Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Solomon (d.1053-ö.1087); 1063-1074 yılları arasında Macaristan kralı.
| Solomon | |
|---|---|
 Solomon'un tasviri,Chronica Hungarorum, | |
| Macaristan Krallığının 6. Kralı | |
| Hüküm süresi | 1063-1074 |
| Önce gelen | I. Béla |
| Sonra gelen | I. Géza |
| Doğum | 1053 |
| Ölüm | 1087 Bulgaristan Theması |
| Eş(ler)i | Swabialı Judith |
| Hanedan | Árpád Hanedanı |
| Babası | I. András |
| Annesi | Kievli Anastasia |
Babası Kral I. András, annesi ise Kiev Büyük Knezi I. Yaroslav’ın kızı Anastasya’dır. 1053 yılında doğan Solomon, annesi tarafından Vişegrad’da bulunan Basilian Manastırında, Bizans kilisesi geleneklerine göre yetiştirildi. Babası tarafından veliaht ilan edilerek çocuk yaşta taç giydirildi (1057).
Babasının geniş bir hanedanlık ağı kurarak krallığının güçlenmesi hedefi doğrultusunda 1058 yılında da IV. Heinrich’in kız kardeşi Judith ile evlendirildi. Solomon’un küçük yaşta taç giydirilerek halef ilan edilmesi, tahtın en güçlü varisi konumundaki amcası Dük Béla’yı kızdırmıştı. I. András kardeşinin niyetini öğrenmek amacıyla ondan krallık tacı ile ülkenin savunuculuğunu temsil eden kılıç arasında seçim yapmasını istemiş, o da kılıcı seçmişti. Kılıç seçimini yaparak tahtta niyetinin olmadığını gösteren Béla, hayatından endişe ederek Polonya’ya kaçtıktan bir süre sonra II. Bolesław’dan aldığı askeri destekle Macaristan’a döndü. Yaşanan iç savaş sırasında gerçekleşen bir dizi çatışma sonrasında Béla galip gelirken I. András’da aldığı yaralar nedeniyle ölmüştür. Savunmasız durumda kalan Solomon ise I. András’ın destekçileri tarafından annesiyle birlikte Kutsal Roma İmparatorluğu’na götürüldü.
1063 yılı yazında Mainz’de Kutsal Roma İmparatorluğu prenslerinin katılımıyla gerçekleşen İmparatorluk Diyeti (Meclisi)’nde Béla’ya karşı harekete geçilerek Macar tahtına Solomon’un oturtulması kararlaştırıldı. Kral I. Béla, Alman ilerleyişine karşı hazırlık yaptığı sırada malikanesinde yaşadığı bir kaza sonucunda ağır yaralandı ve kısa süre sonra da 11 Eylül 1063’de hayatını kaybetti. Almanların geri dönmesinden sonra ülkede yıkıcı bir iç savaşın çıkmasının önüne geçmek amacıyla Béla’nın Polonya’ya kaçan oğulları Geza, Ladislaus ve Lampert’in elçileri ile Solomon destekçileri 1064 yılı başlarında Győr’de barış görüşmelerine başladı. Kilisenin de devreye girmesiyle yapılan anlaşma gereğince Solomon, Paskalya ayında Pécs’de düzenlenen törende Dük Geza’nın elinden krallık tacını giydi.
1068 yılında doğudan gelen adı belirtilmeyen bir Türk boyu (Muhtemelen Peçenekler ya da Kumanlar) başbuğları Ozul idaresinde Karpatları aşarak Transilvanya topraklarına girmiş, Kral Solomon’da bunların yağma ve yıkım faaliyetlerini önlemek üzere kuzenleri Dük Geza ve Dük Ladislaus’un da yer aldığı orduyla saldırganların üzerine harekete geçmiştir. Günümüz Romanya’sının kuzeyinde yer alan Lechința köyü yakınlarında yapılan Kerlés (Cserhalom) Muharebesinde istilacıları ağır bir yenilgiye uğratmıştır. 1071 yılına gelindiğinde tarihi Sirem bölgesine yeni bir Peçenek saldırısı meydana geldi. Solomon bu saldırıyı Bizans’ın organize ettiği gerekçesiyle Belgrad’a saldırı düzenledi. Üç aylık kuşatmadan sonra kale komutanı şehri onun yerine Dük Geza’ya teslim etti. Bu olayın yanı sıra savaş ganimetlerinin paylaşımı, Geza’nın kendisinin onayını almadan esirleri bırakması gibi olaylar Geza ile arasının iyice açılmasına yol açtı. 1072’de Bizans’ın Belgrad’ı geri alması üzerine Solomon yeni bir sefer hazırlıklarına başladı. Kuzenlerinden kendisine katılması emrine sadece Geza olumlu yanıt verdi. Nehri boyunca Niş’e kadar ilerleyerek geri çekildi. Geza ile yaptığı seferden sonra iki kuzen arasında yaşanacak bir savaşın ayak sesleri duyulmaktaydı. Her ikisi de beklenen bir savaş için dışarıdan askeri destek arayışına girişti. Tüm bunlar yaşanırken 11 Kasım 1073 ve 24 Nisan 1074 arasında Hristiyan Azizlere adanmış Martin ve Aziz Yorgi Günleri arasında saldırmazlığı içeren barış yapıldı. Ancak Alman birliklerinin yardıma gelmesiyle Solomon 1074 Şubat’ında kuzeni Geza’nın üzerine saldırıya geçti. 26 Şubat 1074’de günümüz Jász-Nagykun-Szolnok vilayetindeki Kemej’de Geza’yı yenilgiye uğrattı. Ancak Geza’nın, Ladislaus ve Geza’nın kız kardeşinin kocası Olomouc Dükü I. Otto’nun desteklediği kuvvetleriyle 14 Mart 1074’de Mogyoród’da yaptığı savaşı kaybetti. Savaşta yaralanan Solomon, eşinin kardeşi olan IV. Heinrich’e sığınmak zorunda kaldı.
Solomon aldığı bu mağlubiyetle sadece Bratislava ile gibi dar bir yerde hakimiyetini sürdürebilirken, kraliyetin yönetimi Geza’ya geçti. Ancak Solomon tahttaki iddiasından çabuk çekilmek taraftarı değildi. IV. Heinrich’i birçok taviz karşılığında Macaristan üzerine sefer düzenlemeye ikna etti. Almanlar 1075’de Vác’a kadar ilerlese de Geza tarafından geri püskürtüldüler. IV. Heinrich ülkesine dönerken Solomon’un karısı olan kardeşi Judith’i de yanında götürdü. Solomon bundan sonra Geza’ya karşı Papa VII. Gregorius’tan da yardım istedi. Ancak kendisinin Kutsal Roma İmparatorunun vasalı konumunda olması nedeniyle IV. Heinrich ile arası bozuk olan papalıktan istediği desteği bulamadı. Bu sıralarda Geza’nın Bratislava ile ’u ele geçirme girişimlerini sonuçsuz bırakabildi. 1077’de Geza’nın ölümünde sonra Ladislaus Macar Kralı seçildi. Ladislaus’un 1079’da Moson’u ele geçirilmesiyle sadece Bratislava’da hakimiyet gösteren Solomon yapılan antlaşma uyarınca, bir kralın masraflarını karşılamaya yetecek gelir karşılığında 1080 ya da 1081 yılında Ladislaus lehine tahttan feragat etti.
Ancak Solomon muhtemelen tahttaki emelini gizliden gizliye devam ettirdi. Ladislaus’a karşı düzenlenen başarısız bir komplo nedeniyle tutuklanarak Vişegrad’da hapsedildi. 17 Ağustos 1083’de Macaristan’ın ilk kralı I. Istvan ve onun oğlu Emeric’in aziz ilan edilmesi münasebetiyle affedilerek serbest bırakıldı. Esaretten kurtulduktan sonra Regensburg’daki eski karısının yanına giden Solomon, Almanya’daki bir dizi faaliyetten sonra Karpatlar üzerinden Aşağı Tuna Bölgesinde bulunan Kumanlar ile irtibata geçti. Burada Kuman önderi Kutesk ile yaptığı anlaşma uyarınca kendisi yeniden kral olduğunda onlara Transilvanya topraklarını vadetmiş, ayrıca Kutesk’in kızıyla da evleneceğini bildirmiştir. Kumanlar, Yukarı Tisa boyunca birçok yeri ele geçirse de Ladislaus’un karşı saldırısı sonucu Macar topraklarından çekilmek zorunda kaldılar.
1087 yılı ilkbaharında Tselgu (Çelgü) Han önderliğindeki Kumanlar ve Peçenekler ile birlikte Trakya'ya hareket eden Solomon, Bulgaristan Theması dolaylarında Nikola Maurokatakalon idaresindeki Bizans kuvvetleriyle yapılan savaşta Kuman reisi Tzelgu ile birlikte ölmüştür.
Kaynakça
- ^ Kosztolnyik, Z. J. "Dynastic Intrigues and Domestic Realities during the Reigns of Andrew I and Bela I", Hungarian Studies Review, Vol:XXVIII, Yıl:2001. URL: http://epa.oszk.hu/00000/00010/00035/pdf/HSR_2001_1-2_093-108.pdf 25 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-09-05
- ^ Cansızof, Ü., " BALKAN ŞİBH-İ CEZİRESİNDE TÜRKLER" Transkripsiyon:Üren, U., Tarih İncelemeleri Dergisi, XXVIII / 1, 2013, 263- 299. URL: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/58867 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Erişim: 2018-09-05
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Solomon d 1053 o 1087 1063 1074 yillari arasinda Macaristan krali SolomonSolomon un tasviri Chronica Hungarorum Macaristan Kralliginin 6 KraliHukum suresi1063 1074Once gelenI BelaSonra gelenI GezaDogum1053Olum1087 Bulgaristan ThemasiEs ler iSwabiali JudithHanedanArpad HanedaniBabasiI AndrasAnnesiKievli Anastasia Babasi Kral I Andras annesi ise Kiev Buyuk Knezi I Yaroslav in kizi Anastasya dir 1053 yilinda dogan Solomon annesi tarafindan Visegrad da bulunan Basilian Manastirinda Bizans kilisesi geleneklerine gore yetistirildi Babasi tarafindan veliaht ilan edilerek cocuk yasta tac giydirildi 1057 Babasinin genis bir hanedanlik agi kurarak kralliginin guclenmesi hedefi dogrultusunda 1058 yilinda da IV Heinrich in kiz kardesi Judith ile evlendirildi Solomon un kucuk yasta tac giydirilerek halef ilan edilmesi tahtin en guclu varisi konumundaki amcasi Duk Bela yi kizdirmisti I Andras kardesinin niyetini ogrenmek amaciyla ondan krallik taci ile ulkenin savunuculugunu temsil eden kilic arasinda secim yapmasini istemis o da kilici secmisti Kilic secimini yaparak tahtta niyetinin olmadigini gosteren Bela hayatindan endise ederek Polonya ya kactiktan bir sure sonra II Boleslaw dan aldigi askeri destekle Macaristan a dondu Yasanan ic savas sirasinda gerceklesen bir dizi catisma sonrasinda Bela galip gelirken I Andras da aldigi yaralar nedeniyle olmustur Savunmasiz durumda kalan Solomon ise I Andras in destekcileri tarafindan annesiyle birlikte Kutsal Roma Imparatorlugu na goturuldu 1063 yili yazinda Mainz de Kutsal Roma Imparatorlugu prenslerinin katilimiyla gerceklesen Imparatorluk Diyeti Meclisi nde Bela ya karsi harekete gecilerek Macar tahtina Solomon un oturtulmasi kararlastirildi Kral I Bela Alman ilerleyisine karsi hazirlik yaptigi sirada malikanesinde yasadigi bir kaza sonucunda agir yaralandi ve kisa sure sonra da 11 Eylul 1063 de hayatini kaybetti Almanlarin geri donmesinden sonra ulkede yikici bir ic savasin cikmasinin onune gecmek amaciyla Bela nin Polonya ya kacan ogullari Geza Ladislaus ve Lampert in elcileri ile Solomon destekcileri 1064 yili baslarinda Gyor de baris gorusmelerine basladi Kilisenin de devreye girmesiyle yapilan anlasma geregince Solomon Paskalya ayinda Pecs de duzenlenen torende Duk Geza nin elinden krallik tacini giydi 1068 yilinda dogudan gelen adi belirtilmeyen bir Turk boyu Muhtemelen Pecenekler ya da Kumanlar basbuglari Ozul idaresinde Karpatlari asarak Transilvanya topraklarina girmis Kral Solomon da bunlarin yagma ve yikim faaliyetlerini onlemek uzere kuzenleri Duk Geza ve Duk Ladislaus un da yer aldigi orduyla saldirganlarin uzerine harekete gecmistir Gunumuz Romanya sinin kuzeyinde yer alan Lechința koyu yakinlarinda yapilan Kerles Cserhalom Muharebesinde istilacilari agir bir yenilgiye ugratmistir 1071 yilina gelindiginde tarihi Sirem bolgesine yeni bir Pecenek saldirisi meydana geldi Solomon bu saldiriyi Bizans in organize ettigi gerekcesiyle Belgrad a saldiri duzenledi Uc aylik kusatmadan sonra kale komutani sehri onun yerine Duk Geza ya teslim etti Bu olayin yani sira savas ganimetlerinin paylasimi Geza nin kendisinin onayini almadan esirleri birakmasi gibi olaylar Geza ile arasinin iyice acilmasina yol acti 1072 de Bizans in Belgrad i geri almasi uzerine Solomon yeni bir sefer hazirliklarina basladi Kuzenlerinden kendisine katilmasi emrine sadece Geza olumlu yanit verdi Nehri boyunca Nis e kadar ilerleyerek geri cekildi Geza ile yaptigi seferden sonra iki kuzen arasinda yasanacak bir savasin ayak sesleri duyulmaktaydi Her ikisi de beklenen bir savas icin disaridan askeri destek arayisina giristi Tum bunlar yasanirken 11 Kasim 1073 ve 24 Nisan 1074 arasinda Hristiyan Azizlere adanmis Martin ve Aziz Yorgi Gunleri arasinda saldirmazligi iceren baris yapildi Ancak Alman birliklerinin yardima gelmesiyle Solomon 1074 Subat inda kuzeni Geza nin uzerine saldiriya gecti 26 Subat 1074 de gunumuz Jasz Nagykun Szolnok vilayetindeki Kemej de Geza yi yenilgiye ugratti Ancak Geza nin Ladislaus ve Geza nin kiz kardesinin kocasi Olomouc Duku I Otto nun destekledigi kuvvetleriyle 14 Mart 1074 de Mogyorod da yaptigi savasi kaybetti Savasta yaralanan Solomon esinin kardesi olan IV Heinrich e siginmak zorunda kaldi Solomon aldigi bu maglubiyetle sadece Bratislava ile gibi dar bir yerde hakimiyetini surdurebilirken kraliyetin yonetimi Geza ya gecti Ancak Solomon tahttaki iddiasindan cabuk cekilmek taraftari degildi IV Heinrich i bircok taviz karsiliginda Macaristan uzerine sefer duzenlemeye ikna etti Almanlar 1075 de Vac a kadar ilerlese de Geza tarafindan geri puskurtulduler IV Heinrich ulkesine donerken Solomon un karisi olan kardesi Judith i de yaninda goturdu Solomon bundan sonra Geza ya karsi Papa VII Gregorius tan da yardim istedi Ancak kendisinin Kutsal Roma Imparatorunun vasali konumunda olmasi nedeniyle IV Heinrich ile arasi bozuk olan papaliktan istedigi destegi bulamadi Bu siralarda Geza nin Bratislava ile u ele gecirme girisimlerini sonucsuz birakabildi 1077 de Geza nin olumunde sonra Ladislaus Macar Krali secildi Ladislaus un 1079 da Moson u ele gecirilmesiyle sadece Bratislava da hakimiyet gosteren Solomon yapilan antlasma uyarinca bir kralin masraflarini karsilamaya yetecek gelir karsiliginda 1080 ya da 1081 yilinda Ladislaus lehine tahttan feragat etti Ancak Solomon muhtemelen tahttaki emelini gizliden gizliye devam ettirdi Ladislaus a karsi duzenlenen basarisiz bir komplo nedeniyle tutuklanarak Visegrad da hapsedildi 17 Agustos 1083 de Macaristan in ilk krali I Istvan ve onun oglu Emeric in aziz ilan edilmesi munasebetiyle affedilerek serbest birakildi Esaretten kurtulduktan sonra Regensburg daki eski karisinin yanina giden Solomon Almanya daki bir dizi faaliyetten sonra Karpatlar uzerinden Asagi Tuna Bolgesinde bulunan Kumanlar ile irtibata gecti Burada Kuman onderi Kutesk ile yaptigi anlasma uyarinca kendisi yeniden kral oldugunda onlara Transilvanya topraklarini vadetmis ayrica Kutesk in kiziyla da evlenecegini bildirmistir Kumanlar Yukari Tisa boyunca bircok yeri ele gecirse de Ladislaus un karsi saldirisi sonucu Macar topraklarindan cekilmek zorunda kaldilar 1087 yili ilkbaharinda Tselgu Celgu Han onderligindeki Kumanlar ve Pecenekler ile birlikte Trakya ya hareket eden Solomon Bulgaristan Themasi dolaylarinda Nikola Maurokatakalon idaresindeki Bizans kuvvetleriyle yapilan savasta Kuman reisi Tzelgu ile birlikte olmustur Kaynakca Kosztolnyik Z J Dynastic Intrigues and Domestic Realities during the Reigns of Andrew I and Bela I Hungarian Studies Review Vol XXVIII Yil 2001 URL http epa oszk hu 00000 00010 00035 pdf HSR 2001 1 2 093 108 pdf 25 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 09 05 Cansizof U BALKAN SIBH I CEZIRESINDE TURKLER Transkripsiyon Uren U Tarih Incelemeleri Dergisi XXVIII 1 2013 263 299 URL http dergipark gov tr download article file 58867 2 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim 2018 09 05