Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Semiz Ali Paşa (ö. 28 Haziran 1565, İstanbul), I. Süleyman saltanatı döneminde 1561-1565 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.
| Semiz Ali Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 12 Temmuz 1561 - 28 Haziran 1565 | |
| Hükümdar | I. Süleyman |
| Yerine geldiği | Damat Rüstem Paşa |
| Yerine gelen | Sokollu Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Praça, Bosna Sancağı |
| Ölüm | 28 Haziran 1565 İstanbul |
Hayatı
Semiz Ali Paşa, Hersek Sancağı'nda Praca (Brazzo) (Osmanlı dönemi ismi: İvraca) kasabasında Pracic ailesinden Hüseyin adında bir poturun (yani Hristiyan Bogomil mezhebinde iken Müslümanlığı kabul etmiş olan bir kişinin) oğludur. Osmanlı dönemi kaynaklarında çok iri, şişman ve uzun boylu olduğu için kendisine "Semiz", "Semin", "Kalın" gibi lakaplar verilmiştir.
Babası Müslüman olmadan önce devşirme olarak 1520'li yıllarda İstanbul'a getirildi ve Pargalı İbrahim Paşa'nın kethüdâsı olan akrabası Çeşte Bâli'nin yardımıyla saraya girdi. Enderun’da eğitim gördükten sonra 1545'te mir-i alem olarak çıkma yaptı.
1546 yılında yeniçeri ağası ve takiben Rumeli beylerbeyi oldu. 11 Nisan 1549'da vezirlik ve 2.300.000 akçelik haslarla Mısır Beylerbeyi görevine getirildi. Bu eyaleti Aralık 1553'e kadar idare etti.
Kubbealtı Üçüncü vezir rütbesi verildi ve Aralık 1553'te o sırada Sultan I. Süleyman 1552-1554 Osmanlı-Safevî Savaşı veya Nahcıvan Seferi için Halep'e gelmişken padişahın maiyetinde sefere katıldı. Suşehri’nde sol kol komutanı sıfatıyla askerlerine gösterişli bir geçit resmi yaptırdı. Savaşın sonunda yapılan barış müzakerelerinde ve 1 Haziran 1555'te Amasya Antlaşması'nın imzalanmasında ikinci vezir olarak bulundu.
12 Temmuz 1561'de Damat Rüstem Paşa'nın vefatından sonra Vezir-i Azamlık görevine getirildi. Bu görevde 28 Haziran 1565'te ölümüne kadar 3 yıl 11 ay 19 gün boyunca kaldı. Tarihçiler barış durumunu devam ettirerek bu görevde başarılı olduğunu kabul etmektedirler.
Avrupa'da barış ortamının sürmesini sağlamak için Avusturya ile ilişkileri iyi tutmaya çaba göstermiştir. Damat Rüstem Paşa'nın sadaret döneminde, Avusturya elçileri devamlı gözetim ve denetim ile büyük bir baskı altında bulundurulmuşlardı. Semiz Ali Paşa bu gözetim ve denetim rejimini hafifleştirdi. İstanbul merkezinde bir veba salgını çıktığında Avusturya elçisi olan Busbecq'e Büyükada'ya taşınıp orada oturması için izin verdi. Avusturya elçisi Busbecq ile ciddi ve her iki tarafta da iyi niyetle müzakerelere başladı. Bu müzakereler sonunda, 1562'de 8 yıl süreli bir barış antlaşması imzalandı.
Semiz Ali Paşa'nın sadaret döneminde önemli bir olay da İstanbul'un tarihinin en büyük sel felaketi ile karşılaşması oldu. 20 Eylül 1563'te şehre bir gün bir gece devamlı olarak şiddetli yağmur yağıp şimşekler düştü. Halkalı Deresi o zamana kadar hiç görülmemiş şekilde yükselip seller ortaya çıktı. Yenibahçe'den Langa Bostanları'na kadar semtler seller altında kaldı. Diğer dere yatakları ile Boğaz’a yakın yerlerde de büyük yıkımlar oldu. Düşen yağıştan köklerinden sökülüp yıkılan ağaçlar ve çöken ahşap evler, düşen yıldırımlar yüzünden tutuşarak yangınlar çıktı. Sellerden, yıkılan ağaçlar ve çöken evlerden dolayı çok sayıda insan hayatını kaybetti. İstanbul'a Belgrad ormanlarından su getiren su kanallarının içi tamamen kumla kapandı. Bu su kanalının üzerinden geçtiği Moglova Kemeri de yıkıldı. İstanbul şehrine su akmamaya başladı. Şehirde büyük bir su kıtlığı ve büyük bir su sıkıntısı başladı.
Padişah I. Süleyman da bu sel sırasında sürek avı için Yeşilköy'de bulunmaktaydı. Sığındığı köşk de seller altında kaldı. Enderun ağaları padişahı sırtlarında taşıyarak sel alanından kurtardılar. Yağmurlar kesilip seller sona erdikten sonra Kanûnî Sultan Süleyman refakatinde sadrazam Semiz Ali Paşa ve diğer devlet ricali, yıkılan su kemerlerini ve su yolları güzergahını gezdiler. Sultan, zarar görmüş köprülerin, yolların, su yollarının ve su kemerlerinin ivedilikle onarılıp işler hale getirilmesini emretti. Bu görev, başmimar Mimar Sinan'a verildi. Ayrıca Kâğıthane suyunun İstanbul’a getirilmesine karar verildi.
Tarihçi Selaniki'ye göre Sadrazam Semiz Ali Paşa, Kâğıthane suyunun İstanbul’a getirilmesini istemiyordu. İstanbul'a Kağıthane'den de su getirilip her semte bir çeşme yaptırılır ve böylece şehrin su sıkıntısı ortadan kaldırılırsa Anadolu'daki köylülerin, hatta Arapların ve Acemlerin göç edip yerleşmek için İstanbul'a gelmelerinden endişe duyduğunu ifade etti. Hatta sadrazam bunu önlemek için su yollarının güvenliğinden sorumlu Nikola adlı bir gayrımüslimi gizlice kaçırtmıştı.
1565'te Akdeniz'de Osmanlı üstünlüğünü hiçe sayan Malta Hospitalier Şövalyeleri, Akdeniz’de deniz üzerinde seyahat eden müslüman hacılara, tüccar ve yolculara korsan saldırılarda bulunmakta ve Osmanlı Devleti tebasına zarar vermekte idiler. Osmanlı'nın ileri gelen paşaları, denizden bir seferle hiç olmazsa onları bertaraf etmek için adayı ele geçirmek istemekteydiler. Semiz Ali Paşa, bu fetih teklifini mevsimsiz bulup karşı çıktı. Fakat bir sindirme harekâtı kabul edilebileceğini ileri sürdü. Ama fetih yanlısı paşalar Divanda üstün geldiler. Adanın fethi için karar verdiler ve bu fetih deniz seferine Mustafa Paşa serdar, Piyale Paşa kaptan-ı derya olarak görevlendirildiler. Günün tarihçisi Selaniki'ye göre Sadrazam Semiz Ali Paşa divanda bir konuşma yaparak paşaların bu işi yanlış değerlendirip kolay sandıklarını, kendisinin böyle bir denizden fetih savaşının sonucunu Osmanlılar lehine olacağından emin olmadığını, paşaların kendi nasihatlerine kulak asmadıklarını ve kendisinin onların bu tutum ve davranışlarından hoşlanmadığını açık seçik söylemişti. Lakin Semiz Ali Paşa Mayıs 1565 başında sefere çıkan donanmayı Yedikule önlerine kadar gidip uğurlamıştır..
Semiz Ali Paşa 28 Haziran 1565'te sadrazamlık görevine devam etmekte iken beklenmedik bir nedenle hayatını kaybetti. Mezarı Eyüp Camii avlusunda Hacı Beşir Ağa Türbesi'nin yanındaki küçük hazirededir.
Değerlendirme
Modern "Osmanlılar Ansiklopedisi"'nde Semiz Ali Paşa'yı şöyle değerlendirilmiştir:
Kaynaklarda kıvrak zekalı, siyaseti iyi bilen, güler yüzlü, nüktedan ve hoşsohbet biri olduğu belir(tilmiştir).
Latifeleri, güzel sözleri vardır. Nükte ve latifeleri İstanbul devlet ricali ve halk arasında gayet yaygınca bilinip kulaktan kulağa yayılmıştır. Hatta bazıları yazılmış latifenamelerde de yayınlanmıştır. Uzun boylu ve gayet şişman olduğu için kendisini çekecek at bulunmaz olması alaya alınmıştır. Bir fakir arzuhal verirken afyon kutusunu düşürünce "Efendi, kıblenümanız düştü, alınız" deyip, adam kutuyu alırken kapak açılıp afyonlar saçılınca "teşbih koptu, toplayınız" dediği bildirilir. Halka devlet nimetleri hakkında çok vaatlerde bulunması halk arasında bunlara "Ali Paşa vergisi" deyiminin kullanılmasına yol açmıştır. Devlet ilerigelenlerinin Semiz Ali Paşa'nin karşıtı olduğu Malta Şövalyelerine karşı deniz seferine çıkan donanmayı Yedikule önlerinde uğurladıktan sonra dönerken "Paşalarımız Malta kalesini helvadan sanıp yemek isterler" diye karşıtlarını tenkit etmiştir.
Eserleri
İstanbul’da Eyüp Sultan 'da Cedid Ali Paşa Mescidi ve Çömlekçiler caddesinde Sadrazam Semiz Ali Paşa Çeşmesi vardır. Karagümrük’te Mimar Sinan’ın yaptığı Cedid Ali Paşa Medresesi’ni, Kırklareli Babaeski'de Mimar Sinan'a yaptırılan ve Cedid Ali Paşa ismini taşıyan bir camii bulunur. Edirne'deki Mimar Sinan’ın yaptığı Ali Paşa Çarşısı’nın yanı sıra çarşı kapılarına yakın bir cami ve bir de mescid inşa ettirmiştir. Marmaraereğlisi'nde iki çeşme ile Silivri' deki Akviran köyünde Cedid Ali paşa camisi bulunmaktadır.
Ebussuud Efendi, Mecmua-i Daavât adlı eserini Semiz Ali Paşa nâmına te'lîf etmiştir.
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i Özen, Şükrü, "Ali Paşa (Semiz)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.229-230
- ^ a b c d e f g h i j k l Afyoncu, Erhan "Semiz Ali Paşa" (2009) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:36 Sayfa:495-496 İstanbul:TDV Yayınları. Online:[1] 24 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Selaniki Mustafa Efendi (hzr. İpşirli. Mehmet, (1989) Tarih-i Selaniki (971 - 1003 /1563 - 1595) 2 cilt, İstanbul (1989). Ankara (1999):Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ^ Bu konuşmanın gerçek olup olmadığı tartışmalıdır. Semiz Ali Paşa Malta Kuşatması'nin başarısız sonucunu görmeden ölmüştür. Böylece Selânikî'nin eserinin daha çekici olması için böyle bir konuşmayı uydurup Semiz Ali Paşa'ya atıf etmiş olması muhtemeldir.
- ^ Haskan, Mehmet Nermi (2014) Eyüplü Meşhurlar İstanbul: Eyüp Belediyesi Yayınları, Cilt.2, s.42.,
Dış kaynaklar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954, 8. bas.:2003 ) Osmanlı Tarihi II. Cilt, İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar, Ankara: Türk Tarih Kurumu say.:551-552
- Danişmend, İsmail Hami, (2011), İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi 6 Cilt, İstanbul:Doğu Kütüphanesi, ISBN 9789944397681C.5 say.18,
- Özen, Şükrü, "Ali Paşa (Semiz)", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.229-230
- Gelibolulu Mustafa Âlî (Hz.: Gökyay, Orhan Şaik) (1984) Hâlâtü'l Kahire minne'l âdâti'z zahire, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Say.: 110
- Selânikî Mustafa Efendi (Hzr.:İpşirli, M.) (1989), Tarih-i Selânikî, İstanbul:Türk Tarih Kurumu C.I say.:3-8, 171
- Clot, Andre, (Tr.çev.:Ilgaz, Turhan) (1987, 4.bas.:1994), Muhteşem Süleyman, İstanbul:Milliyet Yayınları say.:215–218
Dış bağlantılar
- Afyoncu, Erhan "Semiz Ali Paşa" (2009) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi Cilt:36 Sayfa:495-496 İstanbul:TDV Yayınları. Online:[2] 24 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar), "Semiz Ali Paşa" (1996), Sicill-i Osmani, C.III say. 499, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları Online: [3]
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Damat Rüstem Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 12 Temmuz 1561 - 28 Haziran 1565 | Sonra gelen: Sokollu Mehmed Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Semiz Ali Pasa o 28 Haziran 1565 Istanbul I Suleyman saltanati doneminde 1561 1565 yillari arasinda sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adamidir Semiz Ali PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 12 Temmuz 1561 28 Haziran 1565Hukumdar I SuleymanYerine geldigi Damat Rustem PasaYerine gelen Sokollu Mehmed PasaKisisel bilgilerDogum Praca Bosna SancagiOlum 28 Haziran 1565 IstanbulHayatiSemiz Ali Pasa Hersek Sancagi nda Praca Brazzo Osmanli donemi ismi Ivraca kasabasinda Pracic ailesinden Huseyin adinda bir poturun yani Hristiyan Bogomil mezhebinde iken Muslumanligi kabul etmis olan bir kisinin ogludur Osmanli donemi kaynaklarinda cok iri sisman ve uzun boylu oldugu icin kendisine Semiz Semin Kalin gibi lakaplar verilmistir Babasi Musluman olmadan once devsirme olarak 1520 li yillarda Istanbul a getirildi ve Pargali Ibrahim Pasa nin kethudasi olan akrabasi Ceste Bali nin yardimiyla saraya girdi Enderun da egitim gordukten sonra 1545 te mir i alem olarak cikma yapti 1546 yilinda yeniceri agasi ve takiben Rumeli beylerbeyi oldu 11 Nisan 1549 da vezirlik ve 2 300 000 akcelik haslarla Misir Beylerbeyi gorevine getirildi Bu eyaleti Aralik 1553 e kadar idare etti Kubbealti Ucuncu vezir rutbesi verildi ve Aralik 1553 te o sirada Sultan I Suleyman 1552 1554 Osmanli Safevi Savasi veya Nahcivan Seferi icin Halep e gelmisken padisahin maiyetinde sefere katildi Susehri nde sol kol komutani sifatiyla askerlerine gosterisli bir gecit resmi yaptirdi Savasin sonunda yapilan baris muzakerelerinde ve 1 Haziran 1555 te Amasya Antlasmasi nin imzalanmasinda ikinci vezir olarak bulundu 12 Temmuz 1561 de Damat Rustem Pasa nin vefatindan sonra Vezir i Azamlik gorevine getirildi Bu gorevde 28 Haziran 1565 te olumune kadar 3 yil 11 ay 19 gun boyunca kaldi Tarihciler baris durumunu devam ettirerek bu gorevde basarili oldugunu kabul etmektedirler Avrupa da baris ortaminin surmesini saglamak icin Avusturya ile iliskileri iyi tutmaya caba gostermistir Damat Rustem Pasa nin sadaret doneminde Avusturya elcileri devamli gozetim ve denetim ile buyuk bir baski altinda bulundurulmuslardi Semiz Ali Pasa bu gozetim ve denetim rejimini hafiflestirdi Istanbul merkezinde bir veba salgini ciktiginda Avusturya elcisi olan Busbecq e Buyukada ya tasinip orada oturmasi icin izin verdi Avusturya elcisi Busbecq ile ciddi ve her iki tarafta da iyi niyetle muzakerelere basladi Bu muzakereler sonunda 1562 de 8 yil sureli bir baris antlasmasi imzalandi Semiz Ali Pasa nin sadaret doneminde onemli bir olay da Istanbul un tarihinin en buyuk sel felaketi ile karsilasmasi oldu 20 Eylul 1563 te sehre bir gun bir gece devamli olarak siddetli yagmur yagip simsekler dustu Halkali Deresi o zamana kadar hic gorulmemis sekilde yukselip seller ortaya cikti Yenibahce den Langa Bostanlari na kadar semtler seller altinda kaldi Diger dere yataklari ile Bogaz a yakin yerlerde de buyuk yikimlar oldu Dusen yagistan koklerinden sokulup yikilan agaclar ve coken ahsap evler dusen yildirimlar yuzunden tutusarak yanginlar cikti Sellerden yikilan agaclar ve coken evlerden dolayi cok sayida insan hayatini kaybetti Istanbul a Belgrad ormanlarindan su getiren su kanallarinin ici tamamen kumla kapandi Bu su kanalinin uzerinden gectigi Moglova Kemeri de yikildi Istanbul sehrine su akmamaya basladi Sehirde buyuk bir su kitligi ve buyuk bir su sikintisi basladi Padisah I Suleyman da bu sel sirasinda surek avi icin Yesilkoy de bulunmaktaydi Sigindigi kosk de seller altinda kaldi Enderun agalari padisahi sirtlarinda tasiyarak sel alanindan kurtardilar Yagmurlar kesilip seller sona erdikten sonra Kanuni Sultan Suleyman refakatinde sadrazam Semiz Ali Pasa ve diger devlet ricali yikilan su kemerlerini ve su yollari guzergahini gezdiler Sultan zarar gormus koprulerin yollarin su yollarinin ve su kemerlerinin ivedilikle onarilip isler hale getirilmesini emretti Bu gorev basmimar Mimar Sinan a verildi Ayrica Kagithane suyunun Istanbul a getirilmesine karar verildi Tarihci Selaniki ye gore Sadrazam Semiz Ali Pasa Kagithane suyunun Istanbul a getirilmesini istemiyordu Istanbul a Kagithane den de su getirilip her semte bir cesme yaptirilir ve boylece sehrin su sikintisi ortadan kaldirilirsa Anadolu daki koylulerin hatta Araplarin ve Acemlerin goc edip yerlesmek icin Istanbul a gelmelerinden endise duydugunu ifade etti Hatta sadrazam bunu onlemek icin su yollarinin guvenliginden sorumlu Nikola adli bir gayrimuslimi gizlice kacirtmisti 1565 te Akdeniz de Osmanli ustunlugunu hice sayan Malta Hospitalier Sovalyeleri Akdeniz de deniz uzerinde seyahat eden musluman hacilara tuccar ve yolculara korsan saldirilarda bulunmakta ve Osmanli Devleti tebasina zarar vermekte idiler Osmanli nin ileri gelen pasalari denizden bir seferle hic olmazsa onlari bertaraf etmek icin adayi ele gecirmek istemekteydiler Semiz Ali Pasa bu fetih teklifini mevsimsiz bulup karsi cikti Fakat bir sindirme harekati kabul edilebilecegini ileri surdu Ama fetih yanlisi pasalar Divanda ustun geldiler Adanin fethi icin karar verdiler ve bu fetih deniz seferine Mustafa Pasa serdar Piyale Pasa kaptan i derya olarak gorevlendirildiler Gunun tarihcisi Selaniki ye gore Sadrazam Semiz Ali Pasa divanda bir konusma yaparak pasalarin bu isi yanlis degerlendirip kolay sandiklarini kendisinin boyle bir denizden fetih savasinin sonucunu Osmanlilar lehine olacagindan emin olmadigini pasalarin kendi nasihatlerine kulak asmadiklarini ve kendisinin onlarin bu tutum ve davranislarindan hoslanmadigini acik secik soylemisti Lakin Semiz Ali Pasa Mayis 1565 basinda sefere cikan donanmayi Yedikule onlerine kadar gidip ugurlamistir Semiz Ali Pasa 28 Haziran 1565 te sadrazamlik gorevine devam etmekte iken beklenmedik bir nedenle hayatini kaybetti Mezari Eyup Camii avlusunda Haci Besir Aga Turbesi nin yanindaki kucuk hazirededir DegerlendirmeModern Osmanlilar Ansiklopedisi nde Semiz Ali Pasa yi soyle degerlendirilmistir Kaynaklarda kivrak zekali siyaseti iyi bilen guler yuzlu nuktedan ve hossohbet biri oldugu belir tilmistir Latifeleri guzel sozleri vardir Nukte ve latifeleri Istanbul devlet ricali ve halk arasinda gayet yayginca bilinip kulaktan kulaga yayilmistir Hatta bazilari yazilmis latifenamelerde de yayinlanmistir Uzun boylu ve gayet sisman oldugu icin kendisini cekecek at bulunmaz olmasi alaya alinmistir Bir fakir arzuhal verirken afyon kutusunu dusurunce Efendi kiblenumaniz dustu aliniz deyip adam kutuyu alirken kapak acilip afyonlar sacilinca tesbih koptu toplayiniz dedigi bildirilir Halka devlet nimetleri hakkinda cok vaatlerde bulunmasi halk arasinda bunlara Ali Pasa vergisi deyiminin kullanilmasina yol acmistir Devlet ilerigelenlerinin Semiz Ali Pasa nin karsiti oldugu Malta Sovalyelerine karsi deniz seferine cikan donanmayi Yedikule onlerinde ugurladiktan sonra donerken Pasalarimiz Malta kalesini helvadan sanip yemek isterler diye karsitlarini tenkit etmistir EserleriIstanbul da Eyup Sultan da Cedid Ali Pasa Mescidi ve Comlekciler caddesinde Sadrazam Semiz Ali Pasa Cesmesi vardir Karagumruk te Mimar Sinan in yaptigi Cedid Ali Pasa Medresesi ni Kirklareli Babaeski de Mimar Sinan a yaptirilan ve Cedid Ali Pasa ismini tasiyan bir camii bulunur Edirne deki Mimar Sinan in yaptigi Ali Pasa Carsisi nin yani sira carsi kapilarina yakin bir cami ve bir de mescid insa ettirmistir Marmaraereglisi nde iki cesme ile Silivri deki Akviran koyunde Cedid Ali pasa camisi bulunmaktadir Ebussuud Efendi Mecmua i Daavat adli eserini Semiz Ali Pasa namina te lif etmistir Kaynakca a b c d e f g h i Ozen Sukru Ali Pasa Semiz 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 229 230 ISBN 975 08 0072 9 a b c d e f g h i j k l Afyoncu Erhan Semiz Ali Pasa 2009 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 36 Sayfa 495 496 Istanbul TDV Yayinlari Online 1 24 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Selaniki Mustafa Efendi hzr Ipsirli Mehmet 1989 Tarih i Selaniki 971 1003 1563 1595 2 cilt Istanbul 1989 Ankara 1999 Turk Tarih Kurumu Yayinlari Bu konusmanin gercek olup olmadigi tartismalidir Semiz Ali Pasa Malta Kusatmasi nin basarisiz sonucunu gormeden olmustur Boylece Selaniki nin eserinin daha cekici olmasi icin boyle bir konusmayi uydurup Semiz Ali Pasa ya atif etmis olmasi muhtemeldir Haskan Mehmet Nermi 2014 Eyuplu Meshurlar Istanbul Eyup Belediyesi Yayinlari Cilt 2 s 42 Dis kaynaklarUzuncarsili Ismail Hakki 1954 8 bas 2003 Osmanli Tarihi II Cilt Istanbul un Fethinden Kanuni Sultan Suleyman in Olumune Kadar Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 975 16 0012 X say 551 552 Danismend Ismail Hami 2011 Izahli Osmanli Tarihi Kronolojisi 6 Cilt Istanbul Dogu Kutuphanesi ISBN 9789944397681C 5 say 18 Ozen Sukru Ali Pasa Semiz 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 229 230 ISBN 975 08 0072 9 Gelibolulu Mustafa Ali Hz Gokyay Orhan Saik 1984 Halatu l Kahire minne l adati z zahire Ankara T C Kultur ve Turizm Bakanligi Yay Say 110 Selaniki Mustafa Efendi Hzr Ipsirli M 1989 Tarih i Selaniki Istanbul Turk Tarih Kurumu C I say 3 8 171 Clot Andre Tr cev Ilgaz Turhan 1987 4 bas 1994 Muhtesem Suleyman Istanbul Milliyet Yayinlari say 215 218Dis baglantilarAfyoncu Erhan Semiz Ali Pasa 2009 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 36 Sayfa 495 496 Istanbul TDV Yayinlari Online 2 24 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar Semiz Ali Pasa 1996 Sicill i Osmani C III say 499 Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 Online 3 Siyasi goreviOnce gelen Damat Rustem Pasa Osmanli Sadrazami 12 Temmuz 1561 28 Haziran 1565 Sonra gelen Sokollu Mehmed Pasa