Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Taceddin el-Hasani (Arapça: تاج الدين الحسني, 1885 - 17 Ocak 1943), Fransızlar tarafından atanan bir Suriye lideri ve politikacı. Şam'da Müslüman alimlerden oluşan bir ailede doğup büyüdü. Babası, 19. yüzyılın sonlarında en saygın İslam alimlerinden biri olan Bedreddin el-Hasani idi.
| Taceddin el-Hasani تاج الدين الحسني | |
|---|---|
 | |
| Suriye Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 15 Şubat 1928 - 19 Kasım 1931 | |
| Yerine geldiği | Ahmed Nami |
| Yerine gelen | Muhammed Ali el-Abid |
| Görev süresi 16 Eylül 1941 - 17 Ocak 1943 | |
| Yerine geldiği | Halid el-Azm (vekaleten) |
| Yerine gelen | Cemil el-Ulşi (vekaleten) |
| Suriye Başbakanı | |
| Görev süresi 15 Nisan 1928 - 19 Kasım 1931 | |
| Yerine geldiği | Ahmed Nami |
| Yerine gelen | Hakkı el-Azm |
| Görev süresi 16 Mart 1934 - 22 Şubat 1936 | |
| Yerine geldiği | Hakkı el-Azm |
| Yerine gelen | Ata Bey el-Eyyubi |
| İçişleri Bakanı | |
| Görev süresi 11 Mayıs 1934 - 23 Şubat 1936 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1885 Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 17 Ocak 1943 (58 yaşında) Şam, Suriye Cumhuriyeti |
| Evlilik(ler) | Musirra Midani |
| Çocuk(lar) | Dia el-Din · Şems el-Din İnam (kocası: Münir el-Eclani) İsaf · Saad el-Din · Emire Diyab |
Tarih
Genç Hasani, babasıyla birlikte İslam teolojisi okudu ve 1905'te onun kişisel asistanı oldu. Kendi neslinin genç öğrencilerini davranış ve düşünce konusunda eğitti. 1912'de Şam Belediyesi tarafından kurulan okul reformu komitesine üye oldu. 1916'da Osmanlı Suriyesi Valisi Cemal Paşa tarafından yayınlanan günlük bir gazete olan eş-Şark'ın (Doğu) genel yayın yönetmeni oldu. Birinci Dünya Savaşı boyunca bu görevi sürdürdü. 1918'de savaş sona erdiğinde babası, onu Suriye'nin Osmanlı sonrası ilk hükümdarı olan Kral I. Faysal ile görüşmesi ve Suriye'deki Müslüman kurumların koşullarını ve ihtiyaçlarını açıklaması için görevlendirdi. Faysal, Hasani'nin belagatinden etkilendi ve Mart 1920'de onu Kraliyet Sarayı'nın Müdürü olarak atadı. Fransızlar Temmuz 1920'de Suriye'yi işgal edene ve Faysal'ı tahttan indirip Suriye'deki mandalarını kurana kadar bu görevi sürdürdü. Hasani Paris'e gitti ve Fransızlarla gizli kanallar kurdu ve siyasi emellerini desteklemeyi kabul ederlerse onlara mutlak destek sözü verdi. Fransız hükûmeti onu kabul etti ve Suriye'de gelecekteki liderlik için onu hazırlamaya başladı.
Görevdeki yıllar
1925'te Fransız Yüksek Komiseri Maurice Sarrail, Arap Dağı'ndaki ulusal ayaklanmanın doruk noktasındayken Hasani'den bir hükûmet kurmasını istedi. Hasani uygun bir kompozisyon oluşturamadı. Kendisine ikinci bir fırsat verildi. Hasani başarılı oldu ve 15 Şubat 1928'de önde gelen isimlerden oluşan bir hükûmet kurdu. Suriye'de cumhurbaşkanlığı ofisi bulunmayan Hasani, en yüksek cumhurbaşkanlığı yetkilerine sahipti, ancak tüm eylemlerini ve kararnamelerini Beyrut'taki Fransız Yüksek Komiserliğine sunmak zorunda kaldı. Kabinesinde eğitim bakanı olarak tarihçi ve bilim insanı Muhammed Kürd Ali, adalet bakanı olarak avukat Said Mahasin ve maliye bakanı olarak Osmanlı eğitimli bir subay ve eski başbakan olan Cemil el-Ulşi vardı. Rejimine karşı çıkanlar, esas olarak Ulşi, Mahasin ve Hasani'nin Fransız bağlantılarını eleştiren ve 1920'de Fransız Mandası'nın dayatılmasından bu yana milliyetçi harekete katkıda bulunmadıklarını iddia eden katı milliyetçilerdi. Nisan 1928'de Hasani, Suriye için ilk cumhuriyet anayasasını hazırlayan kurucu mecliste üç ay görev yaptı. Hasani, Suriye'yi Şubat 1928'den Kasım 1931'e kadar üç farklı kabine ile yönetti. Ulusal Blok liderliğindeki muhalefet, onu İçişleri Bakanı Said Mahasin aracılığıyla seçilmesini sağlamak için oy pusulalarını tahrif etmekle suçladı. 1932'de Hasani cumhurbaşkanlığı görevine aday oldu. Suriye'deki siyasi sistemde reform yapmak için artan milliyetçi baskı altında kalan Fransızlar, seçimlerden kendilerini uzaklaştırdı. Uygun bir Fransız desteği olmadan Hasani, sandıklarda yenildi.
Hasani, kendisini Cumhurbaşkanı Muhammed Ali el-Abid'in yönetimindeki başbakanlık göreviyle telafi eden Paris'teki hükûmet yetkililerini protesto etti. Hasani'nin yerel siyasetteki başlıca rakibi Ulusal Blok, Fransa'nın Suriye'nin bağımsızlığı konusunu ciddi bir şekilde ele almasını talep ederek ülke çapında altmış gün süren bir grev düzenledi. Grev sırasında ticari hayat durma noktasına geldi ve yüzlerce Suriyeli tutuklanarak Suriye-Türkiye sınırındaki ücra hapishanelere gönderildi. Hasani, Halep'ten Sadullah el-Cabiri ve Şam'dan Fahri el-Barudi de dahil olmak üzere Ulusal Blok'un birçok liderini tutukladı. Şamlı iki siyasetçi Şükri el-Kuvvetli ve ev hapsine alındı. Tüm çile, sırayla, Blok liderlerini Paris'teki bağımsızlık görüşmelerine çağıran Fransızları utandırdı. Bir Fransız-Suriye anlaşması hazır olduğunda, Blok liderliği iktidara geldi ve Hasani, Ulusal Blok'un lideri olan Başkan Haşim el-Attasi'nin yeni yönetimine karşı muhalefete geçti.
Son yıllar
Eski başbakan 1941'e kadar siyasi hayatın kenarlarında kaldı, Blok'un çöküşünü takiben General Charles de Gaulle, Haşim el-Attasi'nin göreve dönmesini sağlayamaması üzerine 12 Eylül 1941'de onu Hasani'yi Suriye Devlet Başkanı olarak atadı. Milliyetçi hareketi içermesi ve Fransa'nın Avrupa'daki savaş çabalarına fon sağlaması gerekiyordu. Başkan Hasani para toplamak için vergileri artırdı ve ekmek fiyatını yükseltti, böylece Suriye'nin yoksul bölgelerinde kendini yabancılaştırdı. De Gaulle, Hasani'nin hizmetlerini 27 Eylül 1941'de Suriye'nin bağımsızlığını resmen tanıyarak ve Avrupa'daki savaş sona erdiğinde Fransızların tam tahliyesini vadederek ödüllendirdi. Fransız generali, 1920'lerde formüle edilen ve Alevi Dağı ile Arap Dağı'nı bağımsız bölgelere ayıran bir yasayı yürürlükten kaldırdı ve böylece onları Suriye Cumhuriyeti'ne yeniden dahil etti. Ancak Fransa'ya ülke genelinde askeri üsleri elinde tutma ve Suriye'de ekonomik, mali ve siyasi ayrıcalıklar alma hakkı verildi. Hasani daha sonra Fransız etkisinden uzaklaşmaya çalıştı ve Ulusal Blok üyeleriyle arkadaş olmaya başladı. Ayrıca, Fransızları 1936-1939 yılları arasında demokratik olarak seçilmiş parlamentoyu yeniden kurmaya ikna etmeye çalıştı, ancak çabaları boşa çıktı. Hasani, 17 Ocak 1943'te kalp krizinden aniden öldü. Damadı, Münir el-Eclani, son yıllarında Taceddin el-Hasani'nin kendisini Fransızlardan uzaklaştırmak ve gerçek bir milliyetçi imajını yansıtmak istediğini, ancak bu gerçekleşmeden önce öldüğünü iddia ediyor. Hasani, görev sırasında ölen ilk Suriye devlet başkanıydı.
Kaynakça
- Sami Moubayed, Steel & Silk: Men and Women Who Shaped Syria 1900–2000 (Cune Press, Seattle, 2005).
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Agustos 2022 Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Nisan 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Taceddin el Hasani Arapca تاج الدين الحسني 1885 17 Ocak 1943 Fransizlar tarafindan atanan bir Suriye lideri ve politikaci Sam da Musluman alimlerden olusan bir ailede dogup buyudu Babasi 19 yuzyilin sonlarinda en saygin Islam alimlerinden biri olan Bedreddin el Hasani idi Taceddin el Hasani تاج الدين الحسنيSuriye Devlet BaskaniGorev suresi 15 Subat 1928 19 Kasim 1931Yerine geldigi Ahmed NamiYerine gelen Muhammed Ali el AbidGorev suresi 16 Eylul 1941 17 Ocak 1943Yerine geldigi Halid el Azm vekaleten Yerine gelen Cemil el Ulsi vekaleten Suriye BasbakaniGorev suresi 15 Nisan 1928 19 Kasim 1931Yerine geldigi Ahmed NamiYerine gelen Hakki el AzmGorev suresi 16 Mart 1934 22 Subat 1936Yerine geldigi Hakki el AzmYerine gelen Ata Bey el EyyubiIcisleri BakaniGorev suresi 11 Mayis 1934 23 Subat 1936Kisisel bilgilerDogum 1885 Sam Suriye Vilayeti Osmanli ImparatorluguOlum 17 Ocak 1943 58 yasinda Sam Suriye CumhuriyetiEvlilik ler Musirra MidaniCocuk lar Dia el Din Sems el Din Inam kocasi Munir el Eclani Isaf Saad el Din Emire DiyabTarihGenc Hasani babasiyla birlikte Islam teolojisi okudu ve 1905 te onun kisisel asistani oldu Kendi neslinin genc ogrencilerini davranis ve dusunce konusunda egitti 1912 de Sam Belediyesi tarafindan kurulan okul reformu komitesine uye oldu 1916 da Osmanli Suriyesi Valisi Cemal Pasa tarafindan yayinlanan gunluk bir gazete olan es Sark in Dogu genel yayin yonetmeni oldu Birinci Dunya Savasi boyunca bu gorevi surdurdu 1918 de savas sona erdiginde babasi onu Suriye nin Osmanli sonrasi ilk hukumdari olan Kral I Faysal ile gorusmesi ve Suriye deki Musluman kurumlarin kosullarini ve ihtiyaclarini aciklamasi icin gorevlendirdi Faysal Hasani nin belagatinden etkilendi ve Mart 1920 de onu Kraliyet Sarayi nin Muduru olarak atadi Fransizlar Temmuz 1920 de Suriye yi isgal edene ve Faysal i tahttan indirip Suriye deki mandalarini kurana kadar bu gorevi surdurdu Hasani Paris e gitti ve Fransizlarla gizli kanallar kurdu ve siyasi emellerini desteklemeyi kabul ederlerse onlara mutlak destek sozu verdi Fransiz hukumeti onu kabul etti ve Suriye de gelecekteki liderlik icin onu hazirlamaya basladi Gorevdeki yillar1925 te Fransiz Yuksek Komiseri Maurice Sarrail Arap Dagi ndaki ulusal ayaklanmanin doruk noktasindayken Hasani den bir hukumet kurmasini istedi Hasani uygun bir kompozisyon olusturamadi Kendisine ikinci bir firsat verildi Hasani basarili oldu ve 15 Subat 1928 de onde gelen isimlerden olusan bir hukumet kurdu Suriye de cumhurbaskanligi ofisi bulunmayan Hasani en yuksek cumhurbaskanligi yetkilerine sahipti ancak tum eylemlerini ve kararnamelerini Beyrut taki Fransiz Yuksek Komiserligine sunmak zorunda kaldi Kabinesinde egitim bakani olarak tarihci ve bilim insani Muhammed Kurd Ali adalet bakani olarak avukat Said Mahasin ve maliye bakani olarak Osmanli egitimli bir subay ve eski basbakan olan Cemil el Ulsi vardi Rejimine karsi cikanlar esas olarak Ulsi Mahasin ve Hasani nin Fransiz baglantilarini elestiren ve 1920 de Fransiz Mandasi nin dayatilmasindan bu yana milliyetci harekete katkida bulunmadiklarini iddia eden kati milliyetcilerdi Nisan 1928 de Hasani Suriye icin ilk cumhuriyet anayasasini hazirlayan kurucu mecliste uc ay gorev yapti Hasani Suriye yi Subat 1928 den Kasim 1931 e kadar uc farkli kabine ile yonetti Ulusal Blok liderligindeki muhalefet onu Icisleri Bakani Said Mahasin araciligiyla secilmesini saglamak icin oy pusulalarini tahrif etmekle sucladi 1932 de Hasani cumhurbaskanligi gorevine aday oldu Suriye deki siyasi sistemde reform yapmak icin artan milliyetci baski altinda kalan Fransizlar secimlerden kendilerini uzaklastirdi Uygun bir Fransiz destegi olmadan Hasani sandiklarda yenildi Hasani kendisini Cumhurbaskani Muhammed Ali el Abid in yonetimindeki basbakanlik goreviyle telafi eden Paris teki hukumet yetkililerini protesto etti Hasani nin yerel siyasetteki baslica rakibi Ulusal Blok Fransa nin Suriye nin bagimsizligi konusunu ciddi bir sekilde ele almasini talep ederek ulke capinda altmis gun suren bir grev duzenledi Grev sirasinda ticari hayat durma noktasina geldi ve yuzlerce Suriyeli tutuklanarak Suriye Turkiye sinirindaki ucra hapishanelere gonderildi Hasani Halep ten Sadullah el Cabiri ve Sam dan Fahri el Barudi de dahil olmak uzere Ulusal Blok un bircok liderini tutukladi Samli iki siyasetci Sukri el Kuvvetli ve ev hapsine alindi Tum cile sirayla Blok liderlerini Paris teki bagimsizlik gorusmelerine cagiran Fransizlari utandirdi Bir Fransiz Suriye anlasmasi hazir oldugunda Blok liderligi iktidara geldi ve Hasani Ulusal Blok un lideri olan Baskan Hasim el Attasi nin yeni yonetimine karsi muhalefete gecti Son yillarTaceddin el Hasani solda 1941 de Lubnan Cumhurbaskani ile birlikte Eski basbakan 1941 e kadar siyasi hayatin kenarlarinda kaldi Blok un cokusunu takiben General Charles de Gaulle Hasim el Attasi nin goreve donmesini saglayamamasi uzerine 12 Eylul 1941 de onu Hasani yi Suriye Devlet Baskani olarak atadi Milliyetci hareketi icermesi ve Fransa nin Avrupa daki savas cabalarina fon saglamasi gerekiyordu Baskan Hasani para toplamak icin vergileri artirdi ve ekmek fiyatini yukseltti boylece Suriye nin yoksul bolgelerinde kendini yabancilastirdi De Gaulle Hasani nin hizmetlerini 27 Eylul 1941 de Suriye nin bagimsizligini resmen taniyarak ve Avrupa daki savas sona erdiginde Fransizlarin tam tahliyesini vadederek odullendirdi Fransiz generali 1920 lerde formule edilen ve Alevi Dagi ile Arap Dagi ni bagimsiz bolgelere ayiran bir yasayi yururlukten kaldirdi ve boylece onlari Suriye Cumhuriyeti ne yeniden dahil etti Ancak Fransa ya ulke genelinde askeri usleri elinde tutma ve Suriye de ekonomik mali ve siyasi ayricaliklar alma hakki verildi Hasani daha sonra Fransiz etkisinden uzaklasmaya calisti ve Ulusal Blok uyeleriyle arkadas olmaya basladi Ayrica Fransizlari 1936 1939 yillari arasinda demokratik olarak secilmis parlamentoyu yeniden kurmaya ikna etmeye calisti ancak cabalari bosa cikti Hasani 17 Ocak 1943 te kalp krizinden aniden oldu Damadi Munir el Eclani son yillarinda Taceddin el Hasani nin kendisini Fransizlardan uzaklastirmak ve gercek bir milliyetci imajini yansitmak istedigini ancak bu gerceklesmeden once oldugunu iddia ediyor Hasani gorev sirasinda olen ilk Suriye devlet baskaniydi KaynakcaSami Moubayed Steel amp Silk Men and Women Who Shaped Syria 1900 2000 Cune Press Seattle 2005