Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sini, etrafında birçok kişinin oturarak yemek yediği, üstüne yemek sahanları konan, çember şeklinde ince kenarlı sunum kabı.
Genellikle bakır ya da gümüşten yapılır; kenarları 3-4 santimetreden yüksek değildir. Üstüne bakır kaşık, çatal ve yemek kâseleriyle tabaklarının sığacağı şekilde tasarlanmıştır. Bazı yerlerde tepsi adıyla da anılır.
Anadolu'da büyük grupların etrafına oturabildiği büyük ebatlı sinilere meydan sinisi veya divan sinisi denilir. Bu tür büyük sinler, daha çok düğünlerde, törenlerde kullanılır.
Kullanımı
Sini çevresine veya yemek masası olarak kullanılır. Yemekler geleneksel olarak geniş sofra bezi ortasında sininin kasnak ya da katlanır ayaklar ile yerden yaklaşık 30 cm yükseltilmesiyle, üzerine kaplarla yemekler konularak, sofra beziyle de dizler korunarak, sağ diz sini altında, sağ elle yemeğe uzanarak yenir. Sofra bezi üzerine konulan ekmekler dilimlenir ve sofraya konur, sırasıyla yemekler sini üzerine getirilip, boşalan kaplar sininin kenarlarına ya da mutfağa kaldırılır. Yemek faslı tamamen bitince sini kasnak ve sofra bezi de kaldırılır.
Küçük siniler pişirme kabı olarak da kullanılır. Buna örnek , , sini köftesi gibi yemeklerdir.
Siniler sadece yemek pişirme ve yeme amacıyla değil farklı yiyecekleri işlemek, biriktirmek, saklamak gibi amaçlarla da kullanılır.
Üretimi
Eskiden bakırdan elde çekiç ve balyozlarla dövülerek üretilen ince levhalar bükülüp kenarları boyu makasla kesilmiş dişleri bir birine geçirilir, dövülerek deliksiz eklenir, kabın şekli verilirdi. Yeni gelişen metallürji teknolojileri sayesinde, daha ucuz, daha dayanıklı, daha az bakım gerektiren ve sağlık bakımından da daha uygun görülen metallerden, örneğin paslanmaz çelik levhalardan fabrikalarda kalıplanarak ya da preslenerek seri üretilmekte, özlenen çekiç izleri dairevi fırçalama desenlerle andırılmakta ve gene sini adıyla satılmaktadır.
Süslemeler
Çoğu kez sininin çevresini oluşturan kenarları ve sininin içi geometrik desenlerle süslenir, taban yüzeyleri 5 veya 6 kollu yıldızlar, kartal, kuş, balık gibi figürler, selvi ve çiçek gibi bitki motiflerin yer aldığı dövme ve oyma tekniğinde zengin süslemelerle, bazen özlü sözlerle donatılır, bir sanat eseri olarak yaratılır. Yapan ustanın ve / veya ısmarlayan zatın mührü, arması ve başka bilgileri de işlenmiş olabilir.
Sinilerin yüzeyindeki süslemeler bakımından Anadolu'daki siniler üç türlüdür:
- Göbek kısmında yoğunlaşan süsleme
- Göbekle kenar bordürü arasında esas yüzey süslemesi
- Kenar bordürü süslemesi
Bakımı
Siniler eskiden yemek sonrası odun külü ile ovularak temizlenirdi; şimdi bulaşık sünger ve deterjanları o geleneğin yerini aldı. Yılın belli zamanlarında, eğer bakırdan yapılmış ise, sini tamamen kırmızı bakır rengi ortaya çıkana kadar ıslak kumla kazınıp kalayı silinir, ateşte kızdırılır, kızgınken nişadır (Amonyum klorür / beyaz renkli amonyak tuzu) ile silinir, gene kızgınken sürülen taze kalay eriyerek kırmızı bakır yüzeyinde gümüş rengi bir ıslaklık görünümü alır. Üstüpü (ince iplik yumağı) ile eriyen kalay kırmızı bakır kabın tüm iç yüzüne yayılarak cilalanır yani kalaylanır ve soğuduğunda bakır zehirinin (özellikle asitli/ekşi) yemeklere karışmasını önleyen dayanıklı bir kalay tabakasıyla gümüş benzeri bir parlak metal görünümü alır.
Kültürü
En çok makbul olan gümüş sinilerdir.[][]
Geçmişte çeyizlerde mutlaka bir sini olması gerekirdi.[] Düğün öncesi, düğün yemeği öncesinde ya da kına gecesinde komşular çeyizlere bakarken gelinin çeyizindeki sini sergilenir ve bu seremoniye siniye bakma ismi verilirdi. Tarak, yazma, mendil, gibi diğer çeyizler ve benzeri sininin içinde sergilenirdi. Kasabalarda düğün hediyelerini haber alıp davul zurna eşliğinde adam gönderip baş üstünde sini ile getirtme adeti de vardır.
Sini üzerinde aynı kaplardan birlikte yemek yeme kültürü, Şamanizm'e kadar kökleri uzanan bir gelenektir.[] Eşitlik, birliktelik ve kader birliğini vurgular. Geleneksel sedirli evlerde özellikle kırsal kesimde kullanımı sürmektedir.
Ayaklar kalça seviyesinde. yani daha yere yakın oturup kalkmanın, sol diz mideye dayalı tek diz çöküp dolayısıyla az yemekle doymanın (Japonyada "hara hachi bu", yani 80% doyma prensibi gibi), bir tepsi etrafındakiler sayısında dost ve yakınlarla ömür boyu birlikteliğin, sağlık ve uzun ömürlülük açısından faydaları olduğu iddia edilmektedir.
Yer sofrası üzerine konulan sinilerde yemek yeme alışkanlığı, Anadolu'nun bazı kırsal kesimlerinde sürse de günümüzde insanlar bu alışkanlıklarından vazgeçerek yemeklerini masada yemeye başlamışlardır. Günümüzde yemekler çoğu yerlerde artık bakır ya da gümüş sinilerde, bakır ya da gümüş kaşık çatallar yerine Batılı usulle yemek masasında, porselen tabak, çelik kaşık-çatalla yenilse de, köylerde ve kırsal yörelerde bu gelenek devam etmektedir.
Sini çeşitleri
- Yemek sinisi
- Divan sinisi
- Bekmez sinisi
- Kaburgalı sini
- Mangal sinisi
- Kadayıf sinisi
- Kadayıf teli sinisi
- Sac kavurma sinisi
Kaynakça
- ^ a b Karpuz, Emine. . 9. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi (20-23 Kasım 2017) E-kitap. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ zones, 100 yaşını aşanların en yoğun olduğu 5 diyarı (Sardinya, Okinawa, Costa rica, Ikaria ve Loma Linda-Kaliforniya) inceleyen bir program
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sini etrafinda bircok kisinin oturarak yemek yedigi ustune yemek sahanlari konan cember seklinde ince kenarli sunum kabi sini de Beypazari Sofrasi Genellikle bakir ya da gumusten yapilir kenarlari 3 4 santimetreden yuksek degildir Ustune bakir kasik catal ve yemek kaseleriyle tabaklarinin sigacagi sekilde tasarlanmistir Bazi yerlerde tepsi adiyla da anilir Anadolu da buyuk gruplarin etrafina oturabildigi buyuk ebatli sinilere meydan sinisi veya divan sinisi denilir Bu tur buyuk sinler daha cok dugunlerde torenlerde kullanilir KullanimiSini cevresine veya yemek masasi olarak kullanilir Yemekler geleneksel olarak genis sofra bezi ortasinda sininin kasnak ya da katlanir ayaklar ile yerden yaklasik 30 cm yukseltilmesiyle uzerine kaplarla yemekler konularak sofra beziyle de dizler korunarak sag diz sini altinda sag elle yemege uzanarak yenir Sofra bezi uzerine konulan ekmekler dilimlenir ve sofraya konur sirasiyla yemekler sini uzerine getirilip bosalan kaplar sininin kenarlarina ya da mutfaga kaldirilir Yemek fasli tamamen bitince sini kasnak ve sofra bezi de kaldirilir Kucuk siniler pisirme kabi olarak da kullanilir Buna ornek sini koftesi gibi yemeklerdir Siniler sadece yemek pisirme ve yeme amaciyla degil farkli yiyecekleri islemek biriktirmek saklamak gibi amaclarla da kullanilir UretimiEskiden bakirdan elde cekic ve balyozlarla dovulerek uretilen ince levhalar bukulup kenarlari boyu makasla kesilmis disleri bir birine gecirilir dovulerek deliksiz eklenir kabin sekli verilirdi Yeni gelisen metallurji teknolojileri sayesinde daha ucuz daha dayanikli daha az bakim gerektiren ve saglik bakimindan da daha uygun gorulen metallerden ornegin paslanmaz celik levhalardan fabrikalarda kaliplanarak ya da preslenerek seri uretilmekte ozlenen cekic izleri dairevi fircalama desenlerle andirilmakta ve gene sini adiyla satilmaktadir SuslemelerCogu kez sininin cevresini olusturan kenarlari ve sininin ici geometrik desenlerle suslenir taban yuzeyleri 5 veya 6 kollu yildizlar kartal kus balik gibi figurler selvi ve cicek gibi bitki motiflerin yer aldigi dovme ve oyma tekni ginde zengin suslemelerle bazen ozlu sozlerle donatilir bir sanat eseri olarak yaratilir Yapan ustanin ve veya ismarlayan zatin muhru armasi ve baska bilgileri de islenmis olabilir Sinilerin yuzeyindeki suslemeler bakimindan Anadolu daki siniler uc turludur Gobek kisminda yogunlasan susleme Gobekle kenar borduru arasinda esas yuzey suslemesi Kenar borduru suslemesiBakimiSiniler eskiden yemek sonrasi odun kulu ile ovularak temizlenirdi simdi bulasik sunger ve deterjanlari o gelenegin yerini aldi Yilin belli zamanlarinda eger bakirdan yapilmis ise sini tamamen kirmizi bakir rengi ortaya cikana kadar islak kumla kazinip kalayi silinir ateste kizdirilir kizginken nisadir Amonyum klorur beyaz renkli amonyak tuzu ile silinir gene kizginken surulen taze kalay eriyerek kirmizi bakir yuzeyinde gumus rengi bir islaklik gorunumu alir Ustupu ince iplik yumagi ile eriyen kalay kirmizi bakir kabin tum ic yuzune yayilarak cilalanir yani kalaylanir ve sogudugunda bakir zehirinin ozellikle asitli eksi yemeklere karismasini onleyen dayanikli bir kalay tabakasiyla gumus benzeri bir parlak metal gorunumu alir KulturuEn cok makbul olan gumus sinilerdir kaynak belirtilmeli ne zaman Gecmiste ceyizlerde mutlaka bir sini olmasi gerekirdi nerede Dugun oncesi dugun yemegi oncesinde ya da kina gecesinde komsular ceyizlere bakarken gelinin ceyizindeki sini sergilenir ve bu seremoniye siniye bakma ismi verilirdi Tarak yazma mendil gibi diger ceyizler ve benzeri sininin icinde sergilenirdi Kasabalarda dugun hediyelerini haber alip davul zurna esliginde adam gonderip bas ustunde sini ile getirtme adeti de vardir Sini uzerinde ayni kaplardan birlikte yemek yeme kulturu Samanizm e kadar kokleri uzanan bir gelenektir kaynak belirtilmeli Esitlik birliktelik ve kader birligini vurgular Geleneksel sedirli evlerde ozellikle kirsal kesimde kullanimi surmektedir Ayaklar kalca seviyesinde yani daha yere yakin oturup kalkmanin sol diz mideye dayali tek diz cokup dolayisiyla az yemekle doymanin Japonyada hara hachi bu yani 80 doyma prensibi gibi bir tepsi etrafindakiler sayisinda dost ve yakinlarla omur boyu birlikteligin saglik ve uzun omurluluk acisindan faydalari oldugu iddia edilmektedir Yer sofrasi uzerine konulan sinilerde yemek yeme aliskanligi Anadolu nun bazi kirsal kesimlerinde surse de gunumuzde insanlar bu aliskanliklarindan vazgecerek yemeklerini masada yemeye baslamislardir Gunumuzde yemekler cogu yerlerde artik bakir ya da gumus sinilerde bakir ya da gumus kasik catallar yerine Batili usulle yemek masasinda porselen tabak celik kasik catalla yenilse de koylerde ve kirsal yorelerde bu gelenek devam etmektedir Sini cesitleriYemek sinisi Divan sinisi Bekmez sinisi Kaburgali sini Mangal sinisi Kadayif sinisi Kadayif teli sinisi Sac kavurma sinisiKaynakca a b Karpuz Emine 9 Milletlerarasi Turk Halk Kulturu Kongresi 20 23 Kasim 2017 E kitap Kultur ve Turizm Bakanligi 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2021 zones 100 yasini asanlarin en yogun oldugu 5 diyari Sardinya Okinawa Costa rica Ikaria ve Loma Linda Kaliforniya inceleyen bir program