Sanrısal bozukluk, genellikle nadir görülen ruhsal hastalık, ancak sanrılara eşlik eden belirgin halüsinasyon, düşünce bozukluğu, görülmez. Sanrılar psikozun spesifik bir belirtisidir. Yanılsamalar (Bizarre) veya (Non-bizarre) olabilir; Non-bizarre sanrılar, gerçek hayatta meydana gelen, zarar görme veya zehirlenme gibi durumlarda ortaya çıkar. Bu tarz sanrısal bozukluğu olan insanlar sosyalleşmeye devam edebilir ve işlev ve davranışlarında herhangi bir gariplik, aksaklık görünmez. Ancak sanrısal düşünceler hayatlarını meşgul edeceğinden ilişkilerinde bozulmalar görülebilir.
Sanrısal bozukluk | |
---|---|
Diğer adlar | Paranoid bozukluk[] |
Uzmanlık | Psikiyatri, klinik psikoloji |
Süre | Genellikle ömür boyu |
Tipler | Erotomanik tip, zulüm tipi, somatik tip, karışık tip, tanımlanmamış tip |
Nedenleri | Genetik ve çevresel |
Risk faktörü | , , düşük SES, madde bağımlılığı |
Ayırıcı tanı | Paranoid kişilik bozukluğu, şizofreni, bipolar bozukluk, |
Tanı koyulurken işitsel ve görsel sanrıların yanında sanrı içeriğine bağlı olarak kokusal veya dokunsal sanrılarda görülebilir. Sanrılar ilaç veya etkilerinden kaynaklanamaz ve sanrısal bozukluk, daha önceden şizofreni tanısı almış bir kişide görülmez. Sanrısal bozukluğu olan bir kişi günlük yaşamda gösterebilir. Bilimsel çalışmaların yeni ve kapsamlı meta-analizleri, hastaların özellikle algısal akıl yürütme alanlarında bir bozukluk gözlemlendiğini göstermektedir.
Alman psikiyatrist Emil Kraepelin'e göre, sanrısal bozukluğu olan hastalar tutarlı, mantıklı ve makul olmaya devam etmektedirler.
DSM-IV ve psikologlar, kişisel inançların kültürel ve dini farklılıklara saygı gösterilerek değerlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikirdir, çünkü bazı kültürler, diğer kültürlerde sanrısal olarak adlandırılabilecek inançlara sahiptir.
Sınıflandırma
Sanrısal bozukluğun tanısı bazen sanrıların içeriğine göre değişebilir. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda yer alan yedi tanı çeşidi:
- Erotomanik tip (erotomani): Genellikle önde gelen bir ünlü olan bir bireye âşık olduğu yanılsaması. Kişi, istediği kişiyle takıntılı bir şekilde iletişim kurmaya çalıştığı için yasaları ihlal edebilir.
- : Kendisini güçlü, bilge veya ünlü olduğunu sanma yanılsaması.
- : kişinin, partnerinin yanıldığı zaman sadakatsiz olduğunu düşünme yanılgısı. Hasta, sadakatsizliğin "kanıtını" bulmak amacıyla partnerini takip edebilir, kısa mesajları, e-postaları, telefon görüşmelerini vb. kontrol edebilir.
- : Bu yanılsama en yaygın alt türdür. Kişinin (veya yakın olduğu kişinin) bir şekilde kötü muamele gördüğü inancını içerir. Hasta uyuşturulduğuna, gözetlendiğine, zarar gördüğüne, taciz edildiğine ve daha birçok tarz şey olduğuna inanabilir.
- Somatik tip: Kişinin fiziksel kusuru ya da tıbbi bir rahatsızlığı olduğunu düşünmesi.
- Karışık tip: Yukarıda belirtilen özelliklerinden birden fazlasını içerebilir.
- Belirlenmemiş tür: Herhangi bir kategoride açıkça belirlenemeyen veya karakterize edilemeyen sanrılar.
Popüler kültürde
2010 yapımı psikolojik gerilim filmi Shutter Island'da oyuncu Leonardo DiCaprio'nun oynadığı karakterin sanrısal bozukluğu vardır. tarafından yönetilen bir Hint filmi 'da (Bundan sonra) sanrıların karmaşık doğası tasvir edilir. "" adlı Fransız filminde erotomani hastası olan bir karakterin hayatı anlatılmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Cleveland Clinic. 22 Ocak 2018. 6 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ a b https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9599-delusional-disorder#:~:text=Environmental%2Fpsychological.,vulnerable%20to%20developing%20delusional%20disorder 6 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Semple.David."Oxford Hand Book of Psychiatry" Oxford Press. 2005. p 230
- ^ a b c American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (5th ed., text revision). Washington, DC: American Psychiatric Association.
- ^ Hales E and Yudofsky JA, eds, The American Psychiatric Press Textbook of Psychiatry, Washington, DC: American Psychiatric Publishing, Inc., 2003
- ^ a b Winokur, George."Comprehensive Psychiatry-Delusional Disorder"American Psychiatric Association. 1977. p 513
- ^ Peters, Emmanuelle R.; Nunn, Julia A.; Pickering, Alan D.; Hemsley, David R. (2002). "Perceptual organization deficits in psychotic patients". Psychiatry Research. 110 (2). ss. 125-135. doi:10.1016/S0165-1781(02)00096-3. (PMID) 12057825.
- ^ Bora, Emre; Yucel, Murat; Pantelis, Christos (2009). "Cognitive functioning in schizophrenia, schizoaffective disorder and affective psychoses: Meta-analytic study". British Journal of Psychiatry. 195 (6). ss. 475-482. doi:10.1192/bjp.bp.108.055731 . (PMID) 19949193. 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ Zanelli, Jolanta; Reichenberg, Abraham; Morgan, Kevin; Fearon, Paul; Kravariti, Eugenia; Dazzan, Paola; Morgan, Craig; Zanelli, Caroline; Demjaha, Arsime; Jones, Peter B.; Doody, Gillian A.; Kapur, Shitij; Murray, Robin M. (2010). "Specific and Generalized Neuropsychological Deficits: A Comparison of Patients with Various First-Episode Psychosis Presentations". American Journal of Psychiatry. 167 (1). ss. 78-85. doi:10.1176/appi.ajp.2009.09010118. (PMID) 19952077.
- ^ Winokur, G (1977). "Delusional Disorder (Paranoia)". Comprehensive Psychiatry. 18 (6). ss. 511-521. doi:10.1016/s0010-440x(97)90001-8. (PMID) 923223.
- ^ Shivani Chopra (16 Kasım 2018). "Delusional Disorder". eMedicine. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ http://www.health.am/psy/delusional-disorder 7 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Delusional Disorder. Retrieved 7 August 2012
- ^ . 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2015.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ Mammootty, Adoor; Asokan; Shobana; Bahadur (1 Ekim 1987), Anantaram, 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 2 Şubat 2017
- ^ "Anantaram: After three years, another landmark from Adoor Gopalakrishnan". 3 Şubat 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Şubat 2017.
Okuma
- Arnold, K.; Vakhrusheva, J. (2015). "Resist the negation reflex: Minimizing reactance in psychotherapy of delusions" (PDF). Psychosis. 8 (2). ss. 1-10. doi:10.1080/17522439.2015.1095229.[]
- McDermott, Sarah (22 February 2018), "'The story of a weird world I was warned never to tell' 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .", BBC News. [A related case study.]
- Munro, A. (1999) Delusional Disorder: Paranoia and Related Illnesses. Cambridge: Cambridge University Press. .
- Sims, A. (1995) Symptoms in the mind: An introduction to descriptive psychopathology. Edinburgh: Elsevier Science Ltd. .
Dış bağlantılar
Sınıflandırma | D |
---|---|
Dış kaynaklar |
|
- Wikimedia Commons'ta Delusional disorders ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sanrisal bozukluk genellikle nadir gorulen ruhsal hastalik ancak sanrilara eslik eden belirgin halusinasyon dusunce bozuklugu gorulmez Sanrilar psikozun spesifik bir belirtisidir Yanilsamalar Bizarre veya Non bizarre olabilir Non bizarre sanrilar gercek hayatta meydana gelen zarar gorme veya zehirlenme gibi durumlarda ortaya cikar Bu tarz sanrisal bozuklugu olan insanlar sosyallesmeye devam edebilir ve islev ve davranislarinda herhangi bir gariplik aksaklik gorunmez Ancak sanrisal dusunceler hayatlarini mesgul edeceginden iliskilerinde bozulmalar gorulebilir Sanrisal bozuklukDiger adlarParanoid bozukluk kaynak belirtilmeli UzmanlikPsikiyatri klinik psikoloji SureGenellikle omur boyuTiplerErotomanik tip zulum tipi somatik tip karisik tip tanimlanmamis tipNedenleriGenetik ve cevreselRisk faktoru dusuk SES madde bagimliligiAyirici taniParanoid kisilik bozuklugu sizofreni bipolar bozukluk Tani koyulurken isitsel ve gorsel sanrilarin yaninda sanri icerigine bagli olarak kokusal veya dokunsal sanrilarda gorulebilir Sanrilar ilac veya etkilerinden kaynaklanamaz ve sanrisal bozukluk daha onceden sizofreni tanisi almis bir kiside gorulmez Sanrisal bozuklugu olan bir kisi gunluk yasamda gosterebilir Bilimsel calismalarin yeni ve kapsamli meta analizleri hastalarin ozellikle algisal akil yurutme alanlarinda bir bozukluk gozlemlendigini gostermektedir Alman psikiyatrist Emil Kraepelin e gore sanrisal bozuklugu olan hastalar tutarli mantikli ve makul olmaya devam etmektedirler DSM IV ve psikologlar kisisel inanclarin kulturel ve dini farkliliklara saygi gosterilerek degerlendirilmesi gerektigi konusunda hemfikirdir cunku bazi kulturler diger kulturlerde sanrisal olarak adlandirilabilecek inanclara sahiptir SiniflandirmaSanrisal bozuklugun tanisi bazen sanrilarin icerigine gore degisebilir Ruhsal Bozukluklarin Tanisal ve Istatistiksel El Kitabi nda yer alan yedi tani cesidi Erotomanik tip erotomani Genellikle onde gelen bir unlu olan bir bireye asik oldugu yanilsamasi Kisi istedigi kisiyle takintili bir sekilde iletisim kurmaya calistigi icin yasalari ihlal edebilir Kendisini guclu bilge veya unlu oldugunu sanma yanilsamasi kisinin partnerinin yanildigi zaman sadakatsiz oldugunu dusunme yanilgisi Hasta sadakatsizligin kanitini bulmak amaciyla partnerini takip edebilir kisa mesajlari e postalari telefon gorusmelerini vb kontrol edebilir Bu yanilsama en yaygin alt turdur Kisinin veya yakin oldugu kisinin bir sekilde kotu muamele gordugu inancini icerir Hasta uyusturulduguna gozetlendigine zarar gordugune taciz edildigine ve daha bircok tarz sey olduguna inanabilir Somatik tip Kisinin fiziksel kusuru ya da tibbi bir rahatsizligi oldugunu dusunmesi Karisik tip Yukarida belirtilen ozelliklerinden birden fazlasini icerebilir Belirlenmemis tur Herhangi bir kategoride acikca belirlenemeyen veya karakterize edilemeyen sanrilar Populer kulturde2010 yapimi psikolojik gerilim filmi Shutter Island da oyuncu Leonardo DiCaprio nun oynadigi karakterin sanrisal bozuklugu vardir tarafindan yonetilen bir Hint filmi da Bundan sonra sanrilarin karmasik dogasi tasvir edilir adli Fransiz filminde erotomani hastasi olan bir karakterin hayati anlatilmaktadir Ayrica bakinizPaylasilmis psikotik bozukluk Deluzyonel parazitoz Cotard deluzyonu Capgras deluzyonu Kriptik gebelik ParanoyaKaynakca Cleveland Clinic 22 Ocak 2018 6 Subat 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 Arsivlenmis kopya 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 a b https my clevelandclinic org health diseases 9599 delusional disorder text Environmental 2Fpsychological vulnerable 20to 20developing 20delusional 20disorder 6 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Semple David Oxford Hand Book of Psychiatry Oxford Press 2005 p 230 a b c American Psychiatric Association 2013 Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders 5th ed text revision Washington DC American Psychiatric Association Hales E and Yudofsky JA eds The American Psychiatric Press Textbook of Psychiatry Washington DC American Psychiatric Publishing Inc 2003 a b Winokur George Comprehensive Psychiatry Delusional Disorder American Psychiatric Association 1977 p 513 Peters Emmanuelle R Nunn Julia A Pickering Alan D Hemsley David R 2002 Perceptual organization deficits in psychotic patients Psychiatry Research 110 2 ss 125 135 doi 10 1016 S0165 1781 02 00096 3 PMID 12057825 Bora Emre Yucel Murat Pantelis Christos 2009 Cognitive functioning in schizophrenia schizoaffective disorder and affective psychoses Meta analytic study British Journal of Psychiatry 195 6 ss 475 482 doi 10 1192 bjp bp 108 055731 PMID 19949193 7 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Zanelli Jolanta Reichenberg Abraham Morgan Kevin Fearon Paul Kravariti Eugenia Dazzan Paola Morgan Craig Zanelli Caroline Demjaha Arsime Jones Peter B Doody Gillian A Kapur Shitij Murray Robin M 2010 Specific and Generalized Neuropsychological Deficits A Comparison of Patients with Various First Episode Psychosis Presentations American Journal of Psychiatry 167 1 ss 78 85 doi 10 1176 appi ajp 2009 09010118 PMID 19952077 Winokur G 1977 Delusional Disorder Paranoia Comprehensive Psychiatry 18 6 ss 511 521 doi 10 1016 s0010 440x 97 90001 8 PMID 923223 Shivani Chopra 16 Kasim 2018 Delusional Disorder eMedicine 14 Subat 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 http www health am psy delusional disorder 7 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Delusional Disorder Retrieved 7 August 2012 2 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Mart 2015 Arsivlenmis kopya 13 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Mammootty Adoor Asokan Shobana Bahadur 1 Ekim 1987 Anantaram 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 2 Subat 2017 Anantaram After three years another landmark from Adoor Gopalakrishnan 3 Subat 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Subat 2017 OkumaArnold K Vakhrusheva J 2015 Resist the negation reflex Minimizing reactance in psychotherapy of delusions PDF Psychosis 8 2 ss 1 10 doi 10 1080 17522439 2015 1095229 olu kirik baglanti McDermott Sarah 22 February 2018 The story of a weird world I was warned never to tell 11 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde BBC News A related case study Munro A 1999 Delusional Disorder Paranoia and Related Illnesses Cambridge Cambridge University Press 0 521 58180 X Sims A 1995 Symptoms in the mind An introduction to descriptive psychopathology Edinburgh Elsevier Science Ltd 0 7020 2627 1 Dis baglantilarSiniflandirmaDICD 10 F22 0ICD 9 CM 297 1MeSH D010259Dis kaynaklareMedicine article 292991 Wikimedia Commons ta Delusional disorders ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur