Seyyid Bey (1873, İzmir - 8 Mart 1925, İstanbul), Türk hukukçu, siyasetçi ve yazar. Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nın 1., 2., 3. Dönem İzmir ve 22 Ekim 1916'da Ayan Âzâsı, II. Dönem İzmir Milletvekili ve V. İcra Vekilleri Heyeti ile 1. TC Hükûmeti'nde Adalet Bakanı olarak görev yapmış, hilafetin kaldırılmasında kilit bir rol oynamıştır.
Mehmed Seyyid Bey | |
---|---|
Türkiye Adalet Bakanı | |
Görev süresi 30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924 | |
Başbakan | İsmet İnönü |
Yerine geldiği | Kendisi |
Yerine gelen | Mustafa Necati Uğural |
TBMM Adliye Vekili | |
Görev süresi 14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | Ahmet Rifat Çalık |
Yerine gelen | Kendisi |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 2. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 11 Ağustos 1923 - 8 Mart 1925 | |
Seçim bölgesi | 1923 – İzmir |
Meclis-i Mebûsan 3., 4. ve 5. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 17 Aralık 1908 - 21 Aralık 1918 | |
Seçim bölgesi | 1908 – İzmir 1912 – İzmir 1914 – İzmir |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1873 İzmir, Osmanlı Devleti |
Ölüm | 8 Mart 1925 (52 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1925) |
Hayatı
1873'te İzmir'de doğmuştur. Medrese eğitimini takiben, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olmuş, aynı üniversitede fıkıh dersleri vermeye başlamıştır. Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ına iki dönem İzmir mebusu seçilmiştir. Cumhuriyet'in ilanıyla eşzamanlı TBMM 2. Dönem'de de İzmir milletvekili olmuş, kurulan kabinede Adliye Vekili olarak yer almıştır.
3 Mart 1924'te, 1. İnönü Hükûmeti'nin son günlerinde Mecliste hilafetin kaldırılmasına dönük, "Hilafetin Mahiyet-i Şeriyyesi" konulu, günümüzde de tarihi addedilen bir uzunca konuşma yapmış ve karar alınmıştır. Milletvekili Kamil Miras'ın daha sonra İstiklal Mahkemesi'nde metnin hazırlanmasında payı bulunduğu ifadesi, konuşmasının muhtemelen bir ekip çalışmasının ürünü olduğuna işaret etmektedir. Meclis oturumunda İsmet İnönü'nün "Halife Türkiye'nin itibarıdır" yaklaşımıyla hilafetin kaldırılmasına karşı çıkmış olması da, günümüzden geriye bakıldığında, bir taktik hamlesi olabilir. Seyit Bey, bu konuşmada milli hakimiyet ilkesinden hareketle, hilafetin kaldırılmasının İslam dini açısından bir mahsur taşımayacağını savunmuş ve meclisteki muhalefeti de büyük ölçüde ikna etmiştir. Bu belirleyici konuşmanın neticesinde Meclis hilafeti ilga etmiştir.
1924 Anayasası'nın hazırlanmasında da önemli rol oynayan Seyit Bey, daha sonra dile getirdiği bazı teklifler nedeniyle gözden düşmüş ve baskı altında bakanlık makamından ayrılmak zorunda kalmıştır. Bunun üzerine akademisyenliğe geri dönmüştür.[]
Ertesi yıl, 8 Mart 1925'te İstanbul'da öldü. II. Mahmut Türbesi'nde gömülüdür.
Eserleri
- Usul-i Fıkıh Dersleri (1912)
- Usul-i Fıkıh Dersleri - Mebahis-i Hüsün ve Kubuh (1914)
- Usul-i Fıkıh - Medhal (1917)
- Hak Mefhumu ve Kuvvei Müeyyidesinin Suret-i Telakkisi Hakkında İslâm Felsefe-i Hukuku ve Avrupa Felsefe-i Hukuku Arasında Bir Mukayese (1922)
- Usul-i Fıkıh Mebahisinden İrade, Kaza ve Kader (1922)
- Hilafet ve Hakimiyet-i Milliye (1924, anonim yayımlanmıştır)
- Hilafetin Mahiyet-i Şer'iyyesi (1924, konuşma metni)
Notlar ve Kaynaklar
- ^ . 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2006.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Kendisi | Türkiye Adalet Bakanı 30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924 | Sonra gelen: Mustafa Necati Uğural |
Önce gelen: Ahmet Rifat Çalık | TBMM Adliye Vekili 14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923 | Sonra gelen: Kendisi |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Seyyid Bey 1873 Izmir 8 Mart 1925 Istanbul Turk hukukcu siyasetci ve yazar Osmanli Meclis i Mebusani nin 1 2 3 Donem Izmir ve 22 Ekim 1916 da Ayan Azasi II Donem Izmir Milletvekili ve V Icra Vekilleri Heyeti ile 1 TC Hukumeti nde Adalet Bakani olarak gorev yapmis hilafetin kaldirilmasinda kilit bir rol oynamistir Mehmed Seyyid BeyTurkiye Adalet BakaniGorev suresi 30 Ekim 1923 6 Mart 1924Basbakan Ismet InonuYerine geldigi KendisiYerine gelen Mustafa Necati UguralTBMM Adliye VekiliGorev suresi 14 Agustos 1923 27 Ekim 1923TBMM Reisi Mustafa Kemal AtaturkYerine geldigi Ahmet Rifat CalikYerine gelen KendisiTurkiye Buyuk Millet Meclisi 2 Donem MilletvekiliGorev suresi 11 Agustos 1923 8 Mart 1925Secim bolgesi 1923 IzmirMeclis i Mebusan 3 4 ve 5 Donem MebusuGorev suresi 17 Aralik 1908 21 Aralik 1918Secim bolgesi 1908 Izmir 1912 Izmir 1914 IzmirKisisel bilgilerDogum 1873 Izmir Osmanli DevletiOlum 8 Mart 1925 52 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Cumhuriyet Halk Partisi 1923 1925 Hayati1873 te Izmir de dogmustur Medrese egitimini takiben Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun olmus ayni universitede fikih dersleri vermeye baslamistir Osmanli Meclis i Mebusan ina iki donem Izmir mebusu secilmistir Cumhuriyet in ilaniyla eszamanli TBMM 2 Donem de de Izmir milletvekili olmus kurulan kabinede Adliye Vekili olarak yer almistir 3 Mart 1924 te 1 Inonu Hukumeti nin son gunlerinde Mecliste hilafetin kaldirilmasina donuk Hilafetin Mahiyet i Seriyyesi konulu gunumuzde de tarihi addedilen bir uzunca konusma yapmis ve karar alinmistir Milletvekili Kamil Miras in daha sonra Istiklal Mahkemesi nde metnin hazirlanmasinda payi bulundugu ifadesi konusmasinin muhtemelen bir ekip calismasinin urunu olduguna isaret etmektedir Meclis oturumunda Ismet Inonu nun Halife Turkiye nin itibaridir yaklasimiyla hilafetin kaldirilmasina karsi cikmis olmasi da gunumuzden geriye bakildiginda bir taktik hamlesi olabilir Seyit Bey bu konusmada milli hakimiyet ilkesinden hareketle hilafetin kaldirilmasinin Islam dini acisindan bir mahsur tasimayacagini savunmus ve meclisteki muhalefeti de buyuk olcude ikna etmistir Bu belirleyici konusmanin neticesinde Meclis hilafeti ilga etmistir 1924 Anayasasi nin hazirlanmasinda da onemli rol oynayan Seyit Bey daha sonra dile getirdigi bazi teklifler nedeniyle gozden dusmus ve baski altinda bakanlik makamindan ayrilmak zorunda kalmistir Bunun uzerine akademisyenlige geri donmustur olu kirik baglanti Ertesi yil 8 Mart 1925 te Istanbul da oldu II Mahmut Turbesi nde gomuludur EserleriUsul i Fikih Dersleri 1912 Usul i Fikih Dersleri Mebahis i Husun ve Kubuh 1914 Usul i Fikih Medhal 1917 Hak Mefhumu ve Kuvvei Mueyyidesinin Suret i Telakkisi Hakkinda Islam Felsefe i Hukuku ve Avrupa Felsefe i Hukuku Arasinda Bir Mukayese 1922 Usul i Fikih Mebahisinden Irade Kaza ve Kader 1922 Hilafet ve Hakimiyet i Milliye 1924 anonim yayimlanmistir Hilafetin Mahiyet i Ser iyyesi 1924 konusma metni Notlar ve Kaynaklar 29 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2006 Siyasi goreviOnce gelen Kendisi Turkiye Adalet Bakani 30 Ekim 1923 6 Mart 1924 Sonra gelen Mustafa Necati UguralOnce gelen Ahmet Rifat Calik TBMM Adliye Vekili 14 Agustos 1923 27 Ekim 1923 Sonra gelen Kendisi