 Fritz Wehrli ed Die Schule des Aristoteles Eudemus von Rhodos Texte und Kommentar Basel Schwabe amp Co 1969 mevcut parcalarin Almanca yorumlarla elestirel baskisi Fritz Wehrli Eudemos von Rhodos Paulys Realencyclopadie der Classischen Altertumswissenschaft G Wissowa ed 51 Volumes 1894 1980 Vol Suppl XI 1968 col 652 658 Leonid Zhmud The Origin of the History of Science in Classical Antiquity Berlin Walter de Gruyter 2006 A Chernoglazov tarafindan Ruscadan cevrilmistir Leonid Zhmud Eudemus History of Mathematics In the Rutgers University Series in the Classical Humanities V 11 Ed by I Bodnar W W Fortenbaugh New Brunswick 2002 ss 263 306Dis BaglantilarO Connor John J Robertson Edmund F Rodoslu Eudemos MacTutor Matematik Tarihi arsivi 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi