Akne (sivilce), yüz, omuzlar, sırt ve göğüsteki yağ bezleriyle ilgili bir deri hastalığı. Fransızca kökenli olduğu belirtilen akne sözcüğü Türkçede sivilce ve sızanak olarak da ifade edilmektedir.
Akne | |
---|---|
Diğer adlar | Acne vulgaris |
Ergenlik döneminde 18 yaşında bir erkekte akne vulgaris | |
Uzmanlık | Dermatoloji, Aile hekimliği |
Belirtiler | Komedon, Skar, yağlı cilt |
Komplikasyon | Anksiyete, azaltılmış benlik saygısı, depresyon |
Risk faktörü | Genetik |
Ayırıcı tanı | , Rozasea, , Miliaria |
Tedavi | Yaşam tarzı değişiklikleri, ilaçlar, tıbbi prosedürler |
İlaç | Azelaik asit, , Salisilik asit, Antibiyotik, İzotretinoin |
Sıklık | 633 milyon etkilenen (2015) |
Dünya nüfusunun %9,4'ünü etkileyen, Amerikan Dermatoloji Akademisi'ne (AAD) göre, Amerika Birleşik Devletleri'nde akne en yaygın cilt rahatsızlığıdır.
En çok 14-20 yaşlar arasında görülür ve bu hastalığın tipik belirtileri olan siyah noktalar, sivilceler, gençlerin en hassas döneminde genellikle psikolojik rahatsızlıklara yol açar.
Yağ bezlerinin kanalında bir tıkaç oluşur ve bu tıkacın başı sertleşip siyahlaşır. Bazen, kanal tıkalı olduğu halde, bez, yağ salgılamaya devam eder ve böylece içi yağ dolu bir kist oluşur.
Bu da siyah ya da beyaz renkte noktalara yani tıpta komedon adı verilen pütürlere neden olur.
Genetik yatkınlık, stres, yağlı kozmetik ürünler, , çevresel kirlilik, sağlıksız beslenme risk faktörleri arasında sayılır. Bunlara ek olarak ergenlik veya hamileliğin neden olduğu hormonal değişiklikler, doğum kontrol hapları veya kortikosteroidler gibi bazı ilaçlar ve yanlış akne tedavileri de cilt üzerinde hasara ve bakteriyel durumlara neden olabilir.
Komedon oluştuktan sonra, normalde de cildimizde bulunan propionibacterium acnes adlı bakteri buraya yerleşir ve akne oluşumuna katkıda bulunur.
Tanı
Ana yerleşim yeri yüz olmakla birlikte sırt ve göğüste de görülür. Ana lezyonlar inflamatuar olmayan komedon ve inflamatuar lezyonlar olan , püstül, nodül ve kisttir. Kistik ve nodüler lezyonlar iz bırakarak geriler.
Papüller, iltihaplı veya enfekte saç foliküllerinin neden olduğu küçük, kırmızı, kabarık şişliklerdir. Püstüller, uçlarında irin olan küçük kırmızı sivilcelerdir. Nodüller, cildinizin yüzeyinin altında katı, genellikle ağrılı topaklardır. Kistler, cildinizin altında irin içeren ve genellikle ağrılı olan büyük topaklardır.
Tedavisi
Tıbbi tedavi ve Antibiyotik İlaçlar
- Benzoyl peroxide
- Yüz maskeleri
- Antibiyotikler: Eritromisin, klindamisin, tetrasiklin, minosiklin, doksisiklin, azitromisin
- Hormonlar
- Topikal retinoidler: Tretinoin (Retin-A), adapalen (Differin), tazaroten (Tazorac)
- Oral retinoidler: İzotretinoin (ticari isimleri; Roaccutane, Accutane, Amnesteem, Sotret, Claravis, Clarus)
- Anti-inflamatuarlar:
- Kükürtlü sabun ve Zeytinyağlı sabun
- Gül Suyu Tonikleri
- AHA Asitleri İçeren Ürünler: AHA Asitlerinin cilde en büyük faydası cildi ölü deriden arındırır, daha canlı ve sağlıklı cildin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Doğrudan kullanılmaz, dermokozmetik ürünlerin içerisinde yer alır. Toplamda bilinen 7 tür AHA asitleri vardır. Bunlar Glikolik Asit, Laktik Asit, Sitrik Asit, Malik Asit, Tartarik Asit, Fitik Asit ve Mandelik Asit. Cilt güneşe hassas hale gelebileceğinden AHA asitleri içeren ürünler sonrasında güneş kremi kullanılması gerekmektedir.
- BHA Asitleri İçeren Ürünler: BHA Asitleri yağlanmaya bağlı oluşan cilt sorunlarına ve ölü derinin oluşması ile birlikte ciltteki pürüzlü görüntünün azalmasına yardımcı olur. BHA asitleri gözeneklere nüfuz ederek gözeneklerin küçülmesine, cildin daha sıkı görünmesine ve gözenek nedenli oluşan cilt yağlanmasını engeller. BHA asit türleri 4 çeşittir. Bunlar Salisilik Asit, Linoleik Asit ve Oleik Asit'tir. Cilt güneşe hassas hale gelebileceğinden BHA asitleri içeren ürünler sonrasında güneş kremi kullanılması gerekmektedir.
- Azelaik Asit İçeren Ürünler: Azelaik asit arpa, çavdar ve buğdayda doğal olarak meydana gelen gözeneklerin derinlerine kadar inerek ciltte peeling etkisi oluşturan bir asittir. Aynı zamanda bakterileri azaltmada ve ciltte oluşan iltihapların geçirilmesinde etkin bir içeriktir. Kızarıkları giderir, akne sonrası oluşan sivilce izlerini geçirir. Aynı zaman pigmentasyon sorunlu renk düzensizliklerini eşitler.
Doğal yöntemler
ve , akne hastalığının tedavisinde doğal yöntemlerdendir ancak doğal yöntemlerin kullanımı bırakıldığında cildinizi eskisinden daha cok akneye maruz bırakabilirsiniz. Bunun nedeni ise cildinizdeki yağ oranının aniden azalması ve dengesizleşmesi sebebiyle gözlenir.. Eski Çin Tıbbı'na göre vücutta çıkan sivilcelerin iç organlarla bağlantısına ilişkin birtakım bilgiler vardır.
A Vitamini Tedavisi
A Vitamini içerikli tedaviler hem akne hem de yaşlanma karşıtı cilt sağlığı için birçok cilt problemlerinde tercih edilir. 1980'lerden beri A vitamini akne, sedef, egzama ve yaşlanma karşıtı tedavilerde kullanılıyor olup vitamin yağda çözünen bir vitamindir. A vitamini; görme sisteminin normal fonksiyonları, bağışıklık fonksiyonu, kemik büyümesi, solunum, mide- bağırsak yollarının epitel bütünlüğü için gereklidir. Genellikle, bir antioksidan olarak çalışır. Yukarıda yer alan Retinoidler terimi, A vitamininden türetilen çeşitli bileşiklerdir. Oral Retinoidler doktor tavsiyesi altında kullanılan bu tedavi yöntemi 4 ayda aknenin %95'e kadarında başarı elde etmiş olup yine A vitamini yoğunluklu bir tedavidir. Bununla birlikte A vitamini türevleri ile tedavi, UV kaynaklı hasarı önleyebilir, cildi pürüzsüzleştirir ve hasarlı dokuları onarır. Bu tip her tedavinin alanında uzman, dermatolog onaylı ve takibinde ilerlemesi gerekir.
Kaynakça
- ^ Kubbealtı Lugati
- ^ Pamukkale Üniversitesi İngilizce Sözlük
- ^ Eş ve Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü
- ^ Bulmaca Sözlüğü
- ^ Hani Astolin (2019), Türkün Gizlenen Bilgisini Arayan Türk, s. 823
- ^ Tan, J.K.L.; Bhate, K. (Temmuz 2015). "A global perspective on the epidemiology of acne". British Journal of Dermatology (İngilizce). 172: 3-12. doi:10.1111/bjd.13462.
- ^ Fransızca Vikipedi Acné maddesi
- ^ Hep17.com Vücut Sivilceleri ne anlama geliyor? 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Turgut, Uzm Dr Ahu Çiler. "A Vitamini Cilt Sağlığı İçin Neden Önemlidir?". Uzm. Dr. Ahu Çiler Turgut. 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.
- ^ Nast, Condé (17 Mart 2020). "The Roaccutane Diaries: I went on the controversial drug as a last resort for my acne, here's what happened month by month". Glamour UK (İngilizce). 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.
Hastalık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Akne sivilce yuz omuzlar sirt ve gogusteki yag bezleriyle ilgili bir deri hastaligi Fransizca kokenli oldugu belirtilen akne sozcugu Turkcede sivilce ve sizanak olarak da ifade edilmektedir AkneDiger adlarAcne vulgarisErgenlik doneminde 18 yasinda bir erkekte akne vulgarisUzmanlikDermatoloji Aile hekimligi BelirtilerKomedon Skar yagli ciltKomplikasyonAnksiyete azaltilmis benlik saygisi depresyonRisk faktoruGenetikAyirici tani Rozasea MiliariaTedaviYasam tarzi degisiklikleri ilaclar tibbi prosedurlerIlacAzelaik asit Salisilik asit Antibiyotik IzotretinoinSiklik633 milyon etkilenen 2015 Dunya nufusunun 9 4 unu etkileyen Amerikan Dermatoloji Akademisi ne AAD gore Amerika Birlesik Devletleri nde akne en yaygin cilt rahatsizligidir En cok 14 20 yaslar arasinda gorulur ve bu hastaligin tipik belirtileri olan siyah noktalar sivilceler genclerin en hassas doneminde genellikle psikolojik rahatsizliklara yol acar Yag bezlerinin kanalinda bir tikac olusur ve bu tikacin basi sertlesip siyahlasir Bazen kanal tikali oldugu halde bez yag salgilamaya devam eder ve boylece ici yag dolu bir kist olusur Bu da siyah ya da beyaz renkte noktalara yani tipta komedon adi verilen puturlere neden olur Genetik yatkinlik stres yagli kozmetik urunler cevresel kirlilik sagliksiz beslenme risk faktorleri arasinda sayilir Bunlara ek olarak ergenlik veya hamileligin neden oldugu hormonal degisiklikler dogum kontrol haplari veya kortikosteroidler gibi bazi ilaclar ve yanlis akne tedavileri de cilt uzerinde hasara ve bakteriyel durumlara neden olabilir Komedon olustuktan sonra normalde de cildimizde bulunan propionibacterium acnes adli bakteri buraya yerlesir ve akne olusumuna katkida bulunur TaniAna yerlesim yeri yuz olmakla birlikte sirt ve goguste de gorulur Ana lezyonlar inflamatuar olmayan komedon ve inflamatuar lezyonlar olan pustul nodul ve kisttir Kistik ve noduler lezyonlar iz birakarak geriler Papuller iltihapli veya enfekte sac folikullerinin neden oldugu kucuk kirmizi kabarik sisliklerdir Pustuller uclarinda irin olan kucuk kirmizi sivilcelerdir Noduller cildinizin yuzeyinin altinda kati genellikle agrili topaklardir Kistler cildinizin altinda irin iceren ve genellikle agrili olan buyuk topaklardir TedavisiTibbi tedavi ve Antibiyotik Ilaclar Benzoyl peroxide Yuz maskeleri Antibiyotikler Eritromisin klindamisin tetrasiklin minosiklin doksisiklin azitromisin Hormonlar Topikal retinoidler Tretinoin Retin A adapalen Differin tazaroten Tazorac Oral retinoidler Izotretinoin ticari isimleri Roaccutane Accutane Amnesteem Sotret Claravis Clarus Anti inflamatuarlar Kukurtlu sabun ve Zeytinyagli sabun Gul Suyu Tonikleri AHA Asitleri Iceren Urunler AHA Asitlerinin cilde en buyuk faydasi cildi olu deriden arindirir daha canli ve saglikli cildin ortaya cikmasina yardimci olur Dogrudan kullanilmaz dermokozmetik urunlerin icerisinde yer alir Toplamda bilinen 7 tur AHA asitleri vardir Bunlar Glikolik Asit Laktik Asit Sitrik Asit Malik Asit Tartarik Asit Fitik Asit ve Mandelik Asit Cilt gunese hassas hale gelebileceginden AHA asitleri iceren urunler sonrasinda gunes kremi kullanilmasi gerekmektedir BHA Asitleri Iceren Urunler BHA Asitleri yaglanmaya bagli olusan cilt sorunlarina ve olu derinin olusmasi ile birlikte ciltteki puruzlu goruntunun azalmasina yardimci olur BHA asitleri gozeneklere nufuz ederek gozeneklerin kuculmesine cildin daha siki gorunmesine ve gozenek nedenli olusan cilt yaglanmasini engeller BHA asit turleri 4 cesittir Bunlar Salisilik Asit Linoleik Asit ve Oleik Asit tir Cilt gunese hassas hale gelebileceginden BHA asitleri iceren urunler sonrasinda gunes kremi kullanilmasi gerekmektedir Azelaik Asit Iceren Urunler Azelaik asit arpa cavdar ve bugdayda dogal olarak meydana gelen gozeneklerin derinlerine kadar inerek ciltte peeling etkisi olusturan bir asittir Ayni zamanda bakterileri azaltmada ve ciltte olusan iltihaplarin gecirilmesinde etkin bir iceriktir Kizariklari giderir akne sonrasi olusan sivilce izlerini gecirir Ayni zaman pigmentasyon sorunlu renk duzensizliklerini esitler Dogal yontemler ve akne hastaliginin tedavisinde dogal yontemlerdendir ancak dogal yontemlerin kullanimi birakildiginda cildinizi eskisinden daha cok akneye maruz birakabilirsiniz Bunun nedeni ise cildinizdeki yag oraninin aniden azalmasi ve dengesizlesmesi sebebiyle gozlenir Eski Cin Tibbi na gore vucutta cikan sivilcelerin ic organlarla baglantisina iliskin birtakim bilgiler vardir A Vitamini Tedavisi A Vitamini icerikli tedaviler hem akne hem de yaslanma karsiti cilt sagligi icin bircok cilt problemlerinde tercih edilir 1980 lerden beri A vitamini akne sedef egzama ve yaslanma karsiti tedavilerde kullaniliyor olup vitamin yagda cozunen bir vitamindir A vitamini gorme sisteminin normal fonksiyonlari bagisiklik fonksiyonu kemik buyumesi solunum mide bagirsak yollarinin epitel butunlugu icin gereklidir Genellikle bir antioksidan olarak calisir Yukarida yer alan Retinoidler terimi A vitamininden turetilen cesitli bilesiklerdir Oral Retinoidler doktor tavsiyesi altinda kullanilan bu tedavi yontemi 4 ayda aknenin 95 e kadarinda basari elde etmis olup yine A vitamini yogunluklu bir tedavidir Bununla birlikte A vitamini turevleri ile tedavi UV kaynakli hasari onleyebilir cildi puruzsuzlestirir ve hasarli dokulari onarir Bu tip her tedavinin alaninda uzman dermatolog onayli ve takibinde ilerlemesi gerekir Kaynakca Kubbealti Lugati Pamukkale Universitesi Ingilizce Sozluk Es ve Yakin Anlamli Kelimeler Sozlugu Bulmaca Sozlugu Hani Astolin 2019 Turkun Gizlenen Bilgisini Arayan Turk s 823 Tan J K L Bhate K Temmuz 2015 A global perspective on the epidemiology of acne British Journal of Dermatology Ingilizce 172 3 12 doi 10 1111 bjd 13462 Fransizca Vikipedi Acne maddesi Hep17 com Vucut Sivilceleri ne anlama geliyor 22 Aralik 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turgut Uzm Dr Ahu Ciler A Vitamini Cilt Sagligi Icin Neden Onemlidir Uzm Dr Ahu Ciler Turgut 19 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2023 Nast Conde 17 Mart 2020 The Roaccutane Diaries I went on the controversial drug as a last resort for my acne here s what happened month by month Glamour UK Ingilizce 19 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Haziran 2023 Hastalik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz