Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samsu-ditāna, Hizmetçilerinin mühürlerinde sa-am-su-di-ta-na şeklinde fonetik olarak çivi yazısı ile yazılmış olan,Amorit veya Birinci Babil Hanedanı'nın 11. ve son kralıdır, MÖ 1625 – 1595 (orta kronoloji ), MÖ 1617-1587 (aşağı orta kronoloji) veya MÖ 1562 – 1531 (kısa kronoloji) yılları arasında 31 yıl hüküm sürmüştür. Hükümdarlığı, Babil'in Hititler'in eline geçmesiyle aniden sona ermesiyle en iyi bilinen dönemdir.
Samsu-ditāna | |
|---|---|
| Doğum | MÖ 17. yüzyıl |
| Ölüm | MÖ 16. yüzyıl |
| Başlık | Babil Kralı |
| Dönem | 31 yıl; MÖ 1625-1595 (orta kronoloji) MÖ 1617-1587 (aşağı orta kronoloji) MÖ 1562–1531 (kısa kronoloji) |
| Yerine geldiği | Ammi-Şaduqa |
| Yerine gelen | Yok |
Tarih
Hammurabi'nin büyük büyük torunudur ve Babil krallığı, bu seçkin atasının dönemindeki zirvesinden bu yana önemli ölçüde küçülmüş olsa da, hâlâ Babil ve Fırat'tan kuzeye, Mari ve Terka'ya kadar uzanıyordu. Çoğunlukla savaş yanlısı olmayan ve krallığının merkezinde evinde kalmaktan memnun görünen bir adam olduğu anlaşılmaktadır; zira yıl adlarının hiçbirinde savaş yürütüldüğü veya anıtsal yapılar inşa edildiği anlatılmıyor. Bunlar tanrılara dindar armağanlar sunmak ve kendisine adanmış heykeller dikmekle ilgilidir. Yazıtlarından hiçbiri günümüze ulaşmamıştır. Babil'in 2. Hanedanı olan Deniz Diyarı Hanedanlığı'nın 6. kralı olan Gulkişar'ın kraliyet destanı, Samsu-Ditana'ya karşı düşmanlığını anlatır.
Mevcut Tamitu metinlerinde, Şamaş ve Hadad tanrılarına yöneltilen kehanet sorularında görüldüğü gibi, Samsu-ditāna'nın bir saldırıdan korktuğu anlaşılıyor; bu metinlerde yedi "asi" düşmanın adı geçiyor. Ancak, Babil devleti çürüme sürecinde olduğundan, makamlar kalıtsal hale geldiğinden, kraliyet ayrıcalıklarını gasp ettiğinden ve şişkin bürokrasiyi finanse etmek için askeri hizmet yerine ödemeler kabul edildiğinden, bunu engelleme gücü yoktu. Son darbe ise hiç beklenmedik bir yerden geldi ve hükümdarlığı MÖ 1595'te (Orta Kronoloji) ve MÖ 1531'de (Kısa Kronoloji) Hitit Kralı I. Murşili'nin düzenlediği bir baskınla aniden sona erdi; bu baskın sonucunda Babil yağmalandı ve tamamen yerle bir edildi. Erken Krallar Tarihi özlü bir şekilde şöyle bildirmektedir: “Samsu-ditāna zamanında Hititler Akad'a karşı yürüdü.” Muršili, daha önce Halpa'ya (antik Halep) karşı yaptığı fırsatçı darbede kullandığı bir strateji olan, kalıcı bir işgal girişiminde bulunmadan sadece ganimet ve esir almak için fethetti. Hitit anlatımı, "Daha sonra Babil'e yürüdü ve Babil'i yok etti, Hurri birliklerini yendi ve esirleri ve Babil'in mallarını Hattuşa'ya getirdi." ifadesini içeren Telepinu Fermanı'nda yer almaktadır.
Babil'in koruyucu tanrısı Marduk'un ve eşi Sarpanit'in heykellerini ele geçirip Hani'ye götürdü ve burada yaklaşık 24 yıl sonra Kassit kralı Agum-Kakrime'nin saltanatına kadar kurtarılamadılar. Babil harabeye dönmüş ve Kassit hanedanının ortaya çıkışına kadar yeniden işgal edilmemiştir; Tell Muhammed'den gelen belgeler, Šipta'ulzi'nin hükümdarlığı için yeniden yerleşilmesinden sonraki yıl sayısına göre tarihlenmektedir.
Yazıtlar
Kaynakça
- ^ Douglas Frayne (1990). Old Babylonian Period (2003-1595 B.C.) RIM The Royal Inscriptions of Mesopotamia (Book 4). University of Toronto Press. ss. 436-438.
- ^ Amanda H. Podany (20 Ocak 2012). Brotherhood of Kings: How International Relations Shaped the Ancient Near East. Oxford University Press. s. 120.
- ^ A. K. Grayson (1975). Assyrian and Babylonian Chronicles. J. J. Augustin. s. 234.
- ^ Elyze Zomer (2019). Middle Babylonian Literary Texts from the Frau Professor Hilprecht Collection, Jena. Harrassowitz Verlag. ss. 3-38.
- ^ W G Lambert (2007). Babylonian Oracle Questions. Eisenbrauns. s. 143. Geçersiz
|url-erişimi=sınırlı() - ^ (1995). "The History of Ancient Mesopotamia: An Overview". Jack Sasson (Ed.). Civilizations of the Ancient Near East. Schribner. s. 817.
- ^ H. W. F. Saggs (2000). Babylonians. University of California Press. s. 114.
- ^ L. Sassmannshausen (2000). "The adaptation of the Kassites to the Babylonian Civilization". K. Van Lerberghe and G. Voet (Ed.). Languages and Cultures in Contact at the Crossroads of Civilizations in the Syro-Mesopotamia Realm. Peeters Publishers. ss. 413-414.
Dış bağlantılar
- Samsu-ditāna year-names at CDLI.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samsu ditana Hizmetcilerinin muhurlerinde sa am su di ta na seklinde fonetik olarak civi yazisi ile yazilmis olan Amorit veya Birinci Babil Hanedani nin 11 ve son kralidir MO 1625 1595 orta kronoloji MO 1617 1587 asagi orta kronoloji veya MO 1562 1531 kisa kronoloji yillari arasinda 31 yil hukum surmustur Hukumdarligi Babil in Hititler in eline gecmesiyle aniden sona ermesiyle en iyi bilinen donemdir Samsu ditanaDogumMO 17 yuzyilOlumMO 16 yuzyilBaslikBabil KraliDonem31 yil MO 1625 1595 orta kronoloji MO 1617 1587 asagi orta kronoloji MO 1562 1531 kisa kronoloji Yerine geldigiAmmi SaduqaYerine gelenYokTarihHammurabi nin buyuk buyuk torunudur ve Babil kralligi bu seckin atasinin donemindeki zirvesinden bu yana onemli olcude kuculmus olsa da hala Babil ve Firat tan kuzeye Mari ve Terka ya kadar uzaniyordu Cogunlukla savas yanlisi olmayan ve kralliginin merkezinde evinde kalmaktan memnun gorunen bir adam oldugu anlasilmaktadir zira yil adlarinin hicbirinde savas yurutuldugu veya anitsal yapilar insa edildigi anlatilmiyor Bunlar tanrilara dindar armaganlar sunmak ve kendisine adanmis heykeller dikmekle ilgilidir Yazitlarindan hicbiri gunumuze ulasmamistir Babil in 2 Hanedani olan Deniz Diyari Hanedanligi nin 6 krali olan Gulkisar in kraliyet destani Samsu Ditana ya karsi dusmanligini anlatir Mevcut Tamitu metinlerinde Samas ve Hadad tanrilarina yoneltilen kehanet sorularinda goruldugu gibi Samsu ditana nin bir saldiridan korktugu anlasiliyor bu metinlerde yedi asi dusmanin adi geciyor Ancak Babil devleti curume surecinde oldugundan makamlar kalitsal hale geldiginden kraliyet ayricaliklarini gasp ettiginden ve siskin burokrasiyi finanse etmek icin askeri hizmet yerine odemeler kabul edildiginden bunu engelleme gucu yoktu Son darbe ise hic beklenmedik bir yerden geldi ve hukumdarligi MO 1595 te Orta Kronoloji ve MO 1531 de Kisa Kronoloji Hitit Krali I Mursili nin duzenledigi bir baskinla aniden sona erdi bu baskin sonucunda Babil yagmalandi ve tamamen yerle bir edildi Erken Krallar Tarihi ozlu bir sekilde soyle bildirmektedir Samsu ditana zamaninda Hititler Akad a karsi yurudu Mursili daha once Halpa ya antik Halep karsi yaptigi firsatci darbede kullandigi bir strateji olan kalici bir isgal girisiminde bulunmadan sadece ganimet ve esir almak icin fethetti Hitit anlatimi Daha sonra Babil e yurudu ve Babil i yok etti Hurri birliklerini yendi ve esirleri ve Babil in mallarini Hattusa ya getirdi ifadesini iceren Telepinu Fermani nda yer almaktadir Babil in koruyucu tanrisi Marduk un ve esi Sarpanit in heykellerini ele gecirip Hani ye goturdu ve burada yaklasik 24 yil sonra Kassit krali Agum Kakrime nin saltanatina kadar kurtarilamadilar Babil harabeye donmus ve Kassit hanedaninin ortaya cikisina kadar yeniden isgal edilmemistir Tell Muhammed den gelen belgeler Sipta ulzi nin hukumdarligi icin yeniden yerlesilmesinden sonraki yil sayisina gore tarihlenmektedir Yazitlar BM 33332 Babylonian King List A i 2 BM 38122 Babylonian King List B II Chronicle of early kings ABC 20 tablet BM 96152 reverse line 11 ana tar ṣi mSamas di ta na kurḪat tu u ana kurAkkadiki illlik ma Edict of Telepinu CTH19 KBo 3 1 KBo 7 15 KBo 12 4 Kaynakca Douglas Frayne 1990 Old Babylonian Period 2003 1595 B C RIM The Royal Inscriptions of Mesopotamia Book 4 University of Toronto Press ss 436 438 Amanda H Podany 20 Ocak 2012 Brotherhood of Kings How International Relations Shaped the Ancient Near East Oxford University Press s 120 A K Grayson 1975 Assyrian and Babylonian Chronicles J J Augustin s 234 Elyze Zomer 2019 Middle Babylonian Literary Texts from the Frau Professor Hilprecht Collection Jena Harrassowitz Verlag ss 3 38 W G Lambert 2007 Babylonian Oracle Questions Eisenbrauns s 143 Gecersiz url erisimi sinirli yardim 1995 The History of Ancient Mesopotamia An Overview Jack Sasson Ed Civilizations of the Ancient Near East Schribner s 817 H W F Saggs 2000 Babylonians University of California Press s 114 L Sassmannshausen 2000 The adaptation of the Kassites to the Babylonian Civilization K Van Lerberghe and G Voet Ed Languages and Cultures in Contact at the Crossroads of Civilizations in the Syro Mesopotamia Realm Peeters Publishers ss 413 414 Dis baglantilarSamsu ditana year names at CDLI Resmi unvanlarOnce gelen Ammi Ditana Babil Krali MO 1562 1531 Sonra gelen Yok