Vikikaynak'ta Türkçe ezan ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Türkçe ezan, Arapça olan ezanın Türkçe sözlerle, makamına uygun şekilde seslendirilmesidir. Türkçe ezan konusu Türkiye tarihinde; Türkçülük, dili öz Türkçeleştirme ve sekülerizm eksenlerinde tartışma konusu olmaya devam etmektedir.
Tarihçe
19. yüzyılda Türkçülük hareketinin yaygınlaşıp Türk sözcüğüne ve Türk diline önem verilmeye başlanması ile birlikte ilk olarak Sultan Abdülaziz devrinde Ali Suavi ezanın, hutbelerin ve namaz surelerinin bile Türkçeleştirilmesi gerektiğini savunmuştur. Macar halk edebiyatı bilgini İgnaz Kunoş ise 1885'te İstanbul'u ziyaret eder ve Şehzadebaşı'nda dolaşır. Onun 1926 yılında İstanbul Üniversitesi'nde verdiği konferansta Osmanlı İstanbul'u yanında İstanbulda okunmakta olan Türkçe ezana yer verilir.
Gel Şehzadebaşı'ndaki sakin kahveler. Direklerarasındaki kıraathaneler... Biri söylerse öbürü dinler. Akşam da oldu ikindi, mumlar şamdanlara dikildi. Şerefeye çıkmış müezzinler, Kıble tarafına dönüp ellerini yüzlerine örtüp ince ince ezan okumaya başladılar: Yoktur tapacak, Çalabdır ancak...
— Ignác Kúnos
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulduğu dönemde Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile resmen ve tüm yurtta uygulanmaya başlanmıştır. 1941 yılında ise Arapça ezan yasağı uygulamaya konulmuştur.1950 seçimlerinden %53 oyla birinci parti olarak çıkan Demokrat Parti, bu tarihten itibaren ezanın Arapça okunmasını istemiştir. Türkçe ezan kanunen yasaklanmamakla birlikte, 1950 yılından sonra Türkiye'de ezan Türkçe okunmamıştır.
Türkçe ezan tartışmaları
Türkçe ezan okunması konusu Meşrutiyet dönemindeki bazı aydınlar tarafından da dile getirilmişti. Bunu Ziya Gökalp şöyle şiirleştirmiştir:
"Bir ülke ki, camiinde Türkçe ezan okunur.
Köylü anlar manasını namazdaki duanın
Bir ülke ki, mektebinde Türkçe Kuran okunur
Küçük büyük herkes bilir buyruğunu Hüda'nın
Ey Türk oğlu, işte senin orasıdır vatanın."
Atatürk'ün teşvikiyle 1932'de, Türkçe ezan okunmasının dinen caiz olup olmadığı tartışıldı ve caiz olduğu kanaatine varıldı.
Uygulamaya geçiş
1932-1950 arasında okunan Türkçe ezan |
*Sadece sabah ezanında söylenir. |
Sadettin Kaynak - "İlk Türkçe Ezan" (1932) Hicaz makamında | |
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. |
Aralık 1931'de, Mustafa Kemal Atatürk’ün cumhurbaşkanlığı ve İsmet İnönü'nün başbakanlığı döneminde dokuz hafız, Dolmabahçe Sarayı'nda ezanın ve hutbenin Türkçeleştirilmesi çalışmalarına başladı.
Kur'an'ın Türkçe tercümesi ilk kez 22 Ocak 1932 tarihinde İstanbul'da, 'nde tarafından okundu. Yaşar Okur, Riyaseti Cumhur Orkestrası Alaturka Kısmı'nın eski şefiydi. Ayetleri Arapça versiyonundaki makamlarla Türkçe okumuştu. Bundan 8 gün sonra, 30 Ocak 1932 tarihinde ise ilk Türkçe ezan, tarafından Fatih Camii'nde okundu. 3 Şubat 1932 tarihine denk gelen Kadir Gecesi'nde de, Ayasofya Camii'nde Türkçe Kur'an, tekbir ve kamet okundu. 18 Temmuz 1932 tarihinde Diyanet İşleri Riyaseti, ezanın Türkçe okunmasına karar verdi. Takip eden günlerde, yurdun her yerindeki Evkaf Müdürlüklerine Türkçe ezan metni gönderildi.
Selanın Türkçeleştirilmesi
Türkçe ezan uygulamasının ardından, Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi'nin 6 Mart 1933'te yayımladığı bir tebliğ ile İslam peygamberi Muhammed'e hürmet ve saygı ifade eden sözlerin yer aldığı salanın da Türkçe okunmasına karar verilmiştir.
Daha sonra yapılan çalışmalar
1941 yılında çıkarılan 4055 sayılı kanunla Türk Ceza Kanunu'nun 526. maddesine bir fıkra eklenmiştir. Değişikliğe göre, Arapça ezan okuyanlar ve kamet getirenler, üç aya kadar hapsedilecek ve 10 liradan 200 liraya kadar para cezası ödeyeceklerdi.
Kuzey Kıbrıs'ta Türkçe Ezan
1932 yılında, Türkçe ezanın kabulünden sonra, Kıbrıs Türkleri de ezan çalışmalarına başlamıştır. Kıbrıs Müftüsü Dânâ Efendi, 1954 yılında konuyla ilgili olarak, Ezanın Türkçe okunması câiz olduğuna ve halk, Türkçe okunmasını arzu ettiğine göre tercihen okutturulmasını maslahâta uygun görülmektedir, diyerek fetva vermiştir. Buna karşı çıkan tek bilinen şahsiyet Şeyh Nazım Kıbrısi olmuştur. Lefkoşa'nın en büyük camisi Selimiye'nin şerefesine çıkıp tekrar Arapça lafız ile ezan okumuş, bunun üzerine kendisine dava açılmıştır. Davayı beklerken Lefkoşa'nın köylerini gezip Arapça ezan okumaya devam etmiştir.[]
Sözcüğün eş anlamlısı
Ezan ile eş anlamlı 2 sözcük bulunur. Bu sözcükler banlak ve ezendir.
Arapça ezanın yeniden kabulü
1950 Türkiye genel seçimleri sonrasında, Demokrat Parti Türkçe ezan ile ilgili olarak çalışmalara başladı. 14 Haziran günü gazetelerde açıklanan çalışmalar 16 Haziran günü hızlanmış, halk meclis önünde destek amacı ile tepki vermeye başlayınca çalışmalar daha da hızlanmış ve kabul edilmiştir. TBMM'deki görüşmelerde CHP grubu adına söz alan Trabzon Milletvekili Cemal Reşit Eyüboğlu, Arapça ezan konusunda tartışma açmak istemediklerini söylemiş ve "Arapça ezan meselesinin ceza konusu olmaktan çıkartılmasına aleyhtar olmayacağız" demiştir. Daha sonra, üç maddelik tasarının maddeleri ayrı ayrı oylanmış ve DP’liler ile beraber CHP’liler de kabul oyu kullanmışlardır. Aynı gün sonuç Celal Bayar'a telsizle gönderilmiştir. Celal Bayar da kabul etmiştir. Çıkarılan yasayla Türkçe ezan yasaklanmamış, ezan dili serbest bırakılmıştır. Ancak günümüzde Türkçe okunmamaktadır.
Arapça ezanın serbest bırakıldığı gün Bursa'da bir camide 7 defa Arapça olarak ikindi ezanı okunmuştur. Ayrıca, 6 Temmuz 1950 tarihinde de haftada üç gün Ankara Radyosu'nda Kur'an okunacağı belirtilmiştir.[]
27 Mayıs Darbesi
27 Mayıs Darbesi ile Demokrat Parti iktidarı son bulmuştur. Darbenin öncülerinden olan bazı milliyetçi askerler tarafından ezanın Arapça okunması sertçe eleştirilmiştir. Darbe bildirisini radyodan okuyan Piyade Kurmay Albay Alparslan Türkeş, darbe sonrası verdiği bir röportajda ezanın tekrar Arapça okutulmasını "ihanet" olarak nitelemiş, "Türk camiinde Türkçe Kur’an okunur, Arapça değil" demiştir.
Notlar
- ^ 1927-1938 arasında Atatürk'ün uşaklığını yapmış olan Cemal Granda'ya göre ezanın Türkçe okunması sürecinde Atatürk din adamları ve hafızlarla çeşitli görüşmeler yapmaktaydı. Ezandaki Arapça sözcükler atıldığı halde bu kişiler "Felah" için bir karşılık bulamamıştı. Kurtuluş kelimesi tam anlamını vermediği için fikri sorulan Atatürk bu kelimenin olduğu gibi kalmasını isteyerek konuyu sonuca bağlamıştır. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.213
Kaynakça
Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. () |
- ^ a b c Başgöz, İlhan (1998). "Türkçe ezan". Türkiye'de Laikliğin Sosyal ve Kültürel Kökleri. Bilanço Yayıncılık. s. 45. .
- ^ "İşte Türkçe ezan ile ilgili bilinmeyen 22 not". 12 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Şubat 2017.
- ^ a b . www.timeturk.com. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021.
- ^ "Türkçe Ezanın Öyküsü - Emre Kongar". 1 Kasım 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ekim 2006.
- ^ "Yaşar Bey yarın Ayasofya Camii'nde Türkçe Kur'an okuyacak". Haber. Vakit gazetesi. 21 Ocak 1932. 13 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Aralık 2022.
- ^ "İlk Türkçe ezan ve taşplakları". Cumhuriyet. Erişim tarihi: 25 Haziran 2020.
- ^ "Ayasofya Camii'nde Türkçe ezan". Cumhuriyet (gazete). 4 Şubat 1923. ss. 1, 2, 3.
- ^ "Sala da Türkçeleştirildi". Cumhuriyet (gazete). 7 Mart 1933. s. 17.
- ^ "526. madde". Türk Ceza Kanunu (1926). Final Yayıncılık. 2005. s. 412. .
- ^ "Ezanın Türkçe okunması caizdir". Vatan. 14 Şubat 1954. ss. 3, 4.
- ^ Meydan, Sinan (2009). "Dinde Türkçeleştirme Çalışmaları". Atatürk ile Allah Arasında. İnkılap Yayıncılık. ss. 680-728. .
- ^ . 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Ferit Salim Sanlı (2017), Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinden Milliyetçi Hareket Partisine Tarihsel Süreç, İdeoloji ve Politika (1960 – 1969) 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Anabilim Dalı, Doktora Tezi, s. 20-21
- ^ Cevat Fehmi Başkut, "Başbakanlık Müsteşarı Albay Alparslan Türkeş ile Görüşme", Cumhuriyet Gazetesi, 17 Temmuz 1960 kaynağından aktaranlar: misakizafer.com 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., timeturk.com 16 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: "Türkçecilik bu millete Atatürk’ün en büyük en faydalı hediyelerinden biri idi. Evvelâ ezanı Arapça okutmakla buna ihanete başladılar." (Alparslan Türkeş)
Dış bağlantılar
- Tarihte Bugün: 30 Mart 1971, CNN Türk 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkçe ezandan bir kesit 9 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkçe Ezan, Seçil Akgün - Ankara Üniversitesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikikaynak ta Turkce ezan ile ilgili metin bulabilirsiniz Turkce ezan Arapca olan ezanin Turkce sozlerle makamina uygun sekilde seslendirilmesidir Turkce ezan konusu Turkiye tarihinde Turkculuk dili oz Turkcelestirme ve sekulerizm eksenlerinde tartisma konusu olmaya devam etmektedir Tarihce19 yuzyilda Turkculuk hareketinin yayginlasip Turk sozcugune ve Turk diline onem verilmeye baslanmasi ile birlikte ilk olarak Sultan Abdulaziz devrinde Ali Suavi ezanin hutbelerin ve namaz surelerinin bile Turkcelestirilmesi gerektigini savunmustur Macar halk edebiyati bilgini Ignaz Kunos ise 1885 te Istanbul u ziyaret eder ve Sehzadebasi nda dolasir Onun 1926 yilinda Istanbul Universitesi nde verdigi konferansta Osmanli Istanbul u yaninda Istanbulda okunmakta olan Turkce ezana yer verilir Gel Sehzadebasi ndaki sakin kahveler Direklerarasindaki kiraathaneler Biri soylerse oburu dinler Aksam da oldu ikindi mumlar samdanlara dikildi Serefeye cikmis muezzinler Kible tarafina donup ellerini yuzlerine ortup ince ince ezan okumaya basladilar Yoktur tapacak Calabdir ancak Ignac Kunos Turkiye Cumhuriyeti nin kuruldugu donemde Diyanet Isleri Baskanligi nin 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile resmen ve tum yurtta uygulanmaya baslanmistir 1941 yilinda ise Arapca ezan yasagi uygulamaya konulmustur 1950 secimlerinden 53 oyla birinci parti olarak cikan Demokrat Parti bu tarihten itibaren ezanin Arapca okunmasini istemistir Turkce ezan kanunen yasaklanmamakla birlikte 1950 yilindan sonra Turkiye de ezan Turkce okunmamistir Turkce ezan tartismalari Turkce ezan okunmasi konusu Mesrutiyet donemindeki bazi aydinlar tarafindan da dile getirilmisti Bunu Ziya Gokalp soyle siirlestirmistir Bir ulke ki camiinde Turkce ezan okunur Koylu anlar manasini namazdaki duanin Bir ulke ki mektebinde Turkce Kuran okunur Kucuk buyuk herkes bilir buyrugunu Huda nin Ey Turk oglu iste senin orasidir vatanin Ataturk un tesvikiyle 1932 de Turkce ezan okunmasinin dinen caiz olup olmadigi tartisildi ve caiz oldugu kanaatine varildi Uygulamaya gecis 1932 1950 arasinda okunan Turkce ezanTanri uludur x4 Suphesiz bilirim bildiririm Tanri dan baska yoktur tapacak x2 Suphesiz bilirim bildiririm Tanri nin elcisidir Muhammed x2 Haydi namaza x2 Haydi felaha x2 Namaz uykudan hayirlidir x2 Tanri uludur x2 Tanri dan baska yoktur tapacak Sadece sabah ezaninda soylenir Sadettin Kaynak Ilk Turkce Ezan 1932 source source Hicaz makamindaDinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Aralik 1931 de Mustafa Kemal Ataturk un cumhurbaskanligi ve Ismet Inonu nun basbakanligi doneminde dokuz hafiz Dolmabahce Sarayi nda ezanin ve hutbenin Turkcelestirilmesi calismalarina basladi Kur an in Turkce tercumesi ilk kez 22 Ocak 1932 tarihinde Istanbul da nde tarafindan okundu Yasar Okur Riyaseti Cumhur Orkestrasi Alaturka Kismi nin eski sefiydi Ayetleri Arapca versiyonundaki makamlarla Turkce okumustu Bundan 8 gun sonra 30 Ocak 1932 tarihinde ise ilk Turkce ezan tarafindan Fatih Camii nde okundu 3 Subat 1932 tarihine denk gelen Kadir Gecesi nde de Ayasofya Camii nde Turkce Kur an tekbir ve kamet okundu 18 Temmuz 1932 tarihinde Diyanet Isleri Riyaseti ezanin Turkce okunmasina karar verdi Takip eden gunlerde yurdun her yerindeki Evkaf Mudurluklerine Turkce ezan metni gonderildi Selanin Turkcelestirilmesi Turkce ezan uygulamasinin ardindan Diyanet Isleri Baskani Rifat Borekci nin 6 Mart 1933 te yayimladigi bir teblig ile Islam peygamberi Muhammed e hurmet ve saygi ifade eden sozlerin yer aldigi salanin da Turkce okunmasina karar verilmistir Daha sonra yapilan calismalar 1941 yilinda cikarilan 4055 sayili kanunla Turk Ceza Kanunu nun 526 maddesine bir fikra eklenmistir Degisiklige gore Arapca ezan okuyanlar ve kamet getirenler uc aya kadar hapsedilecek ve 10 liradan 200 liraya kadar para cezasi odeyeceklerdi Kuzey Kibris ta Turkce Ezan 1932 yilinda Turkce ezanin kabulunden sonra Kibris Turkleri de ezan calismalarina baslamistir Kibris Muftusu Dana Efendi 1954 yilinda konuyla ilgili olarak Ezanin Turkce okunmasi caiz olduguna ve halk Turkce okunmasini arzu ettigine gore tercihen okutturulmasini maslahata uygun gorulmektedir diyerek fetva vermistir Buna karsi cikan tek bilinen sahsiyet Seyh Nazim Kibrisi olmustur Lefkosa nin en buyuk camisi Selimiye nin serefesine cikip tekrar Arapca lafiz ile ezan okumus bunun uzerine kendisine dava acilmistir Davayi beklerken Lefkosa nin koylerini gezip Arapca ezan okumaya devam etmistir kaynak belirtilmeli Sozcugun es anlamlisi Ezan ile es anlamli 2 sozcuk bulunur Bu sozcukler banlak ve ezendir Arapca ezanin yeniden kabulu 1950 Turkiye genel secimleri sonrasinda Demokrat Parti Turkce ezan ile ilgili olarak calismalara basladi 14 Haziran gunu gazetelerde aciklanan calismalar 16 Haziran gunu hizlanmis halk meclis onunde destek amaci ile tepki vermeye baslayinca calismalar daha da hizlanmis ve kabul edilmistir TBMM deki gorusmelerde CHP grubu adina soz alan Trabzon Milletvekili Cemal Resit Eyuboglu Arapca ezan konusunda tartisma acmak istemediklerini soylemis ve Arapca ezan meselesinin ceza konusu olmaktan cikartilmasina aleyhtar olmayacagiz demistir Daha sonra uc maddelik tasarinin maddeleri ayri ayri oylanmis ve DP liler ile beraber CHP liler de kabul oyu kullanmislardir Ayni gun sonuc Celal Bayar a telsizle gonderilmistir Celal Bayar da kabul etmistir Cikarilan yasayla Turkce ezan yasaklanmamis ezan dili serbest birakilmistir Ancak gunumuzde Turkce okunmamaktadir Arapca ezanin serbest birakildigi gun Bursa da bir camide 7 defa Arapca olarak ikindi ezani okunmustur Ayrica 6 Temmuz 1950 tarihinde de haftada uc gun Ankara Radyosu nda Kur an okunacagi belirtilmistir kaynak belirtilmeli 27 Mayis Darbesi 27 Mayis Darbesi ile Demokrat Parti iktidari son bulmustur Darbenin onculerinden olan bazi milliyetci askerler tarafindan ezanin Arapca okunmasi sertce elestirilmistir Darbe bildirisini radyodan okuyan Piyade Kurmay Albay Alparslan Turkes darbe sonrasi verdigi bir roportajda ezanin tekrar Arapca okutulmasini ihanet olarak nitelemis Turk camiinde Turkce Kur an okunur Arapca degil demistir Notlar 1927 1938 arasinda Ataturk un usakligini yapmis olan Cemal Granda ya gore ezanin Turkce okunmasi surecinde Ataturk din adamlari ve hafizlarla cesitli gorusmeler yapmaktaydi Ezandaki Arapca sozcukler atildigi halde bu kisiler Felah icin bir karsilik bulamamisti Kurtulus kelimesi tam anlamini vermedigi icin fikri sorulan Ataturk bu kelimenin oldugu gibi kalmasini isteyerek konuyu sonuca baglamistir Bakiniz Turhan Gurkan Ataturk un Usaginin Gizli Defteri Fer Yayinlari Istanbul 1971 s 213KaynakcaBu madde onerilmeyen bicimde kaynaklandirilmistir Gosterilen kaynaklar kaynak gosterme sablonlari kullanilarak dipnot belirtme bicemine uygun olarak duzenlenmelidir Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin a b c Basgoz Ilhan 1998 Turkce ezan Turkiye de Laikligin Sosyal ve Kulturel Kokleri Bilanco Yayincilik s 45 ISBN 978 975 10 2814 3 Iste Turkce ezan ile ilgili bilinmeyen 22 not 12 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Subat 2017 a b www timeturk com 19 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Kasim 2021 Turkce Ezanin Oykusu Emre Kongar 1 Kasim 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ekim 2006 Yasar Bey yarin Ayasofya Camii nde Turkce Kur an okuyacak Haber Vakit gazetesi 21 Ocak 1932 13 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Aralik 2022 Ilk Turkce ezan ve tasplaklari Cumhuriyet Erisim tarihi 25 Haziran 2020 Ayasofya Camii nde Turkce ezan Cumhuriyet gazete 4 Subat 1923 ss 1 2 3 Sala da Turkcelestirildi Cumhuriyet gazete 7 Mart 1933 s 17 526 madde Turk Ceza Kanunu 1926 Final Yayincilik 2005 s 412 ISBN 9789754251479 Ezanin Turkce okunmasi caizdir Vatan 14 Subat 1954 ss 3 4 Meydan Sinan 2009 Dinde Turkcelestirme Calismalari Ataturk ile Allah Arasinda Inkilap Yayincilik ss 680 728 ISBN 978 975 10 2814 3 14 Agustos 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Ferit Salim Sanli 2017 Cumhuriyetci Koylu Millet Partisinden Milliyetci Hareket Partisine Tarihsel Surec Ideoloji ve Politika 1960 1969 16 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hacettepe Universitesi Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Ilkeleri ve Inkilap Tarihi Anabilim Dali Doktora Tezi s 20 21 Cevat Fehmi Baskut Basbakanlik Mustesari Albay Alparslan Turkes ile Gorusme Cumhuriyet Gazetesi 17 Temmuz 1960 kaynagindan aktaranlar misakizafer com 16 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde timeturk com 16 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkcecilik bu millete Ataturk un en buyuk en faydali hediyelerinden biri idi Evvela ezani Arapca okutmakla buna ihanete basladilar Alparslan Turkes Dis baglantilarTarihte Bugun 30 Mart 1971 CNN Turk 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce ezandan bir kesit 9 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Ezan Secil Akgun Ankara Universitesi 3 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde