Sine Muharebesi, 1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.
Sine Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||
Sine Valisi 'ın köşkü | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı Devleti | Zend Hanedanı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Güçler | |||||||
10.000 | 6-7.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Hafif | 2-3.000 ölü, 1.000 esir, 1000 yaralı |
Baban Mutasarrıfı komutasındaki Osmanlı birliği, 5 Mayıs 1777 tarihinde (1751'den beri İran'a hakim olan) Zend Hanedanı'nın Senendec Valisi komutasındaki İran ordusunu Sine'de (günümüzde Senendec) büyük bir yenilgiye uğrattı.
Muharebe öncesi
İran'daki Zend Hanedanı'nın 1774 yılında Baban Sancağı üzerine taarruzu ve 1775 yılında Basra'yı kuşatarak 16 Nisan 1776'da işgal etmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu da 2 Mayıs 1776'da İran'a resmen savaş açmıştı. Osmanlı başkenti, bu çerçevede 1776-1777 döneminde önce Irak'taki eyalet idaresi üzerindeki nüfuzunu güçlendirmeye çalıştıktan sonra, 1777 ilkbaharında Baban tarafından Erdelan'a taarruz etti.
Kerkük ve Şehrizor Valisi Hasan Paşa Musul cephesi üzerinden taarruza geçti. Hasan Paşa; komutası altındaki kuvvet içinde Baban Sancağı Mutasarrıfı (1774'te İran'a sığınmış, ancak daha sonra affedilerek sancağına dönmüştü) ile kardeşi, Köy ve Harir Sancağı Mutasarrıfı 'ya da (1774'te Çemçemal Muharebesi'nde İran ordusunu mağlup etmişti) görev verdi. Ahmed Paşa'yı kolundan Kirmanşah üzerine, Mehmed Paşa'yı ise Kara Çulan üzerinden Sine tarafına yolladı. Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı birliği 22 Nisan'da Bane'nin İranlı Valisi 'ın birliklerini Bane Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı. Ardından ise Bane'yi istila ederek Sine'ye ilerledi.
Muharebe
Bane'yi istila ederek Sine'ye ilerleyen Osmanlı birliğinin önünü kesme üzere, İranlıların Sine Valisi emrindeki birliklerle harekete geçti. İki ordu 5 Mayıs 1777 tarihinde Sine ve Merivan arasındaki bölgede karşı karşıya geldiler.
Mehmed Paşa sayı üstünlüğüne güvenerek İran ordusuna hücum etti. Ağırlıklı olarak atlı birliklerin kılıç, tüfek ve mızraklarla yaptıkları çatışmada birkaç saat içinde İran ordusu ağır kayıplara uğradı ve yaralanmış bir şekilde kaçınca İran ordusundaki yenilgi bozguna dönüştü.
Erdelan ahalisinden Mirza Abdullah Vezir'in oğulları Mirza Ali ve Mirza Mehdi, Yusuf Bey'in oğlu Nasrullah Bey, Abdullah Bey-i Münşi ve vilayetin ileri gelenlerinden bazıları muharebede hayatını kaybederken, Mirza Abdullah'ın oğlu Mirza Ahmed ve vilayetin bazı önde gelenleri de esir edildiler.
Muharebe sonrası
Kaynakça
- ^ Osmanlı Tarihi", Ziya Nur Aksun, Ötüken Yayınları, İstanbul (1994), c.2, s.427
- ^ "Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779", John R. Perry, University of Chicago Press (2015), s.190
- ^ "Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779", John R. Perry, University of Chicago Press (2015), s.190-191
- ^ Tarih-i Kürd adlı yazma eserin çevirisi ve değerlendirmesi", Cafer Açar, Artuklu Üniversitesi (2018), s.99
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sine Muharebesi 1774 1779 Osmanli Iran Savasi nda evre Sine Muharebesi1774 1779 Osmanli Iran SavasiSine Valisi in koskuTarih5 Mayis 1777BolgeSine IranSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiZend HanedaniKomutanlar ve liderlerGucler10 0006 7 000KayiplarHafif2 3 000 olu 1 000 esir 1000 yarali Baban Mutasarrifi komutasindaki Osmanli birligi 5 Mayis 1777 tarihinde 1751 den beri Iran a hakim olan Zend Hanedani nin Senendec Valisi komutasindaki Iran ordusunu Sine de gunumuzde Senendec buyuk bir yenilgiye ugratti Muharebe oncesiIran daki Zend Hanedani nin 1774 yilinda Baban Sancagi uzerine taarruzu ve 1775 yilinda Basra yi kusatarak 16 Nisan 1776 da isgal etmesi uzerine Osmanli Imparatorlugu da 2 Mayis 1776 da Iran a resmen savas acmisti Osmanli baskenti bu cercevede 1776 1777 doneminde once Irak taki eyalet idaresi uzerindeki nufuzunu guclendirmeye calistiktan sonra 1777 ilkbaharinda Baban tarafindan Erdelan a taarruz etti Kerkuk ve Sehrizor Valisi Hasan Pasa Musul cephesi uzerinden taarruza gecti Hasan Pasa komutasi altindaki kuvvet icinde Baban Sancagi Mutasarrifi 1774 te Iran a siginmis ancak daha sonra affedilerek sancagina donmustu ile kardesi Koy ve Harir Sancagi Mutasarrifi ya da 1774 te Cemcemal Muharebesi nde Iran ordusunu maglup etmisti gorev verdi Ahmed Pasa yi kolundan Kirmansah uzerine Mehmed Pasa yi ise Kara Culan uzerinden Sine tarafina yolladi Mehmed Pasa komutasindaki Osmanli birligi 22 Nisan da Bane nin Iranli Valisi in birliklerini Bane Muharebesi nde yenilgiye ugratti Ardindan ise Bane yi istila ederek Sine ye ilerledi MuharebeBane yi istila ederek Sine ye ilerleyen Osmanli birliginin onunu kesme uzere Iranlilarin Sine Valisi emrindeki birliklerle harekete gecti Iki ordu 5 Mayis 1777 tarihinde Sine ve Merivan arasindaki bolgede karsi karsiya geldiler Mehmed Pasa sayi ustunlugune guvenerek Iran ordusuna hucum etti Agirlikli olarak atli birliklerin kilic tufek ve mizraklarla yaptiklari catismada birkac saat icinde Iran ordusu agir kayiplara ugradi ve yaralanmis bir sekilde kacinca Iran ordusundaki yenilgi bozguna donustu Erdelan ahalisinden Mirza Abdullah Vezir in ogullari Mirza Ali ve Mirza Mehdi Yusuf Bey in oglu Nasrullah Bey Abdullah Bey i Munsi ve vilayetin ileri gelenlerinden bazilari muharebede hayatini kaybederken Mirza Abdullah in oglu Mirza Ahmed ve vilayetin bazi onde gelenleri de esir edildiler Muharebe sonrasiKaynakca Osmanli Tarihi Ziya Nur Aksun Otuken Yayinlari Istanbul 1994 c 2 s 427 Karim Khan Zand A History of Iran 1747 1779 John R Perry University of Chicago Press 2015 s 190 Karim Khan Zand A History of Iran 1747 1779 John R Perry University of Chicago Press 2015 s 190 191 Tarih i Kurd adli yazma eserin cevirisi ve degerlendirmesi Cafer Acar Artuklu Universitesi 2018 s 99