Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Kasım 2020) |
Dünya enerji tüketimi bütün insan uygarlığı tarafından kullanılan toplam enerjiyi ifade eder.
Genellikle her yıl ölçülen, bizim kullandığımız her enerji kaynağından yararlanılan tüm enerjiyi gerektirir, her sanayi ve teknolojik sektör genelinde insanlığın gayreti doğru uygulandığını bütün ülkeleri genelinde kapsar. Uygarlığın güç kaynağı metrik olan, Dünya Enerji Tüketimi insanların sosyal - ekonomik - politik çemberi için derin etkilere sahiptir.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), ABD Enerji Bilgi İdaresi (EIA) ve Avrupa Çevre Ajansı gibi kuruluşlar periyodik olarak enerji verilerini kaydeder ve yayımlar. Geliştirilmiş Dünya Enerji Tüketimi verisi ve kavrayışı toptan yararlı çözümlere doğru hareketi destekleyebilen ve enerji akışı çerçevesi sorununa yardım edebilen sistemik eğilimleri ve kalıpları ortaya çıkarabilir.
Fosil enerji kullanımı en çok 2000-2008 yılında arttı. Ekim 2012 yılında, IEA kömür yenilenebilir bütün enerji kaynaklarından daha hızlı büyüyen önceki on yılın yarısı artan enerji kullanımının nedenini açıkladığını kaydetti. 1986'daki Çernobil felaketinden beri, nükleer güçteki yatırımlar küçük olmuştur.
| Enerji kullanımı terawatt-saat olarak | ||||
|---|---|---|---|---|
| Fosil | Nükleer | Yenilenebilir | Toplam | |
| 1990 | 83,374 | 6,113 | 13,082 | 102,569 |
| 2000 | 94,493 | 7,857 | 15,337 | 117,687 |
| 2008 | 117,076 | 8,283 | 18,492 | 143,851 |
| Değişim 2000-2008 | +23.9% | +5.4% | +20.6% | +22.2% |
1 terawatt-saat (TWh) = 1 milyar kilowatt-saat (kWh) = 10<sup>12</sup>
Enerji tüketimindeki değişim
2010 güçlü artışından sonra, G20 de enerji tüketimi büyümesi 2011 yılında %2 yavaşladı.Ekonomik kriz bu yavaş büyümeden büyük ölçüde sorumludur. Birkaç yıldır, dünya enerji talebi boğa Çin ve Hint pazarları ile karakterize edinilir, gelişmiş ülkeler durgun ekonomiler, yüksek petrol fiyatları sabit veya azalan enerji tüketimi ile sonuçlanan ile mücadele ediyorken .
1990-2008 verilerine göre, Dünya nüfusu %27 artarken, kişi başına ortalama enerji kullanımı %10 artmıştır. 1990'dan 2008'e, bölgesel enerji kullanımı da büyüdü. Orta Doğu %170, Amerika Birleşik Devletleri %20, Afrika %70, Latin Amerika % 66, Çin % 146 , Hindistan %91, EU-27 bloğu %7 arttı ve Dünya genel %39 büyüdü .
2008 yılında, dünya çapında toplam enerji tüketimi 474 exajoules (132,000 TWh ) idi. Bu 15 terawatt büyüklüğünde (2,0 × 1010 hp ) ortalama güç kullanımına eşdeğerdir. Yenilenebilir enerji için yıllık potansiyel:
- Güneş enerjisi 1,575 EJ (438,000 TWh),
- Rüzgâr gücü 640 EJ (180,000 TWh),
- Jeotermal enerji 5,000 EJ (1.400.000 TWh),
- Biyokütle 276 EJ (77,000 TWh),
- 50 EJ (14,000 TWh) and
- Okyanus enerjisi 1 EJ (280 TWh).
G20'de enerji tüketimi 2009'da hafif bir düşüşün ardından 2010 yılında %5'ten fazla arttı. 2009 yılında, dünya enerji tüketimi 30 yıl içinde ilk kez %-1,1 – petrolün 130 megatonuna eşdeğer (130.000.000 uzun ton ve 140.000.000 kısa ton )- düştü - 2009 yılında % 0,6 oranında Dünya GDP azaltan finansal ve ekonomik krizin bir sonucu.
Bu evrim iki zıt eğilimin sonucudur. Enerji tüketimi büyümesi, birçok gelişmekte olan ülkelerde güçlü kalmıştır, özellikle Asya'da (%4) olarak. Aksine, OECD de, tüketim 2009 yılında %4,7 oranında şiddetle kesildi ve neredeyse aşağı 2000 yılı seviyelerine indi. Kuzey Amerika, Avrupa ve CIS, tüketimleri ekonomik aktivitedeki yavaşlamadan dolayı sırasıyla % 4,5, % 5 ve % 8,5 küçüldü. Tüketimin (2008 yılında % 4'den yukarı) 2009 yıllarında % 8 oranında artışından beri Çin Dünya’nın en büyük enerji tüketicisi (toplam % 18) oldu. Petrol payı zamanla azalmakta olmasına rağmen en büyük enerji kaynağı (% 33) kalmıştır. Kömür dünyanın enerji tüketiminde artan bir rol oynadı: 2009 yılında, bu toplam enerjinin % 27'sini karşıladı.
Biten ürünleri taşımak ham maddeyi taşımaktan daha ucuz olduğundan, çoğu enerji merkezin şehrinde kullanıldı. 2008 yılında yakıt ile toplam enerji üretiminin ihracat payı: Petrol %50 (1952/3941 Mt) , gaz % 25 (800/3,149 bcm), taşkömürü %14 (793/5,845 Mt ) ve elektrik %1 (269/20,181 TWh ) .
Dünyanın en yüksek enerji kaynaklarının gezegenlerin üzerine olay olduktan sonra güneş ışınlarının diğer enerji formlarına dönüşümündendir. Bu enerjinin bazısı fosil enerji olarak muhafaza edilmiştir, bazıları doğrudan veya dolaylı olarak kullanılabiliyor; Örneğin, güneş PV/termal rüzgâr, hidro - ya da dalga gücü ile. Enerji miktarı güneşten Dünya'nın değişen mesafesinden dolayı yıl içinde yaklaşık % 6,9 oranında dalgalanmalar olsa da metrekare başına yaklaşık 1368 watt (1,835 hp) olarak uydu ile ölçülür. Bu değer gezegenin tarafından alınan güneş enerjisinin toplam oranı; yaklaşık yarısı, 89 petawatts (1.19×10^14 hp), Dünya’nın yeryüzüne ulaşır.
Kalan olmayan yenilenebilir dünya çapındaki enerji kaynaklarının tahminleri kalan fosil yakıtları toplamı tahminen 0.4 YJ (1 YJ = 10^24J) ve bu tür 2,5 YJ aşan uranyum gibi mevcut nükleer yakıt ile değişir. Metan klatratların kaynaklarının tahminleri doğru ve teknik olarak çıkartılabilir hale gelirse fosil yakıtlar 0.6'dan 3 YJ’ye kadar değişir. İnsan tüketimi için bunun tümü kullanılabilir olmamasına rağmen güneşten toplam enerji akımı, 3.8 YJ/yıldır. Dünya için küresel enerjiyle tanışmak IEA tahminleri 2015'ten 2035'e kadar 20 yıl talep eder o $48 trilyon yatırım ve inandırıcı politika çerçeveleri gerektirecek.
IEA (2012) göre, 2°C ısınma sınırlama hedefi her geçen yıl daha zor ve masraflı hale geliyor. Eylem 2017'den önce alınmaz ise, CO2 emisyonları 2017 yılında mevcut enerji altyapısı tarafından kilitlenecekti. Fosil yakıtlar 2011 yılında $523 milyar sübvansiyon, 2010 yılında neredeyse %30'a kadar ve yenilenebilir sübvansiyonlardan altı kat daha fazla desteklenen küresel enerji karışımında hâkimdir.
Diğerleri: Matematiksel hesaplanan örneğin içerir Asya ve Avustralya'da ülkeleri. Örneğin: enerji kullanımı," diğer ülkeler " arasında değişir Avustralya, Japonya, ya da Kanada'da enerji Bangladeş veya Burma'da kişi başına daha çok kullanılır .
| Bölgesel enerji kullanımı (kWh/capita & TWh) ve büyüme 1990–2008 (%) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kWh/capita | Nüfus (milyon) | Enerji kullanımı (1,000 TWh) | |||||||
| 1990 | 2008 | artış | 1990 | 2008 | artış | 1990 | 2008 | artış | |
| ABD | 89,021 | 87,216 | – 2% | 250 | 305 | 22% | 22.3 | 26.6 | 20% |
| EU-27 | 40,240 | 40,821 | 1% | 473 | 499 | 5% | 19.0 | 20.4 | 7% |
| Orta Doğu | 19,422 | 34,774 | 79% | 132 | 199 | 51% | 2.6 | 6.9 | 170% |
| Çin | 8,839 | 18,608 | 111% | 1,141 | 1,333 | 17% | 10.1 | 24.8 | 146% |
| Latin Amerika | 11,281 | 14,421 | 28% | 355 | 462 | 30% | 4.0 | 6.7 | 66% |
| Afrika | 7,094 | 7,792 | 10% | 634 | 984 | 55% | 4.5 | 7.7 | 70% |
| Hindistan | 4,419 | 6,280 | 42% | 850 | 1,140 | 34% | 3.8 | 7.2 | 91% |
| Diğerleri* | 25,217 | 23,871 | nd | 1,430 | 1,766 | 23% | 36.1 | 42.2 | 17% |
| Dünya | 19,422 | 21,283 | 10% | 5,265 | 6,688 | 27% | 102.3 | 142.3 | 39% |
Kaynak: IEA/OECD, Nüfus OECD/Dünya Bankası
| |||||||||
Son Kullanım ve Enerji Kaynağı
Toplam dünya enerji kaynağı (ya da tüketimi) enerji kaybı nedeniyle gerçek dünya enerji kullanımından farklıdır. Örneğin, 2008 yılında, Son kullanım 98022 TWh iken toplam dünya enerji arzı 143.851 TWh idi. Enerji kaybı enerji kaynağının kendisine, hem de kullanılan teknolojiye bağlıdır. Örneğin, (2008 itibarıyla) Nükleer Enerji soğutma sistemlerinin enerjisinin %67'sini su soğutma sistemlerine kaybeder.
2008 yılında Nükleer enerji son kullanımı 2.731 TWh iken Dünya nükleer enerjisi 8,283 (toplam dünya enerjisinin %5,8 'ini oluşturan) TWh’dı.
Önemli enerji arz - kullanım oranları verilmesi, çeşitli enerji kaynakları arasında bu farklılıkları dikkate almak önemlidir.
Bir enerjinin farklı nitelikleri olduğunu akılda tutmak gerekiyor. Elektrik yüksek kaliteli enerji iken ısı, özellikle diğerlerine göre düşük bir sıcaklıkta, düşük kaliteli enerjidir. Bu elektriğin 1 kWh üretilmesi için ısının yaklaşık 3 kWh alır. Fakat aynı şekilde, bu yüksek kaliteli elektrik bir kilovat-saat bir ısı pompası kullanarak bir binaya ısı birkaç kilovat - saat pompalamak için kullanılabilir. Ve elektrik ısı olmayan birçok yönden kullanılabilir. Yani elektrik üretilirken ortaya çıkan enerji " kaybı ", diyelim ki enerji hatlarındaki dirençten dolayı bir kayıp olarak aynı değildir.
Emisyonlar
Enerji üretiminden kaynaklanan küresel ısınma emisyonları çevresel bir sorundur. Bu sorunu gidermek için çabalar ulusların bir dizi imzaladığı zararlı iklim etkilerini azaltmak amacıyla bir UN anlaşması olan Kyoto Protokolü içerir. Küresel sıcaklık artışını tarafından bir risk olarak düşünülen 2 santigrat dereceye sınırlayıcı olması artık şüphelidir.
Nüfus 2050 yılında 10 milyar ise varsayımsal 2 santigrat derece yükselmesine küresel sıcaklığı sınırlamak için, 2050 yılında endüstriyel ülkelerdeki karbon emisyonlarında %75 düşüş talep edilebilecekti. 40 yıl karşısında bu her yıl %2 azalış ortalamasını bulur. 2011 yılında, enerji üretimi emisyonları temel sorununun uzlaşmasına bakılmaksızın yükselmeyi devam ettirdi. Varsayımsal olarak, ’a (Worldwatch Enstitüsü) göre çöküşü önlemek için, insan uygarlığı ekonomi veya nüfusa aldırmadan (2009) bir on yıl içinde emisyonlar artmayı durdurmak zorunda kalacak.
Birincil enerji
| Dünya enerji tüketimi ve elektrik kaynağı (TWh) | ||
|---|---|---|
| Toplam Enerji Tüketimi | Elektrik üretimi | |
| 1990 | 102 569 | 11 821 |
| 2000 | 117 687 | 15 395 |
| 2005 | 133 602 | 18 258 |
| 2008 | 143 851 | 20 181 |
| Kaynak: IEA/OECD | ||
ABD düzenli bir şekilde birincil enerji kaynaklarının türlerinin çoğu için dünya tüketiminin üzerinde bir rapor yayınlar. göre toplam dünya enerji arzı (tüketim) 102.569 TWh (1990) oldu; 117.687 TWh (2000); 133.602 TWh (2005) ve 143.851 TWh (2008 ) . Dünya enerji üretimi (elektrik) 11,821 TWh (1990) oldu; 15.395 TWh (2000); 18.258 TWh (2005) ve 20.181 TWh (2008) . Güç kaynağı 20,181 TWh karşılaştırıldığında 2008 yılında AB27 2.857 TWh, Çin 2.883 TWh ve ABD 4.533 TWh dahil son kullanım sadece 16.819 TWh idi. 2008 yılında kişi başına enerji kullanımı ABD’de 4,1 kat, AB’de 1,9 kat ve Ortadoğu'da 1,6 dünya ortalamasında ve dünya ortalamasının Çin'de %87 ve Hindistan'da %30 idi.
2008 yılında güç kaynağı tarafından enerji kaynağı % 33,5 petrol, % 26.8 kömür, % 20.8 gaz (fosil % 81 ) , % 12.9 'diğer' (hidro, turba kömürü, güneş, rüzgar, jeotermal güç, biyoyakıt), ve 5.8 % nükleer. Petrol en popüler enerji yakıt oldu. Petrol ve kömür birleşimi 2008 yılında dünya enerji arzının % 60 üzerinde temsil etti.
Yıllık enerji arz artışı yüksek olduğundan beri, örneğin 2007-2008 4,461 TWh, toplam nükleer güç sonu ile karşılaştırıldığına 2731 TWh Greenpeace gibi çevre aktivistleri yenilenebilir enerji kapasitesi ve enerji verimliliğinin artışını destekler. Bunlar çok daha fazla adresli AB 2009 Yenilenebilir Enerji Yönergesi ve ilgili ulusal planlar gibi uluslararası sözleşmeler ve ulusal Enerji Eylem Planlarıdır. Küresel yenilenebilir enerji arzı, toplam 3.155 TWh olarak 2000’den 2008’e yükselmiştir ayrıca 2008 yılında nükleer enerji kullanımı 2.731 TWh den daha fazla. Aşağıdaki enerji kaynakları yenilenebilir enerjinin kaynaklarını göstermektedir.
| Güç kaynağı tarafından enerji 2008 | ||
|---|---|---|
| TWh | % | |
| Petrol | 48 204 | 33.5% |
| Kömür | 38 497 | 26.8% |
| Gaz | 30 134 | 20.9% |
| Nükleer | 8 283 | 5.8% |
| Hidro | 3 208 | 2.2% |
| Diğer YE* | 15 284 | 10.6% |
| Diğerleri | 241 | 0.2% |
| Toplam | 143 851 | 100% |
| Kaynak: IEA *'=güneş, rüzgar, jeotermal ve biyoyakıtlar | ||
| Bölgesel enerji kullanımı (kWh/cap.) | ||||
|---|---|---|---|---|
| kWh/capita | Nüfus (mil) | |||
| 1990 | 2008 | 1990 | 2008 | |
| ABD | 89 021 | 87 216 | 250 | 305 |
| AB-27 | 40 240 | 40 821 | 473 | 499 |
| Orta Doğu | 19 422 | 34 774 | 132 | 199 |
| Çin | 8 839 | 18 608 | 1 141 | 1 333 |
| Latin Amerika | 11 281 | 14 421 | 355 | 462 |
| Afrika | 7 094 | 7 792 | 634 | 984 |
| Hindistan | 4 419 | 6 280 | 850 | 1 140 |
| Dünya | 19 421 | 21 283 | 5 265 | 6 688 |
| Kaynak: IEA/OECD, Nüfus OECD/Dünya Bankası | ||||
| Yakıt Tipi | Ortalama TW | ||
| 1980 | 2004 | 2006 | |
| Petrol | 4.38 | 5.58 | 5.74 |
| Gaz | 1.80 | 3.45 | 3.61 |
| Kömür | 2.34 | 3.87 | 4.27 |
| Hidroelektrik | 0.60 | 0.93 | 1.00 |
| 0.25 | 0.91 | 0.93 | |
| Jeotermal, rüzgâr,<br/>güneş enerjisi, odun | 0.02 | 0.13 | 0.16 |
| Toplam | 9.48 | 15.0 | 15.8 |
| Kaynak: ABD | |||
Yirminci yüzyıl fosil yakıtların kullanımında hızlı bir yirmi kat artış kaydetti. 1980 ve 2006 yılları arasında, dünya çapında yıllık büyüme oranı %2 idi. ABD Enerji Bilgi İdaresi'nin 2006 tahminine göre, 2004 yılında tahmini 471,8 EJ toplam tüketim yukarıdaki tabloda olduğu gibi bölündü, dünyanın enerjisinin %86 fosil yakıtların tedariki ile:
Kömür
| bölgesel kömür kaynağı (TWh), 2010 payı (%) ve değişim payı 2000–2010 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000 | 2008 | 2009* | 2010* | %* | değişim 2000–2009* | |
| Kuzey Amerika | 6,654 | 6,740 | 6,375 | 6,470 | 16% | -1,2% |
| Çin hariç Asya | 5,013 | 7,485 | 7,370 | 7,806 | 19% | 18,9% |
| Çin | 7,318 | 16,437 | 18,449 | 19,928 | 48% | 85,5% |
| AB | 3,700 | 3,499 | 3,135 | 3,137 | 8% | -3,8% |
| Afrika | 1,049 | 1,213 | 1,288 | 1,109 | 3% | 0,4% |
| Rusya | 1,387 | 1,359 | 994 | 1,091 | 3% | -2,0% |
| Diğerleri | 1,485 | 1,763 | 1,727 | 1,812 | 4% | 2,2% |
| Toplam | 26,607 | 38,497 | 39,340 | 41,354 | 100% | 100% |
| Kaynak: IEA, * 2009 yılında, 2010 BP*<br> Değişim 2000–2009: Dünya değişiminin bölgelerin payı +12,733 TWh from 2000 to 2009 | ||||||
2000 yılında, Çin dünya kömür tüketiminin %28, diğer Asya %19, Kuzey Amerika %25 ve AB 14 % oluşturdu. En çok kömür tüketen ülke Çin'dir . Dünya kömür üretiminin payı 2000 yılında % 28 iken 2009 yılında % 48'e yükselmiştir. Kömür tüketiminde Çin'in ~ % 70 artışının aksine, dünya kömür kullanımı 2000'den 2009'a % 48 artmıştır. Uygulamada, bu büyümenin çoğunluğu Çin ve diğer Asya’nın kalanından oluştu.
2011 yılında %70'inin Çin ve Hindistan %8 olan 2005 yılına kıyasla Dünya yıllık kömür üretimi 6 yıl içinde 1.905 Mt ya da %32 artmıştır. Kömür üretimi, 2011 yılında 7.783 Mt ve 2009'da 6.903 Mt oldu ve iki yıl içinde %12.7 üretim artışına eşitti.
Kömür üretim ve tüketimi 2008 yılında olduğu gibi hızla devam ederse, kömürün kanıtlanmış ve ekonomik olarak geri kazanılabilir dünya rezervlerinin yaklaşık 150 yıl boyunca sürecekti. Bu geri dönüşü olmayan bir iklim felaketi için gerekli olandan çok daha fazladır. Kömür, dünyada karbon dioksit emisyonlarının en büyük kaynağıdır. IEA Kömür Bilgiler’e (2007) göre, dünya üretimi ve kömürün kullanımı son yıllarda önemli ölçüde artmıştır. James Hansen göre, iklim krizini çözmek için gereken en önemli tek eylem kömürden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarını azaltmaktır.
Endonezya ve Avustralya 2011 yılında birlikte dünya kömür ihracatının %57,1 ihraç etti. Çin, Japonya, Güney Kore, Hindistan ve Tayvan 2011 yılında tüm dünya kömür ithalatının % 65 payına sahiptir.
| Top 10 kömür ihracatçıları (Mt) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | 2011 | pay 2011 % | 2012 | ||
| 1 | Endonezya | 162 | 309 | 29,7% | 383 |
| 2 | Avustralya | 298 | 285 | 27,4% | 302 |
| 3 | Rusya | 89 | 99 | 9,5% | 103 |
| 4 | ABD | 57 | 85 | 8,2% | 106 |
| 5 | Kolombiya | 68 | 76 | 7,3% | 82 |
| 6 | Güney Afrika | 68 | 70 | 6,7% | 72 |
| 7 | Kazakistan | 33 | 34 | 3,3% | 32 |
| 8 | Kanada | 24 | 24 | 2,3% | 25 |
| 9 | Vietnam | 21 | 23 | 2,2% | 18 |
| 10 | Moğolistan | 17 | 22 | 2,1% | 22 |
| x | Diğerleri | 19 | 14 | 1,3% | |
| Toplam (Mt) | 856 | 1,041 | 1,168 | ||
| Top 10 | 97,8% | 98.7% | |||
Petrol
Kömür 18. ve 19. yüzyılda sanayi devrimini hızlandırdı. Otomobil, uçak ve elektrik yayılan kullanımı gelişi ile birlikte, petrol yirminci yüzyılda egemen yakıt oldu. Büyük fosil yakıt olarak petrolün büyümesi 1920’den 1973 yılına kadar daha istikrarlı fiyatları düşürme ile sağlanmıştır. 1973 ve 1979 petrol şoklarından sonra, petrolün fiyatı varil başına 5 $’dan 45 $’a yükselme sırasında, petrolden uzak bir değişim vardı. Kömür, doğal gaz ve nükleer elektrik üretimi ve enerji verimliliğin arttıran koruma önlemleri için tercihin yakıtlar oldu. ABD'de ortalama araç galon başına mil sayısını ikiye katladı. Petrol şokların darbesini yemiş Japonya muhteşem gelişimler yaptı ve şimdi dünyanın en yüksek enerji verimliliğine sahiptir. 1965’den 2008’e, fosil yakıtların kullanımı büyümeye devam etmiştir ve enerji arzının payları artmıştır. 2003 yılından 2008 yılına, kömür en hızlı büyüyen fosil yakıt oldu.
1850 ve günümüz arasında bu petrol milyar 100 ila 135 ton tüketildiği tahmin edilmekteydi.
Gaz
| Regional gas supply (TWh) and share 2010 (%) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Arazi | 2008 | 2009 | 2010 | % | |
| Kuzey Amerika | 7,621 | 7,779 | 8,839 | 8,925 | 27% |
| Çin hariç Asya | 2,744 | 4,074 | 4,348 | 4,799 | 14% |
| Çin | 270 | 825 | 1,015 | 1,141 | 3% |
| Avrupa Birliği | 4,574 | 5,107 | 4,967 | 5,155 | 16% |
| Afrika | 612 | 974 | 1,455 | 1,099 | 3% |
| Rusya | 3,709 | 4,259 | 4,209 | 4,335 | 13% |
| Latin Amerika | 1,008 | 1,357 | 958 | nd | nd |
| Diğerleri | 3,774 | 5,745 | 6,047 | 7,785 | 23% |
| Toplam | 24,312 | 30,134 | 31,837 | 33,240 | 100% |
| Kaynak: IEA, 2009 yılı, 2010 BP | |||||
2009 yılında gazın dünyada kullanımı 2000 yılına göre %131 idi. Bu büyümenin %66’sı AB, Kuzey Amerika, Latin Amerika ve Rusya'nın dışında oldu . Diğerleri Ortadoğu, Asya ve Afrika’yı içerir. Gaz kaynağı ayrıca önceki bölgelerde de arttı: AB'de % 8,6 ve Kuzey Amerika'da %16 2000-2009.
Nükleer enerji
7 Mart 2013 itibarıyla, dünya şu anda yapım aşamasında 66 başkaları ile 434 işletilebilir reaktörleri vardı. Ticari nükleer enerji 1950'lerin ortalarında başladı, 2008 yılı hiçbir yeni nükleer güç santralin sisteme bağlı olmadığı ilk yıl oldu, ikisi 2009 yılında bağlanmış olmasına rağmen.
Dünya çapında çoğu ülkelerde üretimde artış olmasına rağmen Almanya ve Japonya önemli düşüş göstermezken, 2007 yılından bu yana nükleer güç yıllık üretimi hafif bir düşüş trendine girmiş, 2009 yılında % 1.8 ile 2558 TWh’a düşüş, ve diğeri 2011 yılında % 1.6 ile 2518 TWh’a. Nükleer güç dünyanın elektrik talebinin % 13-14 karşılamaktadır.
Yenilenebilir enerji, yenilenebilir olan(doğal olarak doldurulan) güneş ışığı, rüzgar, yağmur, gel-git ve jeotermal ısı gibi doğal kaynaklardan gelir. 2010 yılı itibarıyla, küresel nihai enerji tüketiminin yaklaşık % 16’sı başlıca ısıtmak için kullanılan geleneksel biyokütlenin ve hidroelektrikten 3,4 % gelen ile % 10 ‘u ile yenilenebilir enerjiden gelir. Yeni yenilenebilir ( küçük hidro, modern biyokütle, rüzgar, güneş, jeotermal ve biyoyakıtlar), başka bir % 2,8 olduğunu açıkladı ve çok hızlı büyüyor. Elektrik üretiminde yenilenebilir payı % 19 civarındadır, %3 yeni yenilenebilirden ve hidroelektrikten gelen küresel elektriğin % 16’sı ile.
Hidroelektrik
Hidroelektrik tarafından üretilen elektriği tanımlayan terimdir; suyun düşme veya akışının kinetik enerjisinin kullanımı ile elektrik enerjisi üretimi. 2003 ve 2009 yılları arasında yaşanan artış oranını hızla devam eden 2010 yılında elektrik üretiminin 12,340 PJ (3.427 TWh ) ve küresel elektrik tüketiminin % 16’sı hesaplanılan yenilenebilir enerjinin en yaygın olarak kullanılan şeklidir.
Hidroelektrik 2010 yılında küresel hidroelektriğin %32'sini üreten Asya - Pasifik bölgesi ile 150 ülkede üretilmektedir. Çin yerli elektrik kullanımının yaklaşık % 17'sini temsil eden 2010 yılında üretimin 2.600 PJ ( 721 TWh ) ile en büyük hidroelektrik üreticisidir. Şimdi üç hidroelektrik santralleri 10 GW daha büyük olan: Çin'deki Three Gorges Barajı, Brezilya’da Itaipu Barajı ve Venezuela'da Guri Barajı.
Rüzgâr enerjisi
Rüzgar enerjisi 2011 yılı sonunda 238.351 megavat (MW ) ile yıllık % 30 oranında büyüyor ve yaygın olarak Avrupa, Asya ve Amerika Birleşik Devletlerinde kullanıldı. Bazı ülkeler nispeten 2010 yılında Danimarka’da gibi durağan elektrik üretiminin % 21 olarak, Portekiz % 18, İspanya'da % 16, İrlanda % 14 ve Almanya'da % 9 gibi rüzgar enerjisi penetrasyonun yüksek seviyelerine ulaştı. 2011 itibarıyla, dünyada 83 ülke ticari olarak rüzgâr gücünü kullanıyor.
Güneş Enerjisi
Güneş enerjisi, güneşten gelen parlak ışık ve ısı, sürekli gelişen teknolojileri bir dizi kullanarak eski zamanlardan]] beri insanlar tarafından yararlanılmıştır. Güneş enerjisi teknolojileri , , ve içerir ve dünyanın şimdi karşı karşıya olduğu en acil sorunların bazılarını çözmeye önemli katkılar yapabilir. " Uluslararası Enerji Ajansı " CO2 emisyonları çok düşük seviyelere inecek iken, 2060 sonrası küresel nihai enerji talebinin üçü. " güneş enerjisinin sağlayabileceği öngörülmektedir.
Güneş teknolojileri yaygın olarak onlar yakalama dönüştürmek ve güneş enerjisini dağıtmak şekilde bağlı olarak ya ya da olarak karakterize edilirler. Aktif güneş teknikleri enerjiden yararlanmak için fotovoltaik paneller ve kolektörleri kullanımını içerir. Pasif güneş teknikleri Güneş'e bir bina yönlendirilmesi, olumlu ya da özelliklerini dağıtıcı ışık malzemelerini seçilmesi ve yer alıyor.
Jeotermal
Jeotermal enerji 70 ülkede ticari olarak kullanılmaktadır. 2004 yılında, elektriğin 200 petajoules (56 TWh) jeotermal kaynaklardan üretilirdi, ve jeotermal enerjinin ek bir 270 petajoules (75 TWh) çoğunlukla mekan ısıtma için doğrudan kullanıldı. 2007 yılında dünya, elektrik üretiminin 10 GW ve ile çıkarma dahil olmak üzere doğrudan ısıtmanın ek 28 GW küresel bir kapasitesi vardı. Isı pompaları, küçük ve yaygın olarak dağıtılan, bu yüzden onların toplam kapasitesinin tahminleri belirsiz ve 100 GW kadar değişmektedir.
Biyokütle ve biyoyakıtlar
19. yüzyılın başlangıcına kadar biyokütle baskın yakıttı, bugün genel enerji arzının sadece küçük bir payına sahiptir. Biyokütle kaynaklarından üretilen elektrik 2005 yılı için 44 GW olarak tahmin edilmiştir. Biyokütle elektrik üretimi Almanya, Macaristan, Hollanda, Polonya ve İspanya'da %100'ün üzerinde arttı. Bir başka 220 GW (2004'de) ısıtma için kullanılmıştır, biyokütleden gelen yaklaşık 264 GW için tüketilen toplam enerji getiriyordu. Yemek pişirmek için biyokütle yangınların kullanımı hariç tutulur.
dünya üretimi Brezilya'da tüketim seviyelerine o seviyeye getiren Amerika Birleşik Devletleri'nde artışın çoğu ile 33 gigalitres (8.7×109 US gal) ulaşmak için 2005 yılında %8 oranında artmıştır. Biyodizel 2005 yılında en hızlı büyüyen yenilenebilir enerji kaynağı yapan 3,9 gigalitres (1,0 × 109 US gal) %85 arttı. %50’nin üstünde Almanya'da üretilmektedir.
Ülkelere göre
Enerji tüketimi genel olarak ve iklim ile ilişkilidir, ancak Japonya ve kişi başına 6 kW'lık bir enerji tüketim oranı ile Almanya ve kişi başına 11.4 kW enerji tüketimi oranı ile Amerika Birleşik Devletleri gibi en gelişmiş ülkeler arasında bile büyük bir fark vardır. Gelişmekte olan ülkelerde, Hindistan gibi yarı-tropikal ya da tropikal olanlarda, kişi başına enerji kullanım oranı 0.7 kW daha yakındır. Bangladeş kişi başına 0.2 kW ile en düşük tüketim oranına sahiptir.
ABD %22 de küresel GSYİH’nin payı ve %4.59 da dünya nüfusunun payı ile dünyanın enerjisinin %25'ini tüketir. Enerji tüketiminin en önemli büyümesi şu anda son 25 yıl boyunca yılda %5,5 düzeyinde büyüyen Çin'de yer alıyor. 1,3 milyar insan (dünya nüfusunun % 19,6) nüfusu kişi başına 1,6 kW bir oranda enerji tüketiyor.
Verimliliğinin bir ölçümü de enerji yoğunluğudur. Bu brüt yerli ürünün bir dolarını üretmek için bir ülkeyi kapsayan enerji miktarının ölçüsüdür.
Petrol
Suudi Arabistan, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri 2011 yılında petrol üretimini %34 olarak gerçekleşmiştir. Suudi Arabistan, Rusya ve Nijerya 2011 yılında petrol ihracatını %36 olarak gerçekleşmiştir.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kömür
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Doğal gaz
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rüzgâr gücü
|
|
Sektöre Göre
| sektör başına dünya enerji kullanımı | ||||
|---|---|---|---|---|
| 2000 | 2008 | 2000 | 2008 | |
| TWh | %* | |||
| Sanayi | 21,733 | 27,273 | 26,5 | 27,8 |
| Ulaşım | 22,563 | 26,742 | 27,5 | 27,3 |
| Konut ve servis | 30,555 | 35,319 | 37,3 | 36,0 |
| Enerji kullanımı olmayan | 7,119 | 8,688 | 8,7 | 8,9 |
| Toplam* | 81,970 | 98,022 | 100 | 100 |
| Kaynak: IEA 2010, verilen sektörlerden toplamı hesaplanır Sayılar enerji nihai kullanım vardır Toplam dünya enerji talebi (2008) 143,851 TWh | ||||
Endüstriyel kullanıcılar (tarım, madencilik, imalat ve inşaat ) toplam 15 TW’ın yaklaşık % 37 tüketir. Kişisel ve ticari ulaşım % 20 tüketir; konut ısıtma, aydınlatma, alet kullanımı %11; ve ticari kullanımlar (aydınlatma, ısıtma ve ticari binaların soğutması, su ve kanalizasyon hizmetlerinin sağlanması ) miktarı toplamının % 5’ini tüketir.
Dünyanın enerjisinin diğer % 27’si enerji iletimi ve üretiminde kaybolur. 2005 yılında, küresel elektrik tüketimi 2TW ortalamaydı. Elektriğin 2 TW’ını üretmek için kullanılan enerji oranı yaklaşık 5 TW, tipik mevcut güç santralinin verimi yaklaşık % 38’dir. Gaz yakıtlı santrallerin yeni nesli % 55 verimlilikten çok daha yüksek verimine ulaşır. Kömür dünyanın elektrik santralleri için en yaygın yakıttır.
Sektör başına toplam dünya enerji kullanımı 2008 sektöründe % 28, ulaşım % 27 ve konut ve hizmet % 36 idi. Bölünme 2000 yılında yaklaşık olarak aynı oldu.
AVRUPA BİRLİĞİ
Avrupa Çevre Ajansı (AÇA ) nihai enerji tüketimini (üretimde kullanılan ve ulaşım kayıp enerjiyi içermez ) ölçer ve ulaştırma sektörü nihai enerji tüketiminin %31,5, sanayi % 27,6, evlerin % 25,9, hizmetler % 11,4 ve tarım % 3,7 sorumlu olduğunu bulur. Enerji kullanımı sera gazı emisyonları (% 79), temsili enerji sektörü % 31, ulaşım % 19, endüstri % 13, hane % 9 ve diğerleri % 7 ile çoğunluğundan sorumludur.
Verimli enerji ve kaynak verimliliği kamu politikası konuları olarak büyüyor olsa da, Avrupa Birliği kömür bitkilerin % 70'ten fazlası 20 yaşından fazla ve %32-40 arasında bir verimlilikte etki eder. Teknolojik gelişmeler 1990'larda yeni tesislerinde % 40-45 aralığında verimliliği sağladı. Fakat Avrupa Komisyonu tarafından bir etki değerlendirmesine göre, bu halen % 46-49 mevcut en iyi teknolojik (BAT ) verimlilik seviyelerinin altında seyretmektedir. Gaz yakıtlı santraller ile en iyi teknoloji (BAT ) ile %58-59 ‘a kıyasla ortalama verim % 52’dir ve gaz ve petrol kazanı tesisi ( BAT 47 sunar ) ortalama % 36 verimle çalışması ile karşılaştırılır. Avrupa Komisyonu tarafından aynı etki değerlendirmesine göre, 2020 yılında % 51,5 ortalama üretim verimliliğine tüm yeni tesislerin verimliliği ve mevcut tesislerin çoğunluğu ve bütün yeni tesislerin artması, koşulları izin azalması ve yetki ayarı ile doğal gazın 15 km^3 (3,6 cu mi) ve kömürün 25 Mt ( 25.000.000 uzun ton; 28.000.000 kısa ton ) yıllık tüketiminde bir azalmaya sebep olabilecekti.
Ayrıca Bakınız
- Elektrik üretimi
- Enerji yoğunluğu
- Sürdürülebilir enerji
- (kitap)
- (kitap)
Bölgesel:
Kaynakça
- ^ Jackson et al.: Persistent fossil fuel growth threatens the Paris Agreement and planetary health. Environmental Research Letters (14), 2019.
Dış bağlantılar
- World Energy Outlook15 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Official Energy Statistics from the US government11 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Energy Statistics and News from the European Union2 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Annual Energy Review 2006, DOE/EIA-0384(2006)23 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., by the U.S. Department of Energy's (PDF)
- Statistical Review of World Energy 200912 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., annual review by BP
- Energy Export Databrowser31 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .—A visual review of production and consumption trends for individual nations; data from the British Petroleum Statistical Review.
- Google – public data17 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "Energy use (kg of oil equivalent per capita)"
- World Energy Consumption Figures22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Two Trends of Energy and Carbon Emissions in the Arab World27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . via Carboun18 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- World Energy Consumption: A Cold war comparison14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2014 Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Dunya enerji tuketimi haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde veya sayfa baska bir dilden kotu bir bicimde tercume edilmistir Sayfa makine cevirisi veya dilde yetkinligi bulunmayan bir cevirmen tarafindan olusturulmus olabilir Lutfen ceviriyi gelistirmek icin yardim edin Kasim 2020 Dunya enerji tuketimi butun insan uygarligi tarafindan kullanilan toplam enerji yi ifade eder Yenilenebilir kaynaklar hizla artmaya baslasa da komur petrol ve dogalgaz birincil kuresel enerji kaynaklari olmaya devam ediyor Genellikle her yil olculen bizim kullandigimiz her enerji kaynagindan yararlanilan tum enerjiyi gerektirir her sanayi ve teknolojik sektor genelinde insanligin gayreti dogru uygulandigini butun ulkeleri genelinde kapsar Uygarligin guc kaynagi metrik olan Dunya Enerji Tuketimi insanlarin sosyal ekonomik politik cemberi icin derin etkilere sahiptir Uluslararasi Enerji Ajansi IEA ABD Enerji Bilgi Idaresi EIA ve Avrupa Cevre Ajansi gibi kuruluslar periyodik olarak enerji verilerini kaydeder ve yayimlar Gelistirilmis Dunya Enerji Tuketimi verisi ve kavrayisi toptan yararli cozumlere dogru hareketi destekleyebilen ve enerji akisi cercevesi sorununa yardim edebilen sistemik egilimleri ve kaliplari ortaya cikarabilir Fosil enerji kullanimi en cok 2000 2008 yilinda artti Ekim 2012 yilinda IEA komur yenilenebilir butun enerji kaynaklarindan daha hizli buyuyen onceki on yilin yarisi artan enerji kullaniminin nedenini acikladigini kaydetti 1986 daki Cernobil felaketinden beri nukleer gucteki yatirimlar kucuk olmustur Enerji kullanimi terawatt saat olarakFosil Nukleer Yenilenebilir Toplam 1990 83 374 6 113 13 082 102 5692000 94 493 7 857 15 337 117 6872008 117 076 8 283 18 492 143 851Degisim 2000 2008 23 9 5 4 20 6 22 2 1 terawatt saat TWh 1 milyar kilowatt saat kWh 10 lt sup gt 12 lt sup gt Enerji tuketimindeki degisimDunya birincil enerji tuketimi Btu Dunya Enerji Kullanimi Oranlari farkli ekonomilerin enerji yogunlugu Grafik enerji kullanimi ve secilen ulkeler icin GSYH arasindaki orani gosterir GSYH 2004 tarihindeki enerji benzerligi alimina ve enflasyon icin ayarli 2000 dolara dayanmaktadir Japonya da GSYH ve enerji tuketimi 1968 2012 Veriler GSYH ve enerji kullanimi arasindaki iliskiyi gosterir fakat o ayrica bu linkin bozulabilecegini gosterir Japonya GSYH buyumeye devam ederken 1985 ten sonra ucuz petrol etkisi altindaki etkisi 1973 ve 1979 petrol soklari sonrasinda enerji kullanimi durakladi enerji kullanimi GSYH ye tarihsel iliskisini surdurdu 2010 guclu artisindan sonra G20 de enerji tuketimi buyumesi 2011 yilinda 2 yavasladi Ekonomik kriz bu yavas buyumeden buyuk olcude sorumludur Birkac yildir dunya enerji talebi boga Cin ve Hint pazarlari ile karakterize edinilir gelismis ulkeler durgun ekonomiler yuksek petrol fiyatlari sabit veya azalan enerji tuketimi ile sonuclanan ile mucadele ediyorken 1990 2008 verilerine gore Dunya nufusu 27 artarken kisi basina ortalama enerji kullanimi 10 artmistir 1990 dan 2008 e bolgesel enerji kullanimi da buyudu Orta Dogu 170 Amerika Birlesik Devletleri 20 Afrika 70 Latin Amerika 66 Cin 146 Hindistan 91 EU 27 blogu 7 artti ve Dunya genel 39 buyudu 2008 yilinda dunya capinda toplam enerji tuketimi 474 exajoules 132 000 TWh idi Bu 15 terawatt buyuklugunde 2 0 1010 hp ortalama guc kullanimina esdegerdir Yenilenebilir enerji icin yillik potansiyel Gunes enerjisi 1 575 EJ 438 000 TWh Ruzgar gucu 640 EJ 180 000 TWh Jeotermal enerji 5 000 EJ 1 400 000 TWh Biyokutle 276 EJ 77 000 TWh 50 EJ 14 000 TWh and Okyanus enerjisi 1 EJ 280 TWh G20 de enerji tuketimi 2009 da hafif bir dususun ardindan 2010 yilinda 5 ten fazla artti 2009 yilinda dunya enerji tuketimi 30 yil icinde ilk kez 1 1 petrolun 130 megatonuna esdeger 130 000 000 uzun ton ve 140 000 000 kisa ton dustu 2009 yilinda 0 6 oraninda Dunya GDP azaltan finansal ve ekonomik krizin bir sonucu Bu evrim iki zit egilimin sonucudur Enerji tuketimi buyumesi bircok gelismekte olan ulkelerde guclu kalmistir ozellikle Asya da 4 olarak Aksine OECD de tuketim 2009 yilinda 4 7 oraninda siddetle kesildi ve neredeyse asagi 2000 yili seviyelerine indi Kuzey Amerika Avrupa ve CIS tuketimleri ekonomik aktivitedeki yavaslamadan dolayi sirasiyla 4 5 5 ve 8 5 kuculdu Tuketimin 2008 yilinda 4 den yukari 2009 yillarinda 8 oraninda artisindan beri Cin Dunya nin en buyuk enerji tuketicisi toplam 18 oldu Petrol payi zamanla azalmakta olmasina ragmen en buyuk enerji kaynagi 33 kalmistir Komur dunyanin enerji tuketiminde artan bir rol oynadi 2009 yilinda bu toplam enerjinin 27 sini karsiladi Biten urunleri tasimak ham maddeyi tasimaktan daha ucuz oldugundan cogu enerji merkezin sehrinde kullanildi 2008 yilinda yakit ile toplam enerji uretiminin ihracat payi Petrol 50 1952 3941 Mt gaz 25 800 3 149 bcm taskomuru 14 793 5 845 Mt ve elektrik 1 269 20 181 TWh Dunyanin en yuksek enerji kaynaklarinin gezegenlerin uzerine olay olduktan sonra gunes isinlarinin diger enerji formlarina donusumundendir Bu enerjinin bazisi fosil enerji olarak muhafaza edilmistir bazilari dogrudan veya dolayli olarak kullanilabiliyor Ornegin gunes PV termal ruzgar hidro ya da dalga gucu ile Enerji miktari gunesten Dunya nin degisen mesafesinden dolayi yil icinde yaklasik 6 9 oraninda dalgalanmalar olsa da metrekare basina yaklasik 1368 watt 1 835 hp olarak uydu ile olculur Bu deger gezegenin tarafindan alinan gunes enerjisinin toplam orani yaklasik yarisi 89 petawatts 1 19 10 14 hp Dunya nin yeryuzune ulasir Kalan olmayan yenilenebilir dunya capindaki enerji kaynaklarinin tahminleri kalan fosil yakitlari toplami tahminen 0 4 YJ 1 YJ 10 24J ve bu tur 2 5 YJ asan uranyum gibi mevcut nukleer yakit ile degisir Metan klatratlarin kaynaklarinin tahminleri dogru ve teknik olarak cikartilabilir hale gelirse fosil yakitlar 0 6 dan 3 YJ ye kadar degisir Insan tuketimi icin bunun tumu kullanilabilir olmamasina ragmen gunesten toplam enerji akimi 3 8 YJ yildir Dunya icin kuresel enerjiyle tanismak IEA tahminleri 2015 ten 2035 e kadar 20 yil talep eder o 48 trilyon yatirim ve inandirici politika cerceveleri gerektirecek IEA 2012 gore 2 C isinma sinirlama hedefi her gecen yil daha zor ve masrafli hale geliyor Eylem 2017 den once alinmaz ise CO 2 emisyonlari 2017 yilinda mevcut enerji altyapisi tarafindan kilitlenecekti Fosil yakitlar 2011 yilinda 523 milyar subvansiyon 2010 yilinda neredeyse 30 a kadar ve yenilenebilir subvansiyonlardan alti kat daha fazla desteklenen kuresel enerji karisiminda hakimdir Digerleri Matematiksel hesaplanan ornegin icerir Asya ve Avustralya da ulkeleri Ornegin enerji kullanimi diger ulkeler arasinda degisir Avustralya Japonya ya da Kanada da enerji Banglades veya Burma da kisi basina daha cok kullanilir Bolgesel enerji kullanimi kWh capita amp TWh ve buyume 1990 2008 kWh capita Nufus milyon Enerji kullanimi 1 000 TWh 1990 2008 artis 1990 2008 artis 1990 2008 artisABD 89 021 87 216 2 250 305 22 22 3 26 6 20 EU 27 40 240 40 821 1 473 499 5 19 0 20 4 7 Orta Dogu 19 422 34 774 79 132 199 51 2 6 6 9 170 Cin 8 839 18 608 111 1 141 1 333 17 10 1 24 8 146 Latin Amerika 11 281 14 421 28 355 462 30 4 0 6 7 66 Afrika 7 094 7 792 10 634 984 55 4 5 7 7 70 Hindistan 4 419 6 280 42 850 1 140 34 3 8 7 2 91 Digerleri 25 217 23 871 nd 1 430 1 766 23 36 1 42 2 17 Dunya 19 422 21 283 10 5 265 6 688 27 102 3 142 3 39 Kaynak IEA OECD Nufus OECD Dunya Bankasi Enerji kullanimi kWh capita Mrd capita nufus 1000 TWh Digerleri Matematiksel olarak hesapladi Asya ve Avustralya nin icindeki ulkeler icerir Enerji kullanimi diger ulkeler arasinda degisir ornegin Avustralya Japonya ya da Kanada da enerji Banglades ya da Burma da kisi basina daha cok kullanilir Son Kullanim ve Enerji KaynagiToplam dunya enerji kaynagi ya da tuketimi enerji kaybi nedeniyle gercek dunya enerji kullanimindan farklidir Ornegin 2008 yilinda Son kullanim 98022 TWh iken toplam dunya enerji arzi 143 851 TWh idi Enerji kaybi enerji kaynaginin kendisine hem de kullanilan teknolojiye baglidir Ornegin 2008 itibariyla Nukleer Enerji sogutma sistemlerinin enerjisinin 67 sini su sogutma sistemlerine kaybeder 2008 yilinda Nukleer enerji son kullanimi 2 731 TWh iken Dunya nukleer enerjisi 8 283 toplam dunya enerjisinin 5 8 ini olusturan TWh di Onemli enerji arz kullanim oranlari verilmesi cesitli enerji kaynaklari arasinda bu farkliliklari dikkate almak onemlidir Bir enerjinin farkli nitelikleri oldugunu akilda tutmak gerekiyor Elektrik yuksek kaliteli enerji iken isi ozellikle digerlerine gore dusuk bir sicaklikta dusuk kaliteli enerjidir Bu elektrigin 1 kWh uretilmesi icin isinin yaklasik 3 kWh alir Fakat ayni sekilde bu yuksek kaliteli elektrik bir kilovat saat bir isi pompasi kullanarak bir binaya isi birkac kilovat saat pompalamak icin kullanilabilir Ve elektrik isi olmayan bircok yonden kullanilabilir Yani elektrik uretilirken ortaya cikan enerji kaybi diyelim ki enerji hatlarindaki direncten dolayi bir kayip olarak ayni degildir EmisyonlarEnerji uretiminden kaynaklanan kuresel isinma emisyonlari cevresel bir sorundur Bu sorunu gidermek icin cabalar uluslarin bir dizi imzaladigi zararli iklim etkilerini azaltmak amaciyla bir UN anlasmasi olan Kyoto Protokolu icerir Kuresel sicaklik artisini tarafindan bir risk olarak dusunulen 2 santigrat dereceye sinirlayici olmasi artik suphelidir Nufus 2050 yilinda 10 milyar ise varsayimsal 2 santigrat derece yukselmesine kuresel sicakligi sinirlamak icin 2050 yilinda endustriyel ulkelerdeki karbon emisyonlarinda 75 dusus talep edilebilecekti 40 yil karsisinda bu her yil 2 azalis ortalamasini bulur 2011 yilinda enerji uretimi emisyonlari temel sorununun uzlasmasina bakilmaksizin yukselmeyi devam ettirdi Varsayimsal olarak a Worldwatch Enstitusu gore cokusu onlemek icin insan uygarligi ekonomi veya nufusa aldirmadan 2009 bir on yil icinde emisyonlar artmayi durdurmak zorunda kalacak Birincil enerji Dunya enerji tuketimi ve elektrik kaynagi TWh Toplam Enerji Tuketimi Elektrik uretimi1990 102 569 11 8212000 117 687 15 3952005 133 602 18 2582008 143 851 20 181 Kaynak IEA OECD ABD duzenli bir sekilde birincil enerji kaynaklarinin turlerinin cogu icin dunya tuketiminin uzerinde bir rapor yayinlar gore toplam dunya enerji arzi tuketim 102 569 TWh 1990 oldu 117 687 TWh 2000 133 602 TWh 2005 ve 143 851 TWh 2008 Dunya enerji uretimi elektrik 11 821 TWh 1990 oldu 15 395 TWh 2000 18 258 TWh 2005 ve 20 181 TWh 2008 Guc kaynagi 20 181 TWh karsilastirildiginda 2008 yilinda AB27 2 857 TWh Cin 2 883 TWh ve ABD 4 533 TWh dahil son kullanim sadece 16 819 TWh idi 2008 yilinda kisi basina enerji kullanimi ABD de 4 1 kat AB de 1 9 kat ve Ortadogu da 1 6 dunya ortalamasinda ve dunya ortalamasinin Cin de 87 ve Hindistan da 30 idi 2008 yilinda guc kaynagi tarafindan enerji kaynagi 33 5 petrol 26 8 komur 20 8 gaz fosil 81 12 9 diger hidro turba komuru gunes ruzgar jeotermal guc biyoyakit ve 5 8 nukleer Petrol en populer enerji yakit oldu Petrol ve komur birlesimi 2008 yilinda dunya enerji arzinin 60 uzerinde temsil etti Yillik enerji arz artisi yuksek oldugundan beri ornegin 2007 2008 4 461 TWh toplam nukleer guc sonu ile karsilastirildigina 2731 TWh Greenpeace gibi cevre aktivistleri yenilenebilir enerji kapasitesi ve enerji verimliliginin artisini destekler Bunlar cok daha fazla adresli AB 2009 Yenilenebilir Enerji Yonergesi ve ilgili ulusal planlar gibi uluslararasi sozlesmeler ve ulusal Enerji Eylem Planlaridir Kuresel yenilenebilir enerji arzi toplam 3 155 TWh olarak 2000 den 2008 e yukselmistir ayrica 2008 yilinda nukleer enerji kullanimi 2 731 TWh den daha fazla Asagidaki enerji kaynaklari yenilenebilir enerjinin kaynaklarini gostermektedir Guc kaynagi tarafindan enerji 2008TWh Petrol 48 204 33 5 Komur 38 497 26 8 Gaz 30 134 20 9 Nukleer 8 283 5 8 Hidro 3 208 2 2 Diger YE 15 284 10 6 Digerleri 241 0 2 Toplam 143 851 100 Kaynak IEA gunes ruzgar jeotermal ve biyoyakitlarBolgesel enerji kullanimi kWh cap kWh capita Nufus mil 1990 2008 1990 2008ABD 89 021 87 216 250 305AB 27 40 240 40 821 473 499Orta Dogu 19 422 34 774 132 199Cin 8 839 18 608 1 141 1 333Latin Amerika 11 281 14 421 355 462Afrika 7 094 7 792 634 984Hindistan 4 419 6 280 850 1 140Dunya 19 421 21 283 5 265 6 688Kaynak IEA OECD Nufus OECD Dunya BankasiYakit Tipi Ortalama TW1980 2004 2006Petrol 4 38 5 58 5 74Gaz 1 80 3 45 3 61Komur 2 34 3 87 4 27Hidroelektrik 0 60 0 93 1 000 25 0 91 0 93 Jeotermal ruzgar lt br gt gunes enerjisi odun 0 02 0 13 0 16Toplam 9 48 15 0 15 8Kaynak ABD Fosil yakitlar Yirminci yuzyil fosil yakitlarin kullaniminda hizli bir yirmi kat artis kaydetti 1980 ve 2006 yillari arasinda dunya capinda yillik buyume orani 2 idi ABD Enerji Bilgi Idaresi nin 2006 tahminine gore 2004 yilinda tahmini 471 8 EJ toplam tuketim yukaridaki tabloda oldugu gibi bolundu dunyanin enerjisinin 86 fosil yakitlarin tedariki ile Komur bolgesel komur kaynagi TWh 2010 payi ve degisim payi 2000 20102000 2008 2009 2010 degisim 2000 2009 Kuzey Amerika 6 654 6 740 6 375 6 470 16 1 2 Cin haric Asya 5 013 7 485 7 370 7 806 19 18 9 Cin 7 318 16 437 18 449 19 928 48 85 5 AB 3 700 3 499 3 135 3 137 8 3 8 Afrika 1 049 1 213 1 288 1 109 3 0 4 Rusya 1 387 1 359 994 1 091 3 2 0 Digerleri 1 485 1 763 1 727 1 812 4 2 2 Toplam 26 607 38 497 39 340 41 354 100 100 Kaynak IEA 2009 yilinda 2010 BP lt br gt Degisim 2000 2009 Dunya degisiminin bolgelerin payi 12 733 TWh from 2000 to 2009 2000 yilinda Cin dunya komur tuketiminin 28 diger Asya 19 Kuzey Amerika 25 ve AB 14 olusturdu En cok komur tuketen ulke Cin dir Dunya komur uretiminin payi 2000 yilinda 28 iken 2009 yilinda 48 e yukselmistir Komur tuketiminde Cin in 70 artisinin aksine dunya komur kullanimi 2000 den 2009 a 48 artmistir Uygulamada bu buyumenin cogunlugu Cin ve diger Asya nin kalanindan olustu 2011 yilinda 70 inin Cin ve Hindistan 8 olan 2005 yilina kiyasla Dunya yillik komur uretimi 6 yil icinde 1 905 Mt ya da 32 artmistir Komur uretimi 2011 yilinda 7 783 Mt ve 2009 da 6 903 Mt oldu ve iki yil icinde 12 7 uretim artisina esitti Komur uretim ve tuketimi 2008 yilinda oldugu gibi hizla devam ederse komurun kanitlanmis ve ekonomik olarak geri kazanilabilir dunya rezervlerinin yaklasik 150 yil boyunca surecekti Bu geri donusu olmayan bir iklim felaketi icin gerekli olandan cok daha fazladir Komur dunyada karbon dioksit emisyonlarinin en buyuk kaynagidir IEA Komur Bilgiler e 2007 gore dunya uretimi ve komurun kullanimi son yillarda onemli olcude artmistir James Hansen gore iklim krizini cozmek icin gereken en onemli tek eylem komurden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarini azaltmaktir Endonezya ve Avustralya 2011 yilinda birlikte dunya komur ihracatinin 57 1 ihrac etti Cin Japonya Guney Kore Hindistan ve Tayvan 2011 yilinda tum dunya komur ithalatinin 65 payina sahiptir Top 10 komur ihracatcilari Mt 2010 2011 pay 2011 20121 Endonezya 162 309 29 7 3832 Avustralya 298 285 27 4 3023 Rusya 89 99 9 5 1034 ABD 57 85 8 2 1065 Kolombiya 68 76 7 3 826 Guney Afrika 68 70 6 7 727 Kazakistan 33 34 3 3 328 Kanada 24 24 2 3 259 Vietnam 21 23 2 2 1810 Mogolistan 17 22 2 1 22x Digerleri 19 14 1 3 Toplam Mt 856 1 041 1 168Top 10 97 8 98 7 Petrol Komur 18 ve 19 yuzyilda sanayi devrimini hizlandirdi Otomobil ucak ve elektrik yayilan kullanimi gelisi ile birlikte petrol yirminci yuzyilda egemen yakit oldu Buyuk fosil yakit olarak petrolun buyumesi 1920 den 1973 yilina kadar daha istikrarli fiyatlari dusurme ile saglanmistir 1973 ve 1979 petrol soklarindan sonra petrolun fiyati varil basina 5 dan 45 a yukselme sirasinda petrolden uzak bir degisim vardi Komur dogal gaz ve nukleer elektrik uretimi ve enerji verimliligin arttiran koruma onlemleri icin tercihin yakitlar oldu ABD de ortalama arac galon basina mil sayisini ikiye katladi Petrol soklarin darbesini yemis Japonya muhtesem gelisimler yapti ve simdi dunyanin en yuksek enerji verimliligine sahiptir 1965 den 2008 e fosil yakitlarin kullanimi buyumeye devam etmistir ve enerji arzinin paylari artmistir 2003 yilindan 2008 yilina komur en hizli buyuyen fosil yakit oldu 1850 ve gunumuz arasinda bu petrol milyar 100 ila 135 ton tuketildigi tahmin edilmekteydi Gaz Regional gas supply TWh and share 2010 Arazi 2008 2009 2010 Kuzey Amerika 7 621 7 779 8 839 8 925 27 Cin haric Asya 2 744 4 074 4 348 4 799 14 Cin 270 825 1 015 1 141 3 Avrupa Birligi 4 574 5 107 4 967 5 155 16 Afrika 612 974 1 455 1 099 3 Rusya 3 709 4 259 4 209 4 335 13 Latin Amerika 1 008 1 357 958 nd ndDigerleri 3 774 5 745 6 047 7 785 23 Toplam 24 312 30 134 31 837 33 240 100 Kaynak IEA 2009 yili 2010 BP 2009 yilinda gazin dunyada kullanimi 2000 yilina gore 131 idi Bu buyumenin 66 si AB Kuzey Amerika Latin Amerika ve Rusya nin disinda oldu Digerleri Ortadogu Asya ve Afrika yi icerir Gaz kaynagi ayrica onceki bolgelerde de artti AB de 8 6 ve Kuzey Amerika da 16 2000 2009 Nukleer enerji 7 Mart 2013 itibariyla dunya su anda yapim asamasinda 66 baskalari ile 434 isletilebilir reaktorleri vardi Ticari nukleer enerji 1950 lerin ortalarinda basladi 2008 yili hicbir yeni nukleer guc santralin sisteme bagli olmadigi ilk yil oldu ikisi 2009 yilinda baglanmis olmasina ragmen Dunya capinda cogu ulkelerde uretimde artis olmasina ragmen Almanya ve Japonya onemli dusus gostermezken 2007 yilindan bu yana nukleer guc yillik uretimi hafif bir dusus trendine girmis 2009 yilinda 1 8 ile 2558 TWh a dusus ve digeri 2011 yilinda 1 6 ile 2518 TWh a Nukleer guc dunyanin elektrik talebinin 13 14 karsilamaktadir Yenilenebilir enerji Yenilenebilir enerji yenilenebilir olan dogal olarak doldurulan gunes isigi ruzgar yagmur gel git ve jeotermal isi gibi dogal kaynaklardan gelir 2010 yili itibariyla kuresel nihai enerji tuketiminin yaklasik 16 si baslica isitmak icin kullanilan geleneksel biyokutlenin ve hidroelektrikten 3 4 gelen ile 10 u ile yenilenebilir enerjiden gelir Yeni yenilenebilir kucuk hidro modern biyokutle ruzgar gunes jeotermal ve biyoyakitlar baska bir 2 8 oldugunu acikladi ve cok hizli buyuyor Elektrik uretiminde yenilenebilir payi 19 civarindadir 3 yeni yenilenebilirden ve hidroelektrik ten gelen kuresel elektrigin 16 si ile Hidroelektrik Hidroelektrik tarafindan uretilen elektrigi tanimlayan terimdir suyun dusme veya akisinin kinetik enerjisinin kullanimi ile elektrik enerjisi uretimi 2003 ve 2009 yillari arasinda yasanan artis oranini hizla devam eden 2010 yilinda elektrik uretiminin 12 340 PJ 3 427 TWh ve kuresel elektrik tuketiminin 16 si hesaplanilan yenilenebilir enerjinin en yaygin olarak kullanilan seklidir Hidroelektrik 2010 yilinda kuresel hidroelektrigin 32 sini ureten Asya Pasifik bolgesi ile 150 ulkede uretilmektedir Cin yerli elektrik kullaniminin yaklasik 17 sini temsil eden 2010 yilinda uretimin 2 600 PJ 721 TWh ile en buyuk hidroelektrik ureticisidir Simdi uc hidroelektrik santralleri 10 GW daha buyuk olan Cin deki Three Gorges Baraji Brezilya da Itaipu Baraji ve Venezuela da Guri Baraji Ruzgar enerjisi Ruzgar enerjisi Dunya capinda kurulu kapasite gercek enerji uretimi degil Ruzgar enerjisi 2011 yili sonunda 238 351 megavat MW ile yillik 30 oraninda buyuyor ve yaygin olarak Avrupa Asya ve Amerika Birlesik Devletlerinde kullanildi Bazi ulkeler nispeten 2010 yilinda Danimarka da gibi duragan elektrik uretiminin 21 olarak Portekiz 18 Ispanya da 16 Irlanda 14 ve Almanya da 9 gibi ruzgar enerjisi penetrasyonun yuksek seviyelerine ulasti 2011 itibariyla dunyada 83 ulke ticari olarak ruzgar gucunu kullaniyor Gunes Enerjisi Gunes enerjisi gunesten gelen parlak isik ve isi surekli gelisen teknolojileri bir dizi kullanarak eski zamanlardan beri insanlar tarafindan yararlanilmistir Gunes enerjisi teknolojileri ve icerir ve dunyanin simdi karsi karsiya oldugu en acil sorunlarin bazilarini cozmeye onemli katkilar yapabilir Uluslararasi Enerji Ajansi CO2 emisyonlari cok dusuk seviyelere inecek iken 2060 sonrasi kuresel nihai enerji talebinin ucu gunes enerjisinin saglayabilecegi ongorulmektedir Gunes teknolojileri yaygin olarak onlar yakalama donusturmek ve gunes enerjisini dagitmak sekilde bagli olarak ya ya da olarak karakterize edilirler Aktif gunes teknikleri enerjiden yararlanmak icin fotovoltaik paneller ve kolektorleri kullanimini icerir Pasif gunes teknikleri Gunes e bir bina yonlendirilmesi olumlu ya da ozelliklerini dagitici isik malzemelerini secilmesi ve yer aliyor Jeotermal Taupo yakinlari Yeni Zelanda Jeotermal enerji 70 ulkede ticari olarak kullanilmaktadir 2004 yilinda elektrigin 200 petajoules 56 TWh jeotermal kaynaklardan uretilirdi ve jeotermal enerjinin ek bir 270 petajoules 75 TWh cogunlukla mekan isitma icin dogrudan kullanildi 2007 yilinda dunya elektrik uretiminin 10 GW ve ile cikarma dahil olmak uzere dogrudan isitmanin ek 28 GW kuresel bir kapasitesi vardi Isi pompalari kucuk ve yaygin olarak dagitilan bu yuzden onlarin toplam kapasitesinin tahminleri belirsiz ve 100 GW kadar degismektedir Biyokutle ve biyoyakitlar 19 yuzyilin baslangicina kadar biyokutle baskin yakitti bugun genel enerji arzinin sadece kucuk bir payina sahiptir Biyokutle kaynaklarindan uretilen elektrik 2005 yili icin 44 GW olarak tahmin edilmistir Biyokutle elektrik uretimi Almanya Macaristan Hollanda Polonya ve Ispanya da 100 un uzerinde artti Bir baska 220 GW 2004 de isitma icin kullanilmistir biyokutleden gelen yaklasik 264 GW icin tuketilen toplam enerji getiriyordu Yemek pisirmek icin biyokutle yanginlarin kullanimi haric tutulur dunya uretimi Brezilya da tuketim seviyelerine o seviyeye getiren Amerika Birlesik Devletleri nde artisin cogu ile 33 gigalitres 8 7 109 US gal ulasmak icin 2005 yilinda 8 oraninda artmistir Biyodizel 2005 yilinda en hizli buyuyen yenilenebilir enerji kaynagi yapan 3 9 gigalitres 1 0 109 US gal 85 artti 50 nin ustunde Almanya da uretilmektedir Ulkelere goreEnerji tuketimi genel olarak ve iklim ile iliskilidir ancak Japonya ve kisi basina 6 kW lik bir enerji tuketim orani ile Almanya ve kisi basina 11 4 kW enerji tuketimi orani ile Amerika Birlesik Devletleri gibi en gelismis ulkeler arasinda bile buyuk bir fark vardir Gelismekte olan ulkelerde Hindistan gibi yari tropikal ya da tropikal olanlarda kisi basina enerji kullanim orani 0 7 kW daha yakindir Banglades kisi basina 0 2 kW ile en dusuk tuketim oranina sahiptir ABD 22 de kuresel GSYIH nin payi ve 4 59 da dunya nufusunun payi ile dunyanin enerjisinin 25 ini tuketir Enerji tuketiminin en onemli buyumesi su anda son 25 yil boyunca yilda 5 5 duzeyinde buyuyen Cin de yer aliyor 1 3 milyar insan dunya nufusunun 19 6 nufusu kisi basina 1 6 kW bir oranda enerji tuketiyor Verimliliginin bir olcumu de enerji yogunlugudur Bu brut yerli urunun bir dolarini uretmek icin bir ulkeyi kapsayan enerji miktarinin olcusudur Petrol Suudi Arabistan Rusya ve Amerika Birlesik Devletleri 2011 yilinda petrol uretimini 34 olarak gerceklesmistir Suudi Arabistan Rusya ve Nijerya 2011 yilinda petrol ihracatini 36 olarak gerceklesmistir Top 10 petrol ureticileri Mt 2005 2008 2009 2010 2011 pay 2011 20121 Suudi Arabistan 519 509 452 471 517 12 9 5442 Rusya 470 485 494 502 510 12 7 5203 ABD 307 300 320 336 346 8 6 3874 Iran 205 214 206 227 215 5 4 1865 Cin 183 190 194 200 203 5 1 2066 Kanada 143 155 152 159 169 4 2 1827 Birlesik Arap Emirlikleri nd 136 120 129 149 3 7 1638 Venezuela 162 137 126 149 148 3 7 1629 Meksika 188 159 146 144 144 3 6 nd10 Nijerya 133 nd nd 130 139 3 5 ndx Kuveyt nd 145 124 nd nd nd 152x Irak nd nd nd nd nd nd 148x Norvec 139 nd nd nd nd nd ndToplam 3 923 3 941 3 843 3 973 4 011 100 Top 10 62 62 61 62 63 Top 10 petrol ihracatcilari Mt 2011 pay 2011 20121 Suudi Arabistan 333 17 0 2 Rusya 246 12 5 3 Nijerya 129 6 6 4 Iran 126 6 4 5 Birlesik Arap Emirlikleri 105 5 4 6 Irak 94 4 8 7 Venezuela 87 4 4 8 Angola 84 4 3 9 Norvec 78 4 0 10 Meksika 71 3 6 x Digerleri 609 31 0 Toplam Mt 1 962 Komur Top 10 komur ureticileri Mt 2005 2008 2009 2010 2011 pay 2011 20121 Cin 2 226 2 761 2 971 3 162 3 576 46 3 5492 ABD 1 028 1 076 985 997 1 004 13 9353 Hindistan 430 521 561 571 586 8 5954 Avustralya 372 397 399 420 414 5 4215 Endonezya 318 284 301 336 376 5 4436 Rusya 222 323 297 324 334 4 3547 Kuzey Afrika 315 236 247 255 253 3 2598 Almanya nd nd nd nd 189 2 1979 Polonya 160 144 135 134 139 2 14410 Kazakistan 79 108 101 111 117 2 12611 Kolombiya 65 79 73 74 1 nd ndToplam 5 878 6 796 6 903 7 229 7 783 100 7 831Top 10 89 87 88 88 nd 90 ve icerir Top 10 komur ithalatcilari Mt 2005 2008 2009 2010 20111 Cin 25 nd 114 157 1772 Japonya 178 186 165 187 1753 Guney Kore 77 100 103 119 1294 Hindistan 37 58 66 88 1015 Tayvan 61 66 60 63 666 Almanya 38 46 38 45 417 Ingiltere 44 43 38 26 328 Turkiye nd 19 20 27 249 Italya 24 25 19 22 2310 Malezya nd nd nd 19 21x Ispanya 25 19 16 nd ndx Fransa nd 21 nd nd ndx ABD 28 nd nd nd ndToplam 778 778 819 949 1 002Top 10 69 75 78 79 79 uretimin ithalati 16 13 14 15 13 2005 2010 Dogal gaz Top 10 dogalgaz ureticileri bcm 2005 2008 2009 2010 2011 pay 20111 Rusya 627 657 589 637 677 20 0 2 ABD 517 583 594 613 651 19 2 3 Kanada 187 175 159 160 160 4 7 4 Katar nd 79 89 121 151 4 5 5 Iran 84 121 144 145 149 4 4 6 Norvec 90 103 106 107 106 3 1 7 Cin nd 76 90 97 103 3 0 8 Suudi Arabistan 70 nd nd 82 92 2 7 9 Endonezya 77 77 76 88 92 2 7 10 Hollanda 79 85 79 89 81 2 4 x Cezayir 93 82 81 nd nd ndx Ingiltere 93 nd nd nd nd ndToplam 2 872 3 149 3 101 3 282 100 3 388Top 10 67 65 65 65 67 bcm milyar kubik metre Top 10 dogalgaz ithalatcilari bcm 2005 2008 2009 2010 2011 pay 20111 Japonya 81 95 93 99 116 13 9 2 Italya 73 77 69 75 70 8 4 3 Almanya 91 79 83 83 68 8 2 4 ABD 121 84 76 74 55 6 6 5 Guney Kore 29 36 33 43 47 5 6 6 Ukrayna 62 53 38 37 44 5 3 7 Turkiye 27 36 35 37 43 5 2 8 Fransa 47 44 45 46 41 4 9 9 Ingiltere nd 26 29 37 37 4 4 10 Ispanya 33 39 34 36 34 4 1 x Hollanda 23 nd nd nd nd ndToplam 838 783 749 820 834 100 Top 10 70 73 71 69 67 uretimin ithalati 29 25 24 25 25 bcm milyar kubik metre Ruzgar gucu Top 10 ulke ruzgar gucu kapasite tabelasi 2011 yil sonu ulke Ruzgar gucu kapasite MW ǂgecici dunya toplamiCin 62 733ǂ 26 3ABD 46 919 19 7Almanya 29 060 12 2Ispanya 21 674 9 1Hindistan 16 084 6 7Fransa 6 800ǂ 2 8Italya 6 747 2 8Ingiltere 6 540 2 7Kanada 5 265 2 2Portekiz 4 083 1 7 32 446 13 8dunya toplami 238 351 MW 100 Top 10 ulke ruzgar gucu elektrik uretimi 2010 toplam ulke ruzgargucu uretimi dunya toplamiABD 95 2 27 6Cin 55 5 15 9Ispanya 43 7 12 7Almanya 36 5 10 6Hindistan 20 6 6 0Ingiltere 10 2 3 0Fransa 9 7 2 8Portekiz 9 1 2 6Italya 8 4 2 5Kanada 8 0 2 3 dunyanin kalani 48 5 14 1dunya toplami 344 8 TWh 100 Sektore Goresektor basina dunya enerji kullanimi2000 2008 2000 2008TWh Sanayi 21 733 27 273 26 5 27 8Ulasim 22 563 26 742 27 5 27 3Konut ve servis 30 555 35 319 37 3 36 0Enerji kullanimi olmayan 7 119 8 688 8 7 8 9Toplam 81 970 98 022 100 100Kaynak IEA 2010 verilen sektorlerden toplami hesaplanir Sayilar enerji nihai kullanim vardir Toplam dunya enerji talebi 2008 143 851 TWh Endustriyel kullanicilar tarim madencilik imalat ve insaat toplam 15 TW in yaklasik 37 tuketir Kisisel ve ticari ulasim 20 tuketir konut isitma aydinlatma alet kullanimi 11 ve ticari kullanimlar aydinlatma isitma ve ticari binalarin sogutmasi su ve kanalizasyon hizmetlerinin saglanmasi miktari toplaminin 5 ini tuketir Dunyanin enerjisinin diger 27 si enerji iletimi ve uretiminde kaybolur 2005 yilinda kuresel elektrik tuketimi 2TW ortalamaydi Elektrigin 2 TW ini uretmek icin kullanilan enerji orani yaklasik 5 TW tipik mevcut guc santralinin verimi yaklasik 38 dir Gaz yakitli santrallerin yeni nesli 55 verimlilikten cok daha yuksek verimine ulasir Komur dunyanin elektrik santralleri icin en yaygin yakittir Sektor basina toplam dunya enerji kullanimi 2008 sektorunde 28 ulasim 27 ve konut ve hizmet 36 idi Bolunme 2000 yilinda yaklasik olarak ayni oldu AVRUPA BIRLIGI Avrupa Cevre Ajansi ACA nihai enerji tuketimini uretimde kullanilan ve ulasim kayip enerjiyi icermez olcer ve ulastirma sektoru nihai enerji tuketiminin 31 5 sanayi 27 6 evlerin 25 9 hizmetler 11 4 ve tarim 3 7 sorumlu oldugunu bulur Enerji kullanimi sera gazi emisyonlari 79 temsili enerji sektoru 31 ulasim 19 endustri 13 hane 9 ve digerleri 7 ile cogunlugundan sorumludur Verimli enerji ve kaynak verimliligi kamu politikasi konulari olarak buyuyor olsa da Avrupa Birligi komur bitkilerin 70 ten fazlasi 20 yasindan fazla ve 32 40 arasinda bir verimlilikte etki eder Teknolojik gelismeler 1990 larda yeni tesislerinde 40 45 araliginda verimliligi sagladi Fakat Avrupa Komisyonu tarafindan bir etki degerlendirmesine gore bu halen 46 49 mevcut en iyi teknolojik BAT verimlilik seviyelerinin altinda seyretmektedir Gaz yakitli santraller ile en iyi teknoloji BAT ile 58 59 a kiyasla ortalama verim 52 dir ve gaz ve petrol kazani tesisi BAT 47 sunar ortalama 36 verimle calismasi ile karsilastirilir Avrupa Komisyonu tarafindan ayni etki degerlendirmesine gore 2020 yilinda 51 5 ortalama uretim verimliligine tum yeni tesislerin verimliligi ve mevcut tesislerin cogunlugu ve butun yeni tesislerin artmasi kosullari izin azalmasi ve yetki ayari ile dogal gazin 15 km 3 3 6 cu mi ve komurun 25 Mt 25 000 000 uzun ton 28 000 000 kisa ton yillik tuketiminde bir azalmaya sebep olabilecekti Ayrica Bakiniz Elektrik uretimi Enerji yogunlugu Surdurulebilir enerji kitap kitap Bolgesel Kaynakca Jackson et al Persistent fossil fuel growth threatens the Paris Agreement and planetary health Environmental Research Letters 14 2019 Dis baglantilarWorld Energy Outlook15 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Official Energy Statistics from the US government11 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Energy Statistics and News from the European Union2 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Annual Energy Review 2006 DOE EIA 0384 2006 23 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the U S Department of Energy s PDF Statistical Review of World Energy 200912 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde annual review by BP Energy Export Databrowser31 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde A visual review of production and consumption trends for individual nations data from the British Petroleum Statistical Review Google public data17 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Energy use kg of oil equivalent per capita World Energy Consumption Figures22 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Two Trends of Energy and Carbon Emissions in the Arab World27 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde via Carboun18 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde World Energy Consumption A Cold war comparison14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde