Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Silahdar Damat Mehmed Paşa (ö. 1737 Halep), I. Mahmud saltanatında 1 Ekim 1730 - 22 Ocak 1731 tarihleri arasında üç ay yirmi bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.
| Silahdar Damat Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 1 Ekim 1730 - 22 Ocak 1731 | |
| Hükümdar | I. Mahmud |
| Yerine geldiği | Nevşehirli Damat İbrahim Paşa |
| Yerine gelen | Kabakulak İbrahim Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | İstanbul |
| Ölüm | 1737 Halep |
Hayatı
Silahdar Damat Mehmed Paşa İstanbullu Türk asıllıdır. Babası Hantal Hafif olarak tanınan kavaf mesleğinden bir esnaftı. Çocukluğunda Enderun'a önce kiler odasına alındı. Sonra çavuşluğa yükselip hasodaya nakloldu ve orada kiler kethüdası oldu. III. Ahmet'in silahdarı Boşnak Mehmet Ağa vezirlikle Anadolu Eyalet valisi görevine geçince, Mehmet Ağa'ya, o döneme kadar uyulan enderun nizamına aykırı olarak, 6 Aralık 1624'te birdenbire silahdarlık görevi verildi.
Silahdar Mehmet Ağa 22 Mayıs 1728'de III. Ahmet'in henüz 9 yaşında olan kızına nişanlandı. Aynı zamanda kendisine vezirlik rütbesi verildi. Ağustos 1727 kubbealtı vezirliğine yükseltildi ve arpalık olarak Erzurum eyalet valiliği verildi. 1730'da çıkan Patrona Halil İsyanı sonucunda Nevşehirli Damat İbrahim Paşa sadrazamlıktan azledilip katlini takiben cesedinin isyancılara teslim edilmesi olayından sonra tahttan indirilen III. Ahmet'e son sadrâzam oldu.
Silahdar Mehmed Paşa, I. Mahmut'un cülusu üzerine sadarette bırakıldı. Patrona Halil ve ayak takımı İstanbul'da başlarına buyruk bir idareye başladılar. Yeni padişah onların gücünü azaltmak için şeyhülislam ve kazaskerlerin kefil olmasıyla serseri ayak takımı sayısı azaltıldı. Ama Patrona Halil yine şehir denetimleri sürdürmekte ve hatta padişah huzuruna silahlı olarak çıkıp ona nasihatlarda bulunmaktaydı. Kasım ayında taraftarları arasında sürtüşmeler olduğu için Patrona Halil, Sadaret kaymakamı olmayı istedi. Bunun üzerine kaptan-ı derya Canım Hoca Mehmed Paşa bunların elemine edilmesi için bir plan hazırladı. Kapıcılar kethudalığına tayin edilen Kabakulak İbrahim Ağa bunu uygulamaya başladı. 23 Kasım'da Divan-ı Humayun genel gündemli bir toplantı yapmak için Patrona Halil ve yakın arkadaşları çağrıldı. Burada 25 Kasım'da çok gizli bir toplantı yapılması kararlaştırıldı. O gün güya bu gizli toplantıya gelen Patrona ve yandaşları silahları alınarak Sünnet Odası'na alındılar ve bir baskınla öldürüldüler. Ama bazılarının direnmesi dolayısıyla Enderun avlusu ve Sofa-i Hümayun muharebe meydanına döndü. Öldürülen asilerin kesik başları ve cesetleri arabalarla Saraydan çıkarıldılar. Zorbalar dağıldılar ve yaşayanlardan pek çoğu Anadolu'ya kaçtı. Sadrazam İstanbul'da sıkı bir denetime başlayıp serserileri yakalamaya başladı ve 2000'den fazla şüpheli şahıs yakalandı; bazıları idam edilip diğerleri Anadolu'ya sürüldüler.
Kabakulak İbrahim Ağa'ya hizmeti karşılığı olarak ilk defa vezirlik rütbesi ve Halep valiliği verildi. Ama I. Mahmut, onu sadarete getirmek istemekteydi. 22 Ocak 1731'de Silahtar Mehmet Paşa, üç ay kadar sadrazamlık yaptıktan sonra, bu görevden azledildi. Yerine Kabakulak İbrahim Paşa sadrazam tayin edildi.
Silahdar Damat Mehmed Paşa'ya ise Halep valiliği verildi. Halep'ten sonra Mart 1733'te Diyarbakır valiliğine naklolundu. Bu tayinin nedeni kendisine gönderilen fermanda bildirildi. Nadirşah'ın Musul ve Şehrizor Eyaleti (modern Kerkük ve civarı) taraflarını tehdit ettiği ve buna karşı koymaya muktedir bir vezirin Diyarbakır valiliğinde bulunması gerekmekteydi. Silahdar Damat Mehmet Paşa Eylül 1733'te ikinci defa Halep valisi oldu. Yine o yıl Aralık ayında Sayda valiliğine ve Temmuz 1735'te Bağdat valiliğine getirildi.
İran'la yapılan geçici barıştan sonra İran serdarı olan Hasan Paşazade Ahmed Paşa Bağdad valisi olarak tâyin edildi. Silahdar Damat Mehmet Paşa'ya ise Haziran 1736'da Anadolu eyalet valiliği verildi. Eylül 1736'da ise üçüncü defa Halep valisi yapıldı. Silâhdar Damat Mehmet Paşa bu görevde iken 1737'de Halep'te öldü.
Değerlendirme
Vakar sahibi, doğru bir kişi idi.
"Hadikatü-l Vüzera Zeyli" ve ondan naklen "Enderuni Ata", Silahdar Damat Mehmed Paşa'nın ehliyetli bir devlet adamı olduğunu bildirmektedirler.
"Subhi Tarihi"'nde ise Silahdar Damat Mehmed Paşa'nın sarayda yetişmiş olup cok fazla idari tecrübe görmeden birden sadarete gelmesi dolayısıyla memleket durumuna vuküfsuz olduğunu belirtmektedir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Buz, Ayhan (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap,
- Uluçam, Müjdat "Mehmed Paşa (Silahdar, Damat)" (1999), Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.167
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi (Google books: [1]7 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Nevşehirli Damat İbrahim Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 1 Ekim 1730 - 22 Ocak 1731 | Sonra gelen: Kabakulak İbrahim Paşa |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Silahdar Damat Mehmed Pasa o 1737 Halep I Mahmud saltanatinda 1 Ekim 1730 22 Ocak 1731 tarihleri arasinda uc ay yirmi bir gun sadrazamlik yapmis Osmanli devlet adami Silahdar Damat Mehmed PasaOsmanli SadrazamiGorev suresi 1 Ekim 1730 22 Ocak 1731Hukumdar I MahmudYerine geldigi Nevsehirli Damat Ibrahim PasaYerine gelen Kabakulak Ibrahim PasaKisisel bilgilerDogum IstanbulOlum 1737 HalepHayatiSilahdar Damat Mehmed Pasa Istanbullu Turk asillidir Babasi Hantal Hafif olarak taninan kavaf mesleginden bir esnafti Cocuklugunda Enderun a once kiler odasina alindi Sonra cavusluga yukselip hasodaya nakloldu ve orada kiler kethudasi oldu III Ahmet in silahdari Bosnak Mehmet Aga vezirlikle Anadolu Eyalet valisi gorevine gecince Mehmet Aga ya o doneme kadar uyulan enderun nizamina aykiri olarak 6 Aralik 1624 te birdenbire silahdarlik gorevi verildi Silahdar Mehmet Aga 22 Mayis 1728 de III Ahmet in henuz 9 yasinda olan kizina nisanlandi Ayni zamanda kendisine vezirlik rutbesi verildi Agustos 1727 kubbealti vezirligine yukseltildi ve arpalik olarak Erzurum eyalet valiligi verildi 1730 da cikan Patrona Halil Isyani sonucunda Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa sadrazamliktan azledilip katlini takiben cesedinin isyancilara teslim edilmesi olayindan sonra tahttan indirilen III Ahmet e son sadrazam oldu Silahdar Mehmed Pasa I Mahmut un culusu uzerine sadarette birakildi Patrona Halil ve ayak takimi Istanbul da baslarina buyruk bir idareye basladilar Yeni padisah onlarin gucunu azaltmak icin seyhulislam ve kazaskerlerin kefil olmasiyla serseri ayak takimi sayisi azaltildi Ama Patrona Halil yine sehir denetimleri surdurmekte ve hatta padisah huzuruna silahli olarak cikip ona nasihatlarda bulunmaktaydi Kasim ayinda taraftarlari arasinda surtusmeler oldugu icin Patrona Halil Sadaret kaymakami olmayi istedi Bunun uzerine kaptan i derya Canim Hoca Mehmed Pasa bunlarin elemine edilmesi icin bir plan hazirladi Kapicilar kethudaligina tayin edilen Kabakulak Ibrahim Aga bunu uygulamaya basladi 23 Kasim da Divan i Humayun genel gundemli bir toplanti yapmak icin Patrona Halil ve yakin arkadaslari cagrildi Burada 25 Kasim da cok gizli bir toplanti yapilmasi kararlastirildi O gun guya bu gizli toplantiya gelen Patrona ve yandaslari silahlari alinarak Sunnet Odasi na alindilar ve bir baskinla oldurulduler Ama bazilarinin direnmesi dolayisiyla Enderun avlusu ve Sofa i Humayun muharebe meydanina dondu Oldurulen asilerin kesik baslari ve cesetleri arabalarla Saraydan cikarildilar Zorbalar dagildilar ve yasayanlardan pek cogu Anadolu ya kacti Sadrazam Istanbul da siki bir denetime baslayip serserileri yakalamaya basladi ve 2000 den fazla supheli sahis yakalandi bazilari idam edilip digerleri Anadolu ya surulduler Kabakulak Ibrahim Aga ya hizmeti karsiligi olarak ilk defa vezirlik rutbesi ve Halep valiligi verildi Ama I Mahmut onu sadarete getirmek istemekteydi 22 Ocak 1731 de Silahtar Mehmet Pasa uc ay kadar sadrazamlik yaptiktan sonra bu gorevden azledildi Yerine Kabakulak Ibrahim Pasa sadrazam tayin edildi Silahdar Damat Mehmed Pasa ya ise Halep valiligi verildi Halep ten sonra Mart 1733 te Diyarbakir valiligine naklolundu Bu tayinin nedeni kendisine gonderilen fermanda bildirildi Nadirsah in Musul ve Sehrizor Eyaleti modern Kerkuk ve civari taraflarini tehdit ettigi ve buna karsi koymaya muktedir bir vezirin Diyarbakir valiliginde bulunmasi gerekmekteydi Silahdar Damat Mehmet Pasa Eylul 1733 te ikinci defa Halep valisi oldu Yine o yil Aralik ayinda Sayda valiligine ve Temmuz 1735 te Bagdat valiligine getirildi Iran la yapilan gecici baristan sonra Iran serdari olan Hasan Pasazade Ahmed Pasa Bagdad valisi olarak tayin edildi Silahdar Damat Mehmet Pasa ya ise Haziran 1736 da Anadolu eyalet valiligi verildi Eylul 1736 da ise ucuncu defa Halep valisi yapildi Silahdar Damat Mehmet Pasa bu gorevde iken 1737 de Halep te oldu DegerlendirmeVakar sahibi dogru bir kisi idi Hadikatu l Vuzera Zeyli ve ondan naklen Enderuni Ata Silahdar Damat Mehmed Pasa nin ehliyetli bir devlet adami oldugunu bildirmektedirler Subhi Tarihi nde ise Silahdar Damat Mehmed Pasa nin sarayda yetismis olup cok fazla idari tecrube gormeden birden sadarete gelmesi dolayisiyla memleket durumuna vukufsuz oldugunu belirtmektedir Kaynakca a b c d Ulucam Mujdat Mehmed Pasa Silahdar Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 167 ISBN 975 08 0072 9 Sakaoglu Necdet 1999 Bu Mulkun Sultanlari Istanbul Oglak Yayinlari ISBN 0975 329 2996Dis baglantilarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Buz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Ulucam Mujdat Mehmed Pasa Silahdar Damat 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 2 s 167 ISBN 975 08 0072 9 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi Google books 1 7 Aralik 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Siyasi goreviOnce gelen Nevsehirli Damat Ibrahim Pasa Osmanli Sadrazami 1 Ekim 1730 22 Ocak 1731 Sonra gelen Kabakulak Ibrahim Pasa