Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güneş enerjisi, kaynağı Güneş olan ısı ve parlak ışıktır. Güneş'in çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışınım enerjisidir. Güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi füzyon sürecinden kaynaklanır. Güneş'in yüzeyinde güneş radyasyonunun yoğunluğu yaklaşık 6,33 x 107 W/m2dir.Dünya atmosferinin dışında Güneş ışınımının şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m2 (Watt/m2) değerindedir; ancak yeryüzünde 0-1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu enerjinin Dünya'ya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat fazladır. Güneş enerjisinden yararlanma konusundaki çalışmalar özellikle 1970'lerden sonra hız kazanmış, Güneş enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakımından düşme göstermiş, Güneş enerjisi çevresel olarak temiz bir birincil enerji kaynağı olarak kendini kabul ettirmiştir.
Güneş'ten elde edilebilecek enerji
Dünyanın yörüngesi üzerinde, uzayda, birim alana ulaşan Güneş ışınları, Güneş'e dik bir yüzey üzerinde ölçüldükleri zaman 1,366 W/m2dir. Bu değer Güneş enerjisi sabiti olarak da anılır. Gezegen atmosfer bu enerjinin %6’sını yansıtır, %16’sını da sönümler ve böylece deniz seviyesinde ulaşılabilen en yüksek Güneş enerjisi 1,020 W/m2dir.Bulutlar gelen ışımayı, yansıtma suretiyle yaklaşık %20, sönümleme suretiyle de yaklaşık %16 azaltırlar. Sağdaki resim 1991 ve 1993 yılları arasında uydu verilerine dayanarak elde edilebilen ortalama Güneş enerjisinin W/m2 cinsinden gösterimidir. Örneğin Kuzey Amerika’ya ulaşan Güneş enerjisi 125 ile 375 W/m2 arasında değişirken günlük elde edilebilen enerji miktarı, 3 ila 9 kWh/m2 (kilowatt.saat/metrekare) arasında değişmektedir.
Bu değer, elde edilebilecek mümkün en yüksek değer olup Güneş enerjisi teknolojisinin sağlayacağı en yüksek değer anlamına gelmez. Örneğin, PV panelleri (fotovoltaik panel), bugün için yaklaşık %15’lik bir verime sahiptirler. Bu nedenle, aynı bölgede bir güneş paneli, 19 ile 56 W/m2 ya da günlük 0,45-1,35 kWh/m2 enerji sağlayacaktır. Bugünkü %8 verime dayalı teknoloji ile dahi, işaretli bölgelere yerleştirilecek Güneş panelleri, bugün fosil yakıtlar, hidroelektrik vb kaynaklara dayalı tüm santrallerin ürettiği elektrik enerjisinden biraz daha fazlasını üretebilecektir.
Hava kirliliğinin neden olduğu küresel loşluk ise daha az miktarda güneş ışının yeryüzüne ulaşmasına neden olduğu için, Güneş enerjisinin geleceği ile ilgili az da olsa endişe yaratmaktadır. 1961-90 yılları arasını kapsayan bir araştırmada, aynı dönem içerisinde deniz seviyesine ulaşan ortalama Güneş ışını miktarında %4 azalma olduğu gözlenmiştir.
Güneş enerjisi teknolojileri
Güneş ışınlarından yararlanmak için pek çok teknoloji geliştirilmiştir. Bu teknolojilerin bir kısmı Güneş enerjisini ışık ya da ısı enerjisi şeklinde direkt olarak kullanırken diğer teknolojiler Güneş enerjisinden elektrik elde etme şeklinde kullanmaktadır. Güneş enerjili sıcak su sistemleri, suyu ısıtmak için Güneş ışınlarından yararlanır. Bu sistemler evsel sıcak su ya da bir alanı ısıtmak için kullanılabildiği gibi çoğunlukla bir havuzu ısıtmak için de kullanılır. Bu sistemler çoğunlukla bir termal güneş paneli ile bir de depodan oluşur. Güneş enerjili su ısıtıcıları üç grupta toplanır.
- Aktif sistemler, suyun ya da ısı transfer sıvısının çevirimi için pompa kullanırlar.
- Pasif sistemler suyun ya da ısı transfer sıvısının devrini doğal çevirim ile sağlarlar.
- Kütle sistemleri su tankının doğrudan Güneş ışığı ile ısınmasını amaçlarlar.
- Yaygın güneş enerjisi uygulamaları şunlardır
- Düzlemsel güneş kollektörleri: Türkiye'de de çok yaygın olarak kullanılan, evlerde sıcak su elde etmede kullanılan sistemlerdir.
- Yek-odaklı güneş enerjisi santralleri: Bunlarda, doğrusal, çanak şeklinde ya da merkezi bir odağa yönlendirilmiş dev aynalar kullanılarak odak noktasında çok yüksek sıcaklıkta ısı elde edilir. Genellikle elektrik üretiminde kullanılır. Ancak henüz bir yaygınlık kazanamamışlardır.
- : Vakum tüplü güneş enerjisi kolektörleri: iç içe geçmiş 2 adet silindirik cam tüpün ısı yolu ile birbirine bağlanması ve bu işlem sırasında arasındaki havanın alınması ile üretilir. Dış silindirik tüpün yüzeyine düşen Güneş ışınları aradaki havasız ortamdan geçerek iç kısımdaki silindirik tüpün yüzeyinde absorbe edilmesi ile çalışır. Arada madde olmadığından dolayı sadece ışıma ile ısınan sistem suyu dış hava sıcaklığından bağımsızdır.
- : Çanak şeklinde ya da kutu şeklinde güneş ısısını toplayan yapılardır. Gelişmekte olan ülkelerde daha yaygın kullanılır.
- : Sandviç şeklinde cam ve hava kanalları ile paketlenmiş bir pasif Güneş enerjisi sistemidir. Güneş ışınları gün boyunca, duvarın altında ve üstünde yer alan hava geçiş boşluklarını tahrik ederek doğal çevirim ile termal kütleyi ısıtırlar. Gece ise trombe duvarı biriktirdiği enerjiyi ışıma yolu ile yayar.
- : Aktif Güneş enerjili ısıtma ve havalandırma sistemidir. Termal güneş paneli gibi davranan, Güneş'e bakan delikli (perfore) bir duvardan oluşur. Panel, binanın havalandırma sistemine ön ısıtma uygular. Ucuz bir yöntemdir. %70’e kadar verime ulaşılabilir.
- Araştırmaya konu olmuş; ancak yaygınlaşamamış bazı ısıl Güneş enerjisi teknolojieri
- Güneş havuzları: Havuza atılan tuzların yardımı ile dip tarafta sıcaklık elde edilir. Bunlar daha çok deneysel sistemler olarak kalmışlar, bir yaygınlık gösterememişlerdir.
- Güneş bacaları: Bir binanın zemininde toplanan ısı, yüksek ve dar bir bacaya yönlendiğinde, bacada kurulu türbini çalıştırır. Bu da, deneysel aşamada kalmış Güneş enerjisi türlerinden biridir.
- Su arıtma sistemleri: Bunlar da bir çeşit havuz sistemidir. Havuzun üstüne eğimli cam kapak yerleştirilir, buharlaşan su tuzdan arınarak bu kapakta yoğunlaşır.
- Ürün kurutma sistemleri.
- Temiz ve içilebilir su elde etmek: Güneşin sıcaklığı ile bazı basit materyaller bir araya getirilerek temiz su elde etmek mümkündür. Güneşin sıcaklığı ile mevcut nemin buharlaştırılması ile su elde etme yöntemidir.
Güneş pilleri
Güneş pilleri ya da fotovoltaik piller diye anılan cihazlar, yarı iletkenlerin fotovoltaik etki özelliğini kullanarak, Güneş ışığından elektrik enerjisi üretirler. Güneş pilleri, kurulan sisteme bağlı olarak birkaç kW'tan (kilowatt) birkaç MW'a (megawatt) kadar elektrik üretebilir. Yüksek üretim maliyetleri nedeniyle, yakın zamana kadar oldukça az kullanılmıştır. 1956'lardan bu yana uzayda uydularda,1970'li yıllarda, elektrik hattından uzak yerlerde, yol kenarlarındaki acil telefon cihazları ya da uzaktan algılama gibi uygulamaların enerji gereksiniminin karşılanmasında kullanılmıştır. Son yıllarda, evlerde elektrik şebekesi ile birlikte çalışan sistemler de yaygınlaşmıştır.
2005 sonu itibarı ile toplam 5,300 MW olduğu zannedilen kurulu Güneş pili kapasitesinin, gelişmiş ülkelerin, Güneş pillerinin evsel amaçlı kullanımına verdiği teşvikler nedeniyle, 2006 yılında da ciddi artış göstermesi beklenmektedir. Gerek kullanımdaki artış, gerekse teknolojik gelişmeler nedeniyle Güneş pillerinin üretim maliyetinde her yıl azalış görülmektedir. Bir Güneş pili panelinin watt başına maliyeti 1990 yılında yaklaşık 7.5 USD iken, 2005 yılında bu rakam yaklaşık 4 USD seviyesine inmiştir. Gelişmiş ülkelerin sunmuş olduğu teşvikler, Güneş pillerinin yatırım maliyetinin 5 ile 10 yıl arasında geri dönebilmesini sağlamaktadır. Evsel amaçlı kullanılan Güneş pilleri bir inverter aracılığı ile elektrik şebekesine bağlanmakta, böylece üretilen elektriğin akülerde depolanmasından tasarruf edilmektedir. 2003 yılı içerisinde tüm Dünya'da gerçekleşen Güneş pili üretiminde %32'lik bir artış gözlenmiştir. Güneş pili kullanımındaki artış o kadar büyüktür ki, yarı iletken üretiminin talebi karşılayamaması, Güneş pili üretiminin artışında kısıtlamaya neden olmuştur. Bu sorunun 2006 ve 2007'de de devam edebileceği sanılmaktadır. 2016 yılı itibarı ile dünya genelinde üretim fazlası durumunda bulunan güneş panellerinde her geçen sene gelişen teknoloji ile maliyetler de düşmektedir. Teknolojik ilerlemelere bağlı olarak 2020 yılına kadar güneş paneli maliyetinin watt başına 0.25$ (0.25$/W) olması beklenmektedir.
Türkiye ve Güneş enerjisi
Türkiye Dünya üzerinde 36o-42o kuzey enlemleri ve 26o-45o doğu boylamları arasında bulunmaktadır. Türkiye'nin yıllık ortalama Güneş Işınımı 1527.46 kWh/m2yıl, ortalama yıllık güneşlenme süresi ise 2,741 saattir. Bu rakam günlük 4.2 kWh/m2 güce, günde yaklaşık 7.5 saat, toplamada ise 114 günlük bir güneşlenme süresine denk gelmektedir. 9.8 milyon TEP (ton eşdeğer petrol) ısıl uygulamalara olmak üzere yıllık 26.2 milyon TEP enerji potansiyeli mevcuttur. Yılın 10 ayı boyunca teknik ve ekonomik olarak ülke yüzölçümünün %63'ünde ve tüm yıl boyunca %17'sinden yararlanılabilir.
Termal Güneş enerjisi kullanım miktarı 2007 verilerine göre Türkiye'deki kurulu güç 7,105 MWth (th:termal) ve 10,150,000 m²'dir. Bu sıralama içinde Türkiye 10 milyon m² kurulu Güneş kollektörleri ile son derece iyi bir yerde bulunmaktadır.
Fotovoltaik Güneş enerjisi kullanım miktarı 2009 verilerine göre 4MW değerine ulaşmış bulunmaktadır. 2016 sonu itibarı ile 760MW seviyelerinde kurulmuş ve geçici kabulü yapılmış santral olup, 3000MW seviyelerinde bulunan santraller ise projelendirme ve proje onay aşamasındadır.
Mimaride Güneş enerjisi
Güneş enerjisinden yararlanan tasarımlar, çok az daha ilave enerji kullanmak suretiyle, konfor sıcaklığı ve ışık seviyesinin elde edilmesini hedefler. Bunlar olduğu gibi soğuk ortamlarda daha fazla Güneş ışığı ile sıcak su elde edilmesi şeklinde ya da olduğu gibi, pompa ve fanlar kullanarak, sıcak ve soğuk havanın (ya da sıvının) yönlendirilmesi şeklinde de olabilir.
Seralar da bir çeşit Güneş mimarisi örneğidir.
Termal Güneş enerjisinden elektrik üretimi
sistemleri, yaygın olarak, bir ısı eşanjörünü yüksek sıcaklıklara kadar ısıtarak, elde edilen ısının elektrik enerjisine dönüştürülmesi şeklinde kullanılırlar.
Enerji kuleleri
bir ağ şeklinde yerleştirilmiş, çok sayıda düz ve hareketli olurlar.
Yoğunlaştırıcılı kollektörler ve buhar motorları
Bir yoğunlaştırıcılı kollektörde ısıya dönüştürülen Güneş enerjisi, nükleer ya da kömürlü elektrik santrallerinde olduğu gibi, suyun kaynatılarak buhara dönüştürülmesi ve elde edilen buharla da bir buhar motoru ya da bir buhar türbininin tahrik edilmesi suretiyle elektrik enerjisi elde edilir.
Stirling motoru buharla çalışan motorlara benzer. Bu tür motorlarda buhar yerine gaz kullanılır. Bir stirling motoru herhangi bir tür ısı kaynağı ile tahrik edilir. Stirling motoru, içinde belirli bir gaz bulunan ve kapalı devre çalışan bir ısı motorudur. Stirling motorunun çalışma sistemi sıcak ve soğukluk farkına dayanır. Kapalı devre bir sisteme sahip motorun içine dışarıdan bir yakıt verilmez. Stirling motorunun çalışması için gerekli enerji dışarıdan ısı şeklinde verilir.
Güneş enerjisinin elektriğe dönüştürülmesinde stirling motorunun kullanımı, %30'luk bir verim ile en yüksek verime sahip bir sistem olarak kabul edilir.
Kaynakça
- ^ Solar Radiation [] - (İngilizce)www.electricaldeck.com
- ^ "Solar Spectra: Standard Air Mass Zero". 5 Ekim 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ . 1 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ . 28 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ "NREL: Dynamic Maps, GIS Data, and Analysis Tools - Solar Maps". 28 Eylül 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ . 10 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ "Uluslararası Enerji Ajansı - Anasayfa". 22 Şubat 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Eylül 2006.
- ^ "Observed Reductions in Surface Solar Radiation in the United States and Worldwide from 1961 to 1990 | erişimtarihi =2006-09-04 | yazar = Liepert, B. G.| tarih = 2002-05-02 | yayıncı = GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS, VOL. 29, NO. 10, 1421" (PDF). 13 Ekim 2006 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Ekim 2006.
- ^ . BBC News Türkçe. 9 Haziran 2023. 9 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2023.
- ^ "EERE – Dolaylı kazanç (Trombe Duvarları)". 15 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Nisan 2008.
- ^ "NREL - Geçişli hava panelleri (Havalandırma önısıtması)" (PDF). 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2008.
- ^ World Sales of Solar Cells Jump 32 Percent 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Viviana Jiménez, 2004 Earth Policy Institute. Retrieved 4 Eylül 2006.
- ^ Silicon Shortage Stalls Solar 7 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . John Gartner, Wired News, 28 Mart 2005. Retrieved 4 Eylül 2006.
- ^ 2005 Solar Year-end Review & 2006 Solar Industry Forecast 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Jesse W. Pichel and Ming Yang, Research Analysts, Piper Jaffray, 11 Ocak 2006. Retrieved 4 Eylül 2006.
- ^ a b http://www.bogazicisolar.com/gunes-enerjisi-nedir-ne-degildir/[]
- ^ . Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 26 Ağustos 2022. 12 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
- Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Geliştirme Merkezi' Projesi 26 Eylül 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ODTÜ Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
- Dünya enerji tüketimi
- Dünya'nın enerji bütçesi
- Güneş enerji kulesi
- Yek-odaklı güneş enerjisi santralleri
- Güneş enerjisi santrali
- Güneş tarlası
- Enerji kaynakları
- Uzay tabanlı güneş enerjisi
- GO Enerji
- Güneş pili
- Güneş enerjisiyle çalışan araç
- Güneş arabası
- Güneş ocağı
- Düzlemsel güneş kollektörü
- Güneş paneli
- Enerji dönüşümü
- Güneş enerjili sokak lambası
- Güneş enerjili buzdolabı
- Güneş rüzgârı
- Organik güneş pili
- Fotosentetik güneş pilleri
- Güneş lambası
- Fotovoltaik sistem
- Jeotermal enerji
- Rüzgâr gücü
<
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gunes enerjisi kaynagi Gunes olan isi ve parlak isiktir Gunes in cekirdeginde yer alan fuzyon sureci ile aciga cikan isinim enerjisidir Gunesteki hidrojen gazinin helyuma donusmesi fuzyon surecinden kaynaklanir Gunes in yuzeyinde gunes radyasyonunun yogunlugu yaklasik 6 33 x 107 W m2dir Dunya atmosferinin disinda Gunes isiniminin siddeti asagi yukari sabit ve 1370 W m2 Watt m2 degerindedir ancak yeryuzunde 0 1100 W m2 degerleri arasinda degisim gosterir Bu enerjinin Dunya ya gelen kucuk bir bolumu dahi insanligin mevcut enerji tuketiminden kat kat fazladir Gunes enerjisinden yararlanma konusundaki calismalar ozellikle 1970 lerden sonra hiz kazanmis Gunes enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakimindan dusme gostermis Gunes enerjisi cevresel olarak temiz bir birincil enerji kaynagi olarak kendini kabul ettirmistir Bu yat uzerindeki Gunes pilleri tam kapasitede 12 voltluk akuleri 9 ampere kadar direkt Gunes isigi yardimiyla doldurabilirler Dunyanin atmosferinin uzerine ve Dunya yuzeyine dusen teorik yillik ortalama Gunes isigi miktariGunes ten elde edilebilecek enerjiDunyanin yorungesi uzerinde uzayda birim alana ulasan Gunes isinlari Gunes e dik bir yuzey uzerinde olculdukleri zaman 1 366 W m2dir Bu deger Gunes enerjisi sabiti olarak da anilir Gezegen atmosfer bu enerjinin 6 sini yansitir 16 sini da sonumler ve boylece deniz seviyesinde ulasilabilen en yuksek Gunes enerjisi 1 020 W m2dir Bulutlar gelen isimayi yansitma suretiyle yaklasik 20 sonumleme suretiyle de yaklasik 16 azaltirlar Sagdaki resim 1991 ve 1993 yillari arasinda uydu verilerine dayanarak elde edilebilen ortalama Gunes enerjisinin W m2 cinsinden gosterimidir Ornegin Kuzey Amerika ya ulasan Gunes enerjisi 125 ile 375 W m2 arasinda degisirken gunluk elde edilebilen enerji miktari 3 ila 9 kWh m2 kilowatt saat metrekare arasinda degismektedir Bu deger elde edilebilecek mumkun en yuksek deger olup Gunes enerjisi teknolojisinin saglayacagi en yuksek deger anlamina gelmez Ornegin PV panelleri fotovoltaik panel bugun icin yaklasik 15 lik bir verime sahiptirler Bu nedenle ayni bolgede bir gunes paneli 19 ile 56 W m2 ya da gunluk 0 45 1 35 kWh m2 enerji saglayacaktir Bugunku 8 verime dayali teknoloji ile dahi isaretli bolgelere yerlestirilecek Gunes panelleri bugun fosil yakitlar hidroelektrik vb kaynaklara dayali tum santrallerin urettigi elektrik enerjisinden biraz daha fazlasini uretebilecektir Hava kirliliginin neden oldugu kuresel losluk ise daha az miktarda gunes isinin yeryuzune ulasmasina neden oldugu icin Gunes enerjisinin gelecegi ile ilgili az da olsa endise yaratmaktadir 1961 90 yillari arasini kapsayan bir arastirmada ayni donem icerisinde deniz seviyesine ulasan ortalama Gunes isini miktarinda 4 azalma oldugu gozlenmistir Global Gunes enerjisi kaynaklari Haritadaki renkler 1991 1993 yillari arasinda gerceklesen ortalama yerel Gunes enerji degerleri hakkinda W m2 cinsinden bilgi vermektedir Gunes Dunya nin yorunge eksenine 1 366 watt metre enerji iletir fakat yeryuzune ulasan enerji miktari biraz daha azdir Turkiye Gunes Isinimi HaritasiGunes enerjisi teknolojileriGunes isinlarindan yararlanmak icin pek cok teknoloji gelistirilmistir Bu teknolojilerin bir kismi Gunes enerjisini isik ya da isi enerjisi seklinde direkt olarak kullanirken diger teknolojiler Gunes enerjisinden elektrik elde etme seklinde kullanmaktadir Gunes enerjili sicak su sistemleri suyu isitmak icin Gunes isinlarindan yararlanir Bu sistemler evsel sicak su ya da bir alani isitmak icin kullanilabildigi gibi cogunlukla bir havuzu isitmak icin de kullanilir Bu sistemler cogunlukla bir termal gunes paneli ile bir de depodan olusur Gunes enerjili su isiticilari uc grupta toplanir Aktif sistemler suyun ya da isi transfer sivisinin cevirimi icin pompa kullanirlar Pasif sistemler suyun ya da isi transfer sivisinin devrini dogal cevirim ile saglarlar Kutle sistemleri su tankinin dogrudan Gunes isigi ile isinmasini amaclarlar Yaygin gunes enerjisi uygulamalari sunlardirDuzlemsel gunes kollektorleri Turkiye de de cok yaygin olarak kullanilan evlerde sicak su elde etmede kullanilan sistemlerdir Yek odakli gunes enerjisi santralleri Bunlarda dogrusal canak seklinde ya da merkezi bir odaga yonlendirilmis dev aynalar kullanilarak odak noktasinda cok yuksek sicaklikta isi elde edilir Genellikle elektrik uretiminde kullanilir Ancak henuz bir yayginlik kazanamamislardir Vakum tuplu gunes enerjisi kolektorleri ic ice gecmis 2 adet silindirik cam tupun isi yolu ile birbirine baglanmasi ve bu islem sirasinda arasindaki havanin alinmasi ile uretilir Dis silindirik tupun yuzeyine dusen Gunes isinlari aradaki havasiz ortamdan gecerek ic kisimdaki silindirik tupun yuzeyinde absorbe edilmesi ile calisir Arada madde olmadigindan dolayi sadece isima ile isinan sistem suyu dis hava sicakligindan bagimsizdir Canak seklinde ya da kutu seklinde gunes isisini toplayan yapilardir Gelismekte olan ulkelerde daha yaygin kullanilir Sandvic seklinde cam ve hava kanallari ile paketlenmis bir pasif Gunes enerjisi sistemidir Gunes isinlari gun boyunca duvarin altinda ve ustunde yer alan hava gecis bosluklarini tahrik ederek dogal cevirim ile termal kutleyi isitirlar Gece ise trombe duvari biriktirdigi enerjiyi isima yolu ile yayar Aktif Gunes enerjili isitma ve havalandirma sistemidir Termal gunes paneli gibi davranan Gunes e bakan delikli perfore bir duvardan olusur Panel binanin havalandirma sistemine on isitma uygular Ucuz bir yontemdir 70 e kadar verime ulasilabilir Solar Iki Gunes enerji kulesiArastirmaya konu olmus ancak yayginlasamamis bazi isil Gunes enerjisi teknolojieriGunes havuzlari Havuza atilan tuzlarin yardimi ile dip tarafta sicaklik elde edilir Bunlar daha cok deneysel sistemler olarak kalmislar bir yayginlik gosterememislerdir Gunes bacalari Bir binanin zemininde toplanan isi yuksek ve dar bir bacaya yonlendiginde bacada kurulu turbini calistirir Bu da deneysel asamada kalmis Gunes enerjisi turlerinden biridir Su aritma sistemleri Bunlar da bir cesit havuz sistemidir Havuzun ustune egimli cam kapak yerlestirilir buharlasan su tuzdan arinarak bu kapakta yogunlasir Urun kurutma sistemleri Temiz ve icilebilir su elde etmek Gunesin sicakligi ile bazi basit materyaller bir araya getirilerek temiz su elde etmek mumkundur Gunesin sicakligi ile mevcut nemin buharlastirilmasi ile su elde etme yontemidir Gunes pilleriGunes pilleri ya da fotovoltaik piller diye anilan cihazlar yari iletkenlerin fotovoltaik etki ozelligini kullanarak Gunes isigindan elektrik enerjisi uretirler Gunes pilleri kurulan sisteme bagli olarak birkac kW tan kilowatt birkac MW a megawatt kadar elektrik uretebilir Yuksek uretim maliyetleri nedeniyle yakin zamana kadar oldukca az kullanilmistir 1956 lardan bu yana uzayda uydularda 1970 li yillarda elektrik hattindan uzak yerlerde yol kenarlarindaki acil telefon cihazlari ya da uzaktan algilama gibi uygulamalarin enerji gereksiniminin karsilanmasinda kullanilmistir Son yillarda evlerde elektrik sebekesi ile birlikte calisan sistemler de yayginlasmistir 2005 sonu itibari ile toplam 5 300 MW oldugu zannedilen kurulu Gunes pili kapasitesinin gelismis ulkelerin Gunes pillerinin evsel amacli kullanimina verdigi tesvikler nedeniyle 2006 yilinda da ciddi artis gostermesi beklenmektedir Gerek kullanimdaki artis gerekse teknolojik gelismeler nedeniyle Gunes pillerinin uretim maliyetinde her yil azalis gorulmektedir Bir Gunes pili panelinin watt basina maliyeti 1990 yilinda yaklasik 7 5 USD iken 2005 yilinda bu rakam yaklasik 4 USD seviyesine inmistir Gelismis ulkelerin sunmus oldugu tesvikler Gunes pillerinin yatirim maliyetinin 5 ile 10 yil arasinda geri donebilmesini saglamaktadir Evsel amacli kullanilan Gunes pilleri bir inverter araciligi ile elektrik sebekesine baglanmakta boylece uretilen elektrigin akulerde depolanmasindan tasarruf edilmektedir 2003 yili icerisinde tum Dunya da gerceklesen Gunes pili uretiminde 32 lik bir artis gozlenmistir Gunes pili kullanimindaki artis o kadar buyuktur ki yari iletken uretiminin talebi karsilayamamasi Gunes pili uretiminin artisinda kisitlamaya neden olmustur Bu sorunun 2006 ve 2007 de de devam edebilecegi sanilmaktadir 2016 yili itibari ile dunya genelinde uretim fazlasi durumunda bulunan gunes panellerinde her gecen sene gelisen teknoloji ile maliyetler de dusmektedir Teknolojik ilerlemelere bagli olarak 2020 yilina kadar gunes paneli maliyetinin watt basina 0 25 0 25 W olmasi beklenmektedir Turkiye ve Gunes enerjisiTurkiye Dunya uzerinde 36o 42o kuzey enlemleri ve 26o 45o dogu boylamlari arasinda bulunmaktadir Turkiye nin yillik ortalama Gunes Isinimi 1527 46 kWh m2yil ortalama yillik guneslenme suresi ise 2 741 saattir Bu rakam gunluk 4 2 kWh m2 guce gunde yaklasik 7 5 saat toplamada ise 114 gunluk bir guneslenme suresine denk gelmektedir 9 8 milyon TEP ton esdeger petrol isil uygulamalara olmak uzere yillik 26 2 milyon TEP enerji potansiyeli mevcuttur Yilin 10 ayi boyunca teknik ve ekonomik olarak ulke yuzolcumunun 63 unde ve tum yil boyunca 17 sinden yararlanilabilir Termal Gunes enerjisi kullanim miktari 2007 verilerine gore Turkiye deki kurulu guc 7 105 MWth th termal ve 10 150 000 m dir Bu siralama icinde Turkiye 10 milyon m kurulu Gunes kollektorleri ile son derece iyi bir yerde bulunmaktadir Fotovoltaik Gunes enerjisi kullanim miktari 2009 verilerine gore 4MW degerine ulasmis bulunmaktadir 2016 sonu itibari ile 760MW seviyelerinde kurulmus ve gecici kabulu yapilmis santral olup 3000MW seviyelerinde bulunan santraller ise projelendirme ve proje onay asamasindadir Mimaride Gunes enerjisiGunes enerjisinden yararlanan tasarimlar cok az daha ilave enerji kullanmak suretiyle konfor sicakligi ve isik seviyesinin elde edilmesini hedefler Bunlar oldugu gibi soguk ortamlarda daha fazla Gunes isigi ile sicak su elde edilmesi seklinde ya da oldugu gibi pompa ve fanlar kullanarak sicak ve soguk havanin ya da sivinin yonlendirilmesi seklinde de olabilir Seralar da bir cesit Gunes mimarisi ornegidir Termal Gunes enerjisinden elektrik uretimisistemleri yaygin olarak bir isi esanjorunu yuksek sicakliklara kadar isitarak elde edilen isinin elektrik enerjisine donusturulmesi seklinde kullanilirlar Enerji kuleleri bir ag seklinde yerlestirilmis cok sayida duz ve hareketli olurlar Yogunlastiricili kollektorler ve buhar motorlari Bir yogunlastiricili kollektorde isiya donusturulen Gunes enerjisi nukleer ya da komurlu elektrik santrallerinde oldugu gibi suyun kaynatilarak buhara donusturulmesi ve elde edilen buharla da bir buhar motoru ya da bir buhar turbininin tahrik edilmesi suretiyle elektrik enerjisi elde edilir Stirling motoru buharla calisan motorlara benzer Bu tur motorlarda buhar yerine gaz kullanilir Bir stirling motoru herhangi bir tur isi kaynagi ile tahrik edilir Stirling motoru icinde belirli bir gaz bulunan ve kapali devre calisan bir isi motorudur Stirling motorunun calisma sistemi sicak ve sogukluk farkina dayanir Kapali devre bir sisteme sahip motorun icine disaridan bir yakit verilmez Stirling motorunun calismasi icin gerekli enerji disaridan isi seklinde verilir Gunes enerjisinin elektrige donusturulmesinde stirling motorunun kullanimi 30 luk bir verim ile en yuksek verime sahip bir sistem olarak kabul edilir Kaynakca Solar Radiation olu kirik baglanti Ingilizce www electricaldeck com Solar Spectra Standard Air Mass Zero 5 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2006 1 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2006 28 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2006 NREL Dynamic Maps GIS Data and Analysis Tools Solar Maps 28 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2006 10 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Eylul 2006 KB1 bakim Dikey cizgi eksik link Uluslararasi Enerji Ajansi Anasayfa 22 Subat 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Eylul 2006 Observed Reductions in Surface Solar Radiation in the United States and Worldwide from 1961 to 1990 erisimtarihi 2006 09 04 yazar Liepert B G tarih 2002 05 02 yayinci GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS VOL 29 NO 10 1421 PDF 13 Ekim 2006 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Ekim 2006 KB1 bakim Dikey cizgi eksik link BBC News Turkce 9 Haziran 2023 9 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Haziran 2023 EERE Dolayli kazanc Trombe Duvarlari 15 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Nisan 2008 NREL Gecisli hava panelleri Havalandirma onisitmasi PDF 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Nisan 2008 World Sales of Solar Cells Jump 32 Percent 15 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Viviana Jimenez 2004 Earth Policy Institute Retrieved 4 Eylul 2006 Silicon Shortage Stalls Solar 7 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde John Gartner Wired News 28 Mart 2005 Retrieved 4 Eylul 2006 2005 Solar Year end Review amp 2006 Solar Industry Forecast 10 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jesse W Pichel and Ming Yang Research Analysts Piper Jaffray 11 Ocak 2006 Retrieved 4 Eylul 2006 a b http www bogazicisolar com gunes enerjisi nedir ne degildir olu kirik baglanti Turkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi 26 Agustos 2022 12 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Dis baglantilarEge Universitesi Gunes Enerjisi Enstitusu 23 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Gelistirme Merkezi Projesi 26 Eylul 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ODTU Gunes Enerjisi Arastirma Merkezi 18 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizDunya enerji tuketimi Dunya nin enerji butcesi Gunes enerji kulesi Yek odakli gunes enerjisi santralleri Gunes enerjisi santrali Gunes tarlasi Enerji kaynaklari Uzay tabanli gunes enerjisi GO Enerji Gunes pili Gunes enerjisiyle calisan arac Gunes arabasi Gunes ocagi Duzlemsel gunes kollektoru Gunes paneli Enerji donusumu Gunes enerjili sokak lambasi Gunes enerjili buzdolabi Gunes ruzgari Organik gunes pili Fotosentetik gunes pilleri Gunes lambasi Fotovoltaik sistem Jeotermal enerji Ruzgar gucu lt