Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sharpeville Katliamı, 21 Mart 1960 tarihinde Güney Afrikalı güvenlik güçlerinin siyahi protestoculardan oluşan bir gruba ateş açması sonucu 69 kişinin ölümüne neden olan olay. Katliam, bugünkü Gauteng eyaletinin sınırları içinde bulunan 'de meydana gelmiştir.
| Apartheid |
|---|
| ve |
| ANC · · AWB · · |
| Kişiler |
| P. W. Botha · D. F. Malan |
| Bantustan · · Robben Adası |
| Diğer konular |
|
|
Önceki gelişmeler
Siyahi Güney Afrikalıların serbest dolaşımı 1920'lerde uygulamaya konan kısıtlanmış durumdaydı. Hendrik Verwoerd yönetimindeki Apartheid yanlısı Ulusal Parti hükûmeti, Sharpeville Katliamı'na giden yolda bu yasaları daha sert bir biçimde uygulamaya başlamıştır. Bu yasalar 1959-60 yıllarında kadınlar için de uygulamaya konmuştur. Hükûmet 1960 yılından itibaren paso yasalarını karşıt görüşleri susturmak amacıyla kullanmıştır.
Afrika Ulusal Konseyi (ANC) paso yasalarına karşı bir kampanya başlatma kararı almıştı. Bu karara göre gösteriler 31 Mart 1960 tarihinde başlayacaktı. Ne var ki, eylemi on gün öne çekmek istemiştir. Bunun nedeni olarak ise ANC'nin gösterilerle ulaşılmak istenen hedefi tutturamayacak olması gösterilmiştir.
Katliam
21 Mart günü 5.000 ila 7.000 kişiden oluşan bir grup Sharpeville'deki polis karakoluna yaklaşmış ve paso taşımamalarından ötürü tutuklanma isteğinde bulunmuştur. Bu eylem, PAC tarafından düzenlenen kampanyanın bir parçasıydı.
Halkın büyük bölümü gösteriye destek vermiştir. PAC, katılımı artırmak amacıyla çeşitli önlemlere başvurmuştur. Sharpeville'e bağlanan telefon kablolarının kesilmesi, kent sakinlerine eylem günü işe gitmemelerini salık veren broşürlerin dağıtılması ve otobüs sürücülerinin işten alıkonulması bunlardan birkaçıdır.
Saatler sabah 10'u gösterdiğinde eylemciler meydanda toplanmışlardı. Barışçıl ve neşeli bir ortamın yaşandığı o an polis karakolunda 20 görevli bulunmaktaydı. Sayıları 20.000'i bulan göstericilere karşılık olarak alan, 130 polis ve dört zırhlı araçla desteklenmişti. Polis, yanı sıra Sten marka otomatik tabanca da taşırken göstericilerin üzerinde yalnızca taş parçaları bulunmaktaydı.
Kılıç jetler ve Harvard Trainers, topluluğun 100 fut üzerinden geçerek göstericileri dağıtmaya çalışmış, ancak onların tepkisiyle karşılaşmıştır. Polis, taş atan ve üç polisi yaralayan göstericilerden birini saat 13'te tutuklamaya çalışmıştır. Topluluk polisin üzerine yürümüş, polis ise kısa bir süre sonra ateşle karşılık vermiştir.
Bilanço
Resmi rakamlara göre, 8'i kadın ve 10'u çocuk olmak üzere 69 kişi yaşamını yitirmiştir. Yaralı sayısının ise 180'in üzerinde olduğu açıklanmıştır. Yaralıların 31'i kadın, 19'u çocuktur. Yaralıların büyük bölümünün kaçmaya çalışırken vurulduğu düşünülmektedir.
Polisin ateş açma nedeni
1960 yılında tamamlanan rapora göre, birkaç deneyimsiz polis memuru topluluğun tepkisi üzerine paniğe kapılmış ve yaklaşık 40 saniye süren ateşi başlatmıştır. Polisin iki ay önce 'da dokuz meslektaşının öldürülmüş olmasından ötürü gergin olduğu da iddia edilmiştir. Destek gücüne komuta eden Yarbay Pienaar ise ifadesinde şöyle konuşmuştur: "Egemen zihniyet barışçıl bir gösteriye olanak tanımıyor. Onların toplanmalarının tek nedeni vahşet." Pienaar, ateş emrini kendisinin verdiği iddiasını da yalanlamıştır.
'nun 1998 tarihli raporunda ise "ateş açma kararının kısmen kasıtlı olduğu" öne sürülmüştür.
Tepkiler
Siyahiler olaya şiddetli bir biçimde tepki göstermiş; gösteriler, protesto yürüyüşleri düzenlemiş, greve gitmiş ve ayaklanmalar başlatmışlardır. Hükûmet 30 Mart günü olağanüstü hâl ilan etmiş ve 18.000 kişiyi tutuklamıştır.
Uluslararası çevreler de olaya tepki göstermiş, birçok ülkede protesto yürüyüşleri düzenlenmiştir.Birleşmiş Milletler 1 Nisan 1960 tarihinde kabul etmiş ve olayı kınamıştır. Katliam, Güney Afrika'nın uluslararası alanda yalnızlaşmasına neden olmuş, ülkenin 1961'de İngiliz Milletler Topluluğu'ndan ayrılmasını tetiklemiştir.
PAC ve ANC katliamı izleyen dönemde kapatılmış; bu, pasif direnişten geçişi hızlandırmıştır. PAC'nin askeri kanadı ve ANC'nin askeri kanadı kısa süre içinde çalışmaya başlamışlardır.
Sonraki gelişmeler
21 Mart, Güney Afrika'da 1994'ten bu yana İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır. Bu gün, UNESCO tarafından Uluslararası Irk Ayrımı İle Mücadele Günü olarak kabul edilmiştir.
Nelson Mandela, 'nı 10 Aralık 1996 tarihinde Sharpeville'de imzalamıştır.
1998 tarihli raporunda polisin "silahsız bir topluluğa karşı orantısız güç kullanımı yoluyla ağır insan hakkı ihlallerine yol açtığını" açıklamıştır.
Kaynakça
- ^ a b c "The Sharpeville Massacre". Time Magazine. 4 Nisan 1960. 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2006.
- ^ a b c d Truth and Reconciliation Commission of South Africa Report, 3. Cilt, 6. Bölüm (PDF). 28 Ekim 1998. ss. 531-537. 5 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Aralık 2006.
- ^ a b Boddy-Evans, Alistair. . about.com. 17 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2006.
- ^ . 28 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- ^ "Remember Sharpeville". 4 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Eylül 2010.
- ^ a b Reeves, Rt. Reverend Ambrose. . sahistory.org.za. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2007.
- ^ Barcan A. Student activists at Sydney University 1960-1967 19 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., History of Education Review, 1 Ocak 2007
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sharpeville Katliami 21 Mart 1960 tarihinde Guney Afrikali guvenlik guclerinin siyahi protestoculardan olusan bir gruba ates acmasi sonucu 69 kisinin olumune neden olan olay Katliam bugunku Gauteng eyaletinin sinirlari icinde bulunan de meydana gelmistir ApartheidOlaylar veSharpeville Katliami Ihanet Davasi Rivonia Davasi KuruluslarANC AWB HNP SACP Ulusal Parti COSATU KisilerP W Botha D F Malan Nelson Mandela Desmond Tutu F W de Klerk H F Verwoerd B J Vorster Steve Biko Mahatma Gandi Robert Sobukwe YerlerBantustan Robben Adasi Guneybati Afrika Soweto Diger konular goruntuletartisdegistirOnceki gelismelerSiyahi Guney Afrikalilarin serbest dolasimi 1920 lerde uygulamaya konan kisitlanmis durumdaydi Hendrik Verwoerd yonetimindeki Apartheid yanlisi Ulusal Parti hukumeti Sharpeville Katliami na giden yolda bu yasalari daha sert bir bicimde uygulamaya baslamistir Bu yasalar 1959 60 yillarinda kadinlar icin de uygulamaya konmustur Hukumet 1960 yilindan itibaren paso yasalarini karsit gorusleri susturmak amaciyla kullanmistir Afrika Ulusal Konseyi ANC paso yasalarina karsi bir kampanya baslatma karari almisti Bu karara gore gosteriler 31 Mart 1960 tarihinde baslayacakti Ne var ki eylemi on gun one cekmek istemistir Bunun nedeni olarak ise ANC nin gosterilerle ulasilmak istenen hedefi tutturamayacak olmasi gosterilmistir Katliam21 Mart gunu 5 000 ila 7 000 kisiden olusan bir grup Sharpeville deki polis karakoluna yaklasmis ve paso tasimamalarindan oturu tutuklanma isteginde bulunmustur Bu eylem PAC tarafindan duzenlenen kampanyanin bir parcasiydi Halkin buyuk bolumu gosteriye destek vermistir PAC katilimi artirmak amaciyla cesitli onlemlere basvurmustur Sharpeville e baglanan telefon kablolarinin kesilmesi kent sakinlerine eylem gunu ise gitmemelerini salik veren brosurlerin dagitilmasi ve otobus suruculerinin isten alikonulmasi bunlardan birkacidir Saatler sabah 10 u gosterdiginde eylemciler meydanda toplanmislardi Bariscil ve neseli bir ortamin yasandigi o an polis karakolunda 20 gorevli bulunmaktaydi Sayilari 20 000 i bulan gostericilere karsilik olarak alan 130 polis ve dort zirhli aracla desteklenmisti Polis yani sira Sten marka otomatik tabanca da tasirken gostericilerin uzerinde yalnizca tas parcalari bulunmaktaydi Kilic jetler ve Harvard Trainers toplulugun 100 fut uzerinden gecerek gostericileri dagitmaya calismis ancak onlarin tepkisiyle karsilasmistir Polis tas atan ve uc polisi yaralayan gostericilerden birini saat 13 te tutuklamaya calismistir Topluluk polisin uzerine yurumus polis ise kisa bir sure sonra atesle karsilik vermistir Bilanco Resmi rakamlara gore 8 i kadin ve 10 u cocuk olmak uzere 69 kisi yasamini yitirmistir Yarali sayisinin ise 180 in uzerinde oldugu aciklanmistir Yaralilarin 31 i kadin 19 u cocuktur Yaralilarin buyuk bolumunun kacmaya calisirken vuruldugu dusunulmektedir Polisin ates acma nedeni 1960 yilinda tamamlanan rapora gore birkac deneyimsiz polis memuru toplulugun tepkisi uzerine panige kapilmis ve yaklasik 40 saniye suren atesi baslatmistir Polisin iki ay once da dokuz meslektasinin oldurulmus olmasindan oturu gergin oldugu da iddia edilmistir Destek gucune komuta eden Yarbay Pienaar ise ifadesinde soyle konusmustur Egemen zihniyet bariscil bir gosteriye olanak tanimiyor Onlarin toplanmalarinin tek nedeni vahset Pienaar ates emrini kendisinin verdigi iddiasini da yalanlamistir nun 1998 tarihli raporunda ise ates acma kararinin kismen kasitli oldugu one surulmustur TepkilerKatliam kurbanlarini betimleyen bir tablo Siyahiler olaya siddetli bir bicimde tepki gostermis gosteriler protesto yuruyusleri duzenlemis greve gitmis ve ayaklanmalar baslatmislardir Hukumet 30 Mart gunu olaganustu hal ilan etmis ve 18 000 kisiyi tutuklamistir Uluslararasi cevreler de olaya tepki gostermis bircok ulkede protesto yuruyusleri duzenlenmistir Birlesmis Milletler 1 Nisan 1960 tarihinde kabul etmis ve olayi kinamistir Katliam Guney Afrika nin uluslararasi alanda yalnizlasmasina neden olmus ulkenin 1961 de Ingiliz Milletler Toplulugu ndan ayrilmasini tetiklemistir PAC ve ANC katliami izleyen donemde kapatilmis bu pasif direnisten gecisi hizlandirmistir PAC nin askeri kanadi ve ANC nin askeri kanadi kisa sure icinde calismaya baslamislardir Sonraki gelismeler21 Mart Guney Afrika da 1994 ten bu yana Insan Haklari Gunu olarak kutlanmaktadir Bu gun UNESCO tarafindan Uluslararasi Irk Ayrimi Ile Mucadele Gunu olarak kabul edilmistir Nelson Mandela ni 10 Aralik 1996 tarihinde Sharpeville de imzalamistir 1998 tarihli raporunda polisin silahsiz bir topluluga karsi orantisiz guc kullanimi yoluyla agir insan hakki ihlallerine yol actigini aciklamistir Kaynakca a b c The Sharpeville Massacre Time Magazine 4 Nisan 1960 24 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2006 a b c d Truth and Reconciliation Commission of South Africa Report 3 Cilt 6 Bolum PDF 28 Ekim 1998 ss 531 537 5 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Aralik 2006 a b Boddy Evans Alistair about com 17 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Aralik 2006 28 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2010 Remember Sharpeville 4 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Eylul 2010 a b Reeves Rt Reverend Ambrose sahistory org za 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Temmuz 2007 Barcan A Student activists at Sydney University 1960 1967 19 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde History of Education Review 1 Ocak 2007Ayrica bakinizMarikana katliami