Stereofoni ya da kısaca stereo her türlü müzik sisteminde canlılık etkisini artırmak amacıyla çift ses iletimini sağlayan teknik düzenlemelere verilen isimdir. İletilen bu iki sese geleneksel olarak sağ (R) ve sol (L ) kanal adları verilir. Televizyon yayıncılığında stereofonik ses için Zweikanalton, MTS, Sound in syncs, NICAM gibi çeşitli sistemler vardır. Türkiye'de analog televizyon yayıncılığında Zweikanalton (ya da kısaca FM-FM) sitemi kullanıldığından, burada bu sistem söz konusu edilecektir.
Kanal bandı
Türkiye'de kullanılan B/G sisteminde her televizyon kanalının frekans bandı 7 MHz genişliğindedir. Bandın sınırları görüntü taşıyıcısına göre, - 1.25 Mhz. ve + 5.75 MHz. tir. Bandın büyük bölümü görüntüye ait bilgilere ayrılmış olup, sesin iletilebileceği bölge 5 MHz. ile 5.75 MHz. arasındaki bölgedir. Monofonik yayında 5.5 MHz. de ses (yardımcı) taşıyıcısı yer alır. Ses için modülasyon türü frekans modülasyonudur ve modüle eden sesin (AF) bant genişliği de 15 kHz. dir. Stereofonik yayında monofonik alıcıların da sesleri alabilmeleri için 5.5 MHz. lik yardımcı taşıyıcının olduğu gibi muhafaza edilmesi şarttır. Ancak stereofonik alıcılar için ikinci bir ses taşıyıcısı göndermek gerekir.
İkinci ses taşıyıcısı
Stereofonik televizyon yayını için ikinci ses taşıyıcısı da kanal bandı içerisinde yer almalı, fakat iki ses taşıyıcısı arasında enterferans olmaması için iki taşıyıcı birbirinden olabildiğince uzak olmalıdır. İkinci ses taşıyıcısı B/G sisteminde 5 742 187.5 Hz. olarak saptanmıştır. Bu frekans kanal bandının uç noktasına yakındır.
İkinci ses taşıyıcısının genliği birinci ses taşıyıcısına göre 7 dB, görüntü taşıyıcısına göre de 20 dB zayıflatılmıştır. (dB desibel birinini kısaltılmışıdır.)
Ses için modülasyon ve demodülasyon[değiştir | kaynağı değiştir]
5.5 MHz deki birinci ses monofonik alıcıya da hitap ettiği için, toplam ses bilgisi ile, yani sağ ve sol kanal toplamı ile (L+R ) modüle edilir. Buna karşılık ikinci ses taşıyıcısı sağ kanal (R) ile (2•R ) modüle edilir. Monofonik alıcıda sadece 5.5 MHz. deki taşıyıcı demodüle edilir. Stereofonik alıcıda ise her iki taşıyıcı da demodüle edilir. Bir matriks devre iki sinyalden sağ ve sol kanalları üretir.
Stereofoni için denetim
Kuramsal olarak ikinci ses taşıyıcısı stereofoniden farklı hizmetler için de kullanılabilir. Bu sebepten alıcıların istenen şekilde çalışmaları için alıcıya ayrıca bir denetim sinyali gönderilmelidir. Denetim için 54687.5 Hz. lik bir yardımcı taşıyıcı daha gönderilir. Şayet bu taşıyıcı hiç modüle olmamışsa yayın monofonik, 117.5 Hz. ile modüle olmuşsa stereofoniktir. 274.1 Hz. ise ikinci ses taşıyıcısının stereofoniden daha farklı hizmetler için kullanıldığı anlamına gelir.
Frekansların seçimi
Yukarıda belirtilen çeşitli sinyal frekanslarının seçimi gelişigüzel değildir. Bütün bu frekansların seçiminde görüntü sinyalinin enterfere edilmemesi ilkesinden hareket edilmiştir. Görüntü sinyalinin en önemli bileşenleri satır frekansı 15625 Hz. ve alan frekansı 50 Hz. harmoniklerindedir. Bu sebepten stereofoni için seçilen bütün frekanslarda ilke, alan ve satır frekanslarının küsuratlı katlarının seçilmesidir.
Mesela, iki taşıyıcı arasındaki frekans farkı satır frekansının 15.5 misli, denetim sinyali, frekansı ise satır frekansının 3.5 mislidir.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stereofoni ya da kisaca stereo her turlu muzik sisteminde canlilik etkisini artirmak amaciyla cift ses iletimini saglayan teknik duzenlemelere verilen isimdir Iletilen bu iki sese geleneksel olarak sag R ve sol L kanal adlari verilir Televizyon yayinciliginda stereofonik ses icin Zweikanalton MTS Sound in syncs NICAM gibi cesitli sistemler vardir Turkiye de analog televizyon yayinciliginda Zweikanalton ya da kisaca FM FM sitemi kullanildigindan burada bu sistem soz konusu edilecektir Kanal bandiTurkiye de kullanilan B G sisteminde her televizyon kanalinin frekans bandi 7 MHz genisligindedir Bandin sinirlari goruntu tasiyicisina gore 1 25 Mhz ve 5 75 MHz tir Bandin buyuk bolumu goruntuye ait bilgilere ayrilmis olup sesin iletilebilecegi bolge 5 MHz ile 5 75 MHz arasindaki bolgedir Monofonik yayinda 5 5 MHz de ses yardimci tasiyicisi yer alir Ses icin modulasyon turu frekans modulasyonudur ve module eden sesin AF bant genisligi de 15 kHz dir Stereofonik yayinda monofonik alicilarin da sesleri alabilmeleri icin 5 5 MHz lik yardimci tasiyicinin oldugu gibi muhafaza edilmesi sarttir Ancak stereofonik alicilar icin ikinci bir ses tasiyicisi gondermek gerekir Ikinci ses tasiyicisiStereofonik televizyon yayini icin ikinci ses tasiyicisi da kanal bandi icerisinde yer almali fakat iki ses tasiyicisi arasinda enterferans olmamasi icin iki tasiyici birbirinden olabildigince uzak olmalidir Ikinci ses tasiyicisi B G sisteminde 5 742 187 5 Hz olarak saptanmistir Bu frekans kanal bandinin uc noktasina yakindir Ikinci ses tasiyicisinin genligi birinci ses tasiyicisina gore 7 dB goruntu tasiyicisina gore de 20 dB zayiflatilmistir dB desibel birinini kisaltilmisidir Ses icin modulasyon ve demodulasyon degistir kaynagi degistir 5 5 MHz deki birinci ses monofonik aliciya da hitap ettigi icin toplam ses bilgisi ile yani sag ve sol kanal toplami ile L R module edilir Buna karsilik ikinci ses tasiyicisi sag kanal R ile 2 R module edilir Monofonik alicida sadece 5 5 MHz deki tasiyici demodule edilir Stereofonik alicida ise her iki tasiyici da demodule edilir Bir matriks devre iki sinyalden sag ve sol kanallari uretir Stereofoni icin denetimKuramsal olarak ikinci ses tasiyicisi stereofoniden farkli hizmetler icin de kullanilabilir Bu sebepten alicilarin istenen sekilde calismalari icin aliciya ayrica bir denetim sinyali gonderilmelidir Denetim icin 54687 5 Hz lik bir yardimci tasiyici daha gonderilir Sayet bu tasiyici hic module olmamissa yayin monofonik 117 5 Hz ile module olmussa stereofoniktir 274 1 Hz ise ikinci ses tasiyicisinin stereofoniden daha farkli hizmetler icin kullanildigi anlamina gelir Frekanslarin secimiYukarida belirtilen cesitli sinyal frekanslarinin secimi gelisiguzel degildir Butun bu frekanslarin seciminde goruntu sinyalinin enterfere edilmemesi ilkesinden hareket edilmistir Goruntu sinyalinin en onemli bilesenleri satir frekansi 15625 Hz ve alan frekansi 50 Hz harmoniklerindedir Bu sebepten stereofoni icin secilen butun frekanslarda ilke alan ve satir frekanslarinin kusuratli katlarinin secilmesidir Mesela iki tasiyici arasindaki frekans farki satir frekansinin 15 5 misli denetim sinyali frekansi ise satir frekansinin 3 5 mislidir Ayrica bakinizStereofoni FM Ses sinyali Frekans modulasyonu Goruntu Sinyali