Saç, insanda, baş üzerinde kafa derisi ya da saç derisi denen kısımda bulunan kıl kümesine verilen genel ad. Saç, deride bulunan saç foliküllerinden büyüyen bir . Saç, memelilerin tanımlayıcı özelliklerinden biridir.İnsan vücudu, tüysüz deri bölgeleri dışında, kalın ve ince üreten foliküllerle kaplıdır. Saça en yaygın ilgi, , saç tipleri ve saç bakımı üzerine odaklanır, ancak saç aynı zamanda esas olarak proteinden, özellikle alfa-keratinden oluşan önemli bir biyomateryaldir. Vücut kılları, yüz kılları, , , kaş, kirpik, , göğüs kılları, karın kılları, kasık kılı, vücutta bulunan diğer saç tipleridir.
Saç diğer kıl kümelerine göre daha hızlı uzar. Saçın, büyüme hızı ortalama günde 0,3 mm ile 0,4 mm'dir. Her saç kılının büyüme ve duraklama devreleri birbirinden bağımsız olduğu için bir kıl büyürken diğer kıl dökülebilir. ortalama bir erkek saç teli kalınlığı 0,03-0,04 mm dir. Yeni doğan bebeklerde bütün kıllar aynı devrede bulunur. Bu sebeple 2-3 haftalık bebeklerde aniden saç dökülmesi görülür. 6 aydan sonra saçlar yetişkinlerin saç düzenine uyar.
Yaş, ırk, cinsiyet ve hormonların durumuna göre değişik saç şekilleri meydana gelir. Örneğin Afrikalı birinin saçları yaklaşık 3 kat dokudan meydana gelirken ve kıvrılmaya meyilliyken bu oran Uzak Doğulularda 11 kata kadar çıkar ve saçlar düz olma eğilimi gösterirler.
Saç folikülü
Folikül, saçın içinde büyüdüğü yapıdır. Saçın içinde bulunduğu gözenekli yapı yağ üreterek deriyi ve saçı yağlandırır. Gözenekli yapının dışında görülen kısımlarda özel kaslar yer alır.
Saç renkleri
Saç rengini veren pigmentler sarı, kırmızı ve mavi renklidir. Sarı pigmentler en küçük, maviler en büyük hacme sahiptirler. Mavi pigmentler en dışta, kırmızı ortada ve sarı en içte yer alır. Bu nedenle kimyasal yollarla saç rengi açılırken saç önce mavi rengini yitirerek kızıllaşır, son olarak da sarı hale gelir. İşleme devam edilirse beyaz veya beyaza çok yakın bir ton elde edilebilir.
Vücutta pigmentlerin yokluğu, albino denilen durumun ortaya çıkmasına neden olur. Albino canlılarda, genellikle tüm kıllar renksizdir.
Saç ağarması, saça renk veren pigment boya maddesinin zamanla azalmasından ileri gelir. Saçların birden beyazlaşması renk değişiminden olmayıp, siyah kılların dökülmesi ve daha dayanıklı beyaz saçların kalmasından ileri gelir.
Saç renkleri tanımlanırken, mavi ağırlıklı renkler "kül veya soğuk tonlar", kızıl ağırlıklı renkler "altın veya sıcak tonlar" olarak adlandırılır. Saç rengi tanımlanırken harf ve rakamlardan oluşmuş kodlar kullanılır. Numara küçüldükçe renk koyulaşır. Genellikle 1 numara "siyah", 10 numara "açık sarı" saçları tanımlamak için kullanılır. Harfler ise genellikle rengin türünü (sıcak, soğuk, leylak vs.) belirtmek için kullanılır.
Saç hastalıkları
Saçların dökülmesine, doğrudan saçlarla ilgili mikrobik hastalıklar sebep olabildiği gibi mineral eksikliği,, açlık, şeker hastalığı,regl e de bağlıdır, hormon bozukluğu gibi, bünyedeki herhangi bir rahatsızlık da sebep olabilir.Kellik, saçkıran, kepek, dazlaklık belli başlı .
Vücutta doğuştan pigment bulunmayan (akşın) kişilerin saçları ve vücutlarındaki bütün kıllar beyaz renktedir.
Saç dökülmesi
Saç birçok nedene bağlı olarak dökülür. Dökülmenin nedeni tespit edilmeden doğru bir tedavi yaklaşımı sağlanamaz. Bu nedenle dökülmenin hangi nedenle olduğunu bilmek önemlidir.
Saç dökülmesi hem erkeklerde hem de kadınlarda görülebilir. Erkeklerde daha sık olarak görülen saç dökülmesi, 25 yaşına kadar erkeklerin % 25'ini, 40 yaşına kadar % 40'ını, 50 yaşına kadar % 50'sini etkiler.
Erkek tipi saç dökülmesi, alnın iki yanında ve tepede olabileceği gibi tamamen bütün başı da kapsayabilir. Kadınlarda ise dökülme daha çok, saçların seyrekleşmesi şeklinde kendini gösterir.
Bir tedaviye geçilmeden önce, saç dökülmesinin tipinin bir uzman hekim tarafından incelenmesi gerekmektedir. Birçok hastalık, hormonal ve metobolik düzensizlikler ve besinsel etkiler saç dökülmesini tetikleyebilir. Bunun gibi sebepler ortadan kaldırılmadan tedavi hiçbir zaman tam olarak gerçekleşmez. Saç dökülmelerini önlemek için kullanılan kozmetiklere dikkat edilmesi gerekir. Saç temizliği için doğal zeytinyağlı, badem yağlı, defne yağlı şampuan ve sabunları kullanmak; saç hastalıkları, saç biti, kepek, saç dökülmelerinin önlenmesini yardımcı olur. Kimyasal şampuanlar yerine eczanelerde bulunan sağlık ürünleri tercih edilmelidir.
Erkek tipi kellik veya kadın tipi kellik olarak belli bir kalıpta dökülen saçlar kalıtımsal özellik gösterir ve kişi saç kaybını ortaya çıkaran genlere sahiptir. Erkekte, saç kaybı geni anne veya baba tarafından tek kişiden geçebileceği gibi, her iki ebeveynin tarafında da saç kaybı varsa, erkeğin saç kaybı yaşama riski çok yüksektir. Kadınlarda ise ebeveynlerden sadece birinde saç kaybı olması, kadında yüksek seviyede bulunan östrojen hormonu sebebiyle, saç kaybı yaratmakta etkisiz olmaktadır. Saç kaybına sebep olan diğer pek çok neden vardır, bunlar genetik ile karıştırılmamalıdır.
Saç ve şampuanların içinde bulunan proteinler, ancak saçın üzerinde bulunan, hasar görmüş ve yıpranmış alanları zamanla doldurarak geçici bir dolgunluk ve yumuşaklık verebilirler. Şampuanın içeriğinde bulunan etken maddeler moleküler büyüklükleri sebebiyle saçın içine giremedikleri için saçı besleyemezler veya daha çabuk uzamasını sağlayamazlar.
Olağan saç dökülmesi
Ömrünü tamamlamış saç kendiliğinden veya dış etkilerle (tarama, şampuanla yıkama, fırçalama, saça şekil verme çalışmaları) dökülür. Bunun yerine yeni saç çıkar. Günde ortalama 100 veya bazen 200 adet saç dökülür. Yeni doğan bebekte ve hamilelikte görülen saç dökülmeleri kısmen olağan saç dökülmesi sayılabilir.
Stres nedenli saç dökülmesi
Deri hastalıkları ile stres ve ruhsal olaylar arasındaki ilişki öteden beri bilinir. Kişi psikolojik sıkıntılarını kişisel ya da ailesel sorunlarını bir dermatolojik problem hâlinde yansıtabilmektedir. Ayrıca kendiliğinden oluşmuş bir deri problemi (saç dökülmesi) kişide vücut imajını zedeleyecek bireysel, psikolojik bozukluklara ve hatta psikososyal olumsuzluklara yol açabilmektedir. Kısaca, saç dökülmesi ve stres arasında iki çeşit ilişki söz konusudur:
- Birinci ilişki nörotik bir ruhsal yapının desteklediği görünürde organik bir neden olmaksızın, stresin körüklediği saç dökülmeleri oluşabilir.
- İkinci ilişki ise saç dökülmesi sonucu oluşan görünüme karşı kişinin geliştirdiği psikolojik reaksiyonlardır.
Kellik
Kellik irsî bir neden olup yeniden çıkmayacak şekilde saçları döker. Kemoterapi görmek veya diğer bazı kanser ilaçlarını kullanmak da yeniden çıkmak üzere saçların dökülmesine sebep olabilir.
Saç kesimi
Saç kesimi veya tıraş saçların çıkarılma yöntemidir. Bunun için makas, tıraş bıçağı, ustura, emniyetli tıraş makinesi, tıraş kremi, tıraş fırçası, tıraş sabunu, saç kesme makinesi veya tıraş makinesi uygulanır.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8779163/ []
- ^ https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jocd.15907 []
Ayrıca bakınız
- Saç nakli
- Saç modeli
- Saç fetişizmi
- Epilasyon
- Uzun saç
- Saç kıvırma
- Saç düzleştirme
- Dalgalı saç modeli
- Kuaför
Wikimedia Commons'ta Hair ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sac insanda bas uzerinde kafa derisi ya da sac derisi denen kisimda bulunan kil kumesine verilen genel ad Sac deride bulunan sac folikullerinden buyuyen bir Sac memelilerin tanimlayici ozelliklerinden biridir Insan vucudu tuysuz deri bolgeleri disinda kalin ve ince ureten folikullerle kaplidir Saca en yaygin ilgi sac tipleri ve sac bakimi uzerine odaklanir ancak sac ayni zamanda esas olarak proteinden ozellikle alfa keratinden olusan onemli bir biyomateryaldir Vucut killari yuz killari kas kirpik gogus killari karin killari kasik kili vucutta bulunan diger sac tipleridir Sacini oren genc kiz in tablosu Sac diger kil kumelerine gore daha hizli uzar Sacin buyume hizi ortalama gunde 0 3 mm ile 0 4 mm dir Her sac kilinin buyume ve duraklama devreleri birbirinden bagimsiz oldugu icin bir kil buyurken diger kil dokulebilir ortalama bir erkek sac teli kalinligi 0 03 0 04 mm dir Yeni dogan bebeklerde butun killar ayni devrede bulunur Bu sebeple 2 3 haftalik bebeklerde aniden sac dokulmesi gorulur 6 aydan sonra saclar yetiskinlerin sac duzenine uyar Yas irk cinsiyet ve hormonlarin durumuna gore degisik sac sekilleri meydana gelir Ornegin Afrikali birinin saclari yaklasik 3 kat dokudan meydana gelirken ve kivrilmaya meyilliyken bu oran Uzak Dogulularda 11 kata kadar cikar ve saclar duz olma egilimi gosterirler Sac folikuluSac folikulu 1 Sac 2 Cilt 3 Kas 4 Kok kilifi 5 Sebakoz bez Folikul sacin icinde buyudugu yapidir Sacin icinde bulundugu gozenekli yapi yag ureterek deriyi ve saci yaglandirir Gozenekli yapinin disinda gorulen kisimlarda ozel kaslar yer alir Sac renkleriSac rengini veren pigmentler sari kirmizi ve mavi renklidir Sari pigmentler en kucuk maviler en buyuk hacme sahiptirler Mavi pigmentler en dista kirmizi ortada ve sari en icte yer alir Bu nedenle kimyasal yollarla sac rengi acilirken sac once mavi rengini yitirerek kizillasir son olarak da sari hale gelir Isleme devam edilirse beyaz veya beyaza cok yakin bir ton elde edilebilir Vucutta pigmentlerin yoklugu albino denilen durumun ortaya cikmasina neden olur Albino canlilarda genellikle tum killar renksizdir Sac agarmasi saca renk veren pigment boya maddesinin zamanla azalmasindan ileri gelir Saclarin birden beyazlasmasi renk degisiminden olmayip siyah killarin dokulmesi ve daha dayanikli beyaz saclarin kalmasindan ileri gelir Sac renkleri tanimlanirken mavi agirlikli renkler kul veya soguk tonlar kizil agirlikli renkler altin veya sicak tonlar olarak adlandirilir Sac rengi tanimlanirken harf ve rakamlardan olusmus kodlar kullanilir Numara kuculdukce renk koyulasir Genellikle 1 numara siyah 10 numara acik sari saclari tanimlamak icin kullanilir Harfler ise genellikle rengin turunu sicak soguk leylak vs belirtmek icin kullanilir Sac hastaliklariSackiran Saclarin dokulmesine dogrudan saclarla ilgili mikrobik hastaliklar sebep olabildigi gibi mineral eksikligi aclik seker hastaligi regl e de baglidir hormon bozuklugu gibi bunyedeki herhangi bir rahatsizlik da sebep olabilir Kellik sackiran kepek dazlaklik belli basli Vucutta dogustan pigment bulunmayan aksin kisilerin saclari ve vucutlarindaki butun killar beyaz renktedir Sac dokulmesiInsan saci Sac bircok nedene bagli olarak dokulur Dokulmenin nedeni tespit edilmeden dogru bir tedavi yaklasimi saglanamaz Bu nedenle dokulmenin hangi nedenle oldugunu bilmek onemlidir Sac dokulmesi hem erkeklerde hem de kadinlarda gorulebilir Erkeklerde daha sik olarak gorulen sac dokulmesi 25 yasina kadar erkeklerin 25 ini 40 yasina kadar 40 ini 50 yasina kadar 50 sini etkiler Erkek tipi sac dokulmesi alnin iki yaninda ve tepede olabilecegi gibi tamamen butun basi da kapsayabilir Kadinlarda ise dokulme daha cok saclarin seyreklesmesi seklinde kendini gosterir Bir tedaviye gecilmeden once sac dokulmesinin tipinin bir uzman hekim tarafindan incelenmesi gerekmektedir Bircok hastalik hormonal ve metobolik duzensizlikler ve besinsel etkiler sac dokulmesini tetikleyebilir Bunun gibi sebepler ortadan kaldirilmadan tedavi hicbir zaman tam olarak gerceklesmez Sac dokulmelerini onlemek icin kullanilan kozmetiklere dikkat edilmesi gerekir Sac temizligi icin dogal zeytinyagli badem yagli defne yagli sampuan ve sabunlari kullanmak sac hastaliklari sac biti kepek sac dokulmelerinin onlenmesini yardimci olur Kimyasal sampuanlar yerine eczanelerde bulunan saglik urunleri tercih edilmelidir Erkek tipi kellik veya kadin tipi kellik olarak belli bir kalipta dokulen saclar kalitimsal ozellik gosterir ve kisi sac kaybini ortaya cikaran genlere sahiptir Erkekte sac kaybi geni anne veya baba tarafindan tek kisiden gecebilecegi gibi her iki ebeveynin tarafinda da sac kaybi varsa erkegin sac kaybi yasama riski cok yuksektir Kadinlarda ise ebeveynlerden sadece birinde sac kaybi olmasi kadinda yuksek seviyede bulunan ostrojen hormonu sebebiyle sac kaybi yaratmakta etkisiz olmaktadir Sac kaybina sebep olan diger pek cok neden vardir bunlar genetik ile karistirilmamalidir Sac ve sampuanlarin icinde bulunan proteinler ancak sacin uzerinde bulunan hasar gormus ve yipranmis alanlari zamanla doldurarak gecici bir dolgunluk ve yumusaklik verebilirler Sampuanin iceriginde bulunan etken maddeler molekuler buyuklukleri sebebiyle sacin icine giremedikleri icin saci besleyemezler veya daha cabuk uzamasini saglayamazlar Olagan sac dokulmesi Omrunu tamamlamis sac kendiliginden veya dis etkilerle tarama sampuanla yikama fircalama saca sekil verme calismalari dokulur Bunun yerine yeni sac cikar Gunde ortalama 100 veya bazen 200 adet sac dokulur Yeni dogan bebekte ve hamilelikte gorulen sac dokulmeleri kismen olagan sac dokulmesi sayilabilir Stres nedenli sac dokulmesi Deri hastaliklari ile stres ve ruhsal olaylar arasindaki iliski oteden beri bilinir Kisi psikolojik sikintilarini kisisel ya da ailesel sorunlarini bir dermatolojik problem halinde yansitabilmektedir Ayrica kendiliginden olusmus bir deri problemi sac dokulmesi kiside vucut imajini zedeleyecek bireysel psikolojik bozukluklara ve hatta psikososyal olumsuzluklara yol acabilmektedir Kisaca sac dokulmesi ve stres arasinda iki cesit iliski soz konusudur Birinci iliski norotik bir ruhsal yapinin destekledigi gorunurde organik bir neden olmaksizin stresin korukledigi sac dokulmeleri olusabilir Ikinci iliski ise sac dokulmesi sonucu olusan gorunume karsi kisinin gelistirdigi psikolojik reaksiyonlardir Kellik Kellik irsi bir neden olup yeniden cikmayacak sekilde saclari doker Kemoterapi gormek veya diger bazi kanser ilaclarini kullanmak da yeniden cikmak uzere saclarin dokulmesine sebep olabilir Sac kesimiSac kesimi veya tiras saclarin cikarilma yontemidir Bunun icin makas tiras bicagi ustura emniyetli tiras makinesi tiras kremi tiras fircasi tiras sabunu sac kesme makinesi veya tiras makinesi uygulanir Kaynakca Arsivlenmis kopya 9 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 18 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 2 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 Arsivlenmis kopya 14 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Temmuz 2023 https www ncbi nlm nih gov pmc articles PMC8779163 yalin URL https onlinelibrary wiley com doi full 10 1111 jocd 15907 yalin URL Ayrica bakinizSac nakli Sac modeli Sac fetisizmi Epilasyon Uzun sac Sac kivirma Sac duzlestirme Dalgali sac modeli Kuafor Wikimedia Commons ta Hair ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur