Sudan karaya çıkış, evrimsel biyolojide tamamıyla su yaşamına adapte olmuş sucul canlıların aşamalı olarak kara hayatına uyum sağlamaları, canlılığın karalara çıkarak yeni yaşam alanları keşfetmeleri ve bu kara parçalarında koloniler kurmaya başladıkları süreci tanımlayan terim. Sudan karaya çıkış, örneğin tekhücreliler, mantarlar, bitkiler, omurgasızlar ve omurgalılarda olduğu gibi birbirinden bağımsız bir şekilde gelişmiş ve birden çok olayda tekrarlanmış bir süreçtir.
Bitkiler
Bitkilerin sudan karaya çıkışı, fosil bulgular ölçüsünde nispeten iyi bir düzeyde belgelenmiş olup çoğu araştırmacılar için bitkilerin karaya çıkışı günümüzden 480–460 milyon yıl önce, Ordovisyen döneminde takip etmiştir. Karaya ilk çıkan ve kara hayatına halihazırda iyi bir uyum sağlamış olan bitkiler arasında 400 milyon yıl önce Devon'da yaşayan kara bitkisi ilk sırada yer alır.
bir araştırma grubuna göre, yeşil su yosunları (Chlorobionta) ile günümüz likenlerin ön formları olan ve siyanobakteriler ile simbiyoz ilişkiye giren asklı mantarlar (Ascomycota) çok daha önce karaya çıkmışlardır. Nitekim moleküler saat yardımıyla oluşturdukları molekülerbiyolojik tahminler, kara bitkilerinin karaya çıkışı için 700 milyon yıl öncesini, dönemini ön görürken yeşil algler ve mantarlar için Proterozoik Devir alt bölümleri olan ve dönemlerini, yani günümüzden 1 milyar yıl öncesini öngörmektedir.Protein dizilerinin hesaplanması ile oluşturulan bu tahminleri doğrulayabilecek herhangi bir fosil kanıt ise şimdiye kadar bulunmamıştır.
Omurgalı canlılar
Devoniyen döneminde, sucul yaşamdan kara yaşamına geçiş ile birlikte ortaya çıkmış olan ve balıklar ile iki yaşamlı amfibiler arasında evrimsel geçişi temsil eden dört üyeli omurgalı canlıların (Tetrapoda) kara hayatına uyumları ise fosil bulgular sayesinde daha iyi anlaşılmakta olup bu veriler iyi derecede güvence altına alınmıştır. Burada iyi korunmuş fosil bulgular aracılığıyla gibi hayvanlardan Eusthenopteron, , , , Tiktaalik ve gibi türlere benzeyen Acanthostega ve Ichthyostega gibi ilk tetrapodlara kadar olan filogenez form değişimleri akla yatkın ve mantıklı bir şekilde yadsınarak takip edilebilmektedir. Tam olarak kesinlik kazanmayan şey ise sudan karaya çıkışın Devoniyen devrinin hangi dönemlerinde meydana geldiğidir. Nitekim en eski fosiller, tetrapod bir canlıya ait olduğu düşünülen en eski ayak izi fosilinden 18 milyon yıl daha genç olup günümüzden 397 milyon yıl yaşındadır. 2010 yılında Nature dergisinde, tetrapodların karaya çıkış dönemi olarak 416 ile 359 milyon yıl öncesi arasındaki bir dönem belirtilmiştir. Büyük olasılıkla omurgalı hayvanların karaya çıkışı, 360 milyon yıl önce baş göstermiş olan bir soy tükenmesi olayının dolaysız bir etkisi veya doğrudan bir sonucuydu. Hayatta kalan türler, karalar gibi yeni biyotoplar ve yaşam alanları buldular. Sudan karaya çıkış, kendiliğinden de anlaşabileceği gibi, ilk olarak karalarda yiyecek bir şeyler bulunmasının ardından meydana gelmiştir. Denizlerde varlığını sürdüren Merostomata veya Arthropoda türü kafadan bacaklılarının sudan karaya çıkışları ise henüz tam bir kesinlik kazanmamıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Daniel S. Heckmann u. a.: Molecular Evidence of the Early Colonization of Land by Fungi and Plants. In: Science, Band 293, Nr. 5532, 2001, S 1129–1133, DOI:10.1126/science.1061457
- ^ (PDF). 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2011.
- ^ (PDF). 23 Mart 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2011.
- ^ http://www.welt.de/print-welt/article639057/Wie_Amphibien_einst_ans_Land_gingen.html []
- ^ Donald Prothero: What missing link? Reports of huge gaps in the fossil record have been greatly exaggerated. in: New Scientist. London 197.2008, Nr.2645 (1. März), S.35–41. ISSN 0262-4079
- ^ Grzegorz Niedźwiedzki et. al.: Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland. In: Nature, Band 463, 2010, S. 43–48, DOI:10.1038/nature08623
- ^ Philippe Janvier, Gaël Clément: Palaeontology: Muddy tetrapod origins. In: Nature, Band 463, 2010, S. 40–41, DOI:10.1038/463040a
- ^ Lauren Cole Sallan, Michael I. Coates: End-Devonian extinction and a bottleneck in the early evolution of modern jawed vertebrates. In: PNAS, Band 107, Nr. 22, 2010, S. 10131–10135, DOI:10.1073/pnas.0914000107
Dış bağlantılar
Video:Evolution of Placoderms, Acanthods and Sarcoperygii (15:28)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sudan karaya cikis evrimsel biyolojide tamamiyla su yasamina adapte olmus sucul canlilarin asamali olarak kara hayatina uyum saglamalari canliligin karalara cikarak yeni yasam alanlari kesfetmeleri ve bu kara parcalarinda koloniler kurmaya basladiklari sureci tanimlayan terim Sudan karaya cikis ornegin tekhucreliler mantarlar bitkiler omurgasizlar ve omurgalilarda oldugu gibi birbirinden bagimsiz bir sekilde gelismis ve birden cok olayda tekrarlanmis bir surectir Tiktaalik roseae canlandirmasiBitkilerBitkilerin sudan karaya cikisi fosil bulgular olcusunde nispeten iyi bir duzeyde belgelenmis olup cogu arastirmacilar icin bitkilerin karaya cikisi gunumuzden 480 460 milyon yil once Ordovisyen doneminde takip etmistir Karaya ilk cikan ve kara hayatina halihazirda iyi bir uyum saglamis olan bitkiler arasinda 400 milyon yil once Devon da yasayan kara bitkisi ilk sirada yer alir bir arastirma grubuna gore yesil su yosunlari Chlorobionta ile gunumuz likenlerin on formlari olan ve siyanobakteriler ile simbiyoz iliskiye giren askli mantarlar Ascomycota cok daha once karaya cikmislardir Nitekim molekuler saat yardimiyla olusturduklari molekulerbiyolojik tahminler kara bitkilerinin karaya cikisi icin 700 milyon yil oncesini donemini on gorurken yesil algler ve mantarlar icin Proterozoik Devir alt bolumleri olan ve donemlerini yani gunumuzden 1 milyar yil oncesini ongormektedir Protein dizilerinin hesaplanmasi ile olusturulan bu tahminleri dogrulayabilecek herhangi bir fosil kanit ise simdiye kadar bulunmamistir Omurgali canlilarSudan karaya geciste olasi form degisimleri asagidan yukariya dogru Eusthenopteron Tiktaalik Acanthostega Ichthyostega Devoniyen doneminde sucul yasamdan kara yasamina gecis ile birlikte ortaya cikmis olan ve baliklar ile iki yasamli amfibiler arasinda evrimsel gecisi temsil eden dort uyeli omurgali canlilarin Tetrapoda kara hayatina uyumlari ise fosil bulgular sayesinde daha iyi anlasilmakta olup bu veriler iyi derecede guvence altina alinmistir Burada iyi korunmus fosil bulgular araciligiyla gibi hayvanlardan Eusthenopteron Tiktaalik ve gibi turlere benzeyen Acanthostega ve Ichthyostega gibi ilk tetrapodlara kadar olan filogenez form degisimleri akla yatkin ve mantikli bir sekilde yadsinarak takip edilebilmektedir Tam olarak kesinlik kazanmayan sey ise sudan karaya cikisin Devoniyen devrinin hangi donemlerinde meydana geldigidir Nitekim en eski fosiller tetrapod bir canliya ait oldugu dusunulen en eski ayak izi fosilinden 18 milyon yil daha genc olup gunumuzden 397 milyon yil yasindadir 2010 yilinda Nature dergisinde tetrapodlarin karaya cikis donemi olarak 416 ile 359 milyon yil oncesi arasindaki bir donem belirtilmistir Buyuk olasilikla omurgali hayvanlarin karaya cikisi 360 milyon yil once bas gostermis olan bir soy tukenmesi olayinin dolaysiz bir etkisi veya dogrudan bir sonucuydu Hayatta kalan turler karalar gibi yeni biyotoplar ve yasam alanlari buldular Sudan karaya cikis kendiliginden de anlasabilecegi gibi ilk olarak karalarda yiyecek bir seyler bulunmasinin ardindan meydana gelmistir Denizlerde varligini surduren Merostomata veya Arthropoda turu kafadan bacaklilarinin sudan karaya cikislari ise henuz tam bir kesinlik kazanmamistir Ayrica bakinizAkcigerli baliklar Bitkilerin evrimi Evrim zaman cizelgesi Yasamin evrimsel tarihiKaynakca Daniel S Heckmann u a Molecular Evidence of the Early Colonization of Land by Fungi and Plants In Science Band 293 Nr 5532 2001 S 1129 1133 DOI 10 1126 science 1061457 PDF 10 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2011 PDF 23 Mart 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2011 http www welt de print welt article639057 Wie Amphibien einst ans Land gingen html yalin URL Donald Prothero What missing link Reports of huge gaps in the fossil record have been greatly exaggerated in New Scientist London 197 2008 Nr 2645 1 Marz S 35 41 ISSN 0262 4079 Grzegorz Niedzwiedzki et al Tetrapod trackways from the early Middle Devonian period of Poland In Nature Band 463 2010 S 43 48 DOI 10 1038 nature08623 Philippe Janvier Gael Clement Palaeontology Muddy tetrapod origins In Nature Band 463 2010 S 40 41 DOI 10 1038 463040a Lauren Cole Sallan Michael I Coates End Devonian extinction and a bottleneck in the early evolution of modern jawed vertebrates In PNAS Band 107 Nr 22 2010 S 10131 10135 DOI 10 1073 pnas 0914000107Dis baglantilarVideo Evolution of Placoderms Acanthods and Sarcoperygii 15 28