Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Ocak 2024) () |
Ata Bey el-Eyyubi (25 Mart 1877 - 21 Aralık 1951; Arapça: عطا الأيوبي) Suriye devlet başkanı ve başbakanı olarak görev yapan bir Osmanlı memuruydu. Suriye'nin Şam kentinde, önde gelen bir siyasi çocuğu olarak dünyaya geldi, İstanbul'da kamu yönetimi okudu ve profesyonel kariyerine Osmanlı kamu hizmetinde başladı.
| Ata Bey el-Eyyubi Arapça: عطا الأيوبي | |
|---|---|
 | |
| 7. Suriye Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 25 Mart 1943 - 17 Ağustos 1943 | |
| Yerine geldiği | Cemil el-Ulşi |
| Yerine gelen | Şükri el-Kuvvetli |
| 9. & 17. Suriye Başbakanı | |
| Görev süresi 22 Şubat 1936 - 21 Aralık 1936 | |
| Yerine geldiği | Taceddin el-Hasani |
| Yerine gelen | Cemil Merdam Bey |
| Görev süresi 25 Mart 1943 - 17 Ağustos 1943 | |
| Yerine geldiği | Cemil el-Ulşi |
| Yerine gelen | Sadullah el-Cabiri |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 25 Mart 1877 Şam, Suriye Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 21 Aralık 1951 (74 yaşında) Şam, Suriye |
Hayat
1908'de Suriye kıyısında bir şehir olan Lazkiye Valisi oldu. 1916-1918 yılları arasında Osmanlı - Arap ihtilafında yer almadı, ancak Ekim 1918'de Osmanlı İmparatorluğu'nun yenilmesi üzerine Şam'a geri döndü. Türklerin gidişi ile Arap Ordusunun gelişi arasındaki dört günlük ara dönemde, Şam'da yaşayan Cezayirli bir eşraf olan Prens Said el-Cezayiri başkanlığındaki bir grup Suriyeli eşrafla birlikte bir ön hükûmet kurdu.
Temmuz 1920'de Başbakan Alaaddin el-Durubi Eyyubi'yi İçişleri Bakanı olarak atadı. Bu, Suriye Kralı I. Faysal'ın yönetimi sırasındaydı. El-Eyyubi, Suriye'nin Fransız işgali sonrasında göreve başladı. Yerel milliyetçilerle bağlantılar kurdu ve Suriye kıyılarındaki isyanın lideri Salih el-Ali'ye ve Halep İsyanı'nın lideri İbrahim Hananu'ya silah ve fon kaçakçılığı yaptı. Lazkiye'de, içişleri bakanı sıfatıyla isyancıları tutuklamayı reddetti ve Fransız garnizonlarına pusu kurmalarını kolaylaştıran Ömer el-Bitar'ın faaliyetlerine göz yumdu. Aynı zamanda, Suriye Ordusunun Fransız General Henri Gouraud ordusuna yenildiği ünlü Meyselun Savaşı'nda da bakanlık yaptı. Eyyubi'nin meslektaşı Savaş Bakanı General Yusuf el-Azma çatışmada öldürüldü.
Ağustos 1920'de Suriye'nin güneyindeki Havran vilayetinde bir grup silahlı adam Ata Bey'i öldürmeye çalıştı. Onu "Fransız Mandası" altında görevi kabul ettiği için vatana ihanetle suçladılar. Ancak suikast girişimi onu istifaya ikna edemedi ve 1922 yılına kadar görevinde kaldı, ardından Fransız yanlısı Başbakan Suphi Bereket'in kabinesinde adalet bakanı oldu ve 1925'te Fransız Mandası'na karşı ulusal bir ayaklanma çıkana kadar görevini sürdürdü.
1928'de Eyyubi, Suriye'deki önde gelen Fransız karşıtı hareket olan "Ulusal Blok" ile ittifak kurdu, ancak resmi bir üye olmadı. Blok, Suriye'nin silahlı direniş yerine diplomatik yollarla kurtarılması çağrısında bulundu. Bu arada Eyyubi, Fransız makamlarıyla samimi ilişkilerini sürdürdü. 1930'larda iki taraf arasında aracılık yaptı. Mart 1934'te Başbakan Taceddin el-Hasani'nin Fransa yanlısı kabinesinde adalet bakanı oldu.
Blok ile Fransızlar arasındaki ilişkiler 1936'da keskin bir şekilde kötüleşti ve Blok liderleri ulusu greve gitmeye çağırdı. Grev; ticari hayatı felç ederken, yüzlerce Suriyeli Fransız Ordusu tarafından tutuklandı veya dövüldü. Altmış gün süren çile, Fransa'yı uluslararası toplum nezdinde utandırdı. 60 günlük grevin Kuzey Afrika'daki Fransız kolonilerine yayılmasından korkan Fransız hükûmeti, Suriye'deki şikayetleri ele alacağına söz verdi ve Fransa'nın başkenti Paris'te bağımsızlık görüşmeleri için kıdemli bir Blok heyetini davet etti.
Blok; Suriye'nin geleceğini tartışırken, Başbakan Taceddin el-Hasani'nin Fransız yanlısı kabinesi feshedildi ve Fransız Yüksek Komiseri Kont Henri de Martel, El-Eyyubi'den devlet işlerini denetlemek için bağımsız bir geçiş hükûmeti kurmasını istedi. Yeni başbakan, Ulusal Blok ve Fransız yanlısı hareketten unsurları içeren bir koalisyon kabinesi kurmayı başardı. Eylül 1936'da Blok, Fransa'dan döndüğünde, El-Eyyubi 10 ay başbakanlık yaptıktan sonra görevinden istifa etti. Blok Başkanı Haşim el-Etâsî ile birlikte, El-Eyyubi 60 günlük greve son verdiğini ilan etti ve Blokun Fransa ile 25 yıllık bir süre için Suriye'nin bağımsızlığını garanti eden bir anlaşmaya varmasındaki zaferini ilan etti. Bu anlaşma Suriyeliler tarafından onaylandı, ancak daha sonra Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı patlak verirse Arap dünyasında önemli bir koloniyi kaybetmekten korkan Fransızlar tarafından reddedildi. Mart 1943'te, II. Dünya Savaşı sırasında, Fransız General Charles de Gaulle, Şam'da konuşlanmış Vichy güçlerini yenmek için Suriye'ye bir Müttefik saldırısı düzenledi. El-Eyyubi başka bir geçiş dönemi için başbakan oldu ve kendisini dışişleri, savunma ve içişleri bakanı olarak atadı. Başkanlık seçimlerini denetledi ve Ağustos 1943'te Başkan Şükri el-Kuvvetli iktidara geldiğinde görevi bıraktı. Siyasi hayattan istifa etti, ancak Nisan 1946'da bağımsızlığa ulaşıldığında Ulusal Blok tarafından onurlandırıldı. Ilımlı ve kendini adamış bir milliyetçi olarak selamlandı.
Bugün Şam'da en çok Afif mahallesindeki büyük sarayı ve adını taşıyan caddesi ile anılmaktadır.
Kaynakça
- ^ Fieldhouse, D. K. (17 Nisan 2008), "Syria and the French, 1918–1946", Western Imperialism in the Middle East 1914-1958, Oxford University PressOxford, ss. 245-303, erişim tarihi: 4 Ocak 2023
- Itri, Abdülgani. Hadis el-Abqariyyat (2000)
- . Suriye ve Fransız Mandası (1987)
- Moubayed, Sami. Şam Siyaseti 1920-1946 (1999)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Ocak 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Ata Bey el Eyyubi 25 Mart 1877 21 Aralik 1951 Arapca عطا الأيوبي Suriye devlet baskani ve basbakani olarak gorev yapan bir Osmanli memuruydu Suriye nin Sam kentinde onde gelen bir siyasi cocugu olarak dunyaya geldi Istanbul da kamu yonetimi okudu ve profesyonel kariyerine Osmanli kamu hizmetinde basladi Ata Bey el Eyyubi Arapca عطا الأيوبي7 Suriye Devlet BaskaniGorev suresi 25 Mart 1943 17 Agustos 1943Yerine geldigi Cemil el UlsiYerine gelen Sukri el Kuvvetli9 amp 17 Suriye BasbakaniGorev suresi 22 Subat 1936 21 Aralik 1936Yerine geldigi Taceddin el HasaniYerine gelen Cemil Merdam BeyGorev suresi 25 Mart 1943 17 Agustos 1943Yerine geldigi Cemil el UlsiYerine gelen Sadullah el CabiriKisisel bilgilerDogum 25 Mart 1877 1877 03 25 Sam Suriye Vilayeti Osmanli ImparatorluguOlum 21 Aralik 1951 74 yasinda Sam SuriyeHayat1908 de Suriye kiyisinda bir sehir olan Lazkiye Valisi oldu 1916 1918 yillari arasinda Osmanli Arap ihtilafinda yer almadi ancak Ekim 1918 de Osmanli Imparatorlugu nun yenilmesi uzerine Sam a geri dondu Turklerin gidisi ile Arap Ordusunun gelisi arasindaki dort gunluk ara donemde Sam da yasayan Cezayirli bir esraf olan Prens Said el Cezayiri baskanligindaki bir grup Suriyeli esrafla birlikte bir on hukumet kurdu Temmuz 1920 de Basbakan Alaaddin el Durubi Eyyubi yi Icisleri Bakani olarak atadi Bu Suriye Krali I Faysal in yonetimi sirasindaydi El Eyyubi Suriye nin Fransiz isgali sonrasinda goreve basladi Yerel milliyetcilerle baglantilar kurdu ve Suriye kiyilarindaki isyanin lideri Salih el Ali ye ve Halep Isyani nin lideri Ibrahim Hananu ya silah ve fon kacakciligi yapti Lazkiye de icisleri bakani sifatiyla isyancilari tutuklamayi reddetti ve Fransiz garnizonlarina pusu kurmalarini kolaylastiran Omer el Bitar in faaliyetlerine goz yumdu Ayni zamanda Suriye Ordusunun Fransiz General Henri Gouraud ordusuna yenildigi unlu Meyselun Savasi nda da bakanlik yapti Eyyubi nin meslektasi Savas Bakani General Yusuf el Azma catismada olduruldu Agustos 1920 de Suriye nin guneyindeki Havran vilayetinde bir grup silahli adam Ata Bey i oldurmeye calisti Onu Fransiz Mandasi altinda gorevi kabul ettigi icin vatana ihanetle sucladilar Ancak suikast girisimi onu istifaya ikna edemedi ve 1922 yilina kadar gorevinde kaldi ardindan Fransiz yanlisi Basbakan Suphi Bereket in kabinesinde adalet bakani oldu ve 1925 te Fransiz Mandasi na karsi ulusal bir ayaklanma cikana kadar gorevini surdurdu 1928 de Eyyubi Suriye deki onde gelen Fransiz karsiti hareket olan Ulusal Blok ile ittifak kurdu ancak resmi bir uye olmadi Blok Suriye nin silahli direnis yerine diplomatik yollarla kurtarilmasi cagrisinda bulundu Bu arada Eyyubi Fransiz makamlariyla samimi iliskilerini surdurdu 1930 larda iki taraf arasinda aracilik yapti Mart 1934 te Basbakan Taceddin el Hasani nin Fransa yanlisi kabinesinde adalet bakani oldu Blok ile Fransizlar arasindaki iliskiler 1936 da keskin bir sekilde kotulesti ve Blok liderleri ulusu greve gitmeye cagirdi Grev ticari hayati felc ederken yuzlerce Suriyeli Fransiz Ordusu tarafindan tutuklandi veya dovuldu Altmis gun suren cile Fransa yi uluslararasi toplum nezdinde utandirdi 60 gunluk grevin Kuzey Afrika daki Fransiz kolonilerine yayilmasindan korkan Fransiz hukumeti Suriye deki sikayetleri ele alacagina soz verdi ve Fransa nin baskenti Paris te bagimsizlik gorusmeleri icin kidemli bir Blok heyetini davet etti Blok Suriye nin gelecegini tartisirken Basbakan Taceddin el Hasani nin Fransiz yanlisi kabinesi feshedildi ve Fransiz Yuksek Komiseri Kont Henri de Martel El Eyyubi den devlet islerini denetlemek icin bagimsiz bir gecis hukumeti kurmasini istedi Yeni basbakan Ulusal Blok ve Fransiz yanlisi hareketten unsurlari iceren bir koalisyon kabinesi kurmayi basardi Eylul 1936 da Blok Fransa dan dondugunde El Eyyubi 10 ay basbakanlik yaptiktan sonra gorevinden istifa etti Blok Baskani Hasim el Etasi ile birlikte El Eyyubi 60 gunluk greve son verdigini ilan etti ve Blokun Fransa ile 25 yillik bir sure icin Suriye nin bagimsizligini garanti eden bir anlasmaya varmasindaki zaferini ilan etti Bu anlasma Suriyeliler tarafindan onaylandi ancak daha sonra Avrupa da Ikinci Dunya Savasi patlak verirse Arap dunyasinda onemli bir koloniyi kaybetmekten korkan Fransizlar tarafindan reddedildi Mart 1943 te II Dunya Savasi sirasinda Fransiz General Charles de Gaulle Sam da konuslanmis Vichy guclerini yenmek icin Suriye ye bir Muttefik saldirisi duzenledi El Eyyubi baska bir gecis donemi icin basbakan oldu ve kendisini disisleri savunma ve icisleri bakani olarak atadi Baskanlik secimlerini denetledi ve Agustos 1943 te Baskan Sukri el Kuvvetli iktidara geldiginde gorevi birakti Siyasi hayattan istifa etti ancak Nisan 1946 da bagimsizliga ulasildiginda Ulusal Blok tarafindan onurlandirildi Ilimli ve kendini adamis bir milliyetci olarak selamlandi Bugun Sam da en cok Afif mahallesindeki buyuk sarayi ve adini tasiyan caddesi ile anilmaktadir Kaynakca Fieldhouse D K 17 Nisan 2008 Syria and the French 1918 1946 Western Imperialism in the Middle East 1914 1958 Oxford University PressOxford ss 245 303 erisim tarihi 4 Ocak 2023 Itri Abdulgani Hadis el Abqariyyat 2000 Suriye ve Fransiz Mandasi 1987 Moubayed Sami Sam Siyaseti 1920 1946 1999