Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Scutum (çoğul, scuta) Latince "kalkan" . Zaman içerisinde Antik Roma lejyonerleri tarafından savunma ve saldırı amaçlı kullanılan dikdörtgen, dışa doğru bombeli bir forma sahip vücut kalkanını tanımlamak için kullanılmaya başlanmıştır. Kalkanın kavisli şekli, taşıyan lejyonere mükemmel bir koruma sağlamaktaydı.
Tarihi
Roma'nın antik çağlarında askerler genellikle Yunanlar tarafından aspidai (άσπιδαι) olarak adlandırılan Yunan hoplitleri tarzında kalkanlar taşırlardı.
Scutumun tam olarak ne zaman kullanılmaya başladığı konusu belirsizdir. Roma Cumhuriyetinde kullanılan oval ve yarı silindirik scutumun Kelt kalkanlarından ya da Yunanların undan esinlenilmiş olması muhtemeldir. Oval scutum, Domitius Ahenobarbus'un Roma'daki sunağında, Aemilius Paullus'un Delfideki anıtında resmedilmiş, bir diğer örneğe ise Mısırdaki 'de rastlanmıştır. Oval scutum zaman içerisinde yavaş yavaş evrim geçirmiş ve Roma İmparatorluğunda kullanılan dikdörtgen formuna kavuşmuştur.
"Scutum" sözcüğü Roma İmparatorluğu boyunca varlığını korumuş ve Bizans İmparatorluğunun askeri diline de girmiştir. Bizanslılar 11. yüzyılda bile ağır piyadelerini skutatoi (Yun. σκυτατοι) olarak çağırmaktaydılar.
Yapısı
Cumhuriyette Scutum
Yunan tarihçi Polybius, bir erken dönem scutumunu Tarihler adlı eserinde şöyle tanımlar: "Roma zırhı öncelikle iki buçuk feet (76.2 cm) eninde, dört feet (1.2192 cm) yüksekliğinde dış bükey bir yüzeye sahip ve kenar kalınlığı bir palmiye genişliğinde olan scutum adlı bir kalkandan oluşurdu. Birbirine yapıştırılmış iki adet tahtadan oluşan kalkanın dış yüzeyi öncelikle bir bezle, onun üzeri ise bir parşömenle kaplıydı. Alt ve üst kenarlar, üstten gelebilecek darbelere ve dinlenirken yerden kaynaklanabilecek hasara karşı demir kenarlıklarla güçlendirilmişti. Yine ilave olarak fırlatılan taşlardan, kargılardan ve diğer ağır silahlardan korunmak için ortasında metal bir çıkıntı (umbo) bulunurdu."
Jül Sezar, Galya savaşı eserinde lejyonerlerin zaman darlığından dolayı tahtadan yapılmış scuta yerine üzerine deri geçirilmiş kabuklardan ya da örme hasırdan kalkanlar yaptıklarından bahseder.
Ancak görünüşe göre scutum, Part okçularının kompozit yaylarından fırlatılan okları durdurmak konusunda yeterince iyi değildi. Plutarch, Carrhae savaşında bu durumdan bahseder: "ve [lejyonerlere] düşmanın Katafraktlarına saldırmalarını emrettiğinde, onlar hem saldırı hem de kendilerini savunma açısından ne kadar çaresiz olduklarını göstermek için, ona oklar tarafından kalkanlarına mıhlanmış ellerini ve toprağa mıhlanmış ayaklarını gösterdiler."
İmparatorlukta Scutum
Oval scutum zaman içerisinde evrim geçirerek dikdörtgen scutum ile yer değiştirdi. Eğik, dikdörtgen scuta çoğunlukla üst üste bindirilmiş bükme ağaç şeritlerinden imal edildiğinden kalkan artık daha dayanıklı ve uzak mesafelere taşıyabilmek için de yeterince hafifti. Günümüze kadar ulaşabilmiş en iyi örnek olan Suriye, kalkan 1.06 m yüksekliğine, 0.66 m kanat genişliğine ve uçtan uca 0.86 m genişliğe sahip olup kalınlığı 5 mm ile 6 mm arasında değişmektedir.
Kalkanın içbükey yapısı, düşman tarafından fırlatılan mızrakların, okların ve kargıların kalkanın arkasında saklanan lejyonere tam güçle etki etmesini önlüyordu. Kalkanın merkezinde bulunan ve umbo olarak adlandırılan bakır alaşımından (Pirinç ya da bronzla) ya da demirden tümsek, kalkanın düşmanı şaşırtarak lejyonerlere gladius ile saldırma şansı vererek kadar ağırlaşmasına yardımcı oluyordu. Kalkanın kenarları pirinç ya da deri ile kaplanarak çevrenin yıpratıcı etkisine karşı güçlendiriliyor ve bu kaplamalardan bazı durumlarda saldırı amaçlı olarak da yararlanılıyordu.
Scuta İmparatorluğun erken dönemlerinde kırmızı renkli olarak tasvir edilmiş olsa da tüm kalkanların bu renge boyandığına dair çok az kanıt vardır. Yine de oldukça iyi korunmuş bir dikdörtgen scutum kırmızıya boyanmış ve geometrik desenler, kanatlı figürlerle ve hayvan motifleriyle süslenmiş olarak 'da yapılan kazılarda ele geçmiştir.
Scutanın üzerinde yer alan figürlerin neler olduğuna dair bir diğer delil ise yer alan ve üzerinde kartal kanadı ve şimşek motifleri bulunan kalkan kabartmalarıdır.
Kaynakça
- James, Simon (2004). Dura-Europos kazıları 1928–1937. Final Raporu VII. Silahlar, zırhlar ve diğer askeri ekipmanlar. Londra: British Museum Press. .
- McDowall, Simon (1994). Geç Roma Piyadeleri AD236-565. Osprey Publishing.
- Robinson, H.R. (1975). İmparatorluk Roma'sının silahları. Londra: Arms and Armour Press. .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Scutum cogul scuta Latince kalkan Zaman icerisinde Antik Roma lejyonerleri tarafindan savunma ve saldiri amacli kullanilan dikdortgen disa dogru bombeli bir forma sahip vucut kalkanini tanimlamak icin kullanilmaya baslanmistir Kalkanin kavisli sekli tasiyan lejyonere mukemmel bir koruma saglamaktaydi Roma Scutumuna ait Bronz kenar TarihiRoma nin antik caglarinda askerler genellikle Yunanlar tarafindan aspidai aspidai olarak adlandirilan Yunan hoplitleri tarzinda kalkanlar tasirlardi Scutumun tam olarak ne zaman kullanilmaya basladigi konusu belirsizdir Roma Cumhuriyetinde kullanilan oval ve yari silindirik scutumun Kelt kalkanlarindan ya da Yunanlarin undan esinlenilmis olmasi muhtemeldir Oval scutum Domitius Ahenobarbus un Roma daki sunaginda Aemilius Paullus un Delfideki anitinda resmedilmis bir diger ornege ise Misirdaki de rastlanmistir Oval scutum zaman icerisinde yavas yavas evrim gecirmis ve Roma Imparatorlugunda kullanilan dikdortgen formuna kavusmustur Scutum sozcugu Roma Imparatorlugu boyunca varligini korumus ve Bizans Imparatorlugunun askeri diline de girmistir Bizanslilar 11 yuzyilda bile agir piyadelerini skutatoi Yun skytatoi olarak cagirmaktaydilar YapisiCumhuriyette Scutum Yunan tarihci Polybius bir erken donem scutumunu Tarihler adli eserinde soyle tanimlar Roma zirhi oncelikle iki bucuk feet 76 2 cm eninde dort feet 1 2192 cm yuksekliginde dis bukey bir yuzeye sahip ve kenar kalinligi bir palmiye genisliginde olanscutumadli bir kalkandan olusurdu Birbirine yapistirilmis iki adet tahtadan olusan kalkanin dis yuzeyi oncelikle bir bezle onun uzeri ise bir parsomenle kapliydi Alt ve ust kenarlar ustten gelebilecek darbelere ve dinlenirken yerden kaynaklanabilecek hasara karsi demir kenarliklarla guclendirilmisti Yine ilave olarak firlatilan taslardan kargilardan ve diger agir silahlardan korunmak icin ortasinda metal bir cikinti umbo bulunurdu Jul Sezar Galya savasi eserinde lejyonerlerin zaman darligindan dolayi tahtadan yapilmis scuta yerine uzerine deri gecirilmis kabuklardan ya da orme hasirdan kalkanlar yaptiklarindan bahseder Ancak gorunuse gore scutum Part okcularinin kompozit yaylarindan firlatilan oklari durdurmak konusunda yeterince iyi degildi Plutarch Carrhae savasinda bu durumdan bahseder ve lejyonerlere dusmanin Katafraktlarina saldirmalarini emrettiginde onlar hem saldiri hem de kendilerini savunma acisindan ne kadar caresiz olduklarini gostermek icin ona oklar tarafindan kalkanlarina mihlanmis ellerini ve topraga mihlanmis ayaklarini gosterdiler Imparatorlukta Scutum Oval scutum zaman icerisinde evrim gecirerek dikdortgen scutum ile yer degistirdi Egik dikdortgen scuta cogunlukla ust uste bindirilmis bukme agac seritlerinden imal edildiginden kalkan artik daha dayanikli ve uzak mesafelere tasiyabilmek icin de yeterince hafifti Gunumuze kadar ulasabilmis en iyi ornek olan Suriye kalkan 1 06 m yuksekligine 0 66 m kanat genisligine ve uctan uca 0 86 m genislige sahip olup kalinligi 5 mm ile 6 mm arasinda degismektedir Kalkanin icbukey yapisi dusman tarafindan firlatilan mizraklarin oklarin ve kargilarin kalkanin arkasinda saklanan lejyonere tam gucle etki etmesini onluyordu Kalkanin merkezinde bulunan ve umbo olarak adlandirilan bakir alasimindan Pirinc ya da bronzla ya da demirden tumsek kalkanin dusmani sasirtarak lejyonerlere gladius ile saldirma sansi vererek kadar agirlasmasina yardimci oluyordu Kalkanin kenarlari pirinc ya da deri ile kaplanarak cevrenin yipratici etkisine karsi guclendiriliyor ve bu kaplamalardan bazi durumlarda saldiri amacli olarak da yararlaniliyordu Scuta Imparatorlugun erken donemlerinde kirmizi renkli olarak tasvir edilmis olsa da tum kalkanlarin bu renge boyandigina dair cok az kanit vardir Yine de oldukca iyi korunmus bir dikdortgen scutum kirmiziya boyanmis ve geometrik desenler kanatli figurlerle ve hayvan motifleriyle suslenmis olarak da yapilan kazilarda ele gecmistir Scutanin uzerinde yer alan figurlerin neler olduguna dair bir diger delil ise yer alan ve uzerinde kartal kanadi ve simsek motifleri bulunan kalkan kabartmalaridir KaynakcaJames Simon 2004 Dura Europos kazilari 1928 1937 Final Raporu VII Silahlar zirhlar ve diger askeri ekipmanlar Londra British Museum Press ISBN 0 7141 2248 3 McDowall Simon 1994 Gec Roma Piyadeleri AD236 565 Osprey Publishing ISBN 978 1 85532 419 0 Robinson H R 1975 Imparatorluk Roma sinin silahlari Londra Arms and Armour Press ISBN 0 85368 219 4