Suriye cumhurbaşkanı (Arapça: رئيس سوريا, romanize: Raʾīs Sūriyā), Suriye'nin devlet başkanıdır. Kendi takdirine bağlı olarak cumhurbaşkanı yardımcılarına devredilebilecek kapsamlı yetkilere sahiptir. Cumhurbaşkanı; başbakanı, diğer Bakanlar Kurulu (kabine) üyelerini ve askeri görevlileri atar ve görevden alır.
Suriye Cumhurbaşkanı رئيس سوريا | |
---|---|
![]() Suriye Devlet Mührü | |
Suriye hükûmetinin yürütme organı | |
Ünvan | Sayın Cumhurbaşkanı (gayriresmi) Ekselansları (diplomatik) |
Statü | |
Üyelik | |
Resmî ikamet | Cumhurbaşkanlığı Sarayı, Şam, Suriye |
Atayan | Halk oylaması |
Oluşum | 17 Nisan 1946 |
İlk sahibi | Suphi Bereket (Fransız mandası) Şükri el-Kuvvetli (Mevcut anayasa) |
Yardımcı | Cumhurbaşkanı Yardımcısı |
Şu anki cumhurbaşkanı olan Ahmed eş-Şara, 2024 Suriyeli muhaliflerin taarruzunun ardından önceki Cumhurbaşkanı Beşşar Esad'ın Şam'ın düşüşü ile devrilmesinden sonra bu görevi yürütmektedir. Devlet başkanlığı görevi, başbakan rolündeki Muhammed el-Beşir liderliğindeki bir geçiş hükümeti tarafından yürütüldü. Ahmed eş-Şara, Esad rejiminin düşmesinin ardından fiili lider olarak hareket ettikten sonra 29 Ocak 2025 tarihinde geçiş döneminin cumhurbaşkanı olarak atandı.
Görev süresi
2012 anayasasının 88. Maddesi, cumhurbaşkanının yedi yıllık bir görev süresin ile hizmet ettiğini ve "arka arkaya sadece bir dönem daha seçilebileceğini" belirtir. 155. madde, 88. maddenin "bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerinden itibaren" mevcut cumhurbaşkanı için geçerli olduğunu belirtmektedir.
Seçilebilme kriterleri
31 Ocak 1973'te Hafız Esad, ulusal bir krize yol açan yeni bir anayasa uyguladı. Önceki anayasalardan farklı olarak, bu anayasa, Suriye cumhurbaşkanının Müslüman olmasını gerektirmediği için Hama, Humus ve Halep'te Müslüman Kardeşler ve ulema tarafından düzenlenen şiddetli gösterilere yol açtı. Esad'ı "Allah düşmanı" olarak etiketlediler ve yönetimine karşı cihat çağrısında bulundular., Esad'ın iktidara gelmesini "Hindistan'da bir dokunulmazın bir mihrace olması ya da Rusya'da bir Yahudi'nin çar olmasına benzer şekilde yüzyıllardır iktidarı tekelinde tutan Sünni çoğunluk nüfusunu şok eden eşi görülmemiş bir gelişme" olarak yorumladı. Göstericilerin anayasaya temel itirazı, İslam'ın devlet dini olarak belirtilmediğiydi. İsyanlara yanıt olarak, 1973 Suriye Anayasası, İslam'ın cumhurbaşkanının dini olduğunu şart koşacak şekilde değiştirildi.
Suriye'de Şubat 2012'de yeni bir anayasa kabul edildi.2012 Suriye Anayasası'nın 84. maddesine göre, cumhurbaşkanı adayında şu kriterler bulunmalıdır:
- En az 40 yaşında olmak
- Doğuştan Suriyeli olmak ve ebeveynlerin, doğuştan Suriyeli olmaları
- Medeni ve siyasi haklardan yararlanıp ve görevine iade edilse bile onursuz bir suçtan hüküm giymemiş olmak
- Suriyeli olmayan bir kadınla evli olmamak
- Aday gösterildiğinde kesintisiz olarak 10 yıl Suriye'de yaşamış olmak
2012 anayasasındaki diğer uygunluk şartları şunları içerir:
- Cumhurbaşkanın dini İslam'dır. (Madde 3)
- Bir aday, Halk Meclisi'nin en az 35 üyesi tarafından desteklenmelidir. (Madde 85)
- Cumhurbaşkanı başka bir ülkenin vatandaşlığını taşıyamaz. (Madde 152)
Yetkiler ve görevden alınma
Yetkiler
Suriye cumhurbaşkanı anayasal olarak aşağıdakilerden sorumludur:
- Ordu ve silahlı kuvvetler başkomutanı
- Suriye'yi uluslararası ilişkilerde temsil etmek
- Ulusal politikanın geliştirilmesi ve uygulanması
- Başbakan ve bakanları atamak ve görevden almak
- Genel devlet politikasının oluşturulması ve uygulanmasının denetlenmesi
- Yasaları veto etmek veya kabul etmek
- Olağanüstü hal ilan edilmesi
- Uluslararası anlaşmaların sonuçlandırılması
- Af çıkarılması
- Onur ve madalya verilmesi
- Halk Meclisinin dağıtılması
- Yasama meclisi oturumda değilken veya acil durumlarda yasa çıkarmak
- Konuların bağlayıcı ulusal referanduma sunulması
- Yasa taslaklarının hazırlanması
Görevden alınma
Suriye cumhurbaşkanı aşağıdaki durumlarda görevinden alınabilir:
- İstifanın Halk Meclisine sunulması üzerine
- Yeniden seçilmek üzere aday gösterilmediği takdirde 7 yıllık görev süresinin sonunda veya yeniden seçildiği takdirde ikinci 7 yıllık görev süresinin sonunda
- Sürekli iş göremezlik veya ölüm durumunda
- Meclisin üçte birinin teklifi ve üçte ikisinin onayının ardından Anayasa Mahkemesi tarafından vatana ihanetten mahkum edilmesi üzerine
Cumhurbaşkanları listesi
Son seçim
Aday | Parti | Oy | % | |
---|---|---|---|---|
Beşşar Esad | Baas Partisi | 13.540.860 | 95,19 | |
Demokratik Arap Sosyalist Birliği | 470.276 | 3,31 | ||
Sosyalist İttihatçı Parti | 213.968 | 1,50 | ||
Toplam | 14.225.104 | 100,00 | ||
Geçerli oy | 14.225.104 | 99,90 | ||
Geçersiz/boş oy | 14.036 | 0,10 | ||
Toplam oy | 14.239.140 | 100,00 | ||
Kayıtlı seçmen/katılım | 18.107.109 | 78,64 | ||
Kaynak: Suriye Arap Haber Ajansı |
Kaynakça
- ^ "Syria - The President and the Cabinet". 23 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Syrian rebels say Syria is free of Assad". The Guardian. 8 Aralık 2024. Erişim tarihi: 8 Aralık 2024.
- ^ "الشرع رئيسا لسوريا وحل الفصائل وحزب البعث وتعطيل الدستور" [Sharaa as President of Syria, dissolving factions and the Baath Party, and suspending the constitution]. Al Jazeera Arabic (Arapça). 29 Ocak 2025. Erişim tarihi: 29 Ocak 2025.
- ^ "Syria's Sharaa declared president for transitional period, state news agency says". Reuters. 29 Ocak 2025. Erişim tarihi: 29 Ocak 2025.
- ^ a b c d "Syrian Arab Republic's Constitution of 2012" (PDF). ConstituteProject.org. 26 Şubat 2012. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2017.
- ^ "Qordoba - Translation of the Syrian Constitution Modifications 15-2-2012 | Citizenship | Presidents Of The United States". Scribd (İngilizce). 18 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2020.
- ^ Alianak, Sonia (2007). Middle Eastern Leaders and Islam: A Precarious Equilibrium. Peter Lang. s. 55. ISBN .
- ^ Kaplan, Robert (February 1993). "Syria: Identity Crisis". The Atlantic. 8 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "FURTHER RIOTING IN SYRIA REPORTED". The New York Times (İngilizce). 28 Şubat 1973. ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
- ^ MacFarquhar, Neil; Cowell, Alan (27 Şubat 2012). "Syrians Said to Approve Charter as Battles Go On". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
- ^ a b "Constitutional history of Syria". constitutionniet.org. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021.
- ^ "Dr. Bashar al-Assad elected President of the Syrian Arab Republic with the majority of votes". Syrian Arab News Agency. 28 Mayıs 2021. 27 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suriye cumhurbaskani Arapca رئيس سوريا romanize Raʾis Suriya Suriye nin devlet baskanidir Kendi takdirine bagli olarak cumhurbaskani yardimcilarina devredilebilecek kapsamli yetkilere sahiptir Cumhurbaskani basbakani diger Bakanlar Kurulu kabine uyelerini ve askeri gorevlileri atar ve gorevden alir Suriye Cumhurbaskani رئيس سورياSuriye Devlet MuhruGorevdeki Ahmed es Sara 29 Ocak 2025 tarihinden beriSuriye hukumetinin yurutme organiUnvanSayin Cumhurbaskani gayriresmi Ekselanslari diplomatik StatuDevlet baskaniBaskomutanUyelikBakanlar KuruluYuksek Yargi KonseyiResmi ikametCumhurbaskanligi Sarayi Sam SuriyeAtayanHalk oylamasiOlusum17 Nisan 1946Ilk sahibiSuphi Bereket Fransiz mandasi Sukri el Kuvvetli Mevcut anayasa YardimciCumhurbaskani Yardimcisi Su anki cumhurbaskani olan Ahmed es Sara 2024 Suriyeli muhaliflerin taarruzunun ardindan onceki Cumhurbaskani Bessar Esad in Sam in dususu ile devrilmesinden sonra bu gorevi yurutmektedir Devlet baskanligi gorevi basbakan rolundeki Muhammed el Besir liderligindeki bir gecis hukumeti tarafindan yurutuldu Ahmed es Sara Esad rejiminin dusmesinin ardindan fiili lider olarak hareket ettikten sonra 29 Ocak 2025 tarihinde gecis doneminin cumhurbaskani olarak atandi Gorev suresi2012 anayasasinin 88 Maddesi cumhurbaskaninin yedi yillik bir gorev suresin ile hizmet ettigini ve arka arkaya sadece bir donem daha secilebilecegini belirtir 155 madde 88 maddenin bir sonraki cumhurbaskanligi secimlerinden itibaren mevcut cumhurbaskani icin gecerli oldugunu belirtmektedir Secilebilme kriterleri31 Ocak 1973 te Hafiz Esad ulusal bir krize yol acan yeni bir anayasa uyguladi Onceki anayasalardan farkli olarak bu anayasa Suriye cumhurbaskaninin Musluman olmasini gerektirmedigi icin Hama Humus ve Halep te Musluman Kardesler ve ulema tarafindan duzenlenen siddetli gosterilere yol acti Esad i Allah dusmani olarak etiketlediler ve yonetimine karsi cihat cagrisinda bulundular Esad in iktidara gelmesini Hindistan da bir dokunulmazin bir mihrace olmasi ya da Rusya da bir Yahudi nin car olmasina benzer sekilde yuzyillardir iktidari tekelinde tutan Sunni cogunluk nufusunu sok eden esi gorulmemis bir gelisme olarak yorumladi Gostericilerin anayasaya temel itirazi Islam in devlet dini olarak belirtilmedigiydi Isyanlara yanit olarak 1973 Suriye Anayasasi Islam in cumhurbaskaninin dini oldugunu sart kosacak sekilde degistirildi Suriye de Subat 2012 de yeni bir anayasa kabul edildi 2012 Suriye Anayasasi nin 84 maddesine gore cumhurbaskani adayinda su kriterler bulunmalidir En az 40 yasinda olmak Dogustan Suriyeli olmak ve ebeveynlerin dogustan Suriyeli olmalari Medeni ve siyasi haklardan yararlanip ve gorevine iade edilse bile onursuz bir suctan hukum giymemis olmak Suriyeli olmayan bir kadinla evli olmamak Aday gosterildiginde kesintisiz olarak 10 yil Suriye de yasamis olmak 2012 anayasasindaki diger uygunluk sartlari sunlari icerir Cumhurbaskanin dini Islam dir Madde 3 Bir aday Halk Meclisi nin en az 35 uyesi tarafindan desteklenmelidir Madde 85 Cumhurbaskani baska bir ulkenin vatandasligini tasiyamaz Madde 152 Yetkiler ve gorevden alinmaYetkiler Suriye cumhurbaskani anayasal olarak asagidakilerden sorumludur Ordu ve silahli kuvvetler baskomutani Suriye yi uluslararasi iliskilerde temsil etmek Ulusal politikanin gelistirilmesi ve uygulanmasi Basbakan ve bakanlari atamak ve gorevden almak Genel devlet politikasinin olusturulmasi ve uygulanmasinin denetlenmesi Yasalari veto etmek veya kabul etmek Olaganustu hal ilan edilmesi Uluslararasi anlasmalarin sonuclandirilmasi Af cikarilmasi Onur ve madalya verilmesi Halk Meclisinin dagitilmasi Yasama meclisi oturumda degilken veya acil durumlarda yasa cikarmak Konularin baglayici ulusal referanduma sunulmasi Yasa taslaklarinin hazirlanmasiGorevden alinma Suriye cumhurbaskani asagidaki durumlarda gorevinden alinabilir Istifanin Halk Meclisine sunulmasi uzerine Yeniden secilmek uzere aday gosterilmedigi takdirde 7 yillik gorev suresinin sonunda veya yeniden secildigi takdirde ikinci 7 yillik gorev suresinin sonunda Surekli is goremezlik veya olum durumunda Meclisin ucte birinin teklifi ve ucte ikisinin onayinin ardindan Anayasa Mahkemesi tarafindan vatana ihanetten mahkum edilmesi uzerineCumhurbaskanlari listesiSon secimAdayPartiOy Bessar EsadBaas Partisi13 540 86095 19Demokratik Arap Sosyalist Birligi470 2763 31Sosyalist Ittihatci Parti213 9681 50Toplam14 225 104100 00Gecerli oy14 225 10499 90Gecersiz bos oy14 0360 10Toplam oy14 239 140100 00Kayitli secmen katilim18 107 10978 64Kaynak Suriye Arap Haber AjansiKaynakca Syria The President and the Cabinet 23 Eylul 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Syrian rebels say Syria is free of Assad The Guardian 8 Aralik 2024 Erisim tarihi 8 Aralik 2024 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link الشرع رئيسا لسوريا وحل الفصائل وحزب البعث وتعطيل الدستور Sharaa as President of Syria dissolving factions and the Baath Party and suspending the constitution Al Jazeera Arabic Arapca 29 Ocak 2025 Erisim tarihi 29 Ocak 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Syria s Sharaa declared president for transitional period state news agency says Reuters 29 Ocak 2025 Erisim tarihi 29 Ocak 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d Syrian Arab Republic s Constitution of 2012 PDF ConstituteProject org 26 Subat 2012 29 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2017 Qordoba Translation of the Syrian Constitution Modifications 15 2 2012 Citizenship Presidents Of The United States Scribd Ingilizce 18 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Aralik 2020 Alianak Sonia 2007 Middle Eastern Leaders and Islam A Precarious Equilibrium Peter Lang s 55 ISBN 978 0 8204 6924 9 Kaplan Robert February 1993 Syria Identity Crisis The Atlantic 8 Mart 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b FURTHER RIOTING IN SYRIA REPORTED The New York Times Ingilizce 28 Subat 1973 ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 7 Subat 2025 MacFarquhar Neil Cowell Alan 27 Subat 2012 Syrians Said to Approve Charter as Battles Go On The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 Erisim tarihi 7 Subat 2025 a b Constitutional history of Syria constitutionniet org Erisim tarihi 11 Aralik 2021 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Dr Bashar al Assad elected President of the Syrian Arab Republic with the majority of votes Syrian Arab News Agency 28 Mayis 2021 27 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2021 Dis baglantilarFacebook ta Suriye cumhurbaskani Twitter da Suriye cumhurbaskani Instagram da Suriye cumhurbaskani YouTube da Suriye cumhurbaskani