Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eski Sovyetler Birliği'ndeki Türkler küçük bir azınlıktı. Ancak binlerce Türk'ün anavatanlarından sınır dışı edilmesi nedeniyle Türkoloji için önemli kabul edilmektedir.[]Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan'ın güneybatı bölgesinde bir Türk etnisitesi üreterek yoğun bir şekilde İslamlaştırıldı. Kasım 1944'te bu Türklerden 120.000 kadarı Joseph Stalin'in yönetimi altında Orta Asya'ya sürüldü.
Tarih
Eski Sovyetler Birliği'ndeki Türklerin Osmanlı İmparatorluğu'nun başlangıçlarına dayanan uzun tarihleri var; bu tarih, Türklerin Gürcistan ve Ukrayna'ya göç etmesi sonucu olarak bu yerlerde Türk topluluklarının oluşmasıyla başlar. Bununla birlikte, Türklerin diğer Sovyet sonrası devletlere büyük göçü, Ahıska Türklerinin Joseph Stalin tarafından bastırılıp Orta Asya'ya sürüldüğü 1944 yılında gerçekleşti. Türk toplumu aslen Gürcistan-Türkiye sınır bölgesine özgüydü ve 15 Kasım 1944'te zorla Orta Asya'ya taşındı. Türklerin çoğunluğu Özbekistan'a yerleşti, ancak 1989'da, işsizliğin ağır bir şekilde vurduğu bir bölgede üstün yaşam standartları ve ekonomik refahları nedeniyle Ahıska karşıtı isyanlar çıktı. Böylece 90.000'den fazla Türk Özbekistan'dan Sovyetler Birliği'nin diğer bölgelerine yerleşti. Türklerin bir kısmı Dağlık Karabağ ve çevresine yerleştirildi. Ancak Ermeniler bölgenin kontrolünü ele geçirdiklerinde bir kez daha kaçmak zorunda kaldılar. Bazıları Gürcistan'a dönmüş olsalar da, Türklerin evlerine yerleşen Gürcüler ve Ermenilerin her türlü geri dönüş hareketine karşı silahlanma sözü vermeleri sürekli bir sorun olmuştur. Dahası, birçok Gürcü, Ahıska Türklerinin 'ait oldukları yere' Türkiye'ye gönderilmesi gerektiğini savundu.
| Sovyet yönetimi sırasında Türklerin tehcirinin etkileri | |||||||
| 1939 sayımı | Sürgünün ilk 5 yılında ölenlerin sayısı | Ocak 1953'e kadar sürgünde | 1989 sayımı | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 115.000 | 15.000 | 49.000 | 208.000 | ||||
Etnik temizlik
Sovyetler Birliği içinde, II. Dünya Savaşı sırasında Türklere yönelik etnik temizlik, Sovyet gizli polisi ve Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen toplu sürgünler şeklini aldı. Sınır dışı edilmenin nedeni, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'ye karşı bir baskı kampanyası başlatmaya hazırlanıyor olmasıydı. Haziran 1945'te Dışişleri Bakanı Vyaçeslav Molotov, Moskova'daki Türk Büyükelçisine üç Anadolu vilayetinin (Kars, Ardahan ve Artvin) teslim edilmesi için resmen bir talep sundu. Moskova ayrıca Anadolu'nun diğer bazı vilayetlerine yönelik Ermeni iddialarını desteklemeye hazırlanıyordu. Böylece, Türkiye'ye karşı savaş mümkün görünüyordu ve Joseph Stalin, Sovyet niyetlerine düşman olması muhtemel olan Türkiye-Gürcistan sınırına yakın stratejik Türk nüfusunu (özellikle Mesheti'de bulunanları) temizlemek istedi. Sınır dışı edilme nispeten zayıf bir şekilde belgelenmiştir, ancak Sovyet kaynakları tahminen 115.000 Türk'ün çoğunlukla Özbekistan'a yerleşmiş olan Orta Asya'ya sınır dışı edildiğini göstermektedir.
1989'da Özbekler ve Türkler arasında etnik çatışmalar yaşandı. Resmi rakamlara göre 103 kişi öldü ve 1000'den fazla kişi yaralandı. Ayrıca 700 ev yıkıldı ve 60.000'den fazla Ahıska Türkü Özbekistan'dan sürüldü. 1989 olayları, Türkler tarafından ikinci tehcirleri olarak kabul edilir. Özbekistan'da kalanlar (yankı uyandırmaktan korktukları için özel olarak) etnik ayrımcılıktan şikayet ettiler.
Demografi
Son Sovyet nüfus sayımında 207.512 Türk rakamı kaydedilmesine rağmen, bu tüm etnik Türkleri saymamış olabilir, çünkü uzun yıllar Türklerin etnik kökenlerini yasal belgelere kaydetme hakları reddedildi. Örneğin Kazakistan'da bulunanların sadece üçte biri pasaportlarında Türk olarak kayıtlıydı. Geri kalanlar keyfi olarak diğer etnik grupların üyeleri olarak ilan edilmişti.
| Ülke | 1897 Sayımı | 1939 Sayımı | 1970 Sayımı | 1979 Sayımı | 1989 Sayımı | Güncel tahminler | Daha fazla bilgi |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ermenistan | 19 | 28 | 13 | ||||
| Azerbaycan | 8.491 | 7926 | 17.705 | 38.000 | Azerbaycan'daki Türkler | ||
| Belarus | 9 | 17 | 55 | ||||
| Estonya | 23 | 22 | 23 | ||||
| Gürcistan | 853 | 917 | 1.375 | 1.000 | Gürcistan'daki Türkler | ||
| Kazakistan | 18.397 | 25.820 | 49.567 | 110.000 | Kazakistan'daki Türkler | ||
| Kırgızistan | 3.076 | 5.160 | 21.294 | 42.000 -70.000 | Kırgızistan'daki Türkler | ||
| Letonya | 12 | 3 | 9 | ||||
| Litvanya | 5 | 30 | 8 | ||||
| Moldova | 26 | 20 | 14 | ||||
| Rusya | 1.568 | 3.561 | 9.890 | 105.000 | Rusya'daki Türkler | ||
| Tacikistan | 39 | 53 | 768 | ||||
| Türkmenistan | 347 | 149 | 227 | Türkmenistan'daki Türkler | |||
| Ukrayna | 226 | 257 | 262 | 10.000 | Ukrayna'daki Türkler | ||
| Özbekistan | 46.398 | 48.726 | 106.302 | 15.000 -20.000 | Özbekistan'daki Türkler | ||
| Toplam | 208.822 | 115.000 | 79.489 | 92.689 | 207.512 | 386.000 - 451.000 |
Önemli insanlar
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Donaldson 1981.
- ^ a b c Cornell 2001.
- ^ a b Rywkin 1994.
- ^ Ther & Siljak 2001.
- ^ Bennigsen & Broxup 1983.
- ^ Cohen & Deng 1998.
- ^ Schnabel & Carment 2004.
- ^ Drobizheva, Gottemoeller & Kelleher 1998.
- ^ Khazanov 1995.
- ^ Babak, Vaisman & Wasserman 2004.
- ^ . 24 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009.
- ^ . 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009.
- ^ . 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009.
- ^ . 4 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2009.
- ^ Aydıngün et al. 2006.
- ^ a b c Blacklock 2005.
- ^ a b Aydıngün et al. 2006.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eski Sovyetler Birligi ndeki Turkler kucuk bir azinlikti Ancak binlerce Turk un anavatanlarindan sinir disi edilmesi nedeniyle Turkoloji icin onemli kabul edilmektedir kaynak belirtilmeli Osmanli Imparatorlugu doneminde Samtshe Cavaheti Gurcistan in guneybati bolgesinde bir Turk etnisitesi ureterek yogun bir sekilde Islamlastirildi Kasim 1944 te bu Turklerden 120 000 kadari Joseph Stalin in yonetimi altinda Orta Asya ya suruldu TarihEski Sovyetler Birligi ndeki Turklerin Osmanli Imparatorlugu nun baslangiclarina dayanan uzun tarihleri var bu tarih Turklerin Gurcistan ve Ukrayna ya goc etmesi sonucu olarak bu yerlerde Turk topluluklarinin olusmasiyla baslar Bununla birlikte Turklerin diger Sovyet sonrasi devletlere buyuk gocu Ahiska Turklerinin Joseph Stalin tarafindan bastirilip Orta Asya ya suruldugu 1944 yilinda gerceklesti Turk toplumu aslen Gurcistan Turkiye sinir bolgesine ozguydu ve 15 Kasim 1944 te zorla Orta Asya ya tasindi Turklerin cogunlugu Ozbekistan a yerlesti ancak 1989 da issizligin agir bir sekilde vurdugu bir bolgede ustun yasam standartlari ve ekonomik refahlari nedeniyle Ahiska karsiti isyanlar cikti Boylece 90 000 den fazla Turk Ozbekistan dan Sovyetler Birligi nin diger bolgelerine yerlesti Turklerin bir kismi Daglik Karabag ve cevresine yerlestirildi Ancak Ermeniler bolgenin kontrolunu ele gecirdiklerinde bir kez daha kacmak zorunda kaldilar Bazilari Gurcistan a donmus olsalar da Turklerin evlerine yerlesen Gurculer ve Ermenilerin her turlu geri donus hareketine karsi silahlanma sozu vermeleri surekli bir sorun olmustur Dahasi bircok Gurcu Ahiska Turklerinin ait olduklari yere Turkiye ye gonderilmesi gerektigini savundu Sovyet yonetimi sirasinda Turklerin tehcirinin etkileri1939 sayimi Surgunun ilk 5 yilinda olenlerin sayisi Ocak 1953 e kadar surgunde 1989 sayimi115 000 15 000 49 000 208 000Etnik temizlik Sovyetler Birligi icinde II Dunya Savasi sirasinda Turklere yonelik etnik temizlik Sovyet gizli polisi ve Kizil Ordu tarafindan gerceklestirilen toplu surgunler seklini aldi Sinir disi edilmenin nedeni Sovyetler Birligi nin Turkiye ye karsi bir baski kampanyasi baslatmaya hazirlaniyor olmasiydi Haziran 1945 te Disisleri Bakani Vyaceslav Molotov Moskova daki Turk Buyukelcisine uc Anadolu vilayetinin Kars Ardahan ve Artvin teslim edilmesi icin resmen bir talep sundu Moskova ayrica Anadolu nun diger bazi vilayetlerine yonelik Ermeni iddialarini desteklemeye hazirlaniyordu Boylece Turkiye ye karsi savas mumkun gorunuyordu ve Joseph Stalin Sovyet niyetlerine dusman olmasi muhtemel olan Turkiye Gurcistan sinirina yakin stratejik Turk nufusunu ozellikle Mesheti de bulunanlari temizlemek istedi Sinir disi edilme nispeten zayif bir sekilde belgelenmistir ancak Sovyet kaynaklari tahminen 115 000 Turk un cogunlukla Ozbekistan a yerlesmis olan Orta Asya ya sinir disi edildigini gostermektedir 1989 da Ozbekler ve Turkler arasinda etnik catismalar yasandi Resmi rakamlara gore 103 kisi oldu ve 1000 den fazla kisi yaralandi Ayrica 700 ev yikildi ve 60 000 den fazla Ahiska Turku Ozbekistan dan suruldu 1989 olaylari Turkler tarafindan ikinci tehcirleri olarak kabul edilir Ozbekistan da kalanlar yanki uyandirmaktan korktuklari icin ozel olarak etnik ayrimciliktan sikayet ettiler DemografiSon Sovyet nufus sayiminda 207 512 Turk rakami kaydedilmesine ragmen bu tum etnik Turkleri saymamis olabilir cunku uzun yillar Turklerin etnik kokenlerini yasal belgelere kaydetme haklari reddedildi Ornegin Kazakistan da bulunanlarin sadece ucte biri pasaportlarinda Turk olarak kayitliydi Geri kalanlar keyfi olarak diger etnik gruplarin uyeleri olarak ilan edilmisti Ulke 1897 Sayimi 1939 Sayimi 1970 Sayimi 1979 Sayimi 1989 Sayimi Guncel tahminler Daha fazla bilgiErmenistan 19 28 13Azerbaycan 8 491 7926 17 705 38 000 Azerbaycan daki TurklerBelarus 9 17 55Estonya 23 22 23Gurcistan 853 917 1 375 1 000 Gurcistan daki TurklerKazakistan 18 397 25 820 49 567 110 000 Kazakistan daki TurklerKirgizistan 3 076 5 160 21 294 42 000 70 000 Kirgizistan daki TurklerLetonya 12 3 9Litvanya 5 30 8Moldova 26 20 14Rusya 1 568 3 561 9 890 105 000 Rusya daki TurklerTacikistan 39 53 768Turkmenistan 347 149 227 Turkmenistan daki TurklerUkrayna 226 257 262 10 000 Ukrayna daki TurklerOzbekistan 46 398 48 726 106 302 15 000 20 000 Ozbekistan daki TurklerToplam 208 822 115 000 79 489 92 689 207 512 386 000 451 000Onemli insanlarUlus Baker Huseyin OzkanAyrica bakinizSovyetler Birligi nin demografisi Sovyetler Birligi nde insan haklari Sovyetler Birligi nde nufus transferi Ruslastirma Avrupa daki TurklerKaynakca Donaldson 1981 a b c Cornell 2001 a b Rywkin 1994 Ther amp Siljak 2001 Bennigsen amp Broxup 1983 Cohen amp Deng 1998 Schnabel amp Carment 2004 Drobizheva Gottemoeller amp Kelleher 1998 Khazanov 1995 Babak Vaisman amp Wasserman 2004 24 Nisan 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2009 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2009 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2009 4 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Kasim 2009 Aydingun et al 2006 a b c Blacklock 2005 a b Aydingun et al 2006