Bane Muharebesi, 1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre.
Bane Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1774-1779 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||
Osmanlı Memluk atlısı | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Osmanlı Devleti | Zend Hanedanı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Baban Mutasarrıfı komutasındaki Osmanlı birliği, 21 Nisan 1777 tarihinde (1751'den beri İran'a hakim olan) Zend Hanedanı'nın Erdelan Valisi komutasındaki İran ordusunu Bane'de büyük bir yenilgiye uğrattı.
Muharebe öncesi
İran'daki Zend Hanedanı'nın 1774 yılında Baban Sancağı üzerine taarruzu ve 1775 yılında Basra'yı kuşatarak 16 Nisan 1776'da işgal etmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu da 2 Mayıs 1776'da İran'a resmen savaş açmıştı.
Osmanlı başkenti, bu çerçevede 1776-1777 döneminde önce Irak'taki eyalet idaresi üzerindeki nüfuzunu güçlendirmeye çalıştı. Bu bağlamda, Bağdat Valiliğine önce Kütahya Valisi Abdî Paşa'yı atadıysa da, adıgeçenin Kölemenler üzerinde otorite kuramaması üzerine kısa sürede azlederek yerine bir önceki Vali Ömer Paşa'nın Abdullah Paşa'yı tayin etti. Ayrıca Mardin Voyvodası Hasan Ağa'yı Kerkük ve Şehrizor Valisi olarak atadı. Ardından ise Irak'ta sefer mevsimi için en uygun zaman olan ilkbaharı bekledi.
Muharebe
Osmanlılar 1777 ilkbaharında Baban tarafından Erdelan'a taarruz etti. 1776 sonunda Kerim Han'ın komutanı Kirmanşah'tan başkent Şiraz'a çekilmişti.
Öte yandan, Serasker tayin edilen Bağdat Valisi Abdullah Paşa'nın göndermesi gereken birlik de 1777 ilkbaharı itibarıyla henüz Baban'a ulaşmamıştı.
Kerkük ve Şehrizor Valisi Hasan Paşa ise bunun üzerine Abdullah Paşa'yı beklemeden ve Osmanlı başkentinden aldığı izinle, Musul cephesi üzerinden taarruza geçti. Hasan Paşa; komutası altındaki kuvvet içinde Baban Sancağı Mutasarrıfı (1774'te İran'a sığınmış, ancak daha sonra affedilerek sancağına dönmüştü) ile kardeşi, Köy ve Harir Sancağı Mutasarrıfı 'ya da (1774'te Çemçemal Muharebesi'nde İran ordusunu mağlup etmişti) görev verdi. Ahmed Paşa'yı kolundan Kirmanşah üzerine, Mehmed Paşa'yı ise Kara Çulan üzerinden Sine tarafına yolladı. Bununla birlikte; bu defa 1774 yılındaki durumun tersi oldu ve bu defa Ahmed Paşa İran tarafına iltica ederken, Mehmed Paşa emre itaat ederek komutasındaki birliklerle Bane'ye ilerledi.
Osmanlı birliği 22 Nisan'da Bane'nin İranlı Valisi 'ın birlikleriyle karşılaştı. Üç saat süren muharebenin sonunda Osmanlı Birliği İran eyalet ordusunu yenilgiye uğrattı. Ardından ise Bane'yi istila ederek Sine'ye ilerledi.
Muharebe sonrası
Babanlı Mehmed Paşa'nın 21 Nisan'da İran kolordusuna karşı kazandığı zafer İran'ın bölgedeki askerî gücü açısından sarsıcı oldu. İran topraklarında ilerleyen Osmanlı birliğinin önünü kesmek için bu defa İran hâkimi Kerim Han'ın en değerli komutanlarından Sine Valisi harekete geçti. Bununla birlikte 5 Mayıs'taki Sine Muharebesi'nde İran ordusu daha büyük bir yenilgiye uğradı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Osmanlı Tarihi", Ziya Nur Aksun, Ötüken Yayınları, İstanbul (1994), c.2, s.427
- ^ "Osmanlı Tarihi", İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1994), c.4/1, s.461
- ^ XIX. Yüzyılın ilk yarısında Osmanlı-İran Siyasî İlişkileri (1774-1848), Sıtkı Uluerler, Fırat Üniversitesi, Elazığ (2009), s.57
- ^ "Karim Khan Zand: A History of Iran, 1747-1779", John R. Perry, University of Chicago Press (2015), s.190
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bane Muharebesi 1774 1779 Osmanli Iran Savasi nda evre Bane Muharebesi1774 1779 Osmanli Iran SavasiOsmanli Memluk atlisiTarih21 Nisan 1777BolgeBane IranSonucOsmanli zaferiTaraflarOsmanli DevletiZend HanedaniKomutanlar ve liderler Baban Mutasarrifi komutasindaki Osmanli birligi 21 Nisan 1777 tarihinde 1751 den beri Iran a hakim olan Zend Hanedani nin Erdelan Valisi komutasindaki Iran ordusunu Bane de buyuk bir yenilgiye ugratti Muharebe oncesi1830 lara gelirken Osmanli Irak i ile Iran siniri Iran daki Zend Hanedani nin 1774 yilinda Baban Sancagi uzerine taarruzu ve 1775 yilinda Basra yi kusatarak 16 Nisan 1776 da isgal etmesi uzerine Osmanli Imparatorlugu da 2 Mayis 1776 da Iran a resmen savas acmisti Osmanli baskenti bu cercevede 1776 1777 doneminde once Irak taki eyalet idaresi uzerindeki nufuzunu guclendirmeye calisti Bu baglamda Bagdat Valiligine once Kutahya Valisi Abdi Pasa yi atadiysa da adigecenin Kolemenler uzerinde otorite kuramamasi uzerine kisa surede azlederek yerine bir onceki Vali Omer Pasa nin Abdullah Pasa yi tayin etti Ayrica Mardin Voyvodasi Hasan Aga yi Kerkuk ve Sehrizor Valisi olarak atadi Ardindan ise Irak ta sefer mevsimi icin en uygun zaman olan ilkbahari bekledi MuharebeOsmanlilar 1777 ilkbaharinda Baban tarafindan Erdelan a taarruz etti 1776 sonunda Kerim Han in komutani Kirmansah tan baskent Siraz a cekilmisti Ote yandan Serasker tayin edilen Bagdat Valisi Abdullah Pasa nin gondermesi gereken birlik de 1777 ilkbahari itibariyla henuz Baban a ulasmamisti Kerkuk ve Sehrizor Valisi Hasan Pasa ise bunun uzerine Abdullah Pasa yi beklemeden ve Osmanli baskentinden aldigi izinle Musul cephesi uzerinden taarruza gecti Hasan Pasa komutasi altindaki kuvvet icinde Baban Sancagi Mutasarrifi 1774 te Iran a siginmis ancak daha sonra affedilerek sancagina donmustu ile kardesi Koy ve Harir Sancagi Mutasarrifi ya da 1774 te Cemcemal Muharebesi nde Iran ordusunu maglup etmisti gorev verdi Ahmed Pasa yi kolundan Kirmansah uzerine Mehmed Pasa yi ise Kara Culan uzerinden Sine tarafina yolladi Bununla birlikte bu defa 1774 yilindaki durumun tersi oldu ve bu defa Ahmed Pasa Iran tarafina iltica ederken Mehmed Pasa emre itaat ederek komutasindaki birliklerle Bane ye ilerledi Osmanli birligi 22 Nisan da Bane nin Iranli Valisi in birlikleriyle karsilasti Uc saat suren muharebenin sonunda Osmanli Birligi Iran eyalet ordusunu yenilgiye ugratti Ardindan ise Bane yi istila ederek Sine ye ilerledi Muharebe sonrasiBabanli Mehmed Pasa nin 21 Nisan da Iran kolordusuna karsi kazandigi zafer Iran in bolgedeki askeri gucu acisindan sarsici oldu Iran topraklarinda ilerleyen Osmanli birliginin onunu kesmek icin bu defa Iran hakimi Kerim Han in en degerli komutanlarindan Sine Valisi harekete gecti Bununla birlikte 5 Mayis taki Sine Muharebesi nde Iran ordusu daha buyuk bir yenilgiye ugradi Ayrica bakinizSine MuharebesiKaynakca Osmanli Tarihi Ziya Nur Aksun Otuken Yayinlari Istanbul 1994 c 2 s 427 Osmanli Tarihi Ismail Hakki Uzuncarsili Turk Tarih Kurumu Ankara 1994 c 4 1 s 461 XIX Yuzyilin ilk yarisinda Osmanli Iran Siyasi Iliskileri 1774 1848 Sitki Uluerler Firat Universitesi Elazig 2009 s 57 Karim Khan Zand A History of Iran 1747 1779 John R Perry University of Chicago Press 2015 s 190