Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisinin (TKP) birleşmesiyle kurulmuş bir siyasi parti.
Türkiye Birleşik Komünist Partisi | |
---|---|
Kısaltma | TBKP |
Genel başkan | Nihat Sargın |
Kurucu | Nihat Sargın Nabi Yağcı |
Kuruluş tarihi | 4 Haziran 1990 |
Kapanış tarihi | 16 Temmuz 1991 |
Önceli | Türkiye Komünist Partisi Türkiye İşçi Partisi |
Ardılı | Sosyalist Birlik Partisi |
İdeoloji | Komünizm |
Siyasi pozisyon | Aşırı sol |
Tarihçe
Kuruluş
12 Eylül Darbesi ardından yurt dışına giden ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Türkiye Komünist Partisi (TKP) 8 Ekim 1987’de birleşerek Türkiye Birleşik Komünist Partisi olduklarını Brüksel’de açıkladılar. Kasım 1987'de partilerinin TBKP adı altında birleşme kararı alması üzerine partinin yasal kuruluşunu gerçekleştirmek amacıyla Türkiye'ye dönen TİP Genel Sekreteri Nihat Sargın ve TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu (Nabi Yağcı) 2,5 yıl tutuklu kaldıktan sonra,yurt içinde ve dışında tepkilerin sürekli arttığı, Türk Ceza Kanunu'nun 141–142 ve 163. maddelerinin kaldırılması için TBMM içinde mutabakat oluştuğu bir ortamda Mayıs 1990'da serbest bırakıldılar ve 4 Haziran 1990'da resmi dilekçelerini teslim ederek Türkiye Halk İştirakiyyun Fırkası adıyla yasal olarak kurulmuş olan komünist partisinin 1922'de yasaklanmasından sonra Türkiye'nin ilk yasal komünist partisini kurdular.
Kapatılması
TBKP Ocak 1991'de toplanan kongresinde aldığı kararla "sosyalistlerin geniş birliği" çalışmalarında yer alarak Ocak 1991'de kurulan Sosyalist Birlik Partisine katıldı. Bununla birlikte, yasal ve tüzel varlığı devam ederken, kuruluşunun hemen ardından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının hazırladığı 14 Haziran 1990 tarihli iddianame ile açılan dava sonucunda, 16 Temmuz 1991 tarihinde başkan Yekta Güngör Özden, başkanvekili Güven Dinçer ve üyeler Servet Tüzün, Mustafa Şahin, İhsan Pekel, Selçuk Tüzün, Ahmet Necdet Sezer, Erol Cansel, Haşim Kılıç ve Yalçın Acargün'den oluşan Anayasa Mahkemesi tarafından "sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde egemenliğini kurmayı" ve "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı amaçladığı" ve "kullanılmasına yasal olanak bulunmayan bir adla kurulduğu ve kapatılan bir siyasi partinin devamı olduğu" gerekçeleriyle oy birliğiyle kapatıldı.
1998 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, yasağın 'ni ihlal ettiğini tespit etti.
Kaynakça
- ^ "Siyasi Partiler". Türkiye Büyük Millet Meclisi - Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı. 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
- ^ . 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020.
- ^ "United Communist Party of Turkey and Others v. Turkey - 19392/92". European Court of Human Rights. 30 Ocak 1998. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Birlesik Komunist Partisi TBKP Turkiye Isci Partisi TIP ve Turkiye Komunist Partisinin TKP birlesmesiyle kurulmus bir siyasi parti Turkiye Birlesik Komunist PartisiKisaltmaTBKPGenel baskanNihat SarginKurucuNihat Sargin Nabi YagciKurulus tarihi4 Haziran 1990Kapanis tarihi16 Temmuz 1991OnceliTurkiye Komunist Partisi Turkiye Isci PartisiArdiliSosyalist Birlik PartisiIdeolojiKomunizmSiyasi pozisyonAsiri solTarihceKurulus 12 Eylul Darbesi ardindan yurt disina giden ve Turkiye Isci Partisi TIP ve Turkiye Komunist Partisi TKP 8 Ekim 1987 de birleserek Turkiye Birlesik Komunist Partisi olduklarini Bruksel de acikladilar Kasim 1987 de partilerinin TBKP adi altinda birlesme karari almasi uzerine partinin yasal kurulusunu gerceklestirmek amaciyla Turkiye ye donen TIP Genel Sekreteri Nihat Sargin ve TKP Genel Sekreteri Haydar Kutlu Nabi Yagci 2 5 yil tutuklu kaldiktan sonra yurt icinde ve disinda tepkilerin surekli arttigi Turk Ceza Kanunu nun 141 142 ve 163 maddelerinin kaldirilmasi icin TBMM icinde mutabakat olustugu bir ortamda Mayis 1990 da serbest birakildilar ve 4 Haziran 1990 da resmi dilekcelerini teslim ederek Turkiye Halk Istirakiyyun Firkasi adiyla yasal olarak kurulmus olan komunist partisinin 1922 de yasaklanmasindan sonra Turkiye nin ilk yasal komunist partisini kurdular Kapatilmasi TBKP Ocak 1991 de toplanan kongresinde aldigi kararla sosyalistlerin genis birligi calismalarinda yer alarak Ocak 1991 de kurulan Sosyalist Birlik Partisine katildi Bununla birlikte yasal ve tuzel varligi devam ederken kurulusunun hemen ardindan Yargitay Cumhuriyet Bassavciliginin hazirladigi 14 Haziran 1990 tarihli iddianame ile acilan dava sonucunda 16 Temmuz 1991 tarihinde baskan Yekta Gungor Ozden baskanvekili Guven Dincer ve uyeler Servet Tuzun Mustafa Sahin Ihsan Pekel Selcuk Tuzun Ahmet Necdet Sezer Erol Cansel Hasim Kilic ve Yalcin Acargun den olusan Anayasa Mahkemesi tarafindan sosyal bir sinifin diger sosyal siniflar uzerinde egemenligini kurmayi ve Devletin ulkesi ve milletiyle bolunmez butunlugunu bozmayi amacladigi ve kullanilmasina yasal olanak bulunmayan bir adla kuruldugu ve kapatilan bir siyasi partinin devami oldugu gerekceleriyle oy birligiyle kapatildi 1998 yilinda Avrupa Insan Haklari Mahkemesi yasagin ni ihlal ettigini tespit etti Kaynakca Siyasi Partiler Turkiye Buyuk Millet Meclisi Kutuphane ve Arsiv Hizmetleri Baskanligi 26 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2023 30 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Haziran 2020 United Communist Party of Turkey and Others v Turkey 19392 92 European Court of Human Rights 30 Ocak 1998 6 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2023