Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Savaş suçu, askerî veya sivil, kişi veya kişilerin, savaş kanunları ihlâli için uluslararası ceza hukuku çerçevesinde cezalandırılabileceği suçtur. Bunlar özellikle, sivil halkın öldürülmesi, kötü muameleye tabi tutulması veya zorla çalıştırılması, savaş esirlerinin öldürülmesi ya da kötü muameleye tabi tutulması, rehinelerin öldürülmesi, kamu ve özel kişilerin mallarının yağmalanması, gereksiz yere şehirlerin yakılıp yıkılması gibi eylemleri kapsamaktadır. Devletler arası çatışmalarda savaş kanunlarının her ihlâli bir savaş suçu sayılmaktadır, ama devlet içi çatışmalarda yer alan ihlâller savaş suçu sayılmayabilir.
Alt sıra, soldan sağa: Göring, Hess, Ribbentrop, Keitel, Kaltenbrunner, Rosenberg, Frank, Frick, Streicher, Funk, Schacht, üst sıra, soldan sağa: Dönitz, Raeder, Schirach, Sauckel, Jodl, Papen, Seyss-Inquart, Speer, Neurath ve Fritzsche.
Savaş hukuku sınırları içinde, yerleşmiş güvenliğinin ihlâli, çatışma esnasında kabul edilmiş prosedürlerin ve kuralların çiğnenmesi, örneğin ateşkes bayrağını kaldıranlara saldırmak veya ateşkes bayrağını yanıltıcı şekilde kullanıp saldırmak, savaş suçu sayılır.
Savaş esirlerine ve sivillere karşı kötü davranmak da savaş suçu oluşturan davranışlar arasında yer alır. Savaş suçları toplu katliam ve Soykırım olaylarının bir parçası olmasına rağmen, bu tip suçlar genel olarak uluslararası insani hukuk çerçevesinde insanlığa karşı suçlar kapsamına girer.
Savaş suçlarının uluslararası insani hukuk alanında önemli bir yeri vardır ve bu alanda Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi gibi uluslararası mahkelemer düzenlenmiştir. BM Güvenlik Konseyi tarafından oluşturulan ve yakın tarihten örneklerdir.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, 1 Temmuz 2002 tarihinden sonra işlenmiş savaş suçları davalarının görüşülmesi için Lahey'de kuruldu. Bazı ülkeler, özellikle Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve İsrail, mahkemeye karşı eleştirilerde bulunup, katılmayı reddetmişlerdir ve mahkemenin vatandaşları üzerinde yargılama yetkisine sahip olmasına izin vermemişlerdir.
Nazilerin Sovyet savaş esirlerine işledikleri suçlar savaş suçuna örnek teşkil eder.
Ceza, cezasızlığın önlenmesi ve UCM'ye giden yol
Savaş suçları, Orta Çağ'dan beri ulusal mahkemeler tarafından cezalandırılabilmiştir. Savaş suçlarının ilk kez kapsamlı bir kanun halinde toplanması, Amerikan İç Savaşı sırasında Başkan Lincoln tarafından 1863'te çıkarılan Lieber Kuralları´nda gerçekleştirildi. O tarihten bu yana 1907 tarihli IV nolu Lahey Sözleşmesi ve onun yönetmelikleri, 1949 tarihli Cenevre Sözleşmeleri ve onların 1977 tarihli protokolleri de dahil olmak üzere pek çok uluslararası insancıl hukuk sözleşmesi hazırlanmıştır. Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü´nün (Statü) 8. Maddesi bu anlaşmalarda ve uluslararası örf ve adet hukukunda tanımlanmış uluslararası silahlı çatışma esnasında işlenen savaş suçlarının büyük bir bölümü üzerinde Uluslararası Ceza Mahkemesi´ne (UCM) yetki verir. Bu iç savaşlar gibi günümüzün en yaygın çatışmaları olan uluslararası olmayan silahlı çatışmalarda işlenmiş savaş suçlarını yargılama yetkisinin de, Uluslararası Ceza Mahkemesi´ne verilmesi yoluyla uluslararası hukuktaki en son gelişmeleri de teyit etmektedir. İnsanlığa karşı suçlardan farklı olarak bir savaş suçu tek, ayrı, dağınık ya da rastgele bir eylem olabilir. Bu eylemlerin yaygın ve sistematik olmasına yönelik herhangi bir koşul yoktur.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin görev alanına giren, Lahey yönetmeliklerinde ve Cenevre Sözleşmeleri'nin I. Protokol'ünde ve uluslararası örf ve adet hukukunda tanımlanmış ihlallerin bazıları şunlardır:
- Doğrudan sivil nüfusa, sivil eşyalarına, insani yardıma ya da barış koruyucu misyonların yanı sıra sağlayacağı önceden tahmin edilen somut ve doğrudan doğruya askerî avantaja oranla aşırı bir şekilde sivil hedeflere zarar vereceği ya da sivilleri yaralayacağı ya da rastlantısal olarak can kaybına yol açacağı bilinen saldırılar da dahil olmak üzere sivillere yönelik yasaklanmış saldırılar; Kızılhaç ve Kızılay amblemlerini taşıyan binalara, malzemelere, tıp birimlerine, ulaşım araçlarına ve kişilere karşı saldırılar; ve askerî hedef olmayan din, eğitim, sanat, bilim ya da hayır amaçlarıyla kullanılan binalara, tarihi anıtlara ve hastanelere saldırılar;
- Teslim olmuş askerleri öldürmek ya da yaralamak; uzuv keserek fiziksel olarak sakat bırakmak; kişinin ölüme sebebiyet verecek ya da onun sağlığını ciddi biçimde tehlikeye atacak tıbbi olarak meşrulaştırılamayacak ve kişinin çıkarları doğrultusunda yapılmayan tıbbi ya da bilimsel deneyler gerçekleştirmek; kişinin onuruna yönelik saldırı, özellikle de onur kırıcı ve aşağılayıcı muamele; tecavüz ve cinsel şiddetin diğer biçimleri ve insanları kalkan olarak kullanmak gibi savunmasız kişilere zarar verme;
- Ateşkes bayrağını, BM ya da düşman işaretini ya da Kızılhaç ve Kızılay amblemlerini kötüye kullanmak; esir alınmayacağını bildirmek; askerî gerekliliklerle meşrulaştırmadıkça düşman mülklerini yağmalama, yok etme ya da zaptetme; zehir ya da zehirli silahlar, belirli gazları, vücutta parçalanan kurşunları ve yapılacak bir değişiklikle tüzüğe eklenecek diğer silahlar gibi yasaklanmış silahları kullanmak; bir savaş yöntemi olarak sivilleri kasten aç bırakmak ya da ulusal silahlı kuvvetlere 15 yaşından küçük çocukları almak ya da onları silahlı çatışmalara aktif bir şekilde katarak kullanmak gibi bazı yasaklanmış savaş yöntemleri;
- İşgalciler tarafından işgal ettikleri topraklara kendi sivil nüfuslarının dolaylı olarak ya da doğrudan transferi ya da işgal edilen toprakların nüfusunun tamamının veya bir parçasının sınır dışı edilmesi ya da transferi; düşman vatandaşlarının yasal haklarını kaldırma ya da askıya alma ya da onları kendi ülkelerine karşı askerî operasyonlara katılmaya zorlamak da dahil olmak üzere, işgal edilen topraklarda ya da düşman vatandaşlarına karşı yasaklanmış bazı eylemler.
Bu zamana kadar savaş suçları nedeniyle yargılanan eski devlet ve hükûmet başkanlarından bazıları:
- Karl Dönitz (Almanya)
- Hideki Tojo (Japonya)
- Charles Taylor (Liberya)
- Slobodan Milošević (Yugoslavya, dava sürecinde öldü)
- Saddam Hüseyin (Irak, idam edildi.)
Savaşın yasallığı kazananlara verdiği öncelik nedeniyle eleştiri noktası haline gelmiştir çünkü bazı olaylar savaş suçları olarak algılanmamaktadır. Bu olaylar arasında ABD'nin I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sürecinde sivil hedefleri yok etmesi ve atom bombalarının Hiroşima ve Nagasaki'de kullanımı yer almaktadır. Endonezya'nın 1976 ve 1999 tarihleri arası Doğu Timor'u işgali de bazı kesimler tarafından savaş suçu olarak algılanmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Report of the Department of Army review of the preliminary investigations into the My Lai incident (PDF). Exhibits, Book 6 — Photographs (İngilizce). III. Kongre Kütüphanesi (Military Legal Resources). 14 Mart 1970. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
- ^ (İngilizce). UMKC Missouri-Kansas City Üniversitesi. 25 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
- ^ Tal, Kryss. (İngilizce). Krysstal.com. 24 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
- ^ Aslan, M. Yasin (2008). "Savaş Hukukunun Temel Prensipleri" (PDF). TBB Dergisi, 79. Türkiye Barolar Birliği. s. 274. 26 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2018.
Dış bağlantılar
- Uluslararası Ceza Mahkemesi: Hayal ve Ötesi (Uluslararası Af Örgütü)8 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (ing)
- (ing)
- (ing)
- Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü4 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ing)
- (ing)
- Sri Lanka'nın Savaş Suçları[] (ing)
- BM Eski Yugoslavya için Uluslararası Ceza Mahkemesi24 Ocak 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ing)
- BM Rwanda için Uluslararası Ceza Mahkemesi1 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ing)
- Rajiv Gandhi'nin Savaş Suçları[] (ing)
- Doğu Timur Özel Mahkemesi21 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ing)
- (ing)
- CBC Dijital Arşivleri - Adaletten Kaçmak: Kanada'da Savaş Suçluları18 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (ing)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Savas sucu askeri veya sivil kisi veya kisilerin savas kanunlari ihlali icin uluslararasi ceza hukuku cercevesinde cezalandirilabilecegi suctur Bunlar ozellikle sivil halkin oldurulmesi kotu muameleye tabi tutulmasi veya zorla calistirilmasi savas esirlerinin oldurulmesi ya da kotu muameleye tabi tutulmasi rehinelerin oldurulmesi kamu ve ozel kisilerin mallarinin yagmalanmasi gereksiz yere sehirlerin yakilip yikilmasi gibi eylemleri kapsamaktadir Devletler arasi catismalarda savas kanunlarinin her ihlali bir savas sucu sayilmaktadir ama devlet ici catismalarda yer alan ihlaller savas sucu sayilmayabilir Almanya savas sucu Ekim 1939 Polonya II Dunya SavasiNurnberg Uluslararasi Askeri Ceza Mahkemesi siralarinda yargilanan Almanya savas suclulari Alt sira soldan saga Goring Hess Ribbentrop Keitel Kaltenbrunner Rosenberg Frank Frick Streicher Funk Schacht ust sira soldan saga Donitz Raeder Schirach Sauckel Jodl Papen Seyss Inquart Speer Neurath ve Fritzsche Amerika Birlesik Devletleri Ordusu fotografcisi Ronald L Haeberle tarafindan cekilen ve 200 den fazla sivilin olduruldugu My Lai Katliami nin ardindan cogu kadin ve cocuk olan oluleri yol kenarinda gosteren fotograf ABD nin savas suclari arasinda yargilamasi yapilip mahkum oldugu orneklerden birine aittir 16 Mart 1968 Daha sonra Genelkurmay Baskanligi yapip siyasete de atilan ve disisleri bakanligi yapan Colin Powell olayi ortmeye calisanlar arasinda olmustu Savas hukuku sinirlari icinde yerlesmis guvenliginin ihlali catisma esnasinda kabul edilmis prosedurlerin ve kurallarin cignenmesi ornegin ateskes bayragini kaldiranlara saldirmak veya ateskes bayragini yaniltici sekilde kullanip saldirmak savas sucu sayilir Savas esirlerine ve sivillere karsi kotu davranmak da savas sucu olusturan davranislar arasinda yer alir Savas suclari toplu katliam ve Soykirim olaylarinin bir parcasi olmasina ragmen bu tip suclar genel olarak uluslararasi insani hukuk cercevesinde insanliga karsi suclar kapsamina girer Savas suclarinin uluslararasi insani hukuk alaninda onemli bir yeri vardir ve bu alanda Nurnberg Uluslararasi Askeri Ceza Mahkemesi gibi uluslararasi mahkelemer duzenlenmistir BM Guvenlik Konseyi tarafindan olusturulan ve yakin tarihten orneklerdir Uluslararasi Ceza Mahkemesi 1 Temmuz 2002 tarihinden sonra islenmis savas suclari davalarinin gorusulmesi icin Lahey de kuruldu Bazi ulkeler ozellikle Amerika Birlesik Devletleri Cin ve Israil mahkemeye karsi elestirilerde bulunup katilmayi reddetmislerdir ve mahkemenin vatandaslari uzerinde yargilama yetkisine sahip olmasina izin vermemislerdir Nazilerin Sovyet savas esirlerine isledikleri suclar savas sucuna ornek teskil eder Ceza cezasizligin onlenmesi ve UCM ye giden yolSavas suclari Orta Cag dan beri ulusal mahkemeler tarafindan cezalandirilabilmistir Savas suclarinin ilk kez kapsamli bir kanun halinde toplanmasi Amerikan Ic Savasi sirasinda Baskan Lincoln tarafindan 1863 te cikarilan Lieber Kurallari nda gerceklestirildi O tarihten bu yana 1907 tarihli IV nolu Lahey Sozlesmesi ve onun yonetmelikleri 1949 tarihli Cenevre Sozlesmeleri ve onlarin 1977 tarihli protokolleri de dahil olmak uzere pek cok uluslararasi insancil hukuk sozlesmesi hazirlanmistir Uluslararasi Ceza Mahkemesi Roma Statusu nun Statu 8 Maddesi bu anlasmalarda ve uluslararasi orf ve adet hukukunda tanimlanmis uluslararasi silahli catisma esnasinda islenen savas suclarinin buyuk bir bolumu uzerinde Uluslararasi Ceza Mahkemesi ne UCM yetki verir Bu ic savaslar gibi gunumuzun en yaygin catismalari olan uluslararasi olmayan silahli catismalarda islenmis savas suclarini yargilama yetkisinin de Uluslararasi Ceza Mahkemesi ne verilmesi yoluyla uluslararasi hukuktaki en son gelismeleri de teyit etmektedir Insanliga karsi suclardan farkli olarak bir savas sucu tek ayri daginik ya da rastgele bir eylem olabilir Bu eylemlerin yaygin ve sistematik olmasina yonelik herhangi bir kosul yoktur Uluslararasi Ceza Mahkemesi nin gorev alanina giren Lahey yonetmeliklerinde ve Cenevre Sozlesmeleri nin I Protokol unde ve uluslararasi orf ve adet hukukunda tanimlanmis ihlallerin bazilari sunlardir Dogrudan sivil nufusa sivil esyalarina insani yardima ya da baris koruyucu misyonlarin yani sira saglayacagi onceden tahmin edilen somut ve dogrudan dogruya askeri avantaja oranla asiri bir sekilde sivil hedeflere zarar verecegi ya da sivilleri yaralayacagi ya da rastlantisal olarak can kaybina yol acacagi bilinen saldirilar da dahil olmak uzere sivillere yonelik yasaklanmis saldirilar Kizilhac ve Kizilay amblemlerini tasiyan binalara malzemelere tip birimlerine ulasim araclarina ve kisilere karsi saldirilar ve askeri hedef olmayan din egitim sanat bilim ya da hayir amaclariyla kullanilan binalara tarihi anitlara ve hastanelere saldirilar Teslim olmus askerleri oldurmek ya da yaralamak uzuv keserek fiziksel olarak sakat birakmak kisinin olume sebebiyet verecek ya da onun sagligini ciddi bicimde tehlikeye atacak tibbi olarak mesrulastirilamayacak ve kisinin cikarlari dogrultusunda yapilmayan tibbi ya da bilimsel deneyler gerceklestirmek kisinin onuruna yonelik saldiri ozellikle de onur kirici ve asagilayici muamele tecavuz ve cinsel siddetin diger bicimleri ve insanlari kalkan olarak kullanmak gibi savunmasiz kisilere zarar verme Ateskes bayragini BM ya da dusman isaretini ya da Kizilhac ve Kizilay amblemlerini kotuye kullanmak esir alinmayacagini bildirmek askeri gerekliliklerle mesrulastirmadikca dusman mulklerini yagmalama yok etme ya da zaptetme zehir ya da zehirli silahlar belirli gazlari vucutta parcalanan kursunlari ve yapilacak bir degisiklikle tuzuge eklenecek diger silahlar gibi yasaklanmis silahlari kullanmak bir savas yontemi olarak sivilleri kasten ac birakmak ya da ulusal silahli kuvvetlere 15 yasindan kucuk cocuklari almak ya da onlari silahli catismalara aktif bir sekilde katarak kullanmak gibi bazi yasaklanmis savas yontemleri Isgalciler tarafindan isgal ettikleri topraklara kendi sivil nufuslarinin dolayli olarak ya da dogrudan transferi ya da isgal edilen topraklarin nufusunun tamaminin veya bir parcasinin sinir disi edilmesi ya da transferi dusman vatandaslarinin yasal haklarini kaldirma ya da askiya alma ya da onlari kendi ulkelerine karsi askeri operasyonlara katilmaya zorlamak da dahil olmak uzere isgal edilen topraklarda ya da dusman vatandaslarina karsi yasaklanmis bazi eylemler Bu zamana kadar savas suclari nedeniyle yargilanan eski devlet ve hukumet baskanlarindan bazilari Karl Donitz Almanya Hideki Tojo Japonya Charles Taylor Liberya Slobodan Milosevic Yugoslavya dava surecinde oldu Saddam Huseyin Irak idam edildi Savasin yasalligi kazananlara verdigi oncelik nedeniyle elestiri noktasi haline gelmistir cunku bazi olaylar savas suclari olarak algilanmamaktadir Bu olaylar arasinda ABD nin I Dunya Savasi ve II Dunya Savasi surecinde sivil hedefleri yok etmesi ve atom bombalarinin Hirosima ve Nagasaki de kullanimi yer almaktadir Endonezya nin 1976 ve 1999 tarihleri arasi Dogu Timor u isgali de bazi kesimler tarafindan savas sucu olarak algilanmaktadir Ayrica bakinizAmerika nin isledigi savas suclariKaynakca Report of the Department of Army review of the preliminary investigations into the My Lai incident PDF Exhibits Book 6 Photographs Ingilizce III Kongre Kutuphanesi Military Legal Resources 14 Mart 1970 23 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Kasim 2018 Ingilizce UMKC Missouri Kansas City Universitesi 25 Ocak 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2018 Tal Kryss Ingilizce Krysstal com 24 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Kasim 2018 Aslan M Yasin 2008 Savas Hukukunun Temel Prensipleri PDF TBB Dergisi 79 Turkiye Barolar Birligi s 274 26 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Kasim 2018 Dis baglantilarUluslararasi Ceza Mahkemesi Hayal ve Otesi Uluslararasi Af Orgutu 8 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing ing ing Uluslararasi Ceza Mahkemesi Roma Statusu4 Subat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing ing Sri Lanka nin Savas Suclari olu kirik baglanti ing BM Eski Yugoslavya icin Uluslararasi Ceza Mahkemesi24 Ocak 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing BM Rwanda icin Uluslararasi Ceza Mahkemesi1 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing Rajiv Gandhi nin Savas Suclari olu kirik baglanti ing Dogu Timur Ozel Mahkemesi21 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing ing CBC Dijital Arsivleri Adaletten Kacmak Kanada da Savas Suclulari18 Subat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ing